အကြည်တော် - မြစ်ပြင်ပေါ်ထင်ကျန်နေသောမြွေခြေရာများ

          “ သံသရာကို မခင်တွယ်ပါဘူး” ဟုဆို၍ မြေးလေးနဖူးနမ်းသူ ရှိနေသေးသရွေ့ ဟာသ စာပေများ တိမ်ကောလိမ့်မည်မဟုတ်။

          လူတစ်ယောက် သွားရိုးသွားစဉ် အတိုင်းသွားလျှင် မည်သို့မှမဖြစ်။ လူအထင် ကြီးစေချင်၍ အရပ်ထောက်၍ မြောက်ကြွ မြောက်ကြွသွားလျှင် ဖောက်ပြန်ပြီဟု ဆိုရပေတော့မည်။

          သို့သော် မြောက်ကြွမြောက်ကြွ သွားခြင်းကို ဒေါမနဿပွားမိလျှင်မူ ရယ်စရာ ဖြစ်လိမ့်မည်မဟုတ်။ ထိုသို့သွားခြင်းကို အကောင်းမြင်ဝါဒနှင့်ကြည့်၍ ရယ်ရွှင်မိပါက ထိုအရာသည် ဟာသဖြစ်လာပေမည်။

          မြန်မာတို့၏ ဟာသဆိုရိုးစကား တွင်မူ…

          'သူကိုယ်ပြုချက် ဖောက်ပြန်တွက်လျှင် အလွန်ရွှင်လှ ရယ်သွမ်းတမူ ယူလေဟာသ” ဟူ၍ ဖော်ပြထားခဲ့သည်။

          ဟာသကိုဖော်ပြရာ၌ အရာရာဖောက်ပြန်မှုတို့အား အတွေးအခေါ် အယူအဆ ဝေါဟာရတို့ဖြင့် အဓိပ္ပါယ်ပေါက်အောင် အမြင်တစ်မျိုးနှင့် ဖော်ပြခြင်း မျိုးသာဖြစ်သည်။ " သံချပ်၊ ဒုံးချင်း၊ ဆိုင်းဆင့်၊ ပတ်တိုက်၊ လေပြေထိုး၊ ရကန်သွား” စသည့်ခြောက်မျိုးသည် မြန်မာတို့၏ဟာဒယနှလုံးရွှင်ပြုံးရာမှ ပေါ်ထွက်လာသော အခြေခံ ရိုးရာဟာသစစ်စစ်များ ဖြစ်သည်။

          ဟာသသည် မှားသည်များကိုပြင်ရန်၊ မှန်နေသူများကို ပျော်ရွှင်စေရန် ပြုလုပ်ရသော ပညာရပ်တစ်ခုသာဖြစ်သည့်အတွက် မသင့်လျော်သော အစိတ် အပိုင်း တစ်ခုမှ တပ်ဆင်ထားခြင်း မရှိပါ။ အများသိသောသံချပ်ထိုးခြင်းပင်လျှင် မှားယွင်းနေသော လောကသဘောကို ပြုပြင်နိုင်ရန် ဆိုင်းသံပေးပြီး သာယာနာ ပျော်ဖွယ်အသံဖြင့် အပြုသဘော ဟစ်ကြွေးခြင်းသာမဟုတ်လား။

          လူတစ်ယောက်ကို နားခံသာအောင် ရွှင်ပျစွာပြောဆိုခြင်းနှင့် နားခံ သာလောက်သည်အထိ ပြောဆိုခြင်းနှစ်မျိုး၌ ဘယ်အရာကို ရွေးချယ်ချင် သနည်း။

          လူတစ်ယောက်၏လျှာသည် ထိုသူ၏အောင်မြင်မှု၊ ကျရှုံးမှုများကို အဓိက တာဝန်ယူထားသော အစိတ်အပိုင်းထဲမှာပါဝင်သည်။ထိုလျှာကပင် မှားသောစကားကိုဆိုနိုင်၍ ထိုလျှာကပင် အဆိပ် အရသာမသိဘဲ မျိုချကောင်း မျိုချပေလိမ့်မည်။ သို့သော် ကောင်းသောစကား ကိုဆိုသူလှပသောတေးသံကျူးရင့်သူသည်လည်း ထိုလျှာပင်ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

          ဟာသပညာသည် သင့်အားကောင်းသောစကားကို ဆိုစေပါသည် ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းသော အပြုအမူများကို ဖယ်ရှားပေး၍ နိမ့်ကျနေသော သင်၏ စိတ်ဓာတ်များကို မြှင့်တင်ပေးပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဟာသပညာကို ရှေးဆရာ ကြီးများက အဌာရဿတစ်ဆယ့်ရှစ်ရပ်ထဲတွင် တခမ်းတနား ထည့်သွင်းဖော် သင်ကြားခဲ့ကြသည်။

          ကျွန့်တော်စဉ်းစားကြည့်ပါသည်။

          ရှေးဆရာကြီးများ သင်ကြားပေးခဲ့ကြသော အဌာရဿဆယ့်ရှစ်ရပ်မှ ဟာသပညာကို မည်သည့်သင်ရိုးနှင့် သင်ကြားပေးခဲ့သနည်း။ရှေးဆရာကြီးများက အနုပညာထဲတွင် စာပေပညာသည် သင်ကြား ပေးရအခက်ဆုံးပညာအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြပြန်ပါသည်။

          ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လဲ ဟာသနှင့်ပတ်သက်သည်များကို လိုက်လံ ဖတ်ရှု စုဆောင်းခဲ့ပါသည်။ သို့သော် ဟာသပညာနှင့် ဆိုင်သောသင်ရိုး တစ်စွန်း တစ်စမှပင် မတွေ့ခဲ့ရဖူးပါ။ထို့ကြောင့် ကျွန်တော်လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသောချဉ်ခြင်းသည် ရှေး ဆရာအဆက်ဆက်က အဌာရဿဆယ့်ရှစ်ရပ်တွင် သင်ကြားပေးခဲ့သော ဟာသပညာသင်ရိုးစာအုပ်သာ။

          ငယ်စဉ်က ကျွန်တော့်အစ်ကိုကြီး ကဗျာတစ်ပုဒ် ဖတ်ပြသည်ကို ကြားခဲ့ရဖူးပါသည်။ ကဗျာဆရာကတော့ မည်သူဖြစ်ကြောင်း မသိတော့ပါး အစ်ကိုကိုမေးတော့လဲ သူလည်းမမှတ်မိတော့ပါ။ ထို့ကြောင့် ကဗျာဆရာ အမည်မဖော်ပြပေးနိုင်ခြင်းအတွက် ခွင့်လွှတ်ပေးကြပါကုန်။ ကဗျာလေး ကတော့ ရိုးပါသည်။

          ပထမအရွယ် မောင်ဖိုးထယ်၊ လယ်ကိုထွန်ယက်နေပါသည်။ ဒုတိယအရွယ် ကိုဖိုးထယ်၊ လယ်ကိုထွန်ယက်နေပါသည်။ တတိယအရွယ် ဦးဖိုးထယ်၊ လယ်ကိုထွန်ယက်နေပါသည်။

          ဒါလေးပဲဖြစ်၏။ , ထိုနည်းလည်းကောင်းပင်

          ကျွန်တော်တို့သည်လည်း ဟာသစာပေကိုဖက်တွယ်မိကြပြီ။ ပတ်သက် ခဲ့မိသည့်အလျောက် ဟာသစာပေပေါ် အတန်အသင့်တော့ တာဝန်ကျေခဲ့ချင် သည်။ ထို့ကြောင့် အောက်ပါခေါင်းစဉ်အား ချရေးဖြစ်ခဲ့တော့သည်။

 

မြစ်ပြင်ပေါ်ထင်ကျန်နေသော

မြွေခြေရာများ

          ဒီခေါင်းစဉ်လေးဟာ ကျွန်တော့် ရဲ့ ပင်ကိုယ် ခေါင်းစဉ်မဟုတ်ပါဘူး ကျွန်တော့် ရဲ့ သူငယ်ချင်း (စောစောစီးစီး သေပစ်လိုက်ပြီ ဖြစ်သော)ညီငယ်စာရေး ဆရာ သျှင်ထွေးဟန်ရဲ့ ဝတ္ထုတို ခေါင်းစဉ် ကလေးတစ်ခုပါ။ သူ့ကို သတိရတာက တစ်ကြောင်း၊ နောက်ပြီးကိုယ်ရေးမယ့် အကြောင်းအရာနဲ့ ဒီခေါင်းစဉ်လေး လိုက်ဖက်နေတာကတစ်ကြောင်းတို့ကြောင့် သူ့ခေါင်းစဉ်လေးကိုပဲ ပြန်သုံးဖြစ်တာပါ။

          ကျွန်တော် အခုဆက်ပြီးရေးသားသွားမယ့် အကြောင်းအရာ တွေကတော့ ကျွန်တော်သိတဲ့စာပေရေးသားခြင်းအတတ်ပညာ အကြောင်းတွေပါပဲ။

          “အောင်မာ ... မင်းက ဘာကောင်မို့ ဘာတတ်လို့ ဒီစာမျိုး ရေးရတာလဲ” ပြောရင်လည်းခံရမှာပါ။ ဒီစာစုဟာ အခုစာပေရေး သားနေကြတဲ့ပညာရှင်တွေအတွက် မရည်ရွယ်ပါဘူး၊ စာစရေးမယ့် စာရေးဝါသနာပါသူများ၊ ဘယ်လိုစရေးရမှန်းမသိသူများအတွက် အထောက် အကူအနည်းငယ်ဖြစ်စေရန်သာရည်ရွယ်တာပါ။ ဒါကြောင့်လွယ်လွယ်ကူကူ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းနဲ့ နားလည်လွယ်အောင် ကျွန်တော်ရေးခဲ့တဲ့စာများထဲက တချို့ကိုပြန်လည်ကောက်နုတ်ရင်း အချို့ကိုလည်း အသစ်ဖန်တီးရင်း လက်လှမ်းမီသမျှ တင်ပြပါ့မယ်။ ဒါတွေအားလုံးဟာ စာပေမြစ်ပြင်မှာ ထင်ကျန်နေမယ့် (ကျွန်တော့်) မြွေခြေရာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

          ကျွန်တော် စာစရေးတော့ မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ပြီးကတည်းက တစ်နှစ် တိတိ စာကြည့်တိုက်ထဲဝင်ပြီး စာဖတ် ခြင်းအလုပ်ကိုပဲ စွဲစွဲမြဲမြဲလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီမှာ သိလာတဲ့အသိတွေနဲ့ ဝတ္ထုတစ် ပုဒ်ကို ဆွဲဆောင်မှုရှိအောင် ဘယ်လိုဖွင့် မလဲ။

          ကျွန်တော် စဉ်းစားပါတယ်။ ရေးမှာကဟာသ။ ဟာသကိုမှ ဘယ်လို ဆွဲဆောင်မှုရှိအောင် တင်ပြမလဲ ဒါဟာ တကယ့်ပြဿနာပါ။

          တချို့လည်း ရှိပါတယ်။ ရေးထား တဲ့ဝတ္ထုကောင်းပါရဲ့နဲ့ အစပိုင်းမှာ ဆွဲဆောင်မှုမရှိလို့ ပရိသတ်ဆက်မဖတ်ဖြစ် တာမျိုး။ ကျွန်တော်ကျတော့ ဒီလို အဖြစ်ခံလို့မရဘူး။ ကိုယ်တိုင်ကလူသစ်၊ နာမည်က “ကကျိုးကကြောင်၊ ပရိသတ် မဖတ်မိရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ ဒါနဲ့ ကျွန်တော်စဉ်းစားတယ်။

          “စောကြည်ဖြူသည် လွန်စွာအူကြောင်ကြောင်နိုင်သည့် လူမျိုးဖြစ်သည်။"

          ဒါ အခုခေတ်အထိ အဖန်တစ်ရာတေသုံးနေကြတဲ့ ဟာသ ဝတ္ထုတွေရဲ့ အဖွင့်ဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးခေတ်ကလည်းသုံးတယ်။ အခုခေတ် လူငယ်လေး တွေလည်း ဟာသဝတ္ထုရေးတော့မယ်ဆို ဒီလိုပဲရေးကြတယ်။ ကျွန်တော်က အဲဒီလိုအဖွင့်မျိုးမကြိုက်ဘူး။ (ဒါ ကျွန်တော့အမြင်ပြော တာနော်)။

          နောက်တစ်ခု ရှိသေးတယ်။ 

          “ဦးဘမောင် ပြောလိုက်သည့်စကားကြောင့် အားလုံးပွဲကျသွား တော့၏။ ဦးဘမောင်ပြောလိုက်သည်မှာကား’ -

          ဒါ ဝတ္ထုအပိတ်။ ဒါလည်း ကျွန်တော်မကြိုက်ဘူး။

          ဒါနဲ့ဝတ္ထုအဖွင့်ကောင်းတဲ့ ဆရာတွေရဲ့ ဝတ္ထုအဖွင့်စကားလုံး တွေကို ပြန်စဉ်းစားတယ်။ (ကန်တော့နော်။ ကျွန်တော်ကဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ရဲ့ အဖွင့်အကြောင်း ပြောချင်လို့ “အဖွင့်ကောင်းလို့သုံးလိုက်တာပါ။)

          နောက်ဆုံးမှ ဆရာကြီးဒဂုန်တာရာရဲ့ “မေ'ဝတ္ထုအဖွင့်ကို သွား သတိရပါတယ်။ ဆရာကြီးရဲ့ ဝတ္ထုအဖွင့်စာကြောင်းလေး အရမ်း လှပါတယ်။

          “လေနုအေးက နော့ဆဲကို' အဲဒီအတိုင်းပဲ ကျွန်တော့်ရဲ့ ကဝေပျိုဝတ္ထုနိဒါန်းကို ဖွင့်လိုက် ပါတယ်။

          “လေပြည်နှင့် ခေတ်ပြိုင်ပေါ်ထွက်လာသော “အို”ဟူသော အာမေချိတ် သံနုနု”

          ဟာသဝတ္ထုအနေနဲ့ဆို ဘယ်သူမှ မဖွင့်ချင်ကြတဲ့ နိဒါန်းတကြောင်းပါ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီစာကြောင်းလေးကြောင့်ပဲ ပရိသတ်က ဝတ္ထုကို ဆက်ဖတ်ဖြစ်သွားတယ်လေ။ ဒီနေရာမှာ ကျွန်တော်ဆိုလိုတာက 'လေပြည်နှင့်အပြိုင်လို့လည်း သုံးလို့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်က လေပြည်နှင့် ခေတ်ပြိုင်ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးဖြစ်ပါတယ်။ စကားလုံး ပိုကြွယ်ပြီး အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်မှုပိုရှိအောင် သုံးလိုက်တာပါ။ ဆိုလိုတာက ကျွန်တော်တို့ အခုသက်ပြင်းလေးချလိုက်ရင်တောင် လေပြည်နဲ့ခေတ်ပြိုင်ပဲ မဟုတ်ပါလား။

          " နောက် ... ကျွန်တော် ဒီဝတ္ထုကို စရေးပြီဆိုတာနဲ့ ဟာသကိုဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့ တင်ပြမှာလဲ။ ဒါက အရေးကြီးလာပါပြီ။

          ဟာသဖြစ်တဲ့အကြောင်းအရာတိုင်းကို သရုပ်ခွဲရင် ဟောဒီကိုးမျိုး ကိုတွေ့ရမယ်လို့ ပညာရှင်များက ဖွင့်ဆိုထားပါတယ်။

         ၁။ အာဝဇ္ဇန်း (Wit) 

         ၂။ သရော်စာ (satire) 

         ၃။မဆီလျော်သောအဖြစ်အပျက် (Burlesque) 

         ၄။ စာပြောင်စာပျက် (Parody) 

         ၅။ မဖြစ်နိုင်သောအရာများကို ဖြစ်ခဲ့သလို ပြောင်ချော်ရေးခြင်း(Farce) 

         ၆။ အသံထွက်ဆင်တူ (Pun)

         ၇။ စကားလိမ် (Riddle) 

         ၈။ ဥပမာမြောက် (Comic Simile) 

         ၉။ မြင့်ရာမှ တဖြည်းဖြည်းနှိမ့်ချ ရေးသားခြင်း (Bathos)

တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီကမှ အလွဲဖြေ၊ ပြက်ရယ်ပြုခြင်း၊ခနိုးခနဲ့ရေးသားခြင်း၊ အဓိပ္ပါယ်နှစ်ဖက်ခွနေသော စကားလုံးများ စသည်ဖြင့် အမျိုးမျိုးအစိပ်စိပ် ပြန်ခွဲလို့ရပါသေးတယ်။

          အဲဒီထဲမှာမှ ကျွန်တော်က ဝတ္ထုရဲ့ အဖွင့်မှာ မြင့်ရာမှနှိမ့်ချ ရေးသားခြင်း (Bathos) နည်းနဲ့ရေးလိုက်ပါတယ်။ ပြန်ကြည့်ကြပါ။

          မြင့်စန်းရီဆိုတဲ့ ကျွန်တော်ချစ်တဲ့ကောင်မလေးက `အို’ဆိုတဲ့အာမေဒိတ်သံနဲ့ ရပ်သွားချိန်၊ ကျွန်တော်စောကြည်ဖြူက ကောင်မလေးဖိနပ်ပြတ်သွားတယ်လို့ထင်ပြီး လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ကထပြေးလို့