သုမောင် - သာဓုနှင့်ကျွန်တော်တို့၏ဖခင်များအကြောင်း

 

ပါဠိတွင် “သာဓု” ဆိုသည်မှာ “ကောင်းလေစွ” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရရှိပါသည်။

          “သု-စိ-ပု-ဘာ-၀ိ-လိ-သိ-ဓာ အက္ခရာစွဲသုံး ဤရှစ်လုံးကို သီကုံး ပန်းသွင် နေ့တိုင်းဆင်လော့”

ဟူ၍ ရှေးစာ၌ ကျွန်တော် ဖတ်မှတ်ခဲ့ဖူးပါသည်။ ထိုမှနေ၍ (သု) ပထမဆုံး အက္ခရာနှင့် (ဓာ) နောက်ဆုံးစာလုံး အက္ခရာကိုယူပြီး သုဓာသာဓု ဟု ပြောင်းပြန် ပြန်ဆိုကြသည်ဟူ၍လည်း ပညာရှင်အချို့က မိန့်ဆို ပြန်ပါသည်။

          မည်သို့ပင်ရှိစေ သာဓုသည် ကောင်းမြတ်သော နိမိတ်ကို ဆောင်သည် မှာကား သေချာပေ၏။

          မင်္ဂလာကိစ္စ၌ဖြစ်စေ၊ အမင်္ဂလာဖြစ်စေ အမျှပေးဝေခြင်းဆိုင်ရာကိစ္စ များတွင် သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ဟူ၍ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် အနုမောဒနာ ပြုကြရမြဲဖြစ်သည်ကိုကား ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်အပေါင်းတို့ သိပြီးသားဖြစ်ပါ လိမ့်မည်။

           ကျွန်တော်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာ၌ သက်ဝင်သူတစ်ဦး (ဆုတောင်းခြင်း မဟုတ်ပါ။ မြတ်စွာဘုရား၏ အဘိဓမ္မာကို ဆိုလိုပါသည်) ဖြစ်သည့် အလျောက် ထို သာဓု ဝေါဟာရနှင့် ပတ်သက်၍ စိတ်ဝင်စားခဲ့သည်မှာ ကြာပါပြီ။

          သို့ရာတွင် ကျွန်တော် ယခုပြောလိုသည်မှာ သာဓုအကြောင်းမဟုတ် ရပါ။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ကျွန်တော်သည် ပါဠိဘာသာ၌ ကျွမ်းကျင် သူတစ်ယောက် မဟုတ်သောကြောင့် ဖြစ်ပါကြောင်းဗျာ။

          ထားပါတော့၊ ကျွန်တော်က ပါဠိဘာသာ၌ ကျွမ်းကျင်သူဖြစ်ပါစေဦး တော့။ ဤဝတ္ထု၌ ထိုကိစ္စသည် ကျွန်တော်ပြောလိုသော အကြောင်းမပါဝင် ပါဟု ဝန်ခံရပါမည်။ ထို့ကြောင့် ထိုပါဠိ သာဓုအကြောင်းကို ကျွန်တော် ပြောနေခြင်းမဟုတ်ဟု ဝန်ခံရခြင်းဖြစ်ပါသည်။

          ကောင်းပါပြီ၊ ဘယ်သာဓုအကြောင်းပါလိမ့်ဟု မေးရန်အကြောင်းရှိပါ သည်။

          ကျွန်တော်သိပါသည်။ “ဟဲ...ဟဲ ... မင်းအဖေရဲ့ နာမည်ကိုသုံး တာ ပြောတာမဟုတ်လား”ဟု ထင်ကြပါလိမ့်မည်။

          ကျွန်တော်သည် အမေရိကန်လူမျိုး၊ အင်္ဂလိပ်စသော အနောက်တိုင်း လူမျိုးမဟုတ်ရပါ။ မြန်မာလူမျိုး ဖြစ်သည့်အလျောက် မိမိ၏ မွေးကျွေး မိဘကို မည်သို့လျှင် သူငယ်ချင်း အချင်းချင်း ခေါ်ငင်သကဲ့သို့ ခေါ်ငင်ရပါ မည်နည်း။

          သာဓု” ဟု။ 

          ကုန်ကုန်ပြောကြကြေးဆိုလျှင် ကျွန်တော့်မှာ ဦးသာဓုပင် ခေါ်ပိုင်ခေါ် နိုင်ခွင့် မရှိပါ။

          ခေါ်တော့ကော ဘာဖြစ်သနည်း။ ဘာမျှမဖြစ်ပါ။ စာရေးဆရာဟူသည် မှာ ရာထူးဌာနန္တရ ရှိသူများ မဟုတ်ပါ။ မိမိကိုယ်မိမိ ဘွဲ့ ပေးရသူများဖြစ် ပါသည်။ အဲ ... ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ပေးပြီး၊ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ထောက် ခံသော ဘွဲ့ မျိုးတော့ကား မဟုတ်။ အများပြည်သူ စာဖတ်ဆရာ-စာပေ ဆရာ(ရှဲဒိုးမပါ)ကလည်း သတ်မှတ်ပေးရပေမည်။ ထားပါ။ ကျွန်တော် ပြောလိုသည်မှာ စာရေးဆရာချင်း တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ခေါ်ဆိုရာ၌ အသက်ဂုဏ်၊ ပညာဂုဏ်ကိုလိုက်ပြီး ဆရာကြီး၊ ဆရာဟူ၍ ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲနိုင် သလို၊ ကလောင်နာမည်ကိုပင် တိုက်ရိုက်သာဓု၊ သော်တာဆွေ စသည်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်နိုင်ခွင့်ရှိပေသည်။ သဘာဝကျသည်မှာလည်း သေချာပေသည်။

          ဆိုပါစို့။ စာရေးဆရာ မောင်စွမ်းရည်၊ တပ်ကြပ်မောင်ထူးတို့အား ကျွန်တော်က ဆရာဟုခေါ်တန်ရာသည်။ သို့မဟုတ် ပရိသတ်တစ်ယောက်အနေ ဖြင့် ကလောင်အမည်ကိုသာ ခေါ်ရပေမည်။ ဦးတပ်ကြပ် အဲ ... စဉ်းစား သာ ကြည့်ကြပေရော့ပဲ။

          ထို့ကြောင့် စာရေးဆရာချင်း ဆက်သွယ်ရာ၌ ဆရာဟူသောဂုဏ်ပုဒ် ကို သုံးလျှင်သုံး၊ ကလောင်အမည်ကို သုံးချင်သုံးဟု ကျွန်တော်ယူဆမိခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

          သို့ရာတွင် -

          လူတစ်ယောက်ကို စာရေးဆရာသော ဘာသော သဘောမထားဘဲ လူသားတစ်ယောက်အနေနှင့်သာ ဆက်ဆံမည်ဆိုပါမူ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု အစဉ်အလာအရ ဦး-ဒေါ်-ကို-မ စသည်ဖြင့် အဆုံးစွန် ‘တဲ့ကောင်” ထိ အလိုက်အထိုက် ခေါ်ဆိုနိုင်ကြပါသည်။

          ယခု ကျွန်တော်ပြောလိုသည်မှာ ကျွန်တော်၏ဖခင်ကို “သာဓု”ဟုခေါ် ၍ မဖြစ်ခြင်းအကြောင်း ဖြစ်ပါသည်။

          အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ထိုအဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော်လည်း အရေးကြီး သော အဘယ့်ကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။ 

          အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် - 

          ကျွန်တော့်ဖခင်သည် ‘အဖေ’ ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။

ကျွန်တော်၏စကားများကို ကျွန်တော် မေ့လေ့မရှိပါ။ သူများစကား ကိုတော့ တန်ဖိုးအလိုက် သတိထားမှတ်ပါသည်။

          ကျွန်တော်အစ၌ ပြောခဲ့ပြီးပါပြီ။ မိမိ၏ ကျွေးမွေးဖခင်ကို မည်သို့လျှင် သူငယ်ချင်းခေါ် ခေါ်ရပါ့မည်နည်းဟု။ ကောင်းပြီ၊ ဆရာဟု ခေါ်ရပါ့မည် လား။ တစ်မျိုးကြီးပဲ။ ကိုသာဓုဟု ခေါ်ရအောင်ကလည်း ရွယ်တူတန်းတူ ကျနေတာပဲ။ 

          ထို့ကြောင့်ပင်လျှင် အဖေ့ကို သာဓုဟု ကျွန်တော် ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲခွင့်မရှိကြောင်း အစဉ်ဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

          ကျွန်တော်သည် အဖေ့ကို အဖေဟူသော ဝေါဟာရမှအပ အခြားစကား လုံးဖြင့် သုံးစွဲခေါ်ပိုင်ခွင့် မရှိပါချေ။

          ဒါဖြင့် မည်သည့် မည်သို့သော သာဓုအကြောင်းကို ပြောလိမ့်မည် ထင်ကြပါသနည်း။

 

(၂) 

 

         စာရေးဆရာ မောင်ရွှေစွန်သည် ရုပ်ရှင်မဂ္ဂဇင်း၌ ဆရာဦးဉာဏ အကြောင်းကို ရေးသားခဲ့ဖူးပါသည်။ ဆရာကြီးသည် စာရေးဆရာ ဒါရိုက်တာ ဇာတ်ညွှန်းရေးဆရာဖြစ်ပါသည်။ ပညာအရာ၌ ထက်မြက်ပြီး သဘောကောင်းသလောက် ပေကတ်ကတ် ဂျစ်ကန်ကန် အတွေးအခေါ် များ ရှိတတ်သည်ဟု ကျွန်တော်လည်း ကြားဖူးနားဝ ရှိခဲ့ပါသည်။

          တစ်နေ့တွင် မောင်ရွှေစွန်သည် သူ၏ဖခင် ပိုင်ဆိုင်သော ရုပ်ရှင်မျက်မှန် မဂ္ဂဇင်းအတွက် ဆရာကြီးထံ စာမူသွားတောင်းသော ဟူ၏။

          ဟိုရောက်သောအခါ ထုံးစံအတိုင်း ဆရာကြီး၏ အနီး၌ ပျံ့ပျံ့ကလေး ထိုင်ပြီး ရိုသေစွာ တောင်းခံလေသည်။ “အဘ စာမူလာယူတာပါ”ဟု ပြောသတတ်။ ဆရာကြီးသည် “ငါ့ကို အဘလို့ခေါ်ရသလား” ဟူ၍ မောင်ရွှေစွန် အား ကြိမ်းမောင်းသည်ဟု ဆို၏။

          ထိုစဉ်က မောင်ရွှေစွန်သည် အသက်ဆယ့်လေး၊ ဆယ့်ငါးအရွယ်မျှ သာ ရှိသေးသည်တဲ့။ ဆရာကြီးကား အဘ ခေါ်ရလောက်သောအရွယ် ရောက်နေပြီတဲ့။ သို့ကြောင့် ဆရာကြီး၏ စကားကြောင့် မောင်ရွှေစွန်ခမျာ မှာ သူ့ နဂိုအရပ်တွင် မကဘဲ ခေါင်းပါပု၍ သွားရသည်ဟု ဆိုပါသည်။ ပထမတော့ကား သူ နားမလည်ရှာခဲ့ပါတဲ့။     နောက်မှ ... 

           “ဟေ့ ... စာမူလိုချင်ရင် အလဲအလှယ် လုပ်ရမယ်” ။

           မောင်ရွှေစွန် နားလည်လိုက်ပြီဟု သူ့ကိုယ်သူ ထင်၏။ အိတ်ထဲအသင့် ပါလာသော စာမူခကိုထုတ်ပေး၏။ ထိုအခါမှ ပိုဆိုးသွားသည်။ ဆရာကြီး က သူ့အား ဆဲလေသည်တဲ့။

         “ဟေ့ ... ချာတိတ်၊ ငါလိုချင်တဲ့ အလဲအလှယ်က ဒါမဟုတ်ဘူးကွ၊ ပိုက်ဆံဆိုတာ နေရာတကာမှာ အဆုံးအဖြတ်မပေးနိုင်ဘူး၊ မင်း ငါ့ဆီက စာမူလိုချင်သလား၊ အေး ... ငါလိုချင်တာ မင်းပေးရမယ်” 

          “ခင်ဗျာ”

          “ငါလိုချင်တဲ့ အပေးအယူက တခြားမဟုတ်၊ ငါ့ကို ဟေ့ ... ဉာဏလို့ ခေါ်ဖို့ပဲ၊ ဒါဆို စာမူရမယ်”

          ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ကြောက်ကြောက်လန့်လန့်နှင့်ပင် အချေ အတင် ပြောဆိုပြီးသကာလ မောင်ရွှေစွန်သည် ဆရာကြီးအား ဟေ့ ... ဉာဏဟု မျက်စိမှိတ်ပြီး ခေါ်လိုက်ရရှာပါသည်တဲ့။

          ထိုအခါကျကာမှ ဆရာကြီးသည် မူလစူပုပ်နေသော သူ့မျက်နှာကို ရုတ်ခြည်းဆိုသလို ပြုံးရွှင်ကြည်သာလိုက်ပြီး -

          “အေးကွ ... ဆရာကြီး၊ ဆရာ ဦးဉာဏ၊ ဘဘဆိုသလို အခေါ်ခံနေ ရတာ ငြီးငွေ့ လာပြီ၊ တစ်ခါတစ်ခါတော့ အခုလို အခေါ်ခံချင်သေးတာ ပေါ့”

          ဟု ပြောပြီး စာမူ ထုတ်ပေးပါသည်တဲ့။ 

          လူကြီးတို့၏ သဘာဝသည် တစ်မျိုးပဲ။

 

(၃)

 

          စာရေးဆရာ မင်းလူသည် ကျွန်တော်၏ ညီငယ်ဖြစ်ပါသည်။

          တစ်ကြိမ်သောအခါက ကျွန်တော်နှင့် ဆရာအောင်ပြည့်တို့ တစ်ပုဒ်စီ ပူးတွဲရေးသော “ပန်းစွယ်တော် ရွက်ကလေး”ဝတ္ထုတစ်အုပ်ထွက်ခဲ့ပါ သည်။

          ထိုဝတ္ထုစုံတွဲတွင် ကျွန်တော်နှင့် အောင်ပြည့်တို့နှစ်ဦး သဘောတူပြီး

“ကိုယ့်ထက် အသက်ရော၊ ဂုဏ်ပါငယ်တဲ့လူကို အမှာစာရေးခိုင်းကြ ရအောင်” ဟု သဘောတူ နားလည်မှု ရခဲ့ကြပါသည်။

          သို့ အတွက် မင်းလူကို အမှာစာ ရေးခိုင်းကြပါသည်။ ပထမသူက ငြင်းဆန်ပါသေးသည်။ နောက်တော့ အစ်ကိုနှင့် ဆရာကို အားနာစွာဖြင့် အမှာစာ ရေးပါတော့သည်။ ထိုအမှာစာတွင် မင်းလူ ကျွန်တော့်ကို ဝေဖန် ပါသည်။ သူ မှန်ပါသည်။ စာရေးဆရာ တစ်ယောက်သည် ဝေဖန်သူကိုမှမဟုတ်။ စာဖတ်သူ တစ်ယောက်ကိုပင် အလေးထား နားထောင်အပ်ပေ သည်။

          တကယ်တမ်းကျတော့ သူဝေဖန်ထားသော အချက်များကို ကျွန်တော် ကိုယ်တိုင်ပင် ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် အမှတ်မထားမိသော အချက်ဖြစ်နေ ကြောင်း ကျွန်တော် ဝန်ခံရပါသည်။

          ဟုတ်တော့လည်း ဟုတ်သား။ ကျားထိုးသူထက် ဘေးမှကြည့်သူက ပိုမြင်ပေမည်သာ။

          သူက ဆိုသည်။

          ကျွန်တော်သည် ဝတ္ထုရေးသောအခါတွင် အတင်းပြောနေသကဲ့သို့ ဟိုခုန် သည်ခုန် ရေးတတ်သည်ဟု။

          သို့ရာတွင် အဆုံး၌ ထိုဟိုခုန်သည်ခုန်များကို ခြုံငုံမိအောင် လုပ်တတ် သည်မှာ အံ့သြစရာဖြစ်သည်ဟု။

          အသက်နှင့် ဂုဏ်၊ ကြီးသည်ငယ်သည် မဟူရာပဲ၊ သူပြောသောစကား ကို နားလည်စွာဖြင့် ယခု      ကျွန်တော်၏ ဟိုခုန်သည်ခုန် ပြောခဲ့သော အကြောင်းများကို အဆုံးသတ်ပါတော့မည်။ ကျွန်တော်၏ဝတ္ထုစပါပြီ။

 

(၄) 

 

          ကျွန်တော်၏သား မောင်သောကြာသည် ယခု အသက်တစ်နှစ်နှင့် ငါးလရှိပါပြီ။

          သားသည် တစ်နှစ်နှင့် နှစ်လတွင် စ၍ စကားပြောပါသည်။ သူ၏ နှုတ်မှ ပထမဆုံးစ၍ ထွက်သောစကားမှာ သူ့အဘိုးအမည် သာဖြစ်ပါကြောင်း၊ ထိုသတင်းကြားသောအခါ ကျွန်တော်၏ဖခင် (သား၏အဘိုး) သည် အလွန်သဘောကျသဖြင့် သွားကျိုးများပေါ်အောင် ရယ်မောလေ သည်။ “သားအချစ် မြေးအနှစ်” ဟု မြန်မာဆိုရိုးစကား ရှိပါသည်။

         ဩော် ... သာဓု ... သာဓု ... သာဓု .. .။     ။

                                                                                                              ရှုမဝ၊ ဩဂုတ်၊ ၁၉၈၃