သန်းသန်းတင့် - မင်္ဂလာအစစ်နှင့်မျိုးဆက်သစ်

          မင်္ဂလာတရားတော်ဆိုသည်မှာ လောကီလောကုတ္တရာ ကြီးပွားချမ်းသာကြောင်း နည်းလမ်းကောင်း၊ ကျင့်စဉ်ကောင်း၊ အရည်အချင်းကောင်းများပင်ဖြစ်၏။ လူအများစုသည် မင်္ဂလာဟုဆိုလိုက်သည်နှင့်ကျက်သရေမင်္ဂလာ ရှိသည်ဟူ၍သာ သဘောပေါက်ကြ၏။ ကြည့်ကောင်း၊ကြားကောင်း ၊ရှုကောင်း၊ စားကောင်း၊ထိကောင်းတာတွေကိုသာလျှင်မင်္ဂလာဖြစ်သည်၊ မင်္ဂလာရှိသည်၊ ကျက်သရေရှိသည်ဟုယူဆကြ၏။ ထိုအယူအဆသည် ဘုရားရှင်လက်ထက်ကပင်ရှိနေသော၊ လူတို့လက်ခံထားသော အယူအဆများပင်ဖြစ်၏။ မြတ်စွာဘုရားကထိုသို့သော ယူဆထင်မှတ်နေမှုကိုမင်္ဂလာအစစ်ဟုအသိအမှတ်မပြုဘဲ“သဗ္ဗတ္ထသောတ္ထိဂစ္ဆန္တိ၊တံတေသံမင်္ဂလမုတ္တမံ”ဟူ၍ဆိုသည့်အတိုင်း နေရာတိုင်းမှာ ကြီးပွားချမ်းသာကြောင်း နည်းလမ်းကောင်း၊ ကျင့်စဉ်ကောင်း၊ အရည်အချင်းကောင်းများကိုသာ မင်္ဂလာအစစ်ဟု ယူဆ၏။ သို့ဖြစ်၍၊ ထိုခေတ် ထိုအခါက လူနတ်ဗြဟ္မာ အားလုံးတို့သည် မြတ်စွာဘုရားဆိုလိုသည့် မင်္ဂလာ၏ အဓိပ္ပာယ်ကို အမှန်အတိုင်း မသိရှိဘဲ ငြင်းခုံနေကြသည်။

          ထိုသို့ မသိရှိသောကြောင့်ပင် လူဆိုးလူမိုက်ကို ရှောင်ကြဉ်နိုင်ခြင်းစသော အရည်အချင်း ကောင်းများကို မင်္ဂလာဟူ၍ အလေးမထားကြဘဲ သာမန်စကားမျှသာဟု မှတ်ထင်ကြလေသည်။ အမှန်စင်စစ် လူဆိုးလူမိုက်ကို ရှောင်ကြဉ်နိုင်ခြင်း၊ ကင်းကင်းရှင်းရှင်း နေနိုင်ခြင်းစသော အရည် အချင်းကောင်းများနှင့် ပြည့်စုံလျှင် ဘုရားရှင် အာမခံတော်မူသည့်အတိုင်း နေရာတိုင်းမှာ ကြီးပွား ချမ်းသာနိုင်ပေသည်။ 

           မင်္ဂလာတရား ၃၈ ပါး၊ ဝါ-အရည်အချင်းကောင်း ၃၈ ခုသည် လောကီရေးမှာရော လောကုတ္တရာ ရေးမှာပါ ကြီးပွားချမ်းသာ အောင်မြင်စေသော အကြောင်းတရားဟု သိရှိတော်မူ ကြသော ရှေးဆရာတော်ကြီးများသည် မိမိတို့၏တပည့်များကို သင်ပုန်းကြီးသင်ပြီးသည်နှင့် မင်္ဂလာတရားတော်(မင်္ဂလသုတ်)ကို ရှေးဦးစွာသင်ကြားပေးခဲ့ကြသည်။

           မင်္ဂလာတရားကို သေသေချာချာ မှတ်မိနားလည်သူ တစ်ယောက်သည် “လူဆိုးလူမိုက်ကိုရှောင်ဖို့လိုသည်၊ လူတော်လူကောင်းကို ပေါင်းဖို့လိုသည်၊ ပူဇော်ထိုက်သူကို ပူဇော်ရမည်၊ကုသိုလ်၊ပညာ၊ဥစ္စာရနိုင်သောအရပ်မှာနေမှ ကြီးပွားမည်၊ ကောင်းမှုကောင်းရာများကို ကြိုတင်လုပ်ထားမှနောင်အခါ ချမ်းသာမည်၊ ရုပ်ခန္ဓာကိုယ်နှင့် စိတ်ဓာတ်ကို အဆိုးဘက်မရောက်အောင် ထိန်းချုပ်ဖို့ လိုသည်” စသည်ဖြင့် သဘောပေါက် နားလည်လာသည်။ 

          ထို့ပြင်ကြီးပွားချမ်းသာလိုသူတစ်ယောက်အနေဖြင့်စာတတ်ဖို့၊ဗဟုသုတကြွယ်ဝဖို့၊အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း တစ်ခုခုတတ်မြောက်ဖို့၊ စည်းကမ်းရှိဖို့၊ ဆက်ဆံရေး ပြေပြစ်ဖို့ လိုသည်ဟု နားလည်လာသည်။

            ဤသို့စသည်ဖြင့် မင်္ဂလာတရားတော်၏ ပညာရေး၊စီးပွားရေး၊လူမှုရေး၊ဘာသာရေးစသည်ဘက်စုံထောင့်စုံ လမ်းညွှန်မှုကို တကယ်သိရှိနားလည်ပြီး လက်တွေ့ကျကျ အကောင်အထည်ဖော် လိုက်နာသူအဖို့ လိုက်နာလျှင် လိုက်နာသလောက် ကြီးပွားချမ်းသာမှုအဆင့်ဆင့်၊ အောင်မြင်မှု အဆင့်ဆင့်ကို ရရှိနိုင်ပေသည်။

          ဤကဲ့သို့ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး စသည်အားလုံးတို့၌ လမ်းညွှန်သဖွယ်ဖြစ်သော မင်္ဂလာ တရား၏ တန်ဖိုးကို သိရှိနားလည်ကြသော YMBA အသင်း လူကြီးများသည် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း မင်္ဂလာစာမေးပွဲကို နိုင်ငံနှင့်အဝန်း ကျင်းပပြုလုပ်ပေးလျက် ရှိသည်။ ဗုဒ္ဓသာသနာတော် တည်တံ့ ခိုင်မြဲရေးအတွက် အင်မတန် ကျေးဇူးများလှ၏။ ကျေးဇူးတင်ဖို့ ကောင်းလှ၏။

          ဤအမှာစာရေးသူသည်လည်း မင်္ဂလာတရားတော်၏တန်ဖိုးကြီးပုံကို သိရှိသည့်အလျောက်မိမိဇာတိလေးအိမ်စုကျေးရွာ (မအူပင်မြို့နယ်)နှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ကျေးရွာများတွင် မင်္ဂလာတရားတော် ပြန့်ပွားစေရန် YMBA အသင်းနှင့် ဆက်သွယ်၍ မင်္ဂလာစာမေးပွဲကို တစ်ပိုင်တစ်နိုင် ပြုလုပ်ပေးလျက်ရှိရာ ၂၈ နှစ် တိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ 

           ဤသို့ မင်္ဂလာတရား ပြန့်ပွားရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ရာတွင် ကျေးရွာအသီးသီးရှိ ဘုန်း တော်ကြီးများ၊ ကျေးရွာလူကြီးများနှင့်ကျေးရွာရှိဆရာဆရာမများကပူးပေါင်းဆောင်ရွက်အားပေးကြလျှင်ပို၍အောင်မြင်ကြောင်းကိုလည်းကောင်း၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်များက စိတ်မဝင်စား၊ အား မပေးကြလျှင် မအောင်မြင်နိုင်ကြောင်းကိုလည်းကောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။ 

           ကျေးရွာရှိသက်ငယ်၊သက်လတ်ရဟန်းသံဃာများအနေဖြင့်ဤမင်္ဂလာတရားပြန့်ပွားရေးကိုတစ်ပိုင်တစ်နိုင်ဆောင်ရွက်သင့်ကြ၏။  ဆောင်ရွက်ကြမှသာလျှင်ယနေ့ကလေးလူငယ်များသည်နောင်လူကြီးဖြစ်လာသည့်အခါ ကျောင်းဒကာ ကျောင်းအမများဖြစ်လာ၍ မိမိကျေးရွာ ဆရာ ဘုန်းကြီးကျောင်းကို ပြန်လည်ထောက်ပံ့၊ စောင့်ရှောက်၊ ထိန်းသိမ်းကြမည်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမူ ဆရာဘုန်းကြီး၊ ဘုရားကျောင်းကန်နှင့် မိမိငယ်စဉ်က ရင်းနှီးမှု၊ ဆရာဘုန်းကြီး၏ကျေးဇူးကို သိရှိနေမှု၊ မင်္ဂလာတရား၏ အဖိုးတန်မှုကို သိရှိနေသောကြောင့်ပင်ဖြစ်၏။ ရဟန်းသံဃာများက ကလေးလူငယ်များကို မင်္ဂလာတရားသင်ကြားမပေးခဲ့ကြလျှင် ရဟန်းသံဃာနှင့်ရင်းနှီးမှုမရှိခြင်း၊ မိမိကို သင်ကြားမပေးသဖြင့် ကျေးဇူးမရှိ၊ ကျေးဇူးမသိခြင်း၊ ရဟန်းသံဃာများ သည် ငါတို့ လူတွေအပေါ် ဘာကျေးဇူးမှမရှိဟု ယူဆခြင်း စသည့်အမြင်တို့ကြောင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းနှင့် ကြာလေ ကင်းကွာလေဖြစ်ကာ မိမိတို့၏ ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ ဘုန်းကြီး ကျောင်းကို ထောက်ပံ့မှု၊ ဂရုစိုက်မှု ပြုကြတော့မည် မဟုတ်ပေ။ ထိုအခါ ဗုဒ္ဓသာသနာတော်သည် နိမ့်ကျမှန်းမသိ နိမ့်ကျ၍ သာသနာနှင့် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များကွာဟမှုဖြစ်လေ၊ သာသနာရောင် မှေးမှိန်လေဖြစ်ကာ သာသနာ လုံးဝ ပျောက်ကွယ်သွားနိုင်ပေသည်။     

          အမှန်စင်စစ်စွမ်းနိုင်သောရဟန်းသံဃာများအနေဖြင့်ဒကာဒကာမများအားသိသင့်သိထိုက်သည့်တရားဓမ္မများကို မသင်ကြား၊ မပို့ချပေးခြင်းသည် ကိုယ့်သာသနာကိုယ် ဆုတ်ယုတ်အောင်ပြုလုပ်ခြင်း၊ တာဝန်မကျေခြင်း၊ ကိုယ့်ထမင်းအိုးကို ကိုယ်ရိုက်ခွဲနေခြင်းပင်ဖြစ်၏။ “ မကောင်းပိတ်ပင်၊ ကောင်းလျှင်တိုက်တွန်း၊ ရည်ညွန်းမေတ္တာ၊ ဒေသနာဟောကြား၊ ထပ်ပွား ရှင်းပြန်၊ နိဗ္ဗာန်ညွှန်ပြ၊ ဤခြောက်ဝ၊ ကျင့်ကြရဟန်းတော်”ဟူသော ရဟန်းကျင့်ဝတ် ၆ပါးတွင် ကောင်းတာညွှန်ပြရမည့်တာဝန်၊မင်္ဂလာတရားသင်တန်း၊ ယဉ်ကျေးမှုသင်တန်းစသည် ပိုချသင်ကြားပေးခြင်း ဟူသောတရားဓမ္မဟောပြောပေးရမည့်တာဝန်များပါရှိရာ ထိုတာဝန်များကို မထမ်းဆောင်ခြင်းသည်“သာသနာ့ဝန်ထမ်း” ဟူသော မိမိတို့ ခံယူထားသည့်အမည်နှင့် ဆန့်ကျင် နေပေသည်။

          သို့ဖြစ်၍ ရဟန်းသံဃာများအနေဖြင့် သာရေးနာရေးလိုက်ပေးရုံဖြင့်မလုံလောက်တော့ကြောင်း သဘောပေါက်ကာ မိမိတို့ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ ကလေးလူငယ်များကို ကိုယ်တိုင် စွမ်းနိုင်က ကိုယ်တိုင်သင်ပေး၍ ကိုယ်တိုင်သင်မပေးနိုင်က မင်္ဂလာတရားသင်ကြားခွင့်ရအောင် စီစဉ်ပေးသင့်ကြပေသည်။ မြန်မာပြည်တွင် ရဟန်းတော်များက ရဟန်းနှင့်တူအောင်နေ၍ နည်းမှန် လမ်းကျ ရှေ့မှဦးဆောင်လျှင် နောက်မှနေ၍ ဒကာ ဒကာမများက အထောက်အပံ့ ပေးကြမည်သာ ဖြစ်သည်။ သို့သော် စိတ်ရှည်ဖို့တော့ လိုသည်။

          ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ လူကြီးမိဘ၊ ရပ်မိရပ်ဖများကလည်း မင်္ဂလာတရားပြန့်ပွားရေး၊ဗုဒ္ဓယဉ်ကျေးမှု ပြန့်ပွားရေး၌ မိမိတို့ကျေးရွာ၊ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ ရဟန်းသံဃာများက ဦးဆောင်လျှင် ထောက်ပံ့အားပေးသင့် ကြသည်။ မိမိတို့မှာ မိသားစုတာဝန်၊ ကျေးရွာ ရပ်ကွက်တာဝန်များ များပြားနေ၍ မအားလပ်ဟု အကြောင်းပြကာ ခေါင်းရှောင်နေလျှင် မိမိတို့ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက် အတွင်းရှိ ကလေးလူငယ်များအနေဖြင့် ယဉ်ကျေးလိမ္မာမှုမရှိဘဲ တစ်ကိုယ်ကောင်းစိတ်ဝင်ပြီး ရိုင်းစိုင်းနေကြလျှင် မိမိတို့လူကြီးများသာ ခေါင်းရှုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုလူငယ်များ လူကြီးဖြစ်လာ၍ မိမိတို့ကလူအိုဖြစ်လာချိန်တွင် မိမိတို့သာစိတ်ဆင်းရဲကြရပေမည်။ သို့ဖြစ်၍ကျေးရွာ၊ရပ်ကွက်အတွင်းရှိလူကြီးမိဘ၊ရပ်မိရပ်ဖများအနေဖြင့်နောင်အေးချမ်းရေး၊ကောင်းစားရေးမြော်တွေးကာအလုပ်မအားလပ်သည့်ကြားမှ လူငယ်များ လိမ္မာယဉ်ကျေးရှိရေးကို ထောက်ပံ့ အားပေးကြဖို့ လိုပါသည်။

          ကလေးလူငယ်များကို လိမ္မာယဉ်ကျေးစေရေး၌ဆရာဆရာမများသည်လည်းအဓိကကျသောပုဂ္ဂိုလ်များပင်ဖြစ်သည်။ ကျေးရွာ၊ရပ်ကွက်တစ်ခုအတွင်းရှိ ကလေးများ စုစည်းသည့်နေရာမှာ စာသင်ကျောင်းပင်ဖြစ်၏။ ထိုကလေးများသည် ဆရာဆရာမများ၏လက်အောက်မှာရှိ၏။ ဆရာဆရာမများကထိုကလေးများအား မင်္ဂလာတရားကို တစ်နေ့ ၁၅ မိနစ်မျှ သင်ကြား ပေးနိုင်လျှင် ကလေးများသည် တစ်နေ့တခြား လိမ္မာယဉ်ကျေးလာမည်ဖြစ်၏။ ထိုကလေးများ သည် ကျောင်းမှ ထွက်သွားသည့်တိုင် မိမိတို့ကို လိမ္မာယဉ်ကျေးအောင် သင်ကြားပေးသော ဆရာ ဆရာမများကိုရိုသေလေးစားကျေးဇူးတင်နေကြမည်သာဖြစ်၏။သို့ဖြစ်လျှင်ဆရာရောတပည့်ပါစိတ်ချမ်းသာကြရမည်သာ ဖြစ်သည်။

          ကလေးလူငယ်များသည်သစ်သားနှင့်တူ၏။ ရဟန်းသံဃာ၊ လူကြီးမိဘ၊ ဆရာဆရာမများသည် ပန်းပုဆရာနှင့်တူ၏။ပန်းပုဆရာကအပင်ပန်းခံထုဆစ်နိုင်မှသာမန်သစ်သားတုံးသည်လက်ရာမြောက်အနုပညာပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်ကာ တန်ဖိုးတက်လာမည်၊ အသုံးကျလာမည် ဖြစ်၏။ ပန်းပုဆရာက အပင်ပန်းမခံဘဲ၊ မထုဆစ်ဘဲနေပါက သာမန်သစ်သားတုံးပင်ဖြစ်ကာ ထင်းဆိုက်ခံရသည့်ဘဝ၊ ခြေတက်ဆွေးမြည့်သည့်ဘဝဖြင့်သာ နိဂုံးချုပ်ရမည်ဖြစ်၏။ သစ်သားသည် သူ့အလိုလိုဘာမှ တန်ဖိုးတက်လာလိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။ သို့ဖြစ်၍တန်ဖိုးရှိသည့်သစ်သားဖြစ်စေရန် ပန်းပုဆရာမှာ ထုဆစ်ဖို့ တာဝန်ရှိ၏။ ထုဆစ်တတ်သည့် အတတ်ပညာ၊ထုဆစ်လိုသည့်ဆန္ဒပြင်းပြဖို့သာလို၏။ ထို့အတူ ပန်းပုဆရာနှင့်တူသော ရဟန်းသံဃာ၊ လူကြီးမိဘ၊ ဆရာဆရာမများက မင်္ဂလာတရားတော်စသော၊ ယဉ်ကျေးစေတတ်သောပညာများကိုသင်ကြားပေးကြ၊သင်ကြားနိုင်အောင်စီစဉ်ပေးကြမှသာလျှင်သစ်သားနှင့်တူသောကလေးလူငယ်များအနေဖြင့်လူလတ်၊လူကြီးပိုင်းတွင်မိသားစုအကျိုး၊ကျေးရွာရပ်ကွက်အကျိုး၊ နိုင်ငံ့အကျိုးကို တန်ဖိုးရှိရှိ ကြိုးပမ်းထမ်းဆောင်နိုင်ကြမည် ဖြစ်သည်။

          ဤသို့အားဖြင့်၊ ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်ရှိ ဘုန်းကြီး၊ လူကြီး၊ ဆရာကြီးဆိုသည့် ကြီးသုံးကြီးတို့ ညီညီညွတ်ညွတ် စုပေါင်းဦးဆောင် ကြိုးပမ်းပါက မိမိတို့ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ ကလေးလူငယ်များလိမ္မာယဉ်ကျေးကာ၎င်းတို့ နောင်လူကြီးဖြစ်သည့်အခါမိသားစုတာဝန်၊ကျေးရွာရပ်ကွက်တာဝန်၊နိုင်ငံ့တာဝန်များကိုအပြစ်ကင်းကင်းသန့်သန့်ရှင်းရှင်း ဆောင်ရွက်နိုင်ကြကာ တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော လူနေမှုဘဝကို ထူထောင်နိုင်ကြမည် ဖြစ်ပေသည်။

          ဤသို့ကျေးရွာတစ်ခုချင်း၊ ရပ်ကွက်တစ်ခုချင်း ဆောင်ရွက်နိုင်ကြလျှင် မြန်မာတစ်ပြည်လုံး အေးချမ်းသာယာမည်ဖြစ်သည်။ ဤသို့တွေးရင်းအောက်ပါကဗျာကလေးတစ်ပုဒ်သည် ဤအမှာစာရေးသူ၏ ရင်၌မွေးဖွားလာပါသည်။

                  ကျေးရွာအတွက် ကြီးသုံးကြီး 

          ကျေးရွာတစ်ရွာ ကောင်းဖို့ရာ၊ ကြီးသုံးကြီးက အရေးကြီးတာ။

          ဘုန်းကြီး လူကြီး ဆရာကြီး၊ တော်ရင်တော်သလောက် အောင်မြင်ပြီး။ 

          ဘုန်းကြီးဆိုတာ ကိုယ့်ဘာသာ၊ ပြန့်ပွားအောင်သာ ပြုရမှာ။

          ရွာလူကြီးဆိုတာ ကိုယ့်ကျေးရွာ၊ တိုးတက်အောင်သာ ပြုရမှာ။ 

          ဆရာကြီးဆိုတာ ကိုယ့်ပညာ၊ ဖြန့်ဝေသမှု ပြုရမှာ။ 

          ဘုန်းကြီး ဆရာ ရွာလူကြီး၊ ညီညာစုစည်း အသီးသီး။

          တာဝန်ကျေအောင် ဆောင်ရွက်ပြီး၊ ဦးဆောင်ကြဖို့ လိုသတည်း။ 

          ထိုကြီးသုံးကြီး ဦးဆောင်လျှင်၊ ကျေးလက်တစ်ခွင် တိုးတက်အစဉ်။ 

          မြန်ပြည်တစ်ခွင် ဖွံ့ဖြိုးဖို့၊ ကြီးသုံးကြီးတွေ ညီညွတ်စို့ ... ။

  (၂)       

          ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း မင်္ဂလာတရားတော်ပြန့်ပွားစေရေး၌ ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ်၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များသည် များစွာအလေးထားကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ မင်္ဂလာတရားတော်ဆိုင်ရာစာအုပ်စာပေများကို နောင်လာနောက်သား လူအများကောင်းကျိုးတရား ရရှိရေးအတွက် ရေးသားပြုစုခဲ့ကြပေသည်။ ထိုမင်္ဂလာတရားတော်ဆိုင်ရာ စာအုပ်များသည် (ဤအမှာစာရေးသူစုဆောင်းမိသမျှ)အမျိုးပေါင်းအုပ်ရေ၆၀ကျော် ရှိပေသည်။ ဆက်လက်၍လည်းရေးသားပြုစုနေကြတုန်းပင်ဖြစ်၏။

          ဤအမှာစာရေးသူသည် မင်္ဂလာတရားတော်၏ အကျိုးကျေးဇူးများပုံကို ဖော်ပြထားသော ထိုထိုရဟန်းပုဂ္ဂိုလ်၊လူပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ကောက်ချက်၊ထင်မြင်ချက်၊ အဆိုအမိန့်များကိုစုစည်း၍“မင်္ဂလာတရားတော်ဆိုင်ရာ အဆိုအမိန့်များ” စာအုပ်ကို ပြုစုထုတ်ဝေခဲ့ဖူး၏။ ထိုစာအုပ်ကို သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၌ M.A ဘွဲ့ယူရန် ကျောင်းတက်နေသည့် သူငယ်ချင်းရဟန်းတစ်ပါးထံ ပေးဖတ်ဖူး၏။၎င်းကထိုစာအုပ်ကိုဖတ်ပြီး“အင်မတန်ကောင်းတဲ့မင်္ဂလာစာမေးပွဲတွေ၊ ယဉ်ကျေးမှု သင်တန်းတွေ ကျင်းပပေးနေလျက်သားနဲ့ ဒီနေ့ လူငယ်တွေ ဘာသာရေးအသိအမြင် အားနည်းနေ တာ ဘာကြောင့်လဲ” ဟု ပြန်မေးဖူး၏။

          ထိုမေးခွန်း၏ အဖြေနှင့်ပတ်သက်၍ စာရှုသူများကိုယ့်ဘာသာကို စိစစ်သုံးသပ်ဝေဖန်ကြပါကုန်။ စာဖတ်သူ၏ အမြင်တစ်စိတ်တစ်ဒေသကို ပြောရလျှင် ဘာသာရေး အသိအမြင် အားနည်း နေခြင်း အကြောင်းတရားများ များစွာရှိသည့်အနက် မင်္ဂလာစာဖြေဌာန နည်းပါးနေသေးခြင်း၊ မင်္ဂလာတရားကို ယခင်ကလောက် လူတိုင်းနီးနီး မလေ့လာ၊ မသင်ကြားဖူးတော့ခြင်း၊ သင်ကြား လေ့လာနိုင်အောင် အထက်ပါ ဘုန်းကြီး၊ လူကြီး၊ဆရာကြီးဆိုသည့် ကြီးသုံးကြီးက မစီမံ၊ မဖန်တီးပေးခြင်း၊ သင်ကြားလေ့လာထားသည့်တိုင် လက်တွေ့မကျင့်သုံးခြင်းတို့သည်လည်း ဘာသာရေး အသိအမြင် အားနည်းခြင်း၏ အကြောင်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ထင်မြင်ယူဆပေသည်။

          သို့ဖြစ်၍ “ယခုခေတ် တက်ကျမ်းများ ဘယ်လောက်ပင်ကောင်းကောင်း၊ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း၂၅၀၀ကျော်ကမြတ်စွာဘုရားဟောကြားတော်မူခဲ့သည့်ကြီးပွားချမ်းသာကြောင်း၊ယဉ်ကျေးလိမ္မာစေကြောင်းနည်းလမ်းကောင်းများခေါ် မင်္ဂလာတရားတော်လောက် မကောင်း၊ အနှစ်သာရ အားဖြင့် မင်္ဂလာတရားတော်လောက် မပြည့်စုံ” ဟု (ကိုယ့်ငါးချဉ် ကိုယ်ချဉ်သည်ဟုပြောပြော) ထင်မြင်ယူဆပေသည်။ 

          ယခုခေတ် လူငယ်အများစုသည် စာရေးသူတို့ ငယ်စဉ်ကထက် ပညာရေး၊ ဗဟုသုတ စသည် ဘက်တွင် သာလွန်လျက်ရှိသော်လည်း ဘာသာရေးအသိအမြင်၊ အကျင့်စာရိတ္တဘက်တွင် ပို၍ အားနည်းလာသည်ကို တွေ့မြင်နေရသည်။ ထိုသို့ အားနည်းရသည်မှာလည်း အထက်ပါ ကြီးသုံးကြီးတို့၏ အမှတ်တမဲ့နေမှု၊ သို့မဟုတ် ဆောင်ရွက်မပေးမှုကြောင့်လည်း ဖြစ်၏။ မိဘများ သည် မိမိတို့၏ သားသမီးကို အတန်းပညာသင်ပေးရုံဖြင့် မလုံလောက်ပေ။အသိပညာ၊အလိမ္မာပညာများရရှိစေရန်၊ဘာသာရေးစာပေများနှင့်ထိတွေ့နိုင်စေရန်စီမံပေးသင့်ကြသည်။