လှသမိန် - လူတိုင်းအတွက်အင်္ဂလိပ်သဒ္ဒါတတ်စရာ
အင်္ဂလိပ်စာတတ်ချင်လျှင် စနစ်တကျ လေ့လာရန် လိုသည်။ “သဒ္ဒတ်မတာ၊ စပ်မတာ” (သဒ္ဒါမတတ်၊ စာမတတ်) ဟူသော စကားစဉ် ရှိသည်။ မြန်မာဘာသာ၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ၊ ပါဠိဘာသာ မည်သည့်ဘာသာကိုမဆို သဒ္ဒါတတ်ရသည်။ သဒ္ဒါဆို သည်မှာ ဝါကျကို မှန်မှန်ကန်ကန် ရေးဖွဲ့ တတ်သော နည်းနာစနစ်ဖြစ်သည်။
ထိုမှတစ်ပါး အင်္ဂလိပ်စကားလုံးများကို သုံးစွဲပုံနှင့် ခွဲခွဲခြားခြားနားလည်၍ စကား လုံး ကြွယ်ကြွယ်၀၀ သိနေအောင် လေ့လာကျက်မှတ်ရသည်။ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး ဗဟုသုတများလေလေ ဖတ်ရှုနားလည်နိုင်လေဖြစ်၍ အရေးအသား ပိုမိုနိုင်နှင်းလေ ဖြစ် ပေသည်။
ဥပမာ - အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင်
Seek ရှာသည်။
Search ရှာသည်။
Look for ရှာသည်
Find Out ရှာသည်
ဟူသော အဘိဓာန်အနက်ကို သိရုံဖြင့် နေရာတကျ မှန်မှန်ကန်ကန် သုံးစွဲနိုင် မည် မဟုတ်ပေ။
I seek his advice.
The police searched the house of a suspect.
I am looking for a lost key.
I could not find out the way.
ဟူ၍ အကြံဉာဏ်၊ အကူအညီ ရယူသည်။
ရှာဖွေစစ်ဆေးသည်။
တွေ့လိုတွေ့ငြားရှာသည်။
လမ်းပေါက်ကို ရှာသည်။
စသည်ဖြင့် သူ့နေရာနှင့် သူ အသုံးအကျ ထည့်ရန်လိုသည်။ ဤသို့ သိနားလည် အောင် မှတ်သားကျက်မှတ်ရသည်။ ထို့ပြင် အီဒီယမ် ဘန်းစကားများနှင့် အင်္ဂလိပ်စကား တွင် ညှပ်သုံးသော နိုင်ငံခြားဘာသာ စကားလုံးများကို လေ့လာရသည်။
ထို့ပြင်ရေးနည်း၊ ရေးဟန်အတုယူရန်၊ အသိဉာဏ်ပွင့်ရန်၊ စကားလုံးမှတ်မိရန်၊ နေရာတကျ သုံးစွဲပုံကို မှတ်သားရန် အင်္ဂလိပ်စာဟူသမျှ သတင်းစာမှ ဂန္ထဝင်ကျမ်းများ အထိ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖတ်ရှုလေ့လာရမည်။
ဤသို့အားဖြင့်
(၁) သဒ္ဓါ
(၂) စကားလုံးနှင့် အသုံး
(၃) ရေးပုံသားပုံ
သုံးမျိုးကို လေ့လာသင်ကြားမည်ဆိုလျှင် အင်္ဂလိပ်စာကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင်၊ ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် ရေးသားတတ်လာမည် မုချပင် ဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်စာ လေ့လာသူများ ဤသုံးဆင့်ကို လေ့လာကြရသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။
ဤလမ်းစဉ်သုံးရပ်အနက် ပထမ၊ ဒုတိယလမ်းစဉ်များကို အထောက်အကူပြုရန် စာအုပ်စာတမ်း၊ ရေးသားပြုစုကြသည်။ သို့ရာတွင် အင်္ဂလိပ်စာများများ ဖတ်ရန်ကိုမူ၊ မိမိဘာသာ ကြိုးစားအားထုတ်ရပေမည်။ ပထမ ဘာမျှ နားမလည်နိုင်စေကာမူ၊ ဖတ်ဖန် များလျှင် ကျွမ်းကျင်လာမည်သာဖြစ်၍ စကားလုံးလည်း တိုးလာပေမည်။
ဤနည်းလမ်းများတွင် အခြေခံဖြစ်သော အင်္ဂလိပ်သဒ္ဒါကို တတ်နိုင်သမျှ ရှင်းလင်း လွယ်ကူအောင် သဒ္ဒါကျမ်းများစွာကို လေ့လာဖတ်ရှုပြီး အနှစ်ချုပ်ရေးသား ဖော်ပြလိုက် ပေသည်။
“သဒ္ဒါဆိုသည်မှာ ပျင်းစရာကောင်းသည်၊ သဒ္ဒါတတ်တိုင်း စာချော ချော၊ ဝေဝေဆာဆာ မရေးတတ်” စသည်ဖြင့် နားမလည်သူများ အထင်လွဲမှား ပြောဆိုကြသည်ကို မယုံသင့်ပေ။ သဒ္ဒါသည် ဘာသာစကား၏ ကျောရိုး၊ ဘာသာစကား၏ အသက်၊ ဘာသာစကား၏စနှစ်ပင် သူမသင်ဘဲ မည်သည့် ဘာသာစကားကိုမျှ ရေရေ လည်လည် တတ်ကျွမ်းမည်မဟုတ်ဟု တထစ်ချ ပြောဆိုလိုပေသည်။
ယခုအခါ စာသင်ကျောင်းများတွင် မြန်မာသဒ္ဒါကို စတင် သင်ကြား၍ အင်္ဂလိပ် သဒ္ဒါကိုမူ ဘာသာတစ်ရပ်အဖြစ် တသီးတသန့် မသင်ကြားဘဲ အင်္ဂလိပ်ဖတ်စာအုပ်ကို သင်ကြားရင်း သက်ဆိုင်ရာ သဒ္ဒါအချက်အလက်များကို ထည့်သွင်းရှင်းလင်းပြသည် လောက်သာ ရှိသည်။ သဒ္ဒါမတတ်လျှင် ဘာသာပြန်အတတ်ကိုလည်း မတတ်မြောက်နိုင် ပေ။ သဒ္ဒါတတ်မှ အင်္ဂလိပ်တစ်ယောက်ရေးသကဲ့သို့ ရေးနိုင်ပေမည်။ စာရေးသူတို့ ငယ်စဉ် က နတ်သမီး (NESFIELD) သဒ္ဒါ စတုတ္ထတွဲအထိ သင်ကြားခဲ့ရသည်။ စတုတ္ထတွဲ သည် အမြင့်ဆုံးဖြစ်၍ ဟင်္သာတဦးဖိုးရီဆိုသူက မြန်မာဘာသာပြန်ဆိုထုတ်ဝေခဲ့ရာ ယခု အခါ စာအုပ်များ ရှားပါးလာခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်သဒ္ဒါ စာအုပ်သစ်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့
သော်လည်း အခြေခံမှာ ပြောင်းလဲခြင်းမရှိဘဲ အခေါ်အဝေါ် အချို့သာ ပြောင်းလဲခဲ့ကြ သည်။
မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ ဤအင်္ဂလိပ်သဒ္ဒါစာအုပ်ကို ရှင်းလင်းလွယ်ကူအောင် တင်ပြထား ပေသည်။ သဒ္ဒါကို လေ့လာသင်ကြားခြင်းဖြင့် မုချပင် အင်္ဂလိပ်စာ အရေးအသား ပြောင် မြောက်၍ ဘာသာပြန်အတတ်ကိုလည်း ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်ကြပေမည်။
ဤစာအုပ်တွင် သဒ္ဒါတတ်၍ ဘာသာပြန်လွယ်ပုံကိုလည်း လက်တွေ့ ရှင်းလင်း ဖော်ပြထားပေသည်။
လက်တွေ့ လေ့လာမှတ်သား၍ ပညာယူကြပါရန် အလေးအနက် တိုက်တွန်းလို ပေသည်။
လှသမိန်
(၁-၁-၂၀၀၀)
(၁) ဝါစင်္ဂများ
(1) PARTS OF SPEECH
အက္ခရာ၊ ဗျည်းသရတို့ ပေါင်းစပ်ထားသော ဝဏ္ဏများ ပေါင်းစပ်၍ စကားလုံးကို ဖန်တီးကြသည်။(WORDS) MAN; BOY; TEACHER, BUSINESS စသည်...
စကားလုံးများ ပူးတွဲ၍ စကားအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းကြ သည်။ ပဒစယ ဟုခေါ်ကြသည်။ (PHRASE) ONCE UPON A TIME, ALL OF A SUDDEN, EASY-GOING
စကားအစိတ်အပိုင်းများနှင့် စကားလုံးများ ပေါင်းဖွဲ့၍ စကားစုများကိုလည်း ဖန်တီးကြသည်။ သို့ရာတွင် ဝါကျအပြည့်အစုံ မဖြစ်လာသေးပေ။ (CLAUSE) ဝါကျ ကဏ္ဍ ဟု ခေါ်ကြသည်။
THAT HE WILL GO; UNLESS YOU AGREE; IF YOU DON'T MIND.
ထို့နောက်မှ ပြည့်စုံသော ဝါကျတစ်ခုကို တည်ဆောက်ကြပြန်သည်။ (SENTENCE) ဝါကျ။
THE HUNTER KILLS THE TIGER.
I WILL NOT GO OUT IN THE RAIN.
WHERE WILL YOU GO?
ဝါကျကဏ္ဍများ ပါဝင်သော ရှုပ်ထွေးသည့် ဝါကျရှည်ကြီးများကိုလည်း ရေးနိုင် သည်။ သို့ရာတွင် သဒ္ဒါကျွမ်းကျင်ပါက အဓိပ္ပာယ်ဖော်ရန် အခက်အခဲ မရှိနိုင်ပေ။ (COMPOUND SETENCE) ဝါကျဆက်။
THERE ARE SOME USES OF THE VERB "BE", THAT ALLOW YOU TO CHOOSE BETWEEN A STATE ORANACTION MEANING
ထိုသို့ ဝါကျအထိ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ရာတွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ၌ ပါဝင်သော စကားလုံး အမျိုးအစား (ဝါစင်္ဂ)၊ စကားအင်္ဂါ (၈) မျိုး ခွဲခြားထားသည်။ ယင်းတို့မှာ-
၁။ NOUNS နာမ်များ
၂ ။ PRONOUNS နာမ်စားများ
၃။ ADJECTIVES နာမဝိသေသနများ၊ နာမ်အထူးပြုပုဒ်၊
၄။ VERBS ကြိယာများ၊
၅။ ADVERBS ကြိယာဝိသေသနများ၊ ကြိယာအထူးပြုပုဒ်၊
၆။ PREPOSITIONS ဆက်သွယ်ပြဋ္ဌာန်းပုဒ်၊
(ဝိဘတ်ဟု ပြန်ဆိုခဲ့သည်မှာ ပါဠိမြန်မာ ဝိဘတ်နှင့် လွဲမှားနိုင်သည်။)
၇။ CONJUNCTIONS သဗ္ဗန္ဓ၊ စကားဆက်၊ ပုဒ်ဆက်၊
၈။ INTERJECTIONS အာမေဍိတ်၊
စသည်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ယင်းတို့၏ သီးခြားအကြောင်းအရာ သိစရာများကို ရှေ့တွင် အကျယ်တဝင့် လေ့လာဆွေးနွေးမည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာဝါစင်္ဂများနှင့် တူရာ၊ မတူရာတို့ကို နှိုင်းယှဉ်လေ့လာနိုင်သည်။
သဒ္ဓါသစ်များတွင် နာမ်ကိုပြဌာန်းပုဒ်များတွင် (DETERMINER)A, AN, THE တို့ကို သီးခြား ဝါစင်္ဂအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ မြန်မာဘာသာတွင် ထိုပုဒ်မျိုး မရှိပေ။
(ပြင်သစ်ဘာသာတွင် အဖို၊ အမ၊ နပုလ္လိင်ဗဟုဝုစ် စသည်တို့အတွက် LA;LE; LES; စသည်ဖြင့် ပိုမိုအနုစိတ်ခွဲခြား သုံးနှုန်းခြင်းမျိုး ရှိသည်။)
(၂) ဝါကျဖွဲ့ဆောက်မှု
(2) SENTENCE CONSTRUCTION
ဝါကျတစ်ခု ဖွဲ့ ဆောက်ရာတွင် ဝါစင်္ဂများကို ထည့်သွင်းအသုံးပြုသည်သာ ဖြစ် သော်လည်း ဝါကျတွင် နေရာယူပုံ၊ ပြဋ္ဌာန်းပုံအရ အောက်ပါအတိုင်း မှည့်ခေါ်ပိုင်းခြား သည်။
(က) ကတ္တား SUBJECT (နာမ်၊ နာမ်ပဒစယ နာမ်စားများ ပါသည်။)
(ခ) ဝါစက VERB; VERB PHRASE
( ကြိယာနှင့် တွဲဖက်ကြိယာ၊ သို့မဟုတ် ကြိယာထောက်များပါသည်။)
(ဂ) ကံ OBJECT (ကတ္တားဖြစ်နိုင်သော အရာများ ကံလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။)
(အချို့ကံ မလိုသော ဝါကျမျိုးလည်း ရှိသည်။) ကံကို တိုက်ရိုက်ကံ
(ပကတိကံ) တစ်ဆင့်ခံကံ (ဝိကတိကံ) များအဖြစ်လည်း ခွဲခြားနိုင်သည်။
(ဃ) ကြိယာဝိသေသန ANADVERBIALORADJUNCT
ဤတွင် တစ်လုံးတည်း ကြိယာဝိသေသန၊ ပုဒ်စုကြိယာဝိသေသန၊ ကြိယာ
ဝိသေသန ဝါကျကဏ္ဍများ ပါဝင်ကြသည်။
ဥပမာ တစ်လုံးတည်း ကြိယာဝိသေသန (ADVERB)
SUDDENLY ရုတ်တရက်၊
HEAVILY သည်းထန်စွာ၊
ကြိယာဝိသေသနပုဒ်စု (ADVERBIAL PHRASE)
IN SUMMER နွေရာသီမှာ၊ ALLALONE တစ်ယောက် ထီးတည်း၊