သုမောင် - အေးဘုံကပြောပါသည်

အေးဘုံက ပြောပါသည်

 

(၁)

          ကျွန်တော့်ဇနီး အေးဘုံက ပြောပါသည်။

          “အဲဒီလူဘယ်လိုလုပ်ပြီးစာရေးဆရာဖြစ်လာသလဲမသိဘူး၊သိပ်ရိုင်းစိုင်းတာပဲ၊သူ့စာတွေတော့ကောင်းပါရဲ့”

          ကျွန်တော်က ပြန်ပြောရပါ၏။

          “ဟ စာရေးဆရာဆိုတာလည်း လူတစ်ယောက်ပဲကွာ၊ မူလပင်ကို အကျင့် အကောင်းအဆိုးတော့ ရှိတတ်တာပေါ့ ”

          အမှန်က အေးဘုံ၏ စကားသည် မှန်သင့်သလောက် မှန်ပါသည်။ အိမ်အလည်လာသော ကျွန်တော့်သူငယ်ချင်း စာရေးဆရာတစ်ယောက်သည် သာမန် လူသားတစ်ယောက်အနေနှင့်ပင်လျှင် ဆက်ဆံရေး၌ အလွန်ညံ့ဖျင်း သူဖြစ်၏။ စကားပြောရော အမူအကျင့်ပါ အောက်တန်းကျသူဖြစ်ပါ၏။ သို့သော် သူ့အကျင့်စရိုက် အောက်တန်းကျသည်နှင့် သူက စာရေးဆရာ မဖြစ်ရတော့ဘူးလား ဟူ၍တော့ ပြောစရာရှိပါသည်။ သို့သော် အကျင့်စာရိတ္တ မည်မျှကောင်းမွန်ပါစေ၊ စာရေးဆရာ ဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်ပါလိမ့်မည်။

          ကျွန်တော် အပါအဝင် ကျွန်တော့်သူငယ်ချင်း မိတ်ဆွေစာရေးဆရာ ပေါင်းများစွာတွင် ကိုယ်စီကိုယ်စီသော ပင်ကိုစရိုက်ဆိုးကလေးများရှိပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အကျင့်ဆိုးတစ်ခုတလေစီတော့ ရှိကြခြင်းပင်။ ဒါက စာရေးဆရာမှမဟုတ်ပါ။ သူသူငါငါဖြစ်တတ်သည့်သဘာဝပင်ဖြစ်ပါသည်။ ပတ် ဝန်းကျင်က ခွင့်လွှတ်နိုင်သောအကျင့်လား၊ မလွှတ်နိုင်သော အကျင့်လား ဆိုတာတော့ ကွာသည်ပေါ့ ။ မည်သို့ပင်ရှိစေ၊ အေးဘုံ၏စကား မှန်သင့် သလောက် မှန်သည်ဟု ကျွန်တော်ကပြောရာ၌ 'စာရေးဆရာ ́ဆိုသောဂုဏ် ဒြပ်ကို ခတ်နှိပ်ခံထားရသော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး၏ အဆင့်အတန်းနှင့် ချိန်ညှိခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

          လောက၌ စာရေးဆရာဖြစ်ရခြင်းသည် သာမန်လူတို့အလွန်တန်ဖိုး ထား တပ်မက်ကြသောနေရာတစ်ခုကို ရောက်ရှိခြင်းဖြစ်ပါ၏။ လူတော်များ များသည် အနုပညာရှင်ဖြစ်ချင်တတ်ကြ၏။ မဖြစ်ရလျှင်ပင် အားကျ၏။ အဆုံးစွန်မုဒိတာတော့ဖြင့် ပွားပေးတတ်ကြ၏။ ယင်းအထဲမှပင် စာပေအနု ပညာရှင်ဖြစ်လာသူများကိုကား အထင်တကြီး အလေးအစားပြုရန်ကိုပင် ဝန်မလေးတတ်တော့ပါ။

          “အလကားလက်အားတိုင်းလျှောက်ရေးနေတာပါ”ဟုအဝေဖန်ခံရသူများပင်လျှင်တကယ့်စာရေးဆရာစစ်နှင့် ချိန်မှိုင်းခံရသည့်သဘောမဟုတ်ပါလား။ဆယ်တန်းတဖုတ်ဖုတ်ကျနေတဲ့ကောင်ပါဟု ပြောခြင်းသည်ပင် ထိုသူငယ်အား ဆယ်တန်းပညာအဆင့်နှင့်ယှဉ်၍ ပြောခြင်းမျိုးဖြစ်ပါ၏။

            ထို့ကြောင့် အေးဘုံဆိုလိုသည်မှာ စာရေးဆရာ” ဟူသော အဆင့်အ တန်း ဂုဏ်ပုဒ်ကို ဖော်ကျူးလိုခြင်းသာဟု ကျွန်တော်က သိပါ၏။

          “ဝယ်သူအမြဲမှန်သည်”ဟူသော ဈေးသည်လောကဝေါဟာရကိုကား မသုံးလိုပါ။ ကျွန်တော်တို့စာပေလောကအနေနှင့် သုံးရမည်ဆိုလျှင် စာဖတ် သူကို အမြဲဦးစားပေးသင့်သည်” ဟူ၍ ဖြစ်ပါသည်။ ဤသို့ဆိုသဖြင့် မိမိ၏ စာပေရေးရာ၊ သဘောတရားရေးရာနှင့် စာဖတ်သူကို အလိုလိုက်လွန်းခြင်းတို့ ကိုကား မဆိုလိုပါ။ စာရေးဆရာနှင့် စာဖတ်သူတို့အပြင်ပန်း တွေ့ဆုံကြသော လူမှုဆက်ဆံရေးကိုဆိုပါသည်။ ဆက်ဆံရေးတွင်သာမက မိမိက စာဖတ်သူ ကို မိမိအယူအဆများ ရေးပြ၊ ပြောပြသောအခါများ၌ပင် ရိုးသားသိမ်မွေ့သော စာရေးဆရာကြီးငယ်များကိုကား အထူးပြောဖွယ်မရှိ။ ချီးကျူးလေးစားရမည် သာဖြစ်ပါ၏။

          စောစောကပြောသော ကျွန်တော့်သူငယ်ချင်း စာရေးဆရာကိုကားလူရင်းမို့ ကျွန်တော်က ဘာမျှမပြောလိုသော်လည်း ကျွန်တော့်ဇနီးအေးဘုံ၏ စာရေးဆရာအပေါ် အထင်ကြီးသော စေတနာကြောင့် ကရုဏာဒေါသော ပြောချလိုက်သည့် စကားကိုကား ကျွန်တော်က မသိမသာ ထောက်ခံချင်မိပါ ၏။ ဒါကလည်း ကျွန်တော့်ကိုယ်တွေ့ အဖြစ်အပျက်ကလေးတစ်ခု ရှိသော ကြောင့်ပင်။

 

(၂)

 

          ၁၉၇၀ ဝန်းကျင် ကျွန်တော် စာရေးဆရာဖြစ်စ၊ ကလောင်သွေးခါ စ ကာလကဖြစ်ပါသည်။ မတောက်တစ်ခေါက် စာတိုပေစကလေးများကို ကလောင်အမည်ခွဲမျိုးစုံဖြင့် ကျွန်တော်က ရေးခဲ့ပါသည်။ ဟိုစပ်စပ် သည် စပ်စပ် စိတ်ကူးတည့်ရာ ရေးခဲ့သဖြင့် ပထမဦးဆုံး ကျွန်တော်၏ စာဖတ်သူ မှာ သူငယ်ချင်းများ ဖြစ်နေကြပါ၏။ ငယ်စဉ်က အင်ဂျင်နီယာ အလွန်ဖြစ် ချင်ခဲ့သော ကျွန်တော့်ဝါသနာကို သိကုန်ကြသဖြင့် ကျွန်တော်၏စာပေရေး သားခြင်းကို အထင်တကြီး မရှိလှကြပါ။ စာရူးပေရူးတစ်ယောက်လောက် အဆင့်ဖြင့်ပင် မသတ်မှတ်ချင်ခဲ့ကြပါ။ သူတို့ ကျွန်တော့်ကိုပြောသော စကားတစ်ခွန်းကို ခုထက်ထိမမေ့ပါ။ “ငပေါ၊ ငပေါ”။

သည်တုန်းက ကျွန်တော်က ပြန်ပြောခဲ့သည့် စကားတစ်ခွန်းလည်း မှတ်မှတ်ထင်ထင်ရှိခဲ့ပါသည်။

          “ပေါတာကောင်းတယ်၊ ရှားတာမကောင်းဘူး” သည်စကားကို ကျွန်တော်ကပြောတော့ စာရူးပေရူးသူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က “ဟေ့... ဒီ ကောင့်စကားကောင်းတယ်ကွ၊ ဒီစကားဟာ စာရေးဆရာဖြစ်မယ့် လူတစ် ယောက်ရဲ့ ထိရောက်တဲ့အတွေးအခေါ်ပဲ” ဟု အမှတ်မထင် ထောက်ခံခဲ့ရာ ယခုအခါ ငယ်ငယ်တုန်းက ကျွန်တော့်စကားကို ကျွန်တော်ပြန်၍ သဘောကျ နေပါတော့၏။

          စောစောက ပြောသလို ကျွန်တော့်သူငယ်ချင်းများ အပါအဝင် ကျွန်တော့်အသိုင်းအဝိုင်း (အဲ-အဖေနှင့်အမေတော့ မပါပါ)က ကျွန်တော် စာတိုပေစရေးသည်ကို ဟာသလုပ်ပစ်နေချိန်တွင် စာရေးဆရာကြီးများ (အစေ့ ရေးဖော်များ) က ဝမ်းသာအားရ အားပေးအလေးမူခဲ့ကြသည်ကိုကား ကောင်းစွာမှတ်မိ ပီတိဖြစ်ခဲ့ရပါသည်။

          စာရေးလက်သင်တို့သဘာဝမှာမိမိရေးဖြစ်သော စာစုကလေးများကို နံပါတ်တစ်ကိုယ့်သူငယ်ချင်းများကို ပေးဖတ်တတ်ကြ၏။ ပြီးတော့မှ နီးစပ် ရာ စာပေသမားကို မဝံ့မရဲဖတ်စေပါသည်။ မတော်တဆ စာမူကလေးများ ပုံနှိပ်ဖော်ပြခံရပြီဆိုလျှင် ပျော်လိုက်မော်လိုက်ရသည်မှာအမောပင်။ အဲ မိမိ စာမူကို နာမည်ရစာရေးဆရာတစ်ဦးဦးက ချီးကျူးလာပြီဆိုလျှင်ကား မိုးမ မြင်လေမမြင်ဖြစ်ရတော့သည်။ ကျွန်တော်ကား ဖခင်၏အသိုင်းအဝိုင်းကြား တွင် ကြီးပြင်းရသူဖြစ်သောကြောင့် စာရေးဆရာကြီး တော်တော်များများ၏ အလေးထားခြင်းကို အခွင့်ထူးတစ်ရပ်အနေနှင့် ခံစားခဲ့ရလေရာ ကျွန်တော့် စာတိုပေစများ ရေးနေကြောင်းသိရသောအခါ ဆရာ့ဆရာကြီးများ၏ အား ပေးခြင်းကို ခံစားရရှိခဲ့ပါသည်။ ကလေးကိုအလိုလိုက်ခြင်း သဘောများလည်း ပါကောင်းပါလိမ့်မည်။ မည်သို့ဆိုစေ စာရေးဆရာကြီးများ၏ လက်ကမ်းကြို ဆိုခြင်း စေတနာကိုတော့ အတိုင်းမသိ မှတ်ကျောက်တင်ရပါ၏။ ဤသည် ပင် ဤစာစု၏ ဆိုလိုရင်း အဓိပ္ပာယ် တစ်စိတ်တစ်ဒေသ ဆိုနိုင်ပါသည်။

          ဆိုကြပါစို့။ သည်လိုနှင့် ၁၉၇၃ ပြည့်နှစ်တွင် ကျွန်တော်သည် သုမောင်'ဟူသောအမည်ကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သော ကလောင်ရှင်တစ်ဦး စတင်ဖြစ်ခဲ့ ရတော့သည်။ စာဖတ်သူ အတော်များများတို့၏ အာရုံစိုက်ခြင်းကို ခံလာရ ၏။ သူငယ်ချင်းများ၏ နောင်တနှင့် ယှဉ်သော အရေးပေးမှုကို ရရှိခဲ့၏။ အထူးသဖြင့် ပြိုင်တူလက်သင်ခဲ့ကြသော စာရေးဆရာများ အပါအဝင် စာပေ အသိုင်းအဝိုင်းမှ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများ၏ ချီးမွမ်းခြင်းကို ခံခဲ့ရပါသည်။ သည် အထဲတွင်မှ ဝါရင့်ဆရာကြီးများ၊ ဆရာ့ဆရာကြီးများ၏ ဂုဏ်ပြုမှု၊ အလွန် ချိုသာညင်းပျောင်းသော ဩဝါဒပေးမှုများသည် ကျွန်တော့်ဘဝတွင် အရသာ အရှိဆုံး ဖြစ်ခဲ့ရပါတော့သည်။

 

(၃)

          ၁၉၇၃ နှစ်လွန် ကာလဆီက ဖြစ်ပါသည်။ တစ်နေ့တွင် ကျွန်တော် ၏ဖခင် ဆရာသာဓုထံသို့ တယ်လီဖုန်းလာပါသည်။ အဖေက နားအလွန် လေးသူဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်တော်က တယ်လီဖုန်းကိုင်ရ၏။ အဖေပြောချင်သော စကားများကို ကိုယ်တိုင်ပြောပြီး တစ်ဖက်မှ ပြောသောစကား များကို ကျွန်တော်က နားထောင်ပြီး အဖြတ်အတောက် လေယူလေသိမ်းပါ မကျန် အဖေ့အားပြန်ပြောပေးရ၏။ ဒါက ကျွန်တော်နှင့်အဖေ နှစ်ယောက် တည်း အိမ်တစ်အိမ်တွင် အတူနေစဉ်ကာလက ဖြစ်ပါသည်။ ။

          ထိုစောစောက ပြောသော တယ်လီဖုန်းမှာ စာရေးဆရာကြီး (ဘဘ) ထံမှ ဖြစ်ပါသည်။

          “ဟဲလို-ဆရာသာဓုရှိပါသလား”

          တစ်ဖက်မှ မည်သူပြောနေမှန်း မသိသဖြင့် အဖေ၏ သူပြောချင်မှ လက်ခံ စကားပြောလေ့ရှိသောဝါဒကိုသိသည့် ကျွန်တော်က “ခု အမိန့်ရှိတာ ဘယ်သူပါလဲခင်ဗျ” ဟု ယဉ်ကျေးစွာ မေးရပါသည်။

          “ကျွန်တော်ပါခင်ဗျာ” 

          “ဟာ...ဘဘ” ။

          ကျွန်တော် အလွန်ဝမ်းသာရပါသည်။ ဘဘကို ကျွန်တော်အလွန်ချစ် ပါသည်။ ဘဘ၏စာများဖြင့် စာသင်ကျောင်းတွင် မြန်မာစာသင်စဉ်က ကျက်မှတ်ခဲ့ရသလို စာပေလိုက်စားစဉ်ကလည်း ဘဘ၏ စာပေများကို အလွန်နှစ်သက်ခဲ့ရသူဖြစ်ပါသည်။ အဆုံးစွန် ကျွန်တော်အဆိုတော်ဘဝသို့ စတင်ခြေချခဲ့ရသော ပန်းဦးပန်မယ့်သူ” တေးသီချင်း၏ထိပ်ဆုံးခြေဆင်းမှာ ပင် ဘဘ၏ကဗျာ (ခရေနှင့်နှင်းဆီ)၊ “လယ်တောကပြန်၊ ပန်ချင်တယ် ခရေဖူးဆိုလို့ မောင်ခူးပေး” စသည်ကို ခွန်းထောက်သံဖြင့် သီဆိုခဲ့ရပါသည်။ ယင်းသီချင်းဖြင့်ပင် ပွဲဦးထွက် နာမည်ကြီးခဲ့ရာ၌ သီချင်းအမည် “ပန်းဦးပန် မယ့်သူ မှာ နောက်ဆုတ်သွားခဲ့ရပြီး “လယ်တောကပြန်” ဖြစ်သွားရသည်အထိ ပင်။ ဒါကစာပေဘဝ တစ်စိတ်တစ်ဒေသပါ။

          ကျွန်တော်တို့ငယ်စဉ် သုံးလေးနှစ်သားများ ဘဝဆီက အဖေသည် ရက်အားညပိုင်းများတွင် မိသားစုနှင့်အတူ ရုပ်ရှင်ကြည့်ခြင်း၊ သရေစာစား ခြင်းရှိခဲ့ရာ၌ ဘဘတို့မိသားစုကိုပါ တကူးတကန့်မော်တော်ကားဖြင့် သွား ခေါ်တတ်ပါသည်ဟူ၏။ အဖေတို့နှင့် မည်မျှရင်းနှီးခဲ့ကြသည်ကိုကား ကျွန်တော်ငယ်သေးလွန်းသဖြင့် မသိပါ။ လူမှုရေးကိုသာဆိုပါသည်။ စာပေ ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ကား အထူးဆိုစရာပင်မရှိပါ။

          နောက်တစ်ကြောင်း ပတ်သက်ခဲ့ရသည်ကား ဘဘ၏ မဟေသီဆရာ မကြီး ဒေါ်ကြည်ကြည်သည် ကျွန်တော်၏ ပညာရေးကဏ္ဍ၌ မြန်မာစာဆရာ မအရင်းဖြစ်ပါသည်။ ကျွန်တော် စက်မှုလက်မှု အထက်တန်းကျောင်းတက် စဉ်ကာလက မြန်မာစာ ဆရာမဖြစ်ပါ၏။ ကျွန်တော်ကံကောင်းသည်ဟု ဆိုပါရစေ။ ထိုစဉ်ကမြန်မာစာဌာနတွင်ဆရာဦးကျော်လွင်(စာရေးဆရာနှစ်ဖက်လှ)ကနည်းပြ၊ဆရာမကြီးဒေါ်ကြည်ကြည်က ဌာနမှူး။

          မှတ်မိသေးသည်။ ထိုစဉ်က ကျောင်းနံရံကပ်စာစောင်ကို ဆရာနှစ် ဖက်လှက ဦးစီးပြုလုပ်ပါသည်။ ကျွန်တော်က အင်ဂျင်နီယာဝါသနာပြင်း ထန်းသော်လည်း စာပေဗီဇ အတတ်ကလေးကလည်း မစို့မပို့ ထွက်ချင်ချင် ရယ်။ ထိုအခါ ဆရာ့လုပ်ငန်းကို ကျွန်တော်က ကူညီရ၏။ ဆရာက စာအတို အထွာ ကလေးရေးပါလားဟု တိုက်တွန်းသဖြင့် ကျွန်တော်က ရေးပါ၏။

          “ကြက်ပေါင်စေး” 

          ဆွဲလျှင်ရုန်းကန် 

          သူ့အားမာန်သည်

          တော်လှန်ရေးစိတ် အပြည့်တည်း။

         (အမှန်က ဆရာမောင်သာရ၏ ရေကိုထိလျှင် ဂယက်ထင်မည်၊ အသင် ဘာပြောချင်သနည်း ကဗျာကို မှီးခြင်းဖြစ်၏။)

          ယင်းကဗျာကလေး ဖတ်ပြီးသောအခါ ကလောင်အမည်ဘယ်သို့တပ် ရမည်မသိ ဖြစ်ရပါသည်။ ဒါနှင့် ကျွန်တော်က ဆရာမကြီးထံ ချဉ်းကပ်ပြီး ကလောင်အမည် ရွေးချယ်ပေးရန် တောင်းဆိုပါသည်။ ဆရာမကြီး၏ ပြန် စကားကို ကျွန်တော်မမေ့ပါ။

           “အိုး.. စာဆို့သား လုပ်နေပြီးကွယ်”

          ထိုအခါ ကျွန်တော်က မခံချင်စိတ်ဝင်လာပြီး အာယု” ဟူသော ကလောင်အမည်ကို တပ်လိုက်လေ၏။ ပြီးတော့ ယင်းအမည်၏ဇာတိကို ရှင်းပြပါသည်။

          အာယု”ဆိုသည်မှာကျွန်တော်၏သွေးချင်းညီအစ်ကိုခုနစ်ယောက်အနက်အစ်ကိုအကြီးဆုံး၏အမည်ဖြစ်ပါသည်။ “အာယု”(အသက်ရှည်ခြင်း) သည် အခါလည်သားမှာပင် အနိစ္စရောက်ခဲ့၏။ သည်တော့ လေးယောက်

မြောက် သားအလတ်ကောင်ဖြစ်သော ကျွန်တော် (ဗလ)သည် ကလောင်အ မည်ကို လူတွင်ကျယ်လုပ်ပြီး အစ်ကိုအကြီးဆုံး၏ အမည်ဖြင့် အသုံးချတော့၏။

          ယင်းသို့ ကလောင်အမည်၏ ဇာတိဖြစ်ရပ်ကို ရှင်းပြသော အခါကျ မှ “ဒါမှစာဆိုသားပီသတော့မှာပေါ့ ကောင်လေးရဲ့ ၊ စိတ်ကူးလေးကောင်း တယ်” ဟု ဆရာမကြီးက ချီးကျူးပါသည်။

          တစ်ခါကလည်း ဆရာမကြီးအား မိခင်သဖွယ်သဘောထား၍ ကျွန်တော်က ကျီစယ်ပါသည်။

“အမေဆရာမကြီး၊ ဘဘရေးတဲ့ခရေနှင့် နှင်းဆီကဗျာဟာ သိပ်ထိ တာပဲ၊ အဲဒါ ဘဘနဲ့အမေတို့ရဲ့ ငယ်ဘဝသရုပ်လား”

           “ဟဲ့... ကောင်ကလေး၊ စာဆို့သားလုပ်နေပြီးကွယ်” ဟူ၍ စကားကို မဆက်ဘဲ ပြုံးပါသည်။ ဆရာမကြီး၏ အပြုံးသည် မိုနာလီဇာထက် ပဟေဠိ ဆန်ခြင်းကိုကား ကျွန်တော်ပြောရဲပါသည်။ အလွန်လှပပြီး ကျက်သရေရှိလှ ပါသည်။ အကယ်ဒမီ မင်းသားသုမောင် ရှင်းမပြတတ်သော အပြုံးပါပေ။

 

          ဤအကြောင်းများကို ရေးဖွဲ့ နေရသည်မှာ ဘဘရာကြီး၊ အမေ ဆရာမကြီး ဒေါ်ကြည်ကြည်တို့နှင့် ကျွန်တော်၏ လူမှုရေး၊ စာပေရေး ဆက် သွယ်မှု အပိုင်းအစကလေးကို ဖော်ပြလို၍မျှသာဖြစ်ပါသည်။ ထိုအစအန ကလေးသည် ကျွန်တော် ယခု သတိတရ ပြောပြချင်နေသော သော့ချက်ပင် လည်း ဖြစ်နေပြန်ပါတော့၏။

          စောစောကပြောသလိုဆရာကြီးက ကျွန်တော့်ဖခင်ထံ ဖုန်းဆက်သောအခါ(အဖေကသူခံတွင်းမတွေ့သူကို လက်ခံစကားပြောလေ့မရှိပါ) ကျွန်တော်က ထုံးစံအတိုင်း မည်သူမည်ဝါဟုစုံစမ်းလေလျှင် ကျွန်တော်ပါ ခင်ဗျာ”ဟုညင်သာစွာဆိုသဖြင့် ကျွန်တော့်မှာ ဝမ်းသာပီတိဖြစ်ရပါ၏။ သို့နှင့် တအံ့တသြ 'ဘဘ ́ ဟုအာမေဍတ်ပြုမိခြင်းပါ။ ဆက်လက်၍ “ဘဘ ဘဘ သားပါ။ ဗလ၊ ဗလကြီးပါ၊ ဘဘနေကောင်းလား” စသဖြင့် ပဋိသန္ဓေရ စကားများ သား ပြောနေမိပါသည်။ ထိုအခါ “ဪ..ဆရာသုမောင်ကိုး။ ခင်ဗျား စာလေး ဖတ်လိုက်ရသဗျ၊ ရူမဝမှာပါတဲ့ ဝတ္ထုတိုကလေးလေ။ အဲဒါ ရူမ၀ဦးကျော်နဲ့