လေးကိုတင် - စာရေးဆရာ၏စာရေးဆရာ

ရွှေဥဒေါင်း၏ ရွှေဥဒေါင်း

၁၉၆၁ ခုနှစ်က ဆရာကြီး “တစ်သက်တာ မှတ်တမ်းနှင့် အတွေးအခေါ်များ’ဆိုတဲ့ စာအုပ် ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့ တယ်။ ဒီစာအုပ်ကို စတုတ္ထတွဲအထိ ထုတ်ဝေခဲ့ရတယ်။ ဆရာကြီးရဲ့ တစ်သက်မှာ ဒီစာအုပ်ဟာ အရှည်ဆုံး၊ အများဆုံးရေးရတဲ့ စာအုပ်ပဲ။ ဒီစာအုပ် ၄ တွဲထဲက ဘယ်အတွဲကို အကြိုက်ဆုံးလဲလို့ ဆရာကြီးနဲ့တွေ့တဲ့ ဆရာ့စာဖတ်ပရိသတ်ကို မေးကြည့်တော့ လူတိုင်းလိုလို က ပထမတွဲနဲ့ ဒုတိယတွဲကို အကြိုက်ဆုံးပဲလို့ ပြောကြ တယ်။ ဒီပထမတွဲမှာ ကလေးဘဝနဲ့ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ် က အကြောင်းတွေပါတယ်။ ကလေးဘဝ ငယ်ငယ်ရွယ် ရွယ်က အကြောင်းတွေကို ကြိုက်ကြတဲ့သဘောပဲ။ ဆရာကြီး မေးကြည့်သမျှလူတွေထဲမှာ တခြားလူတွေနဲ့ အကြိုက်ချင်းမတူတဲ့ ထူးထူးခြားခြား တစ်ယောက် ရှိတယ်။ သူက မိုးကုတ်က အမျိုးသမီးကြီးတစ်ယောက် ပါ။ သူကတော့ “ကျွန်မတော့ စတုတ္ထတွဲကို အကြိုက် ဆုံးပဲ ဆရာကြီး”တဲ့။ သူတစ်ယောက်တည်းပဲ ဒီအဖြေ ပေးတဲ့လူ ရှိတယ်။

          ဆရာကြီးကိုယ်တိုင်ကလည်း စတုတ္ထတွဲပဲကြိုက် တာပဲ။ ဒီစာအုပ်ကို နာမည်မှည့်ကတည်းက “တစ်သက် တာမှတ်တမ်းနှင့် အတွေးအခေါ်များ” လို့ မှည့်ထား တယ်။ စတုတ္ထတွဲမှာ အတွေးအခေါ်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆရာကြီးရွေးရင်လည်း စတုတ္ထ တွဲပဲရွေးမှာပဲ။ ဆရာကြီးရဲ့ ဘဝမှာ ရေးလာသမျှ စာအုပ် တွေထဲမှာ ဒီစာအုပ်ကို အားအရဆုံးပဲ။ ဘာဖြစ်လို့ အားရသလဲဆိုတော့ အတွေးအခေါ်တွေကို ရေးရလို့ပဲ။ ပထမတွဲမှာ ကလေး ဘဝရေးရတာက ဒီလောက်မဟုတ် ပါဘူး။ ကလေးဘဝ ချစ်ခန်းကြိုက်ခန်း တွေကတော့ ဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ရေးရသလိုပဲ။ မထူးဆန်းပါဘူး။ စာဖတ် တယ်ဆိုတာ အမျိုးမျိုးရှိတာပဲ။ ဉာဏ်ရှိတဲ့လူက တွေးရမှ အရသာရှိတာကလား။ စာရေးတယ်ဆိုတာလည်း ဉာဏ် ပါပြီး အတွေးအခေါ်တွေ ရေးမှကောင်းတာ။ ဒါကြောင့် စတုတ္ထတွဲကို စာရေးဆရာအနေနဲ့ အကြိုက်ဆုံး ဖြစ်မှာပဲ ပေါ့။

          တချို့ အတ္ထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းစာအုပ်တွေ အတော် ရေးကြပါတယ်။ တချို့ကလည်း ဆရာ့စာအုပ်ကြီး ထွက်ပေါ်လာတဲ့အခါ တို့လည်း ရေးလိုက်ဦးမယ်လို့ မောင်းတင်ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပေါ်မလာဘူး။ တချို့က ရေးချင်တာက ကိုယ့်ဂုဏ်ကို ဖော်ချင်ကြတယ်၊ မြှောက် ချင်ကြတယ်။ ဆရာကြီးကတော့ ဒီလို မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အညံ့ခံရေးတယ်။

          ဆရာကြီးဟာ ဒီစာအုပ်ရေးဖို့ စိတ်မကူးဖူးပါဘူး။ ရေးဖြစ်လာပုံကလေး ပြောပြဦးမယ်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်က “ဦးဖေသိန်း၏ ရွှေဥဒေါင်း” ဆိုတဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာအုပ်ငယ် တစ်အုပ် ရေးထုတ်ဖူးတယ်။ အဲဒါကလည်း ဆရာကြီးရဲ့ ရတနာ ပုံဝတ္ထုကို ကျောင်းသုံးပြဋ္ဌာန်းလို့ စာရေးဆရာရဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိလည်း လိုတယ် ဆိုတာနဲ့ ကျောင်းသူကျောင်း သားတွေအတွက် အကြမ်းရေးခဲ့တာပါ။ မစုံ လင်ပါဘူး။

အဲဒီစာအုပ် ထွက်လာပြီးတဲ့ နောက်တစ်နေ့မှာ လူထုဦးလှနဲ့ မအမာက အထူးသဖြင့် မအမာက “ဦးလေးသိန်း အတ္ထုပ္ပတ္တိ ပြည့်ပြည့်စုံစုံ တစ်အုပ်ရေး စမ်းပါဦး”လို့ တိုက်တွန်းကြတယ်။ ဒီတော့ ဆရာကြီးကကိုယ့်အတ္ထုပ္ပတ္တိ ကိုယ်ရေးတယ်ဆိုတာ တိုင်းပြည်မှာ တစ်နည်းနည်းနဲ့ ကြီးကျယ်ပြီး လူတစ်လုံး သူတစ်လုံး ဖြစ်လာသူတွေသာ ရေးလေ့ရှိကြတယ်။ ဦးလေးသိန်းမှာ

ဘာ တစ်လုံးမှ မဖြစ်လာသေးလို့ ဦးလေးသိန်း အကြောင်းကို တခြားလူတွေက ရေးထိုက်တယ်ထင်လို့ ရေးကြရင်လည်း ရေးကြပါစေတော့၊ ဦးလေးသိန်းတော့ ကိုယ်တိုင်ရေးရင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အထင်ကြီးတဲ့ လူပဲလို့ တခြားလူတွေက စွပ်စွဲစရာဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ပြန်ပြောလိုက်တယ်။

          ဒီတော့ မအမာက “ကိုယ့်အကြောင်း ကိုယ်ရေး တယ်ဆိုတာ လူတစ်လုံး သူတစ်လုံးဖြစ်လာမှ ရေးထိုက် တာ မဟုတ်ပါဘူး။ တကယ်လို့ ဧရာမလူကြီး တစ် ယောက် ဖြစ်လာတယ်ပဲ ထားပါဦး၊ ငါလိုလူရှိသေး သလားဆိုတဲ့ သဘောမျိုးနဲ့ ဟိတ်ထုတ်ပြီး ရေးတာမျိုး ဆိုရင်တော့ စာဖတ်တဲ့လူအဖို့ အကျိုးများသင့်သလောက် မများဘူးပေါ့။ ကြီးကျယ်လှတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ယောက် ဖြစ်ပေမယ့်လည်း စာရေးတတ်တဲ့ စာရေးဆရာ တစ်

ယောက်ဖြစ်ရင် ဖတ်ချင်စဖွယ် ဖြစ်နိုင်တဲ့အပြင် စာဖတ် တဲ့လူအဖို့ သင်ခန်းစာယူနိုင်လောက်တဲ့ စာအုပ်မျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်”လို့ ပြောပြန်တယ်။ အဲဒီအခါကျမှ အင်း အမာပြောတာ ဟုတ်ပေသားပဲ။ မဆိုးဘူးဆိုပြီး ရေးဖို့ဆုံးဖြတ်လိုက်တာပဲ။

          ဒီလို စိတ်ကူးရတော့ ကမ္ဘာကျော် အတ္ထုပ္ပတ္တိရေး ဆရာကြီး ဘော့စ်ဝဲလ် အကြောင်းကို သတိရမိတယ်။

ဘော့စ်ဝဲလ်ဟာ ကမ္ဘာကျော် စာရေးဆရာကြီး တစ်ဦး ဖြစ်တဲ့ ဂျွန်ဆင်ရဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိကိုရေးတဲ့အခါ သူရဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာအုပ် (Biography) ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကောင်းဆုံးစာအုပ်တစ်အုပ် ဖြစ်ရုံမကဘူး၊ သူ့နောက် က ဒုတိယလိုက်တဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်ဟာ ဘော့စ်ဝဲလ်ရဲ့ စာအုပ်နောက်က မိုင်ပေါင်းများစွာ ပြတ်ကျန်ရစ်တယ်လို့စာရေးဆရာကြီး လော့ဒ်မက္ကောလေးက ချီးကျူးရေးသား ဖူးတယ်။ ဘော့စ်ဝဲလ်ရဲ့ စာအုပ်ထဲမှာ ဒေါက်တာ ဂျွန်ဆင် နဲ့ သူတွေ့တိုင်း စကားနိုင်လုပြီး ပြောကြတဲ့အခါတိုင်း ဒေါက်တာ ဂျွန်ဆင်ကနိုင်ပြီး ဘော့စ်ဝဲလ်က ပြတ်ပြတ် သတ်သတ် ခွေးကျဝက်ကျနဲ့ ခံရပုံတွေကို အရှက်မငဲ့ဘဲ ရဲရဲတင်းတင်း ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ရေးသားဖော်ပြခဲ့တယ်။ ဒီစာအုပ်မှာ ဒေါက်တာဂျွန်ဆင်

တော်သလောက် ဘော့စ်ဝဲလ်က ညံ့နေတယ်။ ဒီတော့ ဒေါက်တာဂျွန်ဆင်တော်တာ ဘော့စ်ဝဲလ်က ညံ့နေလို့ အစွမ်းကုန် တောက်ပြောင်ပြီး အကောင်းဆုံး စာအုပ်ကြီး ဖြစ်လာတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက စာအုပ်ကြီးကို ချီးကျူး မဆုံးရှိနေတုန်း ဘော့စ်ဝဲလ် ကွယ်လွန်သွားရော။ ဒီအခါ

ဘော့စ်ဝဲလ်ရဲ့ သားက သူ့အဖေရဲ့ စာအုပ် နာမည်ကြီး လွန်းလို့ ဂုဏ်ယူတယ်များထင်ကြသလား၊ မဟုတ်ဘူး။ သူသာတတ်နိုင်ရင် ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှိရှိသမျှ သူ့အဖေရဲ့ စာအုပ် ကိုဝယ်ပြီး မီးရှို့ပစ်ချင်သတဲ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ ဒီစာအုပ်ကြီးမှာ သူ့ဖခင်ဟာ စာရေးကောင်းပေ မယ့် လူအနေနဲ့ ညံ့နေလို့တဲ့။

          အခု ဆရာကြီးရဲ့ စာအုပ်လည်း ဆရာကြီးရဲ့ အဆက်အနွှယ်တွေက စာအုပ်ကို မီးရှို့ချင်ကောင်း မီးရှို့ချင်ကြမှာပဲ။ ဒါပေမဲ့ ရှို့ချင်လည်း ရှို့ကြပေတော့ ဆိုပြီး ရေးဖို့ဆုံးဖြတ်ပြီး ရေးလိုက်တာပဲ။ ဆရာကြီးလည်း

ဘော့စ်ဝဲလ်စာအုပ်ကို ခပ်ဆင်ဆင် အနာခံရေးတာပဲ။ အညံ့ခံရေးတာပဲ။ ဘာမှ မဖုံးဘူး။ တချို့လူတွေက ကိုယ်ညံ့တာကို သေလောက်အောင် ဖုံးချင်ကြတာကို ဆရာကြီးက ဖော်ရေးတာပဲ။ ပထမတွဲမှာ စန္ဒဝီနဲ့ရဖို့ဟာ မရဘူး။ တခြားလူနဲ့ ရသွားတယ်။ ဒီလိုကိုယ်ညံ့တာ တွေလည်း ထည့်ရေးတယ်။ ပြင်

ဒီစာအုပ်ဟာ ဆရာကြီးရေးသမျှ စာအုပ်တွေထဲမှာ အရှည်ဆုံးပါ။ ဒီလောက်ရေးဖို့ ဘယ်တုန်းကမှမစဉ်းစားဘူး။ ရေးမိတော့လည်း ပေးဦး တစ်ရွက် ပေးဦး တစ်ရွက်ပဲ။ စာအုပ် ၄ အုပ်တွဲ ဖြစ်သွားရော။ ဒီစာအုပ်မှာ ကိုယ်အညံ့ခံရေးတာတွေကို နားလည်တဲ့လူ တွေက လက်ခံကြပါတယ်။ ဘော့စ်ဝဲလ်ရဲ့ စာအုပ် ကောင်းတာက တစ်မျိုးပေါ့။ ဆရာကြီးရဲ့ စာအုပ်က တော့ အတွေးအခေါ်များတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဆရာကြီးရဲ့ စာအုပ်က အတွေးအခေါ်ကောင်းလို့လို့ မပြောချင်ဘူး။ ဆရာကြီးစာအုပ်ရဲ့ အရေးအသားနဲ့ပတ်သက်လို့ ရေးကြ တာက ဆရာကြီးကိုယ်တိုင်ရေးတာထက် ပိုကောင်းနေ တယ်။ သူတို့ ရေးကြတာဖတ်ပြီး ငါဒီလောက်ရေးတတ် ရဲ့လားလို့တောင် အောက်မေ့မိတယ်။ ဒီစာအုပ်တွေထဲက သဘောကျတာ တစ်ခုရှိတယ်။ အဲဒါက ကိုယ်ငယ်စဉ်က အဖြစ်အပျက်ကလေးတွေကို ကိုယ်တိုင်ပြန်ပြီး သရုပ် ဖော်ရတဲ့ အချက်ပဲ။ အဲဒါအရသာရှိတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဖတ်တဲ့လူကလည်း လိုက်ပြီးအရသာရှိတာ ဖြစ်လိမ့် မယ်။ ဆရာကြီး ငယ်ငယ်ကအကြောင်းတွေကို ပြန် လွမ်းပြီး ရေးတာကိုး။ ရေးရတဲ့လူအဖို့ ဒါအရသာပဲ။ ရေးတဲ့လူ အရသာရှိလို့ ဖတ်တဲ့လူ အရသာရှိတာပေါ့။ ငယ်ငယ်တုန်းကတော့ ကိုယ်ကလည်း ပျော်နေတာ ကိုး။ ရေးရတာလည်း ပျော်တာပေါ့။ အခုနေ ဆရာကြီး နေရတာ အရသာ မရှိတော့ဘူး။ ဒီအဖြစ်အပျက်တွေ ကိုသာ ဆရာကြီးလိုက်ရေးရင် ဖတ်တောင် ဖတ်ချင်ကြ မှာ မဟုတ်ဘူး။ စာရေးတဲ့ အလုပ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဆရာကြီး ကိုယ်တိုင်ကလည်း တော်ရော့ပေါ့။ ဒါတွေဟာ ဘာလုပ်မလဲ။ ဒီလိုဖြစ်လာပြီ လူကမှ ပျင်းတဲ့အပိုင်း ရောက်လာတော့ ကိုယ်ရေးတဲ့ အကြောင်းအရာတွေဟာ လည်းပျင်းမှာပေါ့။ ငယ်ငယ်တုန်းကနဲ့ မတူတော့ဘူး

လေ။ စောစောက ပြောသလိုပဲ။ ရေးတဲ့လူကိုယ်တိုင်က အရသာရှိမှ ဖတ်တဲ့လူလည်း အရသာ ရှိမှာပဲ။

          အခုတော့ စာဖတ်ကလည်း သိပ်မလုပ်တော့ဘူး။ အမှန်အတိုင်းပြောရရင် ကိုယ့်စိတ်ကူးနဲ့ ကိုယ်နေရတာ အကောင်းဆုံးပဲ။

 လူငယ်တွေ စာရေးနိုင်ကြပါစေ။

အားလုံးကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေ။

 (၅-၁၂-၇၂ နေ့က ဆရာကြီး ရွှေဥဒေါင်းရဲ့ နှုတ်ပြော အမှာစကားကို မောင်သစ်လွင် (လူထု)နဲ့ မောင်စောလွင်တို့က မှတ်တမ်းတင်ပါတယ်။)