သန်းဆွေ - ၀ေးပေါ့၀ေးပေါ့

(၁)

          ထိုနှစ် နွေရာသီက ကျွန်တော်တို့သည် မြစ်ဘက်ကို မျက်နှာမူ၍ တောင်ခြေမြေပြန့်တွင် တည်နေသော အီတလီပြည် ဗနေးဇီးယားနယ်ရှိ ရွာတစ်ရွာအတွင်းမှ အိမ်တစ်အိမ်၌ နေခဲ့ကြလေသည်။ 

          မြစ်ဝှမ်းတစ်လျှောက်ရှိ ကျောက်တုံးကြီးများနှင့် ကျောက်စရစ်ခဲ တို့မှာ နေရောင်ကြောင့် ခြောက်သွေ့ဖြူဖွေးလျက် ရှိ၏။ ပြာလဲ့ကြည် လင်သည့် မြစ်ရေတို့မှာ တူးမြောင်းအတွင်းသို့ အရှိန်ပြင်းစွာ စီးဆင်း လျက် ရှိလေသည်။

          စစ်တပ်တို့သည် ကျွန်တော်တို့နေထိုင်ရာ အိမ်နံဘေးမှ ဖြတ်သန်း သွားကြ၏။ ကားမောင်းသွားတိုင်း တထောင်းထောင်းထ၍ ကျန်ရစ်သော ဖုန်တို့ကြောင့် သစ်ရွက်များမှာ ဖုန်ရောင်ဖြင့် ဖွေး၍ နေလေ သည်။ သစ်ပင်တို့မှာလည်း ဖုန်အလိမ်းလိမ်းကပ်၍နေ၏။ ထိုနှစ်က သစ်ရွက်တို့သည် ခါတိုင်းနှစ်များထက် အချိန်စော၍ ကြွေခဲ့ကြ၏။ စစ်တပ်များ ဖြတ်သန်းသွားကြပုံ၊ ဖုန်တထောင်းထောင်းထ၍ နေပုံ၊ လေပြည်လာတိုင်း သစ်ရွက်များ ကြွေ၍ကျပုံ၊ စစ်သားများ ဖြတ်သန်း သွားပြီးသည့်နောက် လမ်းတစ်လျှောက်တွင် သစ်ရွက်များမှတစ်ပါး

အခြား ဘာတစ်ခုမျှမရှိဘဲ ဖုန်အဖွေးသား ကျန်ရစ်ခဲ့ပုံများကို ကျွန်တော် တို့သည် အသေးစိတ် တွေ့မြင်ကြရ၏။

          ထိုတောင်ခြေမြေပြန့်ဒေသကလေးကား ကောက်ပဲသီးနှံ ဖြစ် ထွန်းသောဒေသ ဖြစ်၏။ သစ်သီးဝလံ ဥယျာဉ်တို့ များပြားစွာ ရှိ၏။ ထိုဒေသ၏ ဟိုမှာဘက်တွင်မူ ညိုမောင်းသော တောင်တန်းတို့သည် မားမားကြီး ရပ်တည်နေကြ၏။ ထိုတောင်တန်း၌ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလျက် ရှိရာ ညအခါများ၌ ကျွန်တော်တို့သည် အမြောက်တပ်မှ ဖြိုးပြိုးပြက် ပြက် အလင်းရောင်များကို တွေ့မြင်ရလေ၏။ မှောင်မိုက်သောညများ တွင် ထိုအလင်းရောင်တို့မှာ လျှပ်စီးလက်သည်နှင့် တူလှ၏။ သို့သော် ကျွန်တော်တို့သည် ညတိုင်းပင် အေးချမ်းစွာ နေကြရကာ မုန်တိုင်းဆင် လိမ့်မည်လားဟူ၍လည်း မအောက်မေ့မိခဲ့ချေ။

          တစ်ခါတစ်ရံ မှောင်ကြီးမည်းမည်းတွင် အိမ်ပြတင်းနားမှ ကပ် ၍ လျှောက်သွားကြသော စစ်ကားများ၏ အသံနှင့် မော်တော်ထရက် တာဖြင့် အမြောက်ကြီးများ ဆွဲယူသွားကြသံများကို ကြားရ၏။ ည အခါများ၌ လမ်းတစ်လျှောက်မှာ အသွားအလာ ပိုမို၍ ရှုပ်ထွေးလှ၏။ လက်နက်သေတ္တာများကို ကျောတွင်ပိုး၍ သယ်ယူလာကြသော လား များ၊ လူအပြည့်တင်လာသည့် လော်ရီကားများ၊ ပတ္တူဖျင်များ ဖုံးအုပ် ထားကာ ဖြည်းညင်းစွာ မောင်းနှင်သွားတတ်သော လော်ရီကားများ။

          နေ့လယ်နေ့ခင်းဘက်၌လည်း အမြောက်ကြီးများကို လှည်းဖြင့် ဆွဲ၍ သယ်ယူသွားကြသည်ကို တွေ့ရ၏။ အမြောက်ပြောင်းတန်းကြီး များပေါ်တွင် သစ်ရွက်သစ်ခက်များ တင်ထားကာ ဆွဲလှည်းပေါ်တွင် လည်း သစ်ရွက်ချုံနွယ်များဖြင့် ဖုံးအုပ်၍ ထားလေသည်။ 

          ရွာမြောက်ဘက်တွင်ကား တောင်ကြားလမ်း တစ်ခု ရှိ၏။ ထို တောင်ကြားလမ်းအတိုင်း မြင်ရသော သစ်အယ်တော၏ နောက်၌ကားများ၊ လူအပြည့်တင်းကို ကျောတွင်ပိုအလာ ပိုမို၍ စွပ်အခြား တောင်တစ်တောင် ရှိ၏။ ထိုတောင်သည် မြစ်၏ ဤမှာဘက် ကမ်း၌ တည်ရှိလေသည်။ 

          တိုက်ပွဲကား ထိုတောင်ကို သိမ်းယူနိုင်ရန်အတွက် တိုက်ခိုက် နေကြသော တိုက်ပွဲ ဖြစ်လေသည်။ သို့ရာတွင် တိုက်ပွဲမပြီးဆုံးမီ မိုးဝင် လာသဖြင့် မိုးများ သည်းထန်စွာ ရွာလာရာ သစ်အယ်ပင်တို့မှာ သစ်ရွက် များ ကြွေ၍ကျကာ အကိုင်းပြိုင်းပြိုင်းနှင့် မိုးရေဖြင့် မဲ့လျက်ရှိသော ပင်စည်တို့သာလျှင် ကျန်ရစ်ခဲ့၏။ ယာခင်းတို့မှာလည်း ကျိုးတိုးကျဲတဲ ဖြစ်နေကာ တစ်ရွာလုံး မိုးအောက်တွင် စိုရွဲမည်းညစ်၍ နေလေသည်။

          မြစ်ပြင်၌ မြူခိုးများ မှုန်ရီလျက်ရှိသော တောင်ထိပ်တွင်လည်း မိုးသားတိမ်တိုက်တို့ အုပ်ဆိုင်းလျက်ရှိမူ လော်ရီကားများကြောင့် လမ်း မှာ ရွှံ့ဗွက်များထနေ၍ တပ်သားတို့မှာ မိုးရေရွံ့ ရေတို့ဖြင့် ပေကျံစိုရွှဲ လျက် ရှိ၏။ ရွှဲရွှဲစိုနေသော မိုးကာအင်္ကျီအပွကြီးများအောက်၌ ယမ်း တောင့်ဘူးမှစ၍ လက်နက်ကိရိယာ အစုံအလင် ထည့်ထားသော သား ရေအိတ်များကို လွယ်၍ထားလေရာ သူတို့တစ်တွေ သွားနေကြပုံမှာ ကိုယ်ဝန်ခြောက်လသားကို ဆောင်၍သွားနေသည့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်များ နှင့်ပင် တူသေးတော့သည်။

          ကားအညိုလေးများ လျင်မြန်စွာ မောင်းနှင်သွားသည်ကို လည်း တွေ့ရ၏။ ထိုကားလေးများအထဲတွင် ဒရိုင်ဘာဘေးတွင် ထိုင်၍ လိုက် ပါလာသော စစ်ဗိုလ်တစ်ယောက်၊ ကားနောက်ပိုင်းတွင် လိုက်ပါလာ တတ်သော စစ်ဗိုလ်များကို တွေ့ရတတ်၏။ ကားကလေးများသည် ကားကြီးများထက်ပင် ပို၍ ရွှံ့များကို လွင့်စဉ်ပေကျံစေ၏။ ကားလေး များမှာ လျင်မြန်လှပေရာ ကားနောက်ပိုင်း၌ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နှစ်ယောက် နှင့် စစ်ဗိုလ်လေး တစ်ယောက် ပါလာပါက စစ်ဗိုလ်ကလေး၏ မျက်နှာ ကို မြင်ရမည် မဟုတ်ဘဲ သူ၏ ဦးထုပ်နှင့် နောက်ကျောကိုသာ မြင်ရ ပေလိမ့်မည်။

            အကယ်၍ ကားသည် အလွန်တရာ လျင်မြန်စွာ မောင်းနှင်သွား ပါက ထိုကားသည် ရှင်ဘုရင် စီးလာသော ကားသာလျှင် ဖြစ်ရပေ မည်။ ရှင်ဘုရင်သည် အူဒီနေးမြို့၌ နေထိုင်သော်လည်း နေ့တိုင်းလိုလို ပင် ဤလမ်းမှလာသော တိုက်ပွဲအခြေအနေ အဆိုးအကောင်းကို ကြည့် ရှုလေ့ ရှိလေသည်။

          မိုးသည် မှန်မှန်ကြီး ရွာလေရာ တစ်နယ်လုံး ကာလဝမ်းရောဂါ ဖြစ်ပွားလေတော့သည်။ နောက်ဆုံး၌ စစ်ဆေးကြည့်ရှုသောအခါ စစ်တပ် မှ ကာလဝမ်းရောဂါဖြင့် သေသူပေါင်း ခုနစ်ထောင်ရှိသော ဟူ၏။

(၂)

           နောက်နှစ်တွင်ကား ကျွန်တော်တို့သည် အောင်ပွဲများ ဆင်ခဲ့ကြ ရ၏။ တောင်ကြား၏ နောက်ဘက်ရှိ တောင်နှင့် သစ်အယ်တောရှိရာတောင်ခြေကို ကျွန်တော်တို့သည် သိမ်းပိုက်ခဲ့၏။ မြေပြန့်၏ တောင် ဘက်၌ရှိသော ကုန်းမြေမြင့်၌လည်း ကျွန်တော်တို့သည် အောင်ပွဲများ ဆက်ကာဆက်ကာ ခံယူခဲ့ကြ၏။ သြဂုတ်လအတွင်း၌ မြစ်ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဂိုရိဇီယားမြို့တွင်းရှိ အိမ်တစ်အိမ်တွင် နေထိုင်ကြ၏။ ထို အိမ်ဝင်းတွင်း၌ ရေပန်း တစ်ခု ရှိ၏။ အိမ်ဘေးဥယျာဉ်တွင် အရိပ်ကောင်းသော သစ်ပင်များလည်း ရှိ၏။ အိမ်နံရံတွင် ပန်းဆွယ်ပင်များ တွယ်ကပ်၍ ပေါက်နေလေသည်။ ထိုစဉ်က တိုက်ပွဲသည် တစ်မိုင်ခန့်မျှ ပင် မဝေးလှသော တောင်ခြေ၌ ဖြစ်ပွားလျက် ရှိ၏။ 

          ကျွန်တော်နေရသော အိမ်မှာ လွန်စွာ ကောင်းမွန်သပ်ရပ်၍ မြို့ကလည်း သန့်ရှင်းသာယာလှ၏။ ကျွန်တော် နေထိုင်သည့် နေရာ ၏ နောက်ဘက်၌ မြစ်ရေပြင်သည် စီးဆင်းလျက် ရှိ၏။ ကျွန်တော်တို့ သည် မြို့ကို အလွယ်တကူပင် သိမ်းပိုက်ယူခဲ့သော်လည်း ထိုတောင်ခြေ ကိုကား မသိမ်းယူနိုင်သေး၊ ကျွန်တော်တို့နှင့် တိုက်ပွဲဆင်နေရသော ဩစတြီးယန်းလူမျိုးတို့က ဤမြို့ကလေးကို ပြန်လည်နေထိုင်ချင်ကြသည့်အဖြစ်ကို တွေ့ရသောအခါ ကျွန်တော်မှာ လွန်စွာ ဝမ်းသာမိ၏။ သူတို့သည် မြို့ကို လာရောက် တိုက်ခိုက်တတ်သော်လည်း မြို့ကို ပျက်စီးအောင် မဖျက်ဆီးကြ၊ စစ်ရေးသဘောအရ တိုက်ခိုက်ကြ၏။ မြို့ထဲ၌ မြို့သူမြို့သားများမှာလည်း အေးဆေးစွာ နေထိုင်လျက်ရှိကြ ၏။ ဆေးရုံများ၊ ဈေးဆိုင်များလည်း ရှိ၏။ အမြောက်တပ်မှ တပ်သား များနှင့် စစ်ဗိုလ်များအတွက် နေအိမ်များလည်း ရှိ၏။ နွေနှောင်းရာသီ ၏ အေးချမ်းသော ညများအတွင်းက မြို့၏ ဟိုမှာဘက်၌ရှိသော တောတန်းအတွင်း၌ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့လေသည်။ 

          တိုက်ပွဲများကြောင့်ပင် တောင်ခြေရှိ ဝက်သစ်ချတောများလည်း ပြုတ်ပြုတ်ပြုန်းခဲ့လေပြီ။ ကျွန်တော်တို့ ရောက်လာစက စိမ်းစိမ်းစိုစို ရှိခဲ့သော တောတန်းမှာ ယခုအခါ သစ်ငုတ်တိုများ၊ သစ်ကိုင်း အကျိုး အပဲ့များ၊ တွင်းများ၊ ချိုင့်များဖြင့်သာ ပြည့်နှက်၍ နေလေသည်။

          ထိုမှ တစ်နေ့သ၌ ကျွန်တော်သည် ဝက်သစ်ချတောရှိရာသို့ ထွက်လာခိုက် တောင်ထိပ်ဆီသို့ မိုးသားတိမ်လိပ်များ တက်လာသည် ကို မြင်ခဲ့ရလေသည်။ မိုးသား၏ အရှိန်ကား လျင်မြန်လှ၏။ နေရောင် ပင်လျှင် ဝါမှိုင်းမှိုင်း ဖြစ်လာ၏။ မကြာမီ တစ်တောလုံး တစ်တောင်လုံး ညိုမှိုင်း၍လာပြီး မိုးတိမ်တို့လည်း တောင်ခြေသို့ တရွေ့ရွေ့ ဆင်းလာ ၏။ ထိုမိုးသားနှင့်အတူ နှင်းပေါက်တို့လည်းပါ၍ လာချေပြီတကား။     တစ်ခဏအတွင်း တောင်ခြေတစ်လျှောက်တွင် နှင်းများ ဖုံးလွှမ်းသွား လေတော့သည်။ အတုံးအရုံး လဲကျလျက်ရှိသော ဝက်သစ်ချပင် ငုတ် တိုများမှာလည်း နှင်းတို့ဖြင့် ဖွေ၍နေလေသည်။ အမြောက်များနှင့် စစ်စခန်းရှိ လမ်းကလေးများပေါ်၌လည်း နှင်းများ ဖုံးနေလေသည်။

          ထို့ နောက် ကျွန်တော်သည် မြို့တွင်းရှိ နေအိမ်သို့ ပြန်ကာ စစ်ဗိုလ်နှစ်ယောက်နှင့်အတူ ဝိုင်အရက်သောက်၍နေရင်းက ပြတင်းပေါက်၌ ရပ်ကာ တဖွဲဖွဲကျနေသော နှင်းများကို ကြည့်နေမိ၏။ နှင်းကျ ပုံမှာ တဖွဲဖွဲ ဖြစ်သော်လည်း နှင်းခဲတို့မှာ ကြီးမားလှ၏။ ဤတွင် ယခုနှစ်အဖို့ တိုက်ပွဲကား ပြီးဆုံးခဲ့လေပြီဟု တွေးလိုက်မိ၏။ မြစ်၏ ဟိုမှာဘက်ရှိသော တောင်တန်းကိုကား ကျွန်တော်တို့ မသိမ်းနိုင်သေး။ နောက်နှစ်မှပင် သိမ်းရပေတော့မည်ဟု အောက်မေ့မိလေသည်။

          ထိုအခိုက် ကျွန်တော့်မိတ်ဆွေက ကျွန်တော်တို့ တပ်ထဲတွင် ပါလာသော ဘုန်းကြီး လမ်းလျှောက်လာသည်ကို တွေ့ကြောင်း ပြော ပေသည်။ ဘုန်းကြီးသည် ကျွန်တော်တို့အိမ်ပြတင်းသို့ ရောက်သော အခါ ကျွန်တော့်မိတ်ဆွေက ပြတင်းနံဘေးကို ထု၏။ ဘုန်းကြီးသည် မော့၍ကြည့်ပြီး ကျွန်တော်တို့ကို တွေ့သောအခါ ပြုံးလေ၏။ ကျွန်တော့် မိတ်ဆွေက လာရန်ခေါ်သောအခါ ဘုန်းကြီးက ခေါင်းကို ယမ်းပြီး ဆက်လက် ထွက်ခွာသွားလေသည်။

          ထိုနေ့က ညစာစားပြီးကြသောအခါ ကျွန်တော့်မိတ်ဆွေ ကပ္ပတိန် သည် ဘုန်းကြီးနှင့် ကျွန်တော့်အား တစ်လှည့်စီ ကြည့်ရင်းက “အခု ခေတ်မှာ ဘုန်းကြီးတွေဟာ မိန်းမတွေနဲ့ ဖွေကြတယ် ဆိုပဲ” ဟု ပြော ၏။ ဘုန်းကြီးမှာ လူငယ်တစ်ဦးမျှသာ ဖြစ်၏။ သူသည် ကျွန်တော်တို့ ကဲ့သို့ပင် စစ်ယူနီဖောင်း ထား၏။ သို့သော် ဘယ်ဘက် အင်္ကျီအိတ် အပေါ်တွင်သာ ကြက်သွေးရောင် ကြက်ခြေတစ်ခု တပ်ထား၏။

          ကပ္ပတိန်၏ စကားကို ကြားသောအခါ ဘုန်းကြီးက ပြုံးရယ် ရင်း ခေါင်းကို ယမ်းလေ၏။ ကပ္ပတိန်သည် သူ့အား မကြာခဏ ဤသို့ စတတ်လေသည်။

          “မဟုတ်ဘူးလား ခုခေတ်မှာ ဘုန်းကြီးတွေဟာ မိန်းမတွေနဲ့ ရောရောထွေးထွေး မနေဘူးလား၊ မပွေဘူးလား”

           ဘုန်းကြီးက “မနေပါဘူး” ဟု ဖြေသောအခါ အခြား စစ်ဗိုလ် များက ဝိုင်း၍ ရယ်ကြလေသည်။

           “သာသနာပိုင်ကတော့ သြစထရီးယန်းတွေ စစ်နိုင်စေချင် သတဲ့။ သာသနာပိုင်ဟာ သြစထရီးယန်းဘုရင်ကို ချစ်တယ်။ ဘာဖြစ် လို့လဲ သိလား။ သြစထရီးယန်းဘုရင်က သူ့ကို ငွေများများ လှူတာ ကိုး။ ကျုပ်တော့ဗျာ၊ ဘယ်ဘာသာကိုမှ မယုံပါဘူး” ဟု မေဂျာကပြောပြန်၏။ ဤတွင် လက်ဖတင်နင်က “ဝက်ရက်” ဆိုတဲ့ စာအုပ် ဗိုလ်မှူး ဖတ်ဖူးလား။ မဖတ်ဖူးရင် ကျွန်တော် ရှာပေးမယ်။ ဒီစာအုပ်

ကြောင့် ကျွန်တော်ရဲ့ ယုံကြည်ချက်တွေတော့ ပြောင်းကုန်တာပဲ” ဟု ပြောလေသည်။

          “ဒီစာအုပ်က အင်မတန် စုတ်ပဲ့ညစ်ညမ်းတာပဲ။ ခင်ဗျားတို့ တကယ် မကြိုက်ပါဘူး” ဟု ဘုန်းကြီးက ဝင်၍ ပြော၏။

          “ကြိုက်ပါတယ်၊ စာအုပ်က သိပ်အဖိုးတန်တဲ့ စာအုပ်ပဲ။ အဲဒီမှာ ပါတဲ့ ဘုန်းကြီးတွေအကြောင်း ပြောပြရင် ခင်ဗျားလည်း ကြိုက်မှာပဲ” ဟု လက်ဖတင်နင်သည် ဘုန်းကြီးကို ပြောနေရာမှ ကျွန်တော့်အား လှည့်၍ ပြောရှိပြန်၏။

           ကျွန်တော်က ရယ်၍ ဘုန်းကြီးအား လှမ်း၍ ကြည့်ရာ ဘုန်းကြီး က ကျွန်တော့်ကို ကြည့်၍ ပြုံးနေ၏။

           လက်ဖတင်နင်က “မင်း မဖတ်ရသေးရင် မင်းဖို့ စာအုပ် ရှာပေး ရဦးမယ်” ဟု ပြောလေ၏။

          “စဉ်းစားဉာဏ်ကို သုံးတဲ့ သူတိုင်းဟာ ဘယ်ဘာသာတရားကိုမှ မယုံကြည်နိုင်ကြဘူး။ ကျုပ်တော့ ဖရီးမေဆင်အဖွဲ့တို့ ဘာတို့အပေါ်မှာ လည်း အယုံအကြည်ကို မရှိဘူး”

          မေဂျာ၏ စကားကို လက်ဖတင်နင်က “ဖရီးမေဆင်ကို ကျွန်တော် တော့ အယုံအကြည်ရှိတယ် ဗိုလ်မှူး၊ သူတို့အဖွဲ့ ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေ က မြင့်မြတ်သားပဲ” ဟု ချေပ၏။ ထိုအခိုက် နောက်တစ်ယောက်