အထောက်တော်လှအောင် - မီးပင်လယ်ဗွေထဲကပဒုမ္မာ

မီးပင်လယ်ဗွေထဲက ပဒုမ္မာ

၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့က တောင်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ ဆိုင်းဂုံမြို့ ဖန်ဒင်ဖန်း လမ်းမပေါ်တွင် ဘုန်းတော်ကြီး သစ်ကွမ်ဒပ်သည် မိမိကိုယ်မိမိ မီးရှို့ အသေခံကာ ဆန္ဒပြခဲ့၏။ သမ္မတငိုဒင်ဇင်ခေါင်းဆောင်သော ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်သည့် အစိုးရ၏ လက် အောက်တွင် တောင်ဗီယက်နမ်ပြည်သူများ ဘေးဒုက္ခအသွယ်သွယ် ခံစားနေရသည်ကို ကမ္ဘာ့ပြည်သူများ သိရှိစေရန် မီးရှို့ ဆန္ဒပြ အသေခံလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့ကလို ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီး သစ်ကွမ်ဒပ် မီးရှို့ ဆန္ဒပြသွားသည်မှစ၍သာလျှင် ဗီယက်နမ် ပြည်သူတို့၏ ပြဿနာနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့၏ အခန်းကဏ္ဍကို ကမ္ဘာ့ပြည်သူတို့က စတင်အာရုံစူးစိုက်ကာ အမှန်တကယ် အဆုံးအဖြတ်ပေးရန် ကြိုးပမ်းလာကြသည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီး သစ်ကွမ်ဒပ်၏ မိမိကိုယ်မိမိ မီးရှို့ ဆန္ဒပြခြင်းသည် အရှေ့နိုင်ငံများထက်ပို၍ အနောက်နိုင်ငံများကို ကြီးစွာစိတ်လှုပ်ရှားသွားစေ၏။ အရှေ့ နှင့်အနောက်တို့၏ ဘာသာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုနောက်ခံသမိုင်းတို့သည် များစွာကွဲလွဲ ခြားနားကြသောကြောင့် အနောက်နိုင်ငံများအဖို့ ပို၍ထိခိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်။

နယူးယောက်မြို့မှ စတော့ဟုမ်းမြို့သို့ အသွား လေယာဉ်ပျံပေါ်တွင် အမေရိကန်အမျိုးသမီး ဆရာဝန်တစ်ဦးနှင့် ကျွန်ုပ်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ဗီယက်နမ်နှင့် ပတ်သက်သည့် မေးခွန်းပေါင်း မြောက်မြားစွာကို အဆိုပါ အမေရိကန်အမျိုးသမီးဆရာဝန်မက ကျွန်ုပ်အားမေးသည်။

ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရန် သဘောတူညီလင့်ကစား ဘုန်းတော်ကြီး သစ်ကွမ်ဒပ်၏ မီးရှို့ဆန္ဒပြခြင်းကိုမူ ယင်းဆရာဝန်မအနေဖြင့် လက်ခံနိုင်ရန် ခက်ခဲနေ သည်။ မိမိကိုယ်မိမိ မီးရှို့ သော သစ်ကွမ်ဒပ်၏ အပြုအမူသည် စိတ်မတည်ငြိမ်သူ တစ်ဦး၏ အပြုအမူတစ်ခုအဖြစ်နှင့်သာ ဆရာဝန်မက အထင်ရောက်နေသည်။ မယဉ်ကျေးသော၊ ရိုင်းပျကြမ်းကြုတ်သော၊ ပေါက်ကွဲတတ်သော၊ ယုတ္တိမတန်သည့် အကြောင်းအရာတစ်ခုခုကို မိုက်မဲစွာ အယူသီး အစွဲအလမ်းကြီးနေသော လူတစ်ဦး၏ စိတ်မထိန်းသိမ်းနိုင်မှုမျှသာ ဖြစ်သည်ဟု သဘောပေါက်နေသည်။

ဆရာတော် သစ်ကွမ်ဒပ်သည် သက်တော် ၇၀ ကျော်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လောင်းမင်းဘုရားအတွင်း၌ တစ်နှစ်နီးပါးမျှ ဆရာတော်နှင့်အတူ ကျွန်ုပ်နေထိုင်ခဲ့ဖူး ကြောင်း၊ ဆရာတော်သည် များစွာနူးညံ့ပျော့ပျောင်းကာ ကြင်နာတတ်သော၊ စိတ်ဓာတ် ကြံ့ခိုင်သော သံဃာတော်တစ်ပါးဖြစ်သည်ကို တွေ့ခဲ့ရကြောင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်ကို မီးရှို့ ဆန္ဒပြသောအခါတွင်လည်း တည်ငြိမ်လှကြောင်း ကျွန်ုပ်ကရှင်းပြသည်။ သို့သော် လည်း အမေရိကန်အမျိုးသမီး ဆရာဝန်မက မယုံကြည်ချေ။

ကျွန်ုပ်ကလည်း ဤအကြောင်းကို ဆက်၍မပြောတော့ပါ။ ဤအကြောင်းကို သူနားလည်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ကျွန်ုပ် သဘောပေါက်ပါသည်။ ဆရာဝန်မတွင် နားလည်နိုင်သည့် အခြေခံမရှိပါ။ မီးရှို့ဆန္ဒပြခြင်းကို သူ့ရှုထောင့်တစ်ခုတည်းမှ ကြည့်နေသည်ကလွဲပြီး အခြားသော ရှုထောင့်များမှ ကျိုးကြောင်းဆက်စပ် ကြည့်ရှု ဆင်ခြင်ရန်လည်း ဆန္ဒမပြင်းပြပါ။ ထို့ကြောင့် ဤအကြောင်းကို နားလည်နိုင်စွမ်း သူ့တွင်မရှိပါ။ ။

ဆရာတော်၏ ဆန္ဒပြမှုမှစပြီး ဗီယက်နမ်နိုင်ငံရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့နှင့် ပတ်သက်၍ သံဃာပေါင်း မြောက်မြားစွာကိုလည်းကောင်း၊ မှန်းဆနေကြသည့် အနု မာန အယူအဆပေါင်း မြောက်မြားစွာကိုလည်းကောင်း ကမ္ဘာ့ပြည်သူများက ရှေ့တန်း တင်လာကြလေသည်။ အနောက်နိုင်ငံသား အများစုသည် ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် ပတ်သက်၍ ဗဟုသုတခေါင်းပါးကြ၏။ တိတ္ထိဘာသာ တစ်ရပ်အနေဖြင့်သာ သူတို့မြင်ကြသည်။ သံဃာတော်များကို ပညာမတတ်သူများ၊ ယုံကြည်ရန်ခက်ခဲသည့် တန်ခိုးသိဒ္ဓိရရှိနေသော လူမွဲလူဆင်းရဲများ၊ ခေါင်းတုံးပြောင်များ၊ အသားမစားသူများ၊ တစ်ဖန်ပြန်လည် မွေးခြင်းမှ ကယ်တင်ရန် ဆုတောင်းနေသူများအဖြစ်နှင့် သူတို့သဘောထားကြသည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာ သံဃာတော်များသည် တောင်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွင်း၌ အခက် အခဲ ဘေးဒုက္ခပေါ်ပေါက်စေသူများ၊ မငြိမ်သက်မှုဖြစ်ပွားစေသူများ၊ ကွန်မြူနစ် ဆန့် ကျင်ရေးစစ်ပွဲကို ကြားဝင် နှောင့်ယှက်နေသူများအဖြစ်နှင့်လည်း တချို့သော အနောက် နိုင်ငံသားများက တွေ့မြင်ကြသည်။ သဘောထားကြသည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာသံဃာတော်များသည် ကွန်မြူနစ်များ၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်း နိုင်သည်ဟု ထင်နေသူများ၊ ဝံပုလွေ၏ ဘေးအန္တရာယ်မှ လွတ်ကင်းနိုင်ရေးအတွက် ဝံပုလွေကို လှည့်စားရန် ကြိုးပမ်းသည့် သိုးမိုက်များအဖြစ်နှင့် ဘာမျှမခြားဟု အနောက် နိုင်ငံသားတို့က နားလည်နေကြသည်။ တစ်

တောင်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် လူဦးရေမည်မျှရှိသည်ကို ခန့်မှန်း တွက်ဆလာကြသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ၏ ကြိုးပမ်းမှုများလည်း ထင်ရှားလာလေ သည်။ နောက်ဆုံးတွင် ဗီယက်နမ်ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အကြောင်းကို လူအများက အတော် အသင့် နားလည်လာကြပုံရသည်။ နားမဝေးတော့ဟုဆိုနိုင်သည်။

ယခုနှစ် စောစောပိုင်းက ဆိုင်းဂုံမြို့တွင် အီတလီသတင်းထောက်တစ်ဦးကို ကျွန်ုပ်တွေ့သည်။ ဟွေးမြို့နှင့် ဒါနန်းမြို့များတွင် ကျောင်းသားနှင့် လူထုပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဟွေးမြို့တွင်ရောက်နေခိုက် စောစောပိုင်းရက်များတုန်းက ယင်းပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားမှုကို ကောင်းစွာနားလည်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း အဖြစ်အပျက်ကို အတွင်း ကျကျ လေးလေးနက်နက် စူးစမ်းလေ့လာသောအခါ သူ့အတွက် နားမလည်နိုင်စရာ များ၊ မရှင်းလင်းမှုများ ပေါ်ပေါက်လာကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဘုရင့်ခေတ်မြို့တော်ဟောင်း ဖြစ်သော ဟွေးမြို့တွင် ရက်သတ္တနှစ်ပတ်ကြာမျှနေထိုင်ပြီး စိတ်ရှုပ်ရှုပ်ဖြင့် ထွက်ခွာ လာခဲ့ကြောင်း အဆိုပါ အီတလီသတင်းထောက်က ကျွန်ုပ်ကိုပြောပြသည်။

ဘာတွေဖြစ်ခဲ့သည်ဟူသော အကြောင်းမှန်ကို ဟွေးမြို့နှင့် ဆိုင်းဂုံမြို့များတွင် နေထိုင်ကြသူများပင်လျှင် နားလည်ရန် ခက်ခဲလှပေသည်။ ဗီယက်နမ်အကြောင်း တစ်စုံတစ်ရာကို နားလည်ရန်များစွာ ခက်ခဲနေသော နိုင်ငံခြားသား တစ်ယောက်အဖို့မူ ဆိုဖွယ်ရာမရှိပါ။ ထိုမျှသာမက ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွင်း၌ ခြေရှုပ်နေကြသော သူလျှို များနှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ သတင်းထောက်များကလည်း နိုင်ငံခြားသတင်းဌာန အသီးသီးသို့ သတင်းမှားများကို ပေးပို့ကြသည်။ သတင်းမှန်ရနိုင်သည့် ဌာနများ၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် လည်း အဆက်အသွယ်ပြတ်လာကြသည်။

မကြာသေးမီက ကျွန်ုပ်ကိုယ်တိုင် ဟွေးမြို့သို့ ရောက်ခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်သည်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် မွေးဖွားသော ဗီယက်နမ်လူမျိုးဖြစ်ပါ၏။ ဗုဒ္ဓဘာသာအတွက် နှစ်ပေါင်း ၂၀ မျှ သာသနာ့တာဝန်များကိုလည်း ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါ၏။ သို့သော် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် အရေးအခင်း၏ ဦးတည်ချက်အမှန်ကို သိရှိရန် ဟွေးမြို့တွင် ကျွန်ုပ်ကိုယ်တိုင် ၅ ရက်ကြာနေထိုင်ပြီး စူးစမ်းလေ့လာခဲ့ပါသည်။ ထိုသို့ အပတ် တကုတ် ကြိုးပမ်းအားထုတ်ခဲ့သော်လည်း ဆိုင်းဂုံမြို့ရှိ နိုင်ငံခြားသတင်းထောက်များ၏ မေးခွန်းကို ဖြေဆိုရာတွင်မူ များစွာခက်ခဲလှပါ၏။ သူတို့သဘောပေါက် နားလည်စေ ရန် များစွာကြိုးစားဖြေဆိုခဲ့ရပါ၏။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၌ စစ်ဖြစ်ခဲ့သည်မှာ နှစ် ၂၀ ရှိပြီ။ နှစ်ရှည်လများ စစ်ကာလကို ဖြတ်သန်းနေရသည့် ဗီယက်နမ်အဖို့ မတည်ငြိမ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ၏။ ဒယီးဒယိုင် ဖြစ်နေ၏။ အကြောင်းမဲ့ သတ်ဖြတ်မှုများ၊ လူ့အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများနှင့် ပြည်သူ့ ပစ္စည်းများကို ဖျက်ဆီးပစ်မှုများသည် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ဖြစ်ပွားနေ၏။ လူသားတို့၏ တန်ဖိုးကို ဖျက်ဆီးရန်အတွက် ငွေကြေးအမြောက်အမြားကို နေ့စဉ်နှင့်အမျှ သုံးစွဲနေ ကြသည်။ ဗီယက်နမ်ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးမှာ သံသယများ၊ စိတ်မချမ်းမြေ့မှုများ၊ မကျေ ချမ်းမှုများကို ကြီးမားစွာခံစားနေကြရပြီဖြစ်၏။

လူအပေါင်းမှာလည်း အကျင့်ပျက်နေကြချေပြီ။ ငွေကြေးများကို လွဲမှားစွာ အသုံးပြုနေကြသည်။ အကျင့်ပျက်သူတို့၏ လက်ဝယ်ရှိသော ငွေကြေးများသည်ကား မိန်းမများ၊ နိုင်ငံရေးသမားများ၊ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများနှင့် ပညာတတ်အမည်ခံသူများကို ဝယ်ယူရန်အတွက်သာ အသုံးဝင်နေတော့၏။ ငွေရှိသူတို့၏ အကျင့်ပျက်မှုများသည် ငွေမရှိသူများကိုပါ ကူးစက်ကာ အကျင့်ပျက်စေတော့သည်။

ထိုသို့သော အခြေအနေကြားတွင် တောင်ဗီယက်နမ်လူဦးရေ၏ ကိုးဆယ် ရာခိုင်နှုန်းသော တောင်သူလယ်သမားများသည် သူတို့၏ ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် များကို ချဉ်းကပ်ကာ အကူညီတောင်းကြရရှာသည်။ ကိုးကွယ်ရာရှာကြရသည်။ အခြေ အနေအရပ်ရပ်တို့က ကိုးကွယ်ရာမရှာမဖြစ်အောင် ဖန်တီးလာသည်။ ပြည်သူတို့ဘေး ဒုက္ခရောက်နေသောအခါတွင် နှုတ်ဆိတ်နေစိမ့်သည့်၊ လျစ်လျူရှုနေစိမ့်သည့် ဘာသာ ရေးခေါင်းဆောင်များအပေါ်တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်လူထုက မကျေနပ်မှုများ၊ အပြစ်ဆိုမှု များဖြစ်ပွားလာသည်။

မြစ်တစ်စင်း၏ ရေစီးကြောင်းသည် ရှေ့မှ စီးဆင်းနေသောရေများက ဆွဲယူ သဖြင့် ရေစီးကြောင်းဖြစ်ပေါ်လာသည်မဟုတ်၊ နောက်ပိုင်းတွင်ရှိသည့် ရေများကရှေ့သို့တွန်းပို့သောကြောင့်သာလျှင် စီးလျောနေသော ရေစီးကြောင်းဟူ၍ ဖြစ်ပေါ်လာ ရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင်ရှိသော ရေများသည် ရေစီးကြောင်းတစ်ခု၏ မောင်းနှင်အား များ ဖြစ်လေသည်။ ။

သာသနာရေးမဟုတ်သည့် လူမှုရေးရာ ပြဿနာများတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာ သံဃာ တော်များ ပါဝင်ပတ်သက်လာကြသည်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အဖြစ်အပျက်များက ရှင်းပြ နိုင်ပါလိမ့်မည်။ မျက်မှောက်ကာလ ဗီယက်နမ်၏အဖြစ်မှန်ကို ပေါ်ပေါက်နေသည့် အခြေအနေများက ဖော်ထုတ်ပေလိမ့်မည်။ အခြေအနေအရပ်ရပ်ကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ သည် ပြည်သူတို့၏ဘဝတွင် မလွှဲမရှောင်သာ ပါဝင်ပတ်သက်နေရလေသည်။

နောက်ခံသမိုင်းများနှင့် ဗီယက်နမ်ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အနေအထားကို ကောင်းစွာ နားလည်ရန်လိုပါသည်။ ယနေ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် လူမှုရေးအဖြစ် အပျက်များကြား ဆက်သွယ်ပတ်သက်နေမှုများကို နားလည်ရန်လိုပါသည်။

သို့မှသာလျှင် ယနေ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့၏ အနေအထားကို ကောင်းစွာသဘောပေါက် နားလည်နိုင်မည်ဖြစ်ပေသည်။