သခင်ဘတင် - ဘဝသက်တာ

          လူ့ဘဝတွင် လူမှုရေးရာသည် များစွာအရေးကြီးပေ၏။ ဘယ်ပုံနေ၍ ဘယ်ပုံထိုင်ရမည်ကို သေချာစွာ သိရန်လိုပေသည်။ လူမှာ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံ တတ်သောသတ္တဝါဖြစ်သဖြင့် အပေါင်းအသင်းနှင့် ကွေကွင်း၍ မနေကြကုန်၊ ထိုသို့ အပေါင်းအသင်းနှင့် နေရမည်ဟု လောက စဉ်လာ ဓမ္မတာထုံးနည်းရှိရကား အပေါင်းအသင်း စိစစ်ရွေးချယ် ကြရသည်။

          ပေါင်းထိုက်သော မိတ်ဆွေ၊ ပေါင်းထိုက်သော မယားများရှိ သကဲ့သို့ပင်၊ မပေါင်းသင်းထိုက်သောမိတ်ဆွေ၊ မပေါင်းသင်းဘဲ ဝေးစွာ ခွဲ၍ နေထိုက်သော မယားတို့လည်း ရှိပေသေး၏။ ဆည်းကပ်အပ်သော ဆရာ၊ မဆည်းကပ်အပ်သောဆရာ၊ ထောက်ပံ့သင့်သောတပည့်၊ မကျွေးမွေး မထောက်ပံ့သင့်သောတပည့်ဟူ၍ အများအပြား ရှိကြရပေ မည်။ 

          မိတ်ဆွေကောင်းတို့၏လက္ခဏာ၊ ခင်ပွန်းယုတ်တို့၏လက္ခဏာ၊ဆရာဝတ် တပည့်ဝတ် စသည်တို့မှာ လောကီကျမ်းတို့၌ အကျယ်ပြပြီး ဖြစ်၍ ဤတွင် မရေးတော့ပြီ။ မိမိနှင့် ပေါင်းသင်းသူတို့မှာ ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ကျိုးကိုသာ ရှေးရှုသည်ဖြစ်၍ တစ်ဖက်သားအတွက် ငဲ့ကွက် ညှာတာခြင်း အလျင်းမရှိခြင်း၊ ချမ်းသာလျှင်အတူ၊ ဆင်းရဲလျှင်တခြား၊ အေးအတူပူအမျှ သဘောမထားမူ၍ ဘေးရောက်သောအခါ၊ မိမိ၌ အကျိုးထူး မမြင်သောအခါ စွန့်ခွာတတ်သော သဘောရှိသူများကို ဝေးစွာရှောင်ကြဉ်ရမည်ဖြစ်၏။

          ထိုသို့ သဘောယုတ်ရှိသူများမှာ အဆွေခင်ပွန်းတို့၏ အကျိုး လိုယောင် လှည့်ပတ်ဖြားယောင်းလျက် ကိုယ်ကျိုးရှာသော လူမသမာ များ ဖြစ်ကြ၏။

          ပွက်ဆိုမုသား၊ နှုတ်သံဖျားသို့ ၊ စီးပွားလိုယောင်၊ ရူပဆောင် လျက်၊ မှားအောင်ပြစ်ရှာ၊ ကြံတတ်စွာသား၊ မေတ္တာချည်းနှီး၊ လူ့ခွေးမြီးနှင့်၊ တသီးမခြား၊ တစ်ပါးပြည်ရွာ၊ မရှောင်သာ၍၊ မကွာပေါင်းဖော်၊ ပြုရ သော်လည်း၊ အပေါ်ကားယှဉ်၊ အထဲကြဉ်၍၊ စိတ်လျှင်နှိမ့်ချ၊ အာဝါဆ၍ ကာလအလိုက်၊ သူ့အကြိုက်ကို၊ စရိုက်ညီထွေ၊ ကျင့်တတ်စေ။

          ဂမ္ဘီသာရပျို့- ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ မိတ်ဆွေတုများမှာ အတွင်းဝင်ပြင်ထွက် ပေါင်းသင်းဆက်ဆံ၍ အတွင်းရေးတို့ကိုလည်း အသိပေးခြင်းခံရသဖြင့် တကယ်တမ်းအကျိုးမဲ့ ကို ပြုစေမည်ဆိုလျှင် မိမိအတွင်းရေးကိစ္စ အပြုအမူတို့ကို မသိသော ရန်သူများထက် ခရီးရောက်နိုင်ပေသည်။ ဤကိုရည်၍ မိတ်ဆွေတု သည် ရန်သူထက်ဆိုးဝါး၏ဟူသောစကားပုံကို တီထွင်ခဲ့ကြလေသည်။

          လူတို့သည် အသက်ရှည်စဉ်ပြုလုပ်ရမည့် ဝတ္တရားကား များ ပြားလှပေ၏။

             Lite is short, art is long, opportunity fleeting, 

            experment uncertian, and judgement diffieult

                                                                  Hippocraies

           ဟစ်ပိုကရီတီဆိုသူ ပညာရှိကြီးတစ်ဦးက ၎င်း၏ ဘေသဇ္ဇကထာ တွင် “အသက်သည် တိုတောင်း၏။ သုခုမအတတ်ကား ရှည်လျား၏။ အခါကောင်းအခွင့်ကား လျင်မြန်စွာ ပြေးသွားတော့၏။ စုံစမ်းခြင်းကား မသေချာ၊ ဝေဖန်ဆုံးဖြတ်ခြင်းကား ခက်ခဲလှ၏” ဟု ဆိုထားလေသည်။

           သက်တမ်းတွင် ပျော်ရွှင်မှု အောင်မြင်မှုတို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ အဖြစ်အပျက်ပေါ်၌ တည်သည်မဟုတ်၊ ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်တိုင်ပေါ်တွင် သာ တည်ရှိပေ၏။ ဘယ်သူမပြု မိမိမှုဆိုသကဲ့သို့ လူများမှာ သူတစ်ပါး ဖျက်ဆီးသည်ထက် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ဖျက်၍ ပိုမိုပျက်စီးကြရလေပြီ။ အိမ်များ၊ မြို့ကြီးများမှာ လေပြင်းမုန်တိုင်း မြေငလျင်များထက် လူတို့ လက်ဖြင့် ဖျက်ဆီးသည်က များပေသေး၏။ သရက်သီးကို ဖျက်သည် ကား ၎င်းအတွင်းရှိ သရက်ပိုး၊ လူကိုရောဂါရစေသည်ကား ဝမ်းတွင်းရှိ ပိုးမျိုး ၈ဝ ဖြစ်၏။

          ပျက်စီးခြင်းကား ၂ မျိုး ၂ စားရှိ၏ အချိန်ကဖျက်ခြင်း လူက ဖျက်ခြင်းတို့ပင်တည်း။ အပျက်တကာတို့တွင် လူကြောင့်ဖြစ်သော အပျက်သည် အဆုံးဝါးဆုံး ဖြစ်၏။ ထို့အပြင် လူ၏အဆိုးဝါးဆုံးသော ရန်သူသည်၊ ၎င်း၏အတွင်းစိတ်ပင် ဖြစ်ပေ၏။

          ကျွန်ုပ်တို့သည် မိမိတို့ကိုယ်ကို ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် သင့်တင့် အောင် ပြုပြင်ရပေမည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ကို မိမိနှင့်သင့်တင့် ညီညွတ်အောင် ပြုပြင်ရန် မလိုပေ။

          လူတို့မှာ မိဘဆွေမျိုး မိတ်ဆွေစသည်တို့အပေါ်တွင် မှီခိုနေ သမျှ ကာလပတ်လုံး လူမှုရေးရာကို ခက်သည်ဟု မထင်မြင် မယူဆ ကြချေ၊ သစ်ပင်ကိုနွယ်၍ ကြီးရသော ချုံနွယ်များကဲ့သို့ ဖြစ်၏။ သစ်ပင် တည်းဟူသော မှီခိုရာ လဲကျမှသာလျှင် နွယ်တည်းဟူသော သူတစ်ပါး နှာခေါင်းဖြင့် အသက်ရှူသူတို့မှာ လဲလျောင်းအားကိုးရာမဲ့ ဖြစ်သဖြင့်၊ နေမှုထိုင်မှု၊ ဝတ်စားပျော်ပါးမှုစသော ဘဝ၏ အခက်အခဲတို့ကို နဖူးတွေ့ ဒူးတွေ့ တွေ့ရှိလာကြပေ၏။

          လူပျို၊ အပျိုဘဝထက် အိမ်ထောင်သည် အဖြစ်ထမ်းဆောင် ရသော တာဝန်သည်များစွာ ကြီးလေးဘိ၏။     သားရေး၊ သမီးရေး၊ မိဘ ရေး၊ ယောက္ခမရေး၊ အိမ်နီးချင်းတို့၏ အရေး၊ ဆွေမျိုးအရေး၊ တိုင်းပြည် အမျိုးသားအရေး၊ ရဟန်း၊ ပုဏ္ဏား၊ ဖုန်းတောင်းယာစကာတို့၏အရေး၊ အဆွေခင်ပွန်း ဆရာတပည့်တပန်းတို့၏အရေး၊ သာသနာဘာသာ၊ ပညာအရေးစသည်ဖြင့် များမြောင်လှရကား။

           “ဃရာဝါသ၊ သမ္မာဓဟု၊ ကိစ္စများမြောင်၊ လူတို့ဘောင်တွင်၊ အိမ်ထောင်သက်မွေး၊ ခြနှယ်မြေ့သား၊ လူရေးကျယ်စွ၊ လူ့ကိစ္စ” ဟုဆို စမှတ်ပြုကြ၏။

           လူတို့နေထိုင်ရာ အရပ်သည်လည်း အရေးကြီးပေသေး၏။ လောကီနှင့်သက်ဆိုင်သော အကျိုးစီးပွား မဖြစ်ထွန်းသောအရပ်၊ လောကုတ္တရာနှင့် သက်ဆိုင်သော အကျိုးတရား မပွားများသည့် အရပ် တို့တွင် နေထိုင်ခြင်းငှာ မသင့်ကြပေ။ အရောင်းကြီးအဝယ်ကြီး၊ ဆိပ်ကြီး ကမ်းကြီး ရှိသောနေရာ၊ ရထားလမ်း၊ ကားလမ်းကျသော နေရာတို့တွင် နေထိုင်မှသာလျှင် အကြံအစည် အလုပ်အကိုင် ဖွံ့ဖြိုးလျက်ကြီးပွား နိုင်လေသည်။ ကုန်းခေါင်ရာအရပ်၊ လှည်းလမ်းဆုံးရာ အရပ်၊ ထွက်ကုန် ဝင်ကုန် မရှိသောအရပ်တို့တွင်သာ နေထိုင်ပါမူ အလုပ်အကိုင် အကြံအစည်တို့မှာ အောက်တန်းကျပြီး စိတ်ဆန္ဒ ဓာတ်တို့မှာလည်း ဖွံ့ဖြိုးထွား ကျိုင်းခြင်း မရှိတော့သဖြင့် တဖြည်းဖြည်း သေးသိမ်သွားရန်သာရှိတော့ ၏။ စီးပွားရေးလမ်းကို မြင်စွမ်းနိုင်သော ပညာမျက်စိအမြင်တို့မှာလည်း၊ မှေးမှိန်ကျဉ်းမြောင်းလျက် အောက်ကျနောက်ကျဖြစ်ကာ ကြီးပွားရာ ကြီးပွားကြောင်း၊ နည်းကောင်း လမ်းမှန်တို့ကို မထင်မြင် မကြိုးစားနိုင်တော့ဘဲ နေမြဲထိုင်မြဲအတိုင်း၊ မိမွေးတိုင်း ဖမွေးတိုင်း၊ လူရိုင်းတို့ အလေ့ အထကဲ့သို့ မိမိတို့ဘဝကို ဆုံးရှုံးစေတော့၏။

          တစ်ကမ္ဘာလုံး အရောင်းအဝယ် ညံ့ဖျင်းလျက်ရှိသော ယခု ခေတ်အခါတွင် လူတို့သည် အသက်ရှင်မှုအတွက်သာ၍ပင်၊ အားသွန် ခွန်စိုက် လုံးပန်းနေရသော သမယဖြစ်သဖြင့် နေရာဌာနကို ရွေးချယ်ရန် သာ၍ အရေးကြီးလေသည်။ မြို့တစ်မြို့တည်းတွင်ပင် အရောင်းအဝယ် သွက်လက်သော လမ်းမကြီးများ၊ ဈေးအနီးအနားတစ်ဝိုက်၊ ကားလမ်း၊ ရထားလမ်း၊ လှေလမ်းဆုံရာ အရပ်တို့ရှိ တိုက်တာအိမ်စသည်တို့မှာ၊ အရောင်းအဝယ် မကောင်းသော ချောင်ကျသည့် အိမ်များထက်ငှားခလေးငါးဆပိုပေးရသည်မှာ ထင်ရှားသောသာဓကဖြစ်ပေသည်၊ အရောင်း အဝယ်၏ အလယ်ချက်မ ဗဟိုတွင်၊ ဆိုင်ခန်းကလေးတစ်ခန်းရခြင်းဖြင့် မကြာမီ ကြီးပွားထွန်းကားနိုင်သော်လည်း မြို့အပြင်ဘက်ကျကျ အိမ်ကြီး တစ်အိမ်တွင် နေထိုင်ရခြင်းဖြင့်၊ မိုးခကာခ စရိတ်ကြီးလေးရုံမှ တစ်ပါး အခြားကျေးဇူးမရှိနိုင်ပေ။

          ထိုအပြင် မိမိ၏ အကျိုးကို လိုလားသူတို့နေရာ၊ သဘောထား မြင့်မြတ်၍ ကိုယ့်အကျိုး သူ့အကျိုးကို သိတတ်သူတို့နေရာတွင် ရွေးချယ် ၍ နေမှသာလျှင် သူတော်ကောင်းတို့၏ အလေ့စရိုက်ကို နည်းယူရခြင်း ဖြင့် အကျိုးစီးပွားဖြစ်ထွန်းနိုင်လေသည်။ ထိုသို့သော နေရာများတွင် နေထိုင်စေလိုသော မြတ်စွာဘုရားသည် ပဋိရူပဒေသဝါသတရားကိုဟောကြားတော်မူခဲ့၏။ ပဋိရူပဒေသဝါသဆိုသည်မှာ သင့်တင့် လျောက် ပတ်သော အရပ်ဒေသတို့၌ မှီခိုနေထိုင်ရခြင်းကိုဆိုလိုပေကြောင်း၊ ထိုသို့ နေရာ၏ ပြည့်စုံခြင်းကိုပင် ဒေသသမ္ပတ္တိဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဌာနသမ္ပတ္တိ ဟူ၍လည်းကောင်း ခေါ်ဆိုအပ်လေသည်။ မိမိနှင့် သင့်တင့်ညီညွတ်သော မိတ်ဆွေသဟာယမရှိဘဲ ရန်လိုမုန်းထားသောသူ၊ မိမိအပေါ်၌ မိစ္ဆာ ဝန်တိုများသော သူတို့နေထိုင်ရာအရပ်၊ ရောဂါ အန္တရာယ် ထူထပ်ပေါ များသောအရပ်၊ သူတော်မဟုတ် လူယုတ်လူမိုက်တို့ နေထိုင်ရာအရပ် တို့တွင် များစွာ ငြိုငြင်ရသည်ဖြစ်၍ မနေအပ်ကြပေ။

           မုဆိုးနားနီး မုဆိုး၊ တံငါနားနီး တံငါ ဆိုသကဲ့သို့ ပတ်ဝန်းကျင် တွင် ရှိသော သူတို့၏မကောင်းသော အကျင့်စရိုက်ဆိုးတို့မှာ မိမိ၏ သဏ္ဌာန်သို့ ကူးပြောင်းလာတတ်သဖြင့် ပစ္စုပ္ပန် သံသရာနှစ်ဖြာသော အကျိုးကို ယုတ်လျော့စေ၏။ ထိုကြောင့် “ခါးတောက်မြစ်ယှက်၊ စိုက်ရောဘက်က၊ သရက်ပင်မင်း၊ သီးချိုကင်း” ဟု ပညာရှိတို့ စပ်ဆိုခဲ့ လေသည်။

           ထိုကဲ့သို့ မကောင်းသောအရပ်၊ လောကီ အစီးအပွား လာ ကုတ္တရာ အစီးအပွားတို့ကိုဖြစ်စေခြင်းငှာ မတတ်နိုင်သော အရပ်ဆိုးတို့ တွင် နေထိုင်ခြင်းငှာ မသင့်ကြောင်းကို စာဏကျမည်သော ဗြာဟ္မဏ ဆရာကြီးက။    

           “ကုဒေသဥ္စ၊ ဆိုးဝါးယုတ်ညံ့သော အရပ်ဌာနတို့ကို ဝိစက္ခဏာ၊ ပညာရှိတို့သည်။ ဝိဝဇ္ဇယေ၊ ဝေးစွာရှင်း၍ ဖယ်ကွင်းရာ၏” ဟု မိန့်တော် မူပေ၏။

           လူတို့သည် မိမိတို့ ကိုယ်ကို မိမိတို့အချည်းနှီးဖြစ်အောင် ပြုလုပ် ကြကုန်၏။ မနာလိုစိတ်ကို မွေးမြူခြင်း၊ မစူးစမ်းဘဲ ပြစ်မှားတတ်ခြင်း၊ ကိုယ်ဖို့ကိုသာ ကိုယ်ယက်ခြင်း၊ စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့နေထိုင်သွားလာခြင်း၊ကြွေးတင်ခံခြင်း၊ အစားအသောက်တွင် အလွန်ပြုခြင်း၊ ကျန်းမာခြင်း ကို ပေယျာလကန်ထားခြင်းတို့ဖြင့် လူ့ဘဝကို ဆုံးရှုံးစေတော့၏။

          မည်သည့် အရာတွင်မှ အလွန်အကြူး မကျင့်ရာ၊ အစား အသောက်၏ အတိုင်းအရှည်ကို သိခြင်းတည်းဟူသော ဘောဇနာမတ္တ ည္တာတရားကို မြတ်စွာဘုရား ဟောကြားတော်မူခဲ့လေသည်။

          Courage in exeess becomes foolhardiness, 

          affection weakness, thrift avarice.

                                                             Lord Avebury

          တင်းလွန်းခြင်း လျော့လွန်းခြင်း မရှိစေရာ၊ အလယ်အလတ်ဖြစ် သော မဇ္ဈိမပဋိပဒါတရားကို တစ်ဘဝလုံးလက်ကိုင် ထားသင့်ကြလေ သည်။ အရာရာတွင် အလွန်အကြူယူဆ အသုံးပြုခဲ့သော် ခွန်အားဗလ သတ္တိအင်အားမှာ မိုက်ရူးရဲဖြစ်တော့၏။ ငဲ့ညှာထောက်ထားခြင်းသည် ညံ့ဖျင်းခြင်းဖြစ်၏။ ချွေတာခြင်းသည် ရမ္မက်လောဘဖြစ်တော့၏ဟု လော့ (၁) အဗီကြူရီက ပြောခဲ့လေသည်။

          လူတို့၏ ဘဝသည် ပန်းမွေ့ရာခင်းထားသည် မဟုတ်၊ စစ် မြေပြင်အရပ်လည်း မဟုတ်ပေ။ မရနိုင်သည်ကို တောင့်တခြင်း၊ လွှဲရှောင် ခြင်းငှာ မတတ်နိုင်သည်ကို ကြေကွဲဝမ်းနည်းခြင်း၊ နားမလည်သည်တို့ကို ပြောဆိုခြင်းတို့ဖြင့် လူ့ဘဝကို အရုပ်ဆိုးစေတော့၏။ ဖြုန်းတီးပစ်တော့ ၏။

           အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှာ နှစ်မျိုးရှိ၏၊ ကောင်းသော အသက် မွေးခြင်း၊ (အပြစ်ကင်းသော) သမ္မာအာဇီဝနှင့်၊ မကောင်းသော အသက် မွေးခြင်း၊ (မတရားသော) မိစ္ဆာဇီဝဖြစ်ပေ၏။ မကောင်းမှု မတရားသဖြင့်