ဦးသော်ဇင် - ဓမ္မပဒ

ဗုဒ္ဓဓမ္မ၏ အခြေပဒ

ဓမ္မပဒသည် ဓမ္မနှင့်ပဒကို တွဲစပ်ထားသော အမည်ဖြစ်၏။ ဓမ္မ ကို အရာဌာနအားလျော်စွာ အောက်ပါအတိုင်း ပြန်ဆိုနိုင်၏။

တရား၊ ကုသိုလ် ပရိယတ္တိ၊ သုတ် - အဘိဓမ္မာ၊

ဟုတ်မှန်သော သဘော၊ သစ္စာ၊ လောကုတ္တရာ၊ ခန္ဓာ၊

အာယတန၊ဓာတ်၊ ကျေးဇူး၊ ပရမတ္ထ၊ စေတသိက်၊ အကျင့်

ကျင့်ဝတ်၊ ကျင့်အပ်သောတရား၊ အာပတ်၊ အကြောင်း၊ ပါဠိ။

ထိုနည်းတူစွာ ပဒကိုလည်း အရာဌာနအားလျော်စွာ အောက်ပါ အတိုင်း ပြန်ဆိုနိုင်၏။

ခြေ၊ ခြေရာ၊ ဖဝါး၊ အစိတ်၊ အက္ခရာအပေါင်း အရိယာတို့

ရောက်အပ်သောတရား၊ အမြိုက်၊ ရောက်ကြောင်း၊ အကြောင်း၊

အဖို့၊ အစု၊ ပုဒ်။

ဤတွင် ဓမ္မပဒသည် ဗုဒ္ဓဓမ္မ၏ အခြေပဒ ဖြစ်၏။ ထို့ကြောင့် အရှင်ဗုဒ္ဓဃောသသည် ဓမ္မပဒကို အဋ္ဌကထာဖွင့် ဆိုမည်ပြုသောအခါ ကျမ်းစာနှင့်လျော်ညီစွာ ဗုဒ္ဓ၏ခြေတော်ကို “တဿ ပါဒေ နမဿိတ္တာ” စသည်ဖြင့် ထုတ်ဖော်၍ ရှိခိုးပူဇော်လေသည်။ သင်္ဂဇာဆရာတော်လည်း ဓမ္မပဒကို အနက်မြန်မာပြန်ဆိုရာတွင် “အဟံ ငါသည်၊ ဓမ္မာပဒဿ- စရဏတရား တစ်ဆယ့်ငါးပါးတည်းဟူသောမူ ခြေတော်မြတ်ရှိတော်မူသော” စသည်ဖြင့် ချီးမွမ်း၍ ပဏာမပြုတော်မူ လေသည်။ ဓမ္မပဒသည် ဗုဒ္ဓဓမ္မ၏ အခြေခံပင်တည်း။ အခြားသော အနက် အဓိပ္ပာယ်တို့ဖြင့်လည်း မိမိတို့သဘောပေါက်သည့်အတိုင်း အမျိုးမျိုး အထွေထွေ ပြန်ဆိုနိုင်ပေ၏။ ဘယ်သို့ပင် ဖော်ဖော် သူ၏ အာဘော်နှင့် သင့်လျော်နေပေလိမ့်မည်။ အကြောင်းကား ဓမ္မပဒ၏ ဂုဏ်မှာ မကုန်နိုင်အောင် ပြည့်စုံကြွယ်ဝ၍ အဘယ်မျှပင် ဆိုဆို အမြဲလို နေမည်သာတည်း။

ဗုဒ္ဓစာပေလောကတွင် အလုံးစုံတို့ထက် ထင်ရှားကျော်ကြား၍ လူကြိုက်များသောကျမ်းမှာ ဓမ္မပဒ ဖြစ်၏။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ယဉ်ကျေးသော ဘာသာတိုင်းတွင် ဘာသာပြန်ဆိုပြီးဖြစ်၏။ မြတ်စွာဘုရား သက်တော်ထင်ရှား ရှိစဉ်အခါက အမျိုးမျိုးသော တပည့်သားတို့အား ညွှန်ကြားဆုံးမတော်မူခဲ့သော ဂါထာတို့ဖြစ်၍ သြဝါဒကထာ သင်ခန်း စာတို့ဖြင့် လွှမ်းဖုံးနေ၏။ ဒေါက်တာ ကသီယပ်အေပရဲရာ ဆိုသူပုဂ္ဂိုလ် ကျော်က ဤသို့ ထုတ်ဖော်ပြောပြသည်။

ပိဋကတ်သုံးပုံထဲမှ စာအုပ်တစ်အုပ်၏ အမည်ကို ပြောစမ်းပါဟု ဆိုလာလျှင် အထစ်အငေါ့မရှိဘဲ ဓမ္မပဒကို ညွှန်ပြလိုက်မည်။ အကြောင်းကား ယင်းသည် စာပေလောကတွင် တစ်ခုတည်းသော အကောင်းဆုံးစာအုပ်ဖြစ်၍ အကျွန်ုပ်အား အထူးကျေးဇူး များသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ နှစ်ပေါင်းလေးဆယ်ကျော်အတွင်း ကံမကောင်း အကြောင်းမသင့်၍ စိတ်နှလုံးပူပန် ဆင်းရဲခြင်း ဖြစ်သည့်အခါတိုင်း သူသည် ကျွန်ုပ်အားသစ္စာရှိသော မိတ်ဆွေကောင်းတစ်ယောက် အဖြစ်ဖြင့် ဖြေဖျော်ခဲ့ပါသည်။ မနှိုင်းယှဉ် နိုင်လောက်အောင် လှပသော ဂါထာတို့သည် အကြံဉာဏ်ပေး ရန်အတွက်ဖြစ်စေ၊ အမျိုးမျိုးသော ဆင်းရဲဒုက္ခတို့မှ လျော့ပါး သက်သာရန်ဖြစ်စေ၊ ဂုဏ်သတင်းပျံ့သင်းကျော်စောရန်ဖြစ်စေ၊ ထိုးထွင်း သိမြင်ရန်ဖြစ်စေ ဘယ်ဘက်ကမှ အချည်းနှီးသက် သက် မဖြစ်ချေ။ တစ်ခုခုအတွက် အကျိုးသက်ရောက်သည်သာ တည်း။

ထိုမှတစ်ပါး ဆာရာမာကရိဿဏ ဆိုသူ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးကလည်း ဓမ္မပဒကို ဤသို့ နိဒါန်းပျိုး၏။

ယခုအခါ ကမ္ဘာသူ ကမ္ဘာသားတို့သည် တစ်ခုတည်းသော ကမ္ဘာကိုတည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြသည်။ ယင်းကိစ္စ အတွက် ကမ္ဘာသူ ကမ္ဘာသားအချင်းချင်း၊ ယဉ်ကျေးမှုအချင်း ချင်း တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၊ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု နားလည်ဆက်စပ် ညီညွတ်မှုလိုသည်။ ဤအတွက် အထောက်အပံ့ အကူအညီ အဖြစ်ဖြင့် ဗုဒ္ဓ ပိဋကတ်စာပေ၌ အထင်ရှားအကျော်ကြားဆုံး၊ တန်ခိုးအရှိန်အဝါ အရှိဆုံးသော ဓမ္မပဒကို ဘာသာပြန်ပြီး ပေးသင့်ပေသည်။ ဓမ္မပဒ၏ပဓာနအချက်မှာ တန်ခိုးရှင်တို့ အကြောင်းကို တွေးတော ကြံဆနေခြင်းထက် သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာကအရေးကြီးကြောင်း ပြဆိုခြင်းပင်ဖြစ်၏။ ခေတ်နှင့်လည်း ညီညွတ်သည်။ စိတ်ကို လုံးဝ ချုပ်ချယ်ခြင်းသည် ရူးသွပ်စေ တတ်၏။ ပေါက်လွှတ်ပဲ စားထားခြင်းကား ပို၍ ဆိုးသွမ်းတတ် ၏ဟူသော ဓမ္မပဒ၏ သင်ကြားချက်ကို ယခုခေတ် စိတ္တဗေဒ ပညာက ထောက်ခံနိုင်သည်။ လူတိုင်း၏ ပြဿနာ အမျိုးမျိုးနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဓမ္မပဒသည်သာ ပြေပြေလည်လည် ဖြေဆိုနိုင်ပေမည်။

အင်္ဂလန်သာသနာပြု ဓမ္မကထိက ပထမကျော် အရှင်သေဋ္ဌိလ က ဓမ္မပဒ ဘာသာပြန်အကြောင်းကို ဤသို့ ဆိုလေသည်။

နိကယ်ငါးရပ်တို့တွင် ခုဒ္ဒကနိကယ် အဝင်အပါဖြစ်သော ဓမ္မပဒ ပါဠိတော်သည် စာအုပ်ပင်ငယ်သော်လည်း လူအမျိုးမျိုး တို့၏ စိတ်သဘောအမျိုးမျိုးကို လိုက်၍ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား ဟောကြားတော်မူခဲ့သော တရားတော်ပေါင်းစုံပါရှိသဖြင့် (an anthology of veres) တရားတော် ညွန့်ပေါင်းကျမ်း ဖြစ်ပေသည်။

ထိုဓမ္မပဒပါဠိတော်လာ တရားတော်များကို ကြားနာရ သဖြင့် လွတ်လပ်ရေးအစစ်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအစစ်ဖြစ်သည့် နိဗ္ဗာန် ချမ်းသာကိုရသော လူဦးရေပေါင်း မရေမတွက်နိုင်အောင် များပြား ခဲ့ လေသည်။ ၎င်းတရားများကို လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၅၀၀ကျော်ကပင် မြတ်စွာဘုရားဟောကြားတော်မူခဲ့သော်လည်း ၎င်းတရားများကို ကောင်းစွာ နားလည်၍ ကျင့်ကြံနေထိုင်ကြ လျှင် ယခုအခါလည်း ကမ္ဘာမှာ စစ်မက်အေးငြိမ်း၍ လူအပေါင်း တို့ ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ချမ်းသာစွာနေကြရမည့်ပြင် လွတ်လပ်ရေး အစစ်၊ငြိမ်းချမ်းရေးအစစ်ဖြစ်သော နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို ရမည်ကား မလွဲတည်း။

ယခုအခါ ကမ္ဘာပေါ်မှာ တစ်ဦးအပေါ်တစ်ဦး အနိုင်ကျင့် ခြင်း၊ တစ်ဦးပစ္စည်းဥစ္စာကို တစ်ဦး အတင်းလုယူခြင်း၊ တစ်ဦး ကို တစ်ဦး မနာလိုခြင်း၊ မုန်းခြင်း၊ နှိပ်စက်ခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ တစ်ပြည်နှင့် တစ်ပြည် စစ်တိုက်ခြင်းစသော အပြင်မီး တဟုန်း ဟုန်း တောက်လောက်နေခြင်းမှာ လိုချင်တပ်မက်ခြင်း လောဘ၊ အလိုအတိုင်းမရလျှင်မုန်းခြင်း၊ အမျက်ထွက်ခြင်းဒေါသ၊ တရား မှန်ကို မသိခြင်း မောဟတည်းဟူသော အတွင်းမီးသုံးပါးလျှင်အရင်းခံဖြစ်သဖြင့်၎င်း အတွင်းမီးမငြိမ်းသမျှ အပြင်မီး မည်သည့် အခါမျှ ငြိမ်းမည်မဟုတ်ချေ။

နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်း ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ စစ်ပြေငြိမ်းရေး အစည်းအဝေး၊ ညီညွတ်ရေး အစည်းအဝေး စသည်များ ကျင်းပ ၍ တစ်ပြည်နှင့်တစ်ပြည် စစ်မတိုက်တမ်း စာချုပ်၊ မဟာမိတ် စာချုပ်စသည် ပြုလုပ်ခြင်းမှာ အလွန်ကောင်းသော အလုပ်များ ဖြစ်ကြလေသည်။ သို့ရာတွင် ထိုသို့ ပြုလုပ်ကြခြင်းသည် အရင်းခံ အတွင်းမီးကို ငြိမ်းအောင် မသတ်ဘဲ အပြင်မီးကိုသာ ငြိမ်းအောင် အားထုတ်သည်နှင့်တူလေသည်။ အမြစ်ပြတ်အောင် မကုဘဲ အပေါ်ယံမျှကိုသာ ဖောက်ခွဲ၍ လိမ်းဆေးတင်သဖြင့်ပျောက်ကင်းသည်ထင်ရသော အနာသည် မကြာခင်ပြန်ထမည် မှာ မလွဲသကဲ့သို့ ဖြစ်လေသည်။

အပြင်မီးများအရင်းခံ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟတည်း ဟူသော အတွင်းမီးကို ငြိမ်းစေနိုင်သည်မှာ ဘုရားဟော တရားတော်တည်းဟူသော ရေအေးတစ်ခုသာလျှင် ဖြစ်၏။ လူအများ စိတ်ဆင်းရဲ ဖြစ်ရခြင်းတည်းဟူသော အနာရောဂါကို အမြစ်ပါ မကျန် ပျောက်ကင်းစေနိုင်သော ဆေးမှာ ဘုရားဟော တရား တော်တည်းဟူသော ဆေးတစ်ခုသာရှိ၏။

ထိုတရားရေအေး အမြိုက်ဆေးကို ပေးနိုင်သော ဓမ္မပဒ ပါဠိတော်သည် အရှေ့နိုင်ငံဗုဒ္ဓဘာသာများအတွက် နေလအသွင် အလွန်ထင်ရှား၊ အတိုင်းမသိ ကျေးဇူးများသည့်ပြင် အနောက် နိုင်ငံ၌လည်း လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်လောက်က စ၍ တဖြည်းဖြည်း ထင်ရှားလာပြီးလျှင် ယခုအခါ ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်းစာအုပ်တို့တွင် အထင်အရှားဆုံး၊ ဗုဒ္ဓဘာသာအတွက် အကျိုးအများဆုံး စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်လေသည်။ ထိုသို့ဖြစ်သည့်အတိုင်းလည်း အင်္ဂလိပ်ဘာသာ၊ ပြင်သစ်ဘာသာ၊ ဂျာမန် ဘာသာများသို့ ပြန်ပြီးကြောင်း သိရပေသည်။

ထိုဓမ္မပဒ ပါဠိတော်ကို ဆရာအမျိုးမျိုးတို့ မြန်မာဘာသာ ပြန်ပြီးဖြစ်သော်လည်း ထိုမြန်မာပြန်များမှာ ပါဠိနှင့် မြန်မာ ရောနှောသော နိဿယများသာဖြစ်၍ လူအများနားလည်နိုင်ရန် ခဲယဉ်းလေသည်။ ထိုသို့ ခဲယဉ်းသည့်အတိုင်း ဓမ္မပဒဝတ္ထုများလောက်သာ ထင်ရှား၍ ဘုရားဟောတော်မူရင်း ဂါထာတော် တရားတော်များ၏အရသာကို လူအများ ခံစားသင့်သလောက် မခံစားရ ဖြစ်လေသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဟောတော်မူရင်း ဂါထာတော် တရားတော်များကို လူအများ အလွယ်တကူ နားလည်ကြစေ ရန်လည်းကောင်း၊ ထိုသို့နားလည်ကြ၍ ကျင့်ကြံနေထိုင်ကြသဖြင့် တရားအရသာကို ခံစားကြစေရန်လည်းကောင်း၊ ယခုအခါ မြန်မာပြည်မှာ တရားလက်မဲ့ဖြစ်နေကြသောသူများကို တရား လက်ကိုင်ထားကြဖို့ သတိပေးရန်လည်းကောင်း၊ ဤအကြောင်း အကျိုး ကျေးဇူးအမျိုးမျိုးတို့ကို မျှော်ကိုး၍ ဓမ္မပဒအဋ္ဌကထာကို မှီငြမ်း ထားကာ မြန်မာ ဘာသာသက်သက်ပြန်ဆိုအပ်ပေသည်။အီတာလျံဘုန်းကြီး ဦးလောကနာထ ကလည်း ဤသို့ဆိုလေ သည်။

ဆယ့်ငါးနှစ်အလွန်က ကျွန်ုပ်သည် ရိုမန်ကက်သလစ် ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ယနေ့ ကျွန်ုပ်သည် အနောက်နိုင်ငံ၌ ဗုဒ္ဓ သာသနာ ထွန်းကားရေးကို ထက်သန်လိုလားနေသည့် ဘုရား သားတော် ဗုဒ္ဓဘာသာရဟန်းတော် တစ်ပါးဖြစ်နေပြီ။ ဓမ္မပဒ စာအုပ်က ကျွန်ုပ်ကို ပြောင်းလဲပေးလိုက်သည်။ မည်သူမျှ ကျွန်ုပ်ထံသို့မလာ၊မည်သူမျှ ကျွန်ုပ်ထံ ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားဟော ရန် မရောက်လာ။ ဓမ္မပဒစာအုပ်သည် ကျွန်ုပ်ဘဝကို ပြောင်းလဲပစ်လိုက်ပါသည်။ အကယ်၍ ကျွန်ုပ် ဓမ္မပဒ စာအုပ်ကိုမဖတ်မိ လျှင် ကျွန်ုပ်သည် ယနေ့ထက်တိုင် ရိုမန်ကက်သလစ် အဖြစ်နှင့် ပင် ရှိနေဦးမည်။ ဓမ္မပဒ၏ အသွင်ဖြင့်ရှိနေသော ရှင်တော်ဗုဒ္ဓ သည် ကျွန်ုပ်၏ဘဝကိုပြောင်းလဲပေးသော ထိပ်တန်းသာသနာ ပြု ဖြစ်လေသည်။ ရှင်တော် ဗုဒ္ဓသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်စံ ချုပ်ငြိမ်း သွားပြီ ဖြစ်သော်လည်း ရှင်တော်ဗုဒ္ဓ၏ဓမ္မမှာ အသက်ရှင်လျက် ပင် ရှိနေပြီး အလုပ်လုပ်လျက်ပင် ရှိနေသည်။

ကျွန်ုပ်သည် အီတလီ၌ မွေးဖွားသည်။ အမေရိကန် နယူးယောက်မြို့၌ ကြီးပြင်းသည်။ ပညာသင်ကြားသည်။ ကျွန်ုပ်သည် ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံပညာနှစ်ရပ်လုံးကို သင်ကြားသည်။ သို့ရာတွင် ဓာတုဗေဒပညာကို အထူးဝါယမစိုက်ထုတ်၍ သင်ကြားသည်ဖြစ်၍ ဘီအက်စ်စီ (ဓာတုဗေဒ)ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့ သည်။ ကျွန်ုပ်၏ သိပ္ပံပညာအသိသည် ကျွန်ုပ်၏ အမြင်ဟောင်း ဖြစ်သည့် ရိုမန်ကက်သလစ်အမြင်နှင့် တိုက်ခိုက်ကြတော့သည်။ ချက်ချင်း သိပ္ပံပညာက အပေါ်စီးရရန် ရိုမန်ကက်သလစ် ဝါဒ က နောက်ဆုတ်သွားသည်။ ကျွန်ုပ်၏ ဘာသာတရားသည် တဖြည်းဖြည်း သိပ္ပံပညာ၏ ဘာသာတရား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ကျွန်ုပ်သည် ယေရှုခရစ်နှင့် စိန့်ဖရန့်စစ်ကိုမူ ကြည်ညို နေတုန်းပင် ရှိလေသည်။

အမေရိကန်၌ တစ်နေ့တွင် ကျွန်ုပ်သည် စက်ရုံကြီးတစ်ခု ၏ ဓာတ်ခွဲခန်း၌ ဓာတ်ခွဲသည့် အလုပ်ကို အာရုံစိုက်နေစဉ် မိတ်ဆွေ ဓာတုဗေဒအရာရှိတစ်ဦးက စာအုပ်ကြီးတစ်အုပ် ကျွန်ုပ်ကို ပေးလေသည်။ ထိုစာအုပ်ထဲ၌ အခြားစာများအပြင် ပါမောက္ခ မက်စ်မူလာ ဘာသာပြန်ထားသည့် ဓမ္မပဒနှင့် အဿ ဃောသရေးသော ဗုဒ္ဓဝင်ပါရှိလေ၏။ ကျွန်ုပ်၏မိတ်ဆွေသည်