ဦးသော်ဇင် - ဓမ္မသတ်ပုံပြင်များ

ဓမ္မသတ်ပုံပြင်များ

၁။ ဓမ္မဝိလာသ ဖြတ်ထုံး

ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်ကို စီရင်သူမှာ ဒလ အရှင် သရိပုတြာ ဖြစ်၏။ သက္ကရာဇ် ၅၃၆ ခုနှစ် နန်းတက်သော ပုဂံပြည် နရပတိ စည်သူမင်းကြီးက ထိုအရှင်အား ဓမ္မဝိလာသတံဆိပ် ခပ်နှိပ်ပူဇော်၏။ တံဆိပ်အမည် ကို အစွဲပြု၍ ထိုအရှင်ပြုသော ဓမ္မသတ်ကို ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်ဟု ခေါ်တွင်ကြောင်းနှင့် မိုင်းခိုင်းမြို့စား မင်းကြီး ဇေယျသူက ပိဋကတ် သုံးပုံစာတမ်း၌ မိန့်ဆို၏။ ထိုအရှင်၏ အကြောင်းအရာ အတ္ထုပ္ပတ္တိ အကျဉ်းချုပ်ကို ရတနာပုရ စတုတ္ထမြို့တည် နန်းတည် မင်းတရားကြီး လက်ထက် အမတ်ကြီး မဟာဓမ္မသကြီး စီရင်သော သာသနာလင်္ကာရ စာတမ်းဖြင့် သိအပ်ပေသည်။

ထိုအခါ ဒလမြို့ကျေး ပဒိပ္ပဇေယျ (ပတိပ္တေယျ) ရွာသား သာရိပုတြာမည်သော သာမဏေကြီးတစ်ဦးသည် ပုဂံပြည်သို့ သွား၍ အာနန္ဒာမထေရ်ထံ ပဉ္စင်းခံပြီးလျှင် စာပေကျမ်းဂန်သင်ကြား၏။ အမြင် များသည်၊ လိမ္မာသည်၊ စွမ်းရည်ရှိသည်ဟု ထင်ရှားကျော်စော၏။ ထို အကြောင်းကို နရပတိစည်သူမင်းကြီး ကြား၍ ဆည်းကပ်မည်ဟု စုံစမ်းစေသော် ခြေများ ပြတ်ကြောင်း ကို ကြားသဖြင့် အင်္ဂါကြီးငယ် မပြည့်စုံ၍ ဆရာရင်း မပြုလေ။ ပူဇော် သက္ကာရမျှသာ ပြုပြီးလျှင် ဓမ္မဝိလာသ ဟူသောအမည်ကို လှူ၍ ရာမညတိုင်းမှာ သာသနာကို ထွန်းလင်းအောင် ပြုပါဆို၍ ရာမညတိုင်းသို့ စေလွှတ်လိုက်၏။ ဓမ္မဝိလာသ မထေရ်လည်း ရာမညတိုင်းသို့ သွား၍ ဒလမြို့၌ များစွာသော ရဟန်းတို့ကို ဓမ္မဝိနယ ကျမ်းဂန်စာပေ သင်ကြားပေ၏။ ထို ဓမ္မဝိလာသ မထေရ်၏ အဝင်အပါ သံဃာကို သီဟိုဠ် အသင်းအပင်း သံဃာ ဟူ၍ မွန်တို့ ခေါ်ဝေါ်ကုန်၏။

ဓမ္မဝိလာသ တံဆိပ်ရ ရှင်သာရိပုတ္တကား သီဟိုဠ်ပြန် ရှင်အာနန္ဒာ ၏တပည့် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ထိုအရှင်၏ ဂိုဏ်းဂဏ အဖွဲ့ ဝင်တို့ ကို သီဟိုဠ် အသင်းအပင်း သံဃာဟု ခေါ်ကြခြင်း ဖြစ်၏။ ဤကား စကားချပ် ဖြစ်၏။ ဓမ္မသတ်ပေါင်းချုပ် ကျမ်းပြု ကင်းဝန်မင်းကြီး ကမူ ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်ကို သက္ကရာဇ် ၄၅၅ ခုနှစ် နန်းတက်သော ပုဂံပြည်၌ အလောင်းစည်သူ မင်းကြီးလက်ထက်က စီရင်သည် ဖြစ်၍ မြန်မာ စကားပြင်ကျမ်းတို့တွင် ရှေးအကျဆုံး ကျမ်းစာ ဖြစ်သည်ဟု မိန့်ဆိုလေသည်။ ဤစကားကို ယခုခေတ်သစ် ဆရာကြီး ဦးဖေမောင်တင် က ဤသို့ မှတ်ချက်ချလေသည်။

ဓမ္မဝိလာသ မထေရ်သည် ဓမ္မသတ်ကျမ်းကို ပြုရာ ပါဠိဘာသာ ဖြင့် ရေးသား၍ ယခု ပုံနှိပ်သော ဓမ္မသတ်ကျမ်းကား ၎င်းကို မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးသားခြင်း ဖြစ်သည်ဟူ၍ အချို့သော ဆရာတို့ အယူရှိကြသည်။ ဓမ္မဝိလာသသည် မွန် ဘုန်းတော်ကြီး ဖြစ်သည်ကို လည်းကောင်း၊ မွန်ဘာသာဖြင့် ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်ကျမ်း ရှိသည်ကိုလည်းကောင်း ထောက်သော် ထိုအယူကား ယုတ္တိရှိတန်ရာ၏။ ထို့ပြင် မြန်မာ ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်ကျမ်းသည် စကားအသုံးအနှုန်း ဝေါဟာရ ရွှေ့ပြောင်း ခြင်းကို ထောက်သော် ပုဂံခေတ်ကို မမီ၊ အနည်းငယ် နောက် ကျမှ ရေးသားသောကျမ်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ယူဆရန်အကြောင်း ရှိ၏။

ကင်းဝန်မင်းကြီး မြွက်ကြားသည်။ “ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်သည် မြန်မာ စကားပြင် ကျမ်းတို့တွင် ရှေးအကျဆုံး ကျမ်းစာဖြစ်သည်” ဟူ၏။

ဆရာကြီး ဦးဖေမောင်တင်က စဉ်းစားသည်။ “ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မ သတ်ကျမ်းသည် ပုဂံခေတ်ကို မမီ၊ အနည်းငယ် နောက်ကျမှ ရေးသား သော ကျမ်းဖြစ်သည်” ဟူသတည်း။

ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်ကျမ်းတွင် သုံးနှုန်းသော စကားလုံးတို့မှာ ပုဂံခေတ် စကားလုံးတို့နှင့် လုံးဝတူညီခြင်းမရှိချေ။ အနည်းငယ်ပြောင်း ရွှေ့ လာသည်ကို တွေ့ရ၍ ပုဂံခေတ်အောက် အတန်ငယ် နောက်ကျသော အခါမှ ရေးသော ကျမ်းဖြစ်ဟန်ရှိသည်ဟု ဦးဖေမောင်တင် မှန်းဆခြင်း ဖြစ်၏။

ဦးဖေမောင်တင်၏ မှန်းဆချက်တွင် ဆက်လက်မှန်းဆရန် အချက် အလက် အတန် ပါဝင်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။ အသုံးအနှုန်း စကား လုံး သာမညဖြင့် ခေတ်ကို သုံးသပ်ဆုံးဖြတ်၍ မဖြစ်ခြင်းပင် ဖြစ်၏။ ဥပမာ ယနေ့ လွတ်လပ်ရေး ကျောက်တိုင်တွင် ထုထွင်းထားသော | စကားလုံး အသုံးအနှုန်းတို့သည် ယေဘုယျအားဖြင့် ခေတ်သုံး ဝေါဟာ ရ စကားလုံးတို့ချည်း မဟုတ်ချေ။ ယခုခေတ်မှာ မသုံးသော စကားလုံး များ ပါဝင်နေသည်။ ထိုမှ ဝေါဟာရ အချို့ကို ကြည့်ပြီး ဤကျောက် တိုင်သည် ပုဂံခေတ်နှင့် နီးစပ်သော ကျောက်တိုင်ဟု ဆုံးဖြတ်လျှင်အတန် ကွာလှမ်းနေပေလိမ့်မည်။ ထို့ပြင် ယနေ့ အချို့သူတို့၏ အသုံး အနှုန်းတို့သည် ရှေးသုံးလည်းမဟုတ်။ ယခု ခေတ်သုံးလည်း မဟုတ်ဘဲ အနာဂတ်အတွက် တီထွင်ချက်တို့ကိုလည်း တွေ့ ရပေရာ အသုံးအနှုန်း သာမညာဖြင့် ခေတ်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် လုံလောက်ခြင်း မရှိချေ။

သို့ဖြင့် ကင်းဝန်မင်းကြီး၏ ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်သည် မြန်မာ စကားပြင် ကျမ်းတို့တွင် ရှေးအကျဆုံးဟု ဆိုသော ဆုံးဖြတ်ချက်ကို တစ်ဖက်သတ် ခိုင်မြဲစေခြင်းနှင့် ဆရာကြီး ဦးဖေမောင်တင်၏ စကား ကို ပယ်ဖျက်လိုခြင်းဟု မယူဆစေလိုပါ။ စဉ်းစားဖွယ် ရှိသည်ကို ဆက်လက် စဉ်းစားခြင်းသာ ဖြစ်ပါသည်။ မည်သို့ပင် ဖြစ်စေ ယင်း စကားပြင်ကျမ်းမှာ အတော်ပင် ရှေးကျ၍ စကားပြေ၏ ပုံသက်သေ အဖြစ် အကဲခတ်ကြရန် ဖြစ်၏။ ထိုတွင် ရှေးရိုးစဉ်လာ မြန်မာ ဓမ္မသတ် လည်း ထင်ဟပ်လျက်ရှိရာ ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်ပါလျှင် မြန်မာမှုအတွက် အဖက်ဖက်က အရောင်ထွက်နေသည်ကို တွေ့ရမည် ဖြစ်၏။

ဤတွင် ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်မှ ပုံသက်သေအချို့ကို ကောက် နုတ်ထားပါသည်။ ပုံသက်သေတို့မှာ ပုဂံခေတ်က ဝေါဟာရ စကား အသုံးအနှုန်း ဝါကျဖွဲ့ထုံးတို့ကို၎င်း၊ ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံ၊ တရား ဓမ္မသတ် ဖြတ်ထုံးနှင့် လူမှုရေး သမိုင်းတို့ကို၎င်း၊ ဖော်ပြလျက် ရှိကုန် ၏။ လူမှုရေး သမိုင်းကို နှုတ်မှုပညာနှင့် လက်မှုပညာ နှစ်ရပ် တွဲစပ် လေ့လာသင့်သည်။ လွန်လေပြီးသော ခေတ်ဟောင်းကို ပြန်ပြောင်း လေ့လာရာတွင် ထိုစဉ်အခါက လူတို့၏ အသွင်သဏ္ဌာန် ပုံဟန်ကို ပန်းချီ၊ ပန်းပု စသော လက်မှုပညာဖြင့် မှန်းဆရ၏။ ကြွင်းကျန်ရစ်သော ပန်းချီ၊ ပန်းပု စသည်တို့ဖြင့် ထိုစဉ်အခါက ပုဂ္ဂိုလ်သတ္တဝါတို့၏ ပုံစံ ကို ခန့်မှန်းနိုင်၏။ နှုတ်မှုပညာ ဖြစ်သော စာပေ အမွေအနှစ်ဖြင့် ထိုအခါက လူတို့၏ စိတ်နေသဘောထားကို မှန်းဆရ၏။ ထိုခေတ် က သုံးနှုန်းသော စကားလုံးတို့ဖြင့် ထိုသူတို့၏ လှုပ်ရှားမှုကို စဉ်းစား လျှင် ပိုပြီး သဘာဝကျပေမည်။

ရုပ်ရှင်နှင့် ပြဇာတ် ဆရာတို့သည် ရာဇဝင် ဇာတ်လမ်းကို သရုပ် ဖော်သောအခါ ရှေးသရောအခါက ဆင်ယင်ထုံးဖွဲ့မှုနှင့် ပြောဆိုသုံးနှုန်း မှုကို အထူး ဂရုပြုကြလေသည်။ အချို့သော သူတို့သည် ပုဂံ၊ သရေ ခေတ္တရာ၊ စစ်ကိုင်း၊ ပင်းယ၊ အင်းဝ၊ ကုန်းဘောင် စသဖြင့် ခေတ်ကို ပင် အသေးစိတ်ပြီး သရုပ်ဖော်ကြသည်။ ဤတွင်ဖော်ပြသော ပုံသက်သေ တို့မှာ မူရင်းအတိုင်း ဖြစ်၍ တွေးခေါ် မှန်းဆနေဖွယ်ပင် မရှိချေ။ သဘာဝအတိုင်းပင် တွေ့မြင်နိုင်လေသည်။ ယင်းတို့သည် ပုဂံခေတ်က ဓလေ့ထုံးစံ ယဉ်ကျေးမှု အစရှိသော လူမှုရေး သမိုင်းတို့ကို အဘယ်မျှပြောပြနေပါသနည်း။ ခဲတံ အနီ၊ အပြာ တစ်ချောင်းကိုင်ပြီး လေ့လာ မှတ်သားကြပါကုန်။

ဓမ္မဝိလာသ တံဆိပ်ဖြင့် ပူဇော်ခြင်းခံရသော ရှင်သာရိပုတြသည် မနုဓမ္မသတ်ကို အမှီပြုပြီး ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်ကို စီရင်ခြင်းဖြစ်၏။ ( တစ်နည်း ဆိုရသော် ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ်သည် မနုဓမ္မသတ်၏ အဖွင့်ဖြစ်၏။ မနုဓမ္မသတ်ကို ဓမ္မဝိလာသ ဓမ္မသတ် အမည်ဖြင့် ဖွင့် ဆိုခြင်းပင် ဖြစ်လေသည်။ ဤတွင် ယင်းအဖွင့်မှ ပုံသက်သေ အချို့ကို ကောက်နုတ်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

ဥယျာဉ်သည် လင်မယားထံ ဥစ္စာနှံသောအမှု

ရှေးသောအခါ ပုဏ္ဏားခုနစ်ယောက်တို့သည် ဖုန်းတောင်းယာစကာ ပြုအံ့ဟု တစ်ပါးသောအရပ်သို့ လာ၍ ဗာရဏသီမင်း၏ ဥယျာဉ် စောင့်အိမ်၌ တည်းနေလာ၏။ ဖုန်းတောင်းယာစကာ ပြု၍လည်း ငွေခြောက်ရာလျှင် ရသတည်း။ တစ်ယောက်တစ်ရာ မရှိသောကြောင့် ( ဥယျာဉ်သည်တို့တွင်- “ငွေခြောက်ရာကို နှံခဲ့ပါ၏။ ငါတို့ ခုနစ်ယောက်တွင် ပါသော ဥစ္စာကို ငါတို့ ခုနစ်ယောက်စေ့မှ ပေးပါ။ ငါတို့ ခုနစ်