လယ်တီအရှင်ကုလိသ - အိန္ဒိယနှင့်သီဟိုဠ်ဘုရားဖူးမှတ်တမ်း

          အချိန်ကား ၁၃၁၈ ခုနှစ် နတ်တော်လဆုတ် ၇ ရက် နေ့၏ နံနက် ခင်း ဖြစ်တော့၏။

          အိန္ဒိယနှင့် သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့ ဗုဒ္ဓဇယန္တီ ပွဲတော်တွင် ဘုရားဖူးသွားလိုကြသော ကျွန်ုပ်နှင့် စစ်ကိုင်းခရိုင် ရွှေပြည့်ရှင် ကျွန်း ဆရာတော် ဦးသုန္ဒရတို့သည် ရန်ကုန်မြို့ သာသနာ့ ရိပ်သာသို့ ရောက်ရှိနေကြ၍ ယောဂီဟောင်းကြီး ဦးအုန်းမောင်အား နိုင်ငံခြားသို့သွားလိုကြသော သူတို့၏ ထုံးစံ ရှိသည့်အတိုင်း အစဉ်လိုက်ဆောင်ရွက်ကြရမည့် ကိစ္စရပ်များ ကို ဆောင်ရွက်ရန် တာဝန်များလွှဲအပ်ကြသည်။

          ပတ်(စ်)ပို့စ် လျှောက်လွှာတောင်းယူရခြင်း၊ ဖြည့်စွက် စရာများကို ၎င်းလျှောက်လွှာတွင် ဖြည့်စွက်ရခြင်း၊ ၎င်းလျှောက်လွှာကို သက်ဆိုင်ရာရုံးသို့ ပို့လိုက်ရခြင်း၊ ပတ်(စ်) ပို့စ် ရရှိသောအခါ မိမိတို့သွားလိုသော နိုင်ငံ၏ သံရုံးသို့ သွားရောက်၍ ဗီဇာလုပ်ရခြင်း၊ ဆေးထိုးလက်မှတ် ယူရခြင်း၊ ဘဏ်တိုက်တွင် ငွေသွင်းရခြင်း၊ ရဲထွက်ခွင့် တောင်းယူရခြင်းနှင့် ယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ယူရခြင်း စသောကိစ္စရပ်များ ဖြစ် ကြသည်။

          ဦးအုန်းမောင်က အထက်ပါကိစ္စရပ်များကို အစအဆုံး ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ကျွန်ုပ်တို့ကား ရိပ်သာမှထိုင်လျက် ဦးအုန်းမောင် ယူဆောင်လာသော စာရွက် စာတမ်းများကိုသာ ဖြည့်စွက်ခြင်း၊ လက်မှတ်ထိုးခြင်းနှင့် တစ်ကြိမ်တွင် စတိတ်ကော်မာရှယ်ဘဏ်သို့ ကိုယ်တိုင်လိုက်၍ ချက်တွင် လက်မှတ်ထိုးလျက် ယူဆောင်ခဲ့ရခြင်းတို့သာ ဖြစ်၏။

          အထူးတစ်ခုမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဗုဒ္ဓဇယန္တီပွဲတော် အတွက် ပြည်တွင်း တစ်ဝက်ခရအောင် အိန္ဒိယသံရုံးသို့ သွားရောက်၍ ဧည့်သည်တော်လက်မှတ် တောင်းယူရသေး ခြင်း ဖြစ်၏။

          ကျွန်ုပ်တို့သည် အဆိုပါကိစ္စရပ်များကို ဆောင်ရွက် နေစဉ်အတွင်း၌ သီဟိုဠ်ကျွန်း ကိုလံဘိုမြို့ ယမုနာရိပ်သာမှ အင်္ဂလိပ်မကြီး ရှရီနိစံခနှင့် သူ့သမီး (သီဟိုဠ်ကပြားမ) ဂီတာ တို့သည် ဤသာသနာ့ရိပ်သာသို့ ရောက်ရှိလာကြသည်။ သူတို့ သားအမိနှစ်ယောက်တို့သည် ယောဂီအဝတ်ကို အမြဲ ဝတ်ကြလျက် ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားဘက်၌ အသားတက်၍ နေကြသည်မှာ ချီးမွမ်းအံ့သြစရာ ကောင်းလှတော့၏။

          သူတို့ သားအမိနှစ်ယောက်နှင့် ကျွန်ုပ်သည် လေးငါး ခါလောက် တွေ့ဆုံဖူးပြီဖြစ်၍ အတော်ကလေး ရင်းနှီးသွား ပေပြီ။ သို့ဖြစ်ရကား တစ်နေ့သော ညနေခင်းတွင် သူတို့ သားအမိနှစ်ယောက်တို့သည် ကျွန်ုပ်ထံသို့ လာရောက်ကြ၍ “ဒီစာကို အစ်ကို ရန်ဂျစ်ကို ပေးပါ။ ဒီလွယ်အိတ်ကလေးတွေကိုလည်း သူ့ကိုပဲပေးပါ။ ဟောဒီဆပ်ပြာနဲ့ မျက်နှာသုတ် ပဝါကိုတော့ အရှင်ဘုရား အသုံးပြုပါ” ဟု ဂီတာက မပီကလာ ပီကလာ နှင့် မြန်မာလို ပြော၍ပေး၏။

          “ယမုနာကို သွားပါ၊ အစ်ကို ရန်ဂျစ် ရှိပါတယ်။ အစ်ကိုက သဘောကောင်းပါတယ်၊ သွားဖြစ်အောင် သွား ပါ” ဟု ဂီတာကပင် ဆက်၍ ပြောပြန်သည်။

          “ကောင်းပြီ သွားမယ်၊ ရောက်အောင်သွားမယ်” ဟု ကျွန်ုပ် ကလည်း ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ပြန်၍ပြောသည်။

          ရန်ဂျစ်ထံသို့ ပေးသောစာ၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ “ယခု ကြွလာသော ဆရာတော်သည် မနှစ်က ယမုနာရိပ်သာသို့ ကြွလာဖူးသော ရွှေစေတီဆရာတော်၏ တပည့် ရင်း ဦးကုလိသဖြစ်ကြောင်း၊ တရားဟောကောင်းကြောင်း၊ လူကြီး များနှင့် ဆက်သွယ်ပေးရန် အကြောင်းနှင့် တရားပွဲများ ပြုလုပ် ၍ နာယူကြရန်အကြောင်း” စသည်တို့ ဖြစ်သည်။

          ယနေ့ပင် ဟံသာဝတီ သတင်းစာတိုက်မှ ကိုကျော်ဝင်း နှင့် အဆင်သင့်တွေ့ရှိ၍ “ကျွန်ုပ်တို့ မည်သည့်နေ့ ရက်က အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့ ဘုရားဖူးထွက်ခွာသွားကြပြီ ဖြစ်ကြောင်း” ကို သတင်းစာတွင် အထည့်ခိုင်းလိုက်သေး၏။

ရန်ကုန်မှ ကာလကတ္တား

          နံနက်ခင်းတွင် ဆီးနှင်းတွေ ဝေနေသည်။ ထိုနေ့ကား ကျွန်ုပ်တို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ သွားကြရတော့မည့် ပြာသိုလဆုတ် ၇ ရက် ၂၂-၁-၅၇ နေ့ ဖြစ်သည်။

          သာသနာ့ရိပ်သာမှ လွိုင်ကော်သို့ ကြွရန်ဖြစ်သော ဆရာတော် ဦးသုဇာတနှင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် တစ်ပေါင်းတည်း ရိပ်သာမှ နံနက် ၅ နာရီလောက်တွင် မင်္ဂလာဒုံလေဆိပ်သို့ ထွက်လာခဲ့ကြသည်။ လိုက်၍ ပို့ကြသော ရဟန်းတော်များနှင့် လူများ တော်တော်များပေ၏။

          လေဆိပ်စားသောက်ခန်း၌ ထိုင်မိကြသောအခါ ဒေါ်အေးကြည် နှင့် သူ့သမီး မတင်အေး၊ ရှရီနိစံခနှင့် သူ့သမီး ဂီတာ၊ ဒေါ်ဟေမာရီနှင့် သူ့တူမကလေးများဖြစ်ကြသော အတီနှင့် မြမြတို့၊ ၎င်းပြင် ရိပ်သာ စာရေးကြီး ဦးဟန်တို့က အသင့်ပါလာသော စားသောက်ဖွယ်ရာများကို သံဃာတော်များအား ကပ်လှူနေကြသည်။

          အချိန် ၇ နာရီလောက်တွင် ကျွန်ုပ်တို့အပါအဝင် ခရီးသည်များ ကို ကာစတန်ရုံးခန်းထဲသို့ သက်ဆိုင်ရာမှ ခေါ်၍သွားကြသည်။ ဤတွင် လိုက်၍ပို့ကြသောသူများနှင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ခွဲခွာခဲ့ကြရပြီ။

         ကာစတန်ရုံးထဲသို့ ရောက်ကြသောအခါ ကျွန်ုပ်တို့ ပါသွား သော ပစ္စည်းများကို ကာစတန်များက ထုံးစံအတိုင်း ရှာဖွေစစ်ဆေးကြသည်။ နောက် စစ်ဆေးပြီးကြောင်း မြေဖြူခဲဖြင့် တောင်ခြစ်၊ မြောက်ခြစ် အမှတ် အသား အခြစ်ကလေးများကို ခြစ်၍ ပေးလိုက်ကြသည်။ နောက် စားသောက်ခန်းတစ်ခုပေါ်သို့ တစ်ဖန် ခေါ်လျက် ကော်ဖီတစ်ခွက်စီ ပေးနေပြန်၏။ ကော်ဖီတစ်ခွက်စီပေးခြင်းသည် ဆီးနှင်းတွေ ဝေနေ၍ လေယာဉ်ပျံ မပျံနိုင်သေးသောကြောင့် ဖြစ်တော့သည်။

          အိန္ဒိယသို့ လေယာဉ်ပျံ ပျံနေကျ ထုံးစံမှာ နံနက် ၇ နာရီနှင့် ၁၅ မိနစ်ဖြစ်သော်လည်း ယနေ့နံနက်ခင်း အခြေအနေမှာ ဆီးနှင်းတွေ ဝေနေ သောကြောင့် ၇ နာရီခွဲသော်တောင်မှ မပျံနိုင်သေးပေ။

          တဖြည်းဖြည်းနှင့် အချိန်မှာ ၈ နာရီ ရှိသွားလေပြီ။ ဆီးနှင်းတွေ လည်း ကြွေကျလျက် မြေခကုန်ကြပြီဖြစ်သောကြောင့် ကြည်လင်သော မိုးကောင်းကင်ကို မြင်နေကြရပြီ။ ကျွန်ုပ်တို့လည်း လေယာဉ်ကွင်းထဲသို့ ဆင်းကြရတော့၏။ လေယာဉ်မယ်တစ်ဦးက အပေါက်မှဆီး၍ ခရီး သည်များ၏ ပတ်(စ်)ပို့စ်များကို သိမ်းယူပြီး “ကာလကတ္တား လေဆိပ် ကျမှ ပြန်ပေးမယ်” ဟု ပြောသည်။

          လေယာဉ်ပေါ်သို့ တက်ရောက်ကြကာ အသီးသီး ကိုယ့်နေရာ ကိုယ် ယူလိုက်ကြတော့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့ တက်ရောက်နေသော လေယာဉ် သည် မြန်မာပိုင် (ယူ-ဘီ-အေ) ဖြစ်တော့၏။ မကြာမီ စက်နှိုးတော့ သည်။ ပန်ကာများ လည်နေပြီ။ လေယာဉ်လည်း လှုပ်ရှား၍နေတော့ ၏။ လေယာဉ်စက်ခန်း အဝင်တံခါးပေါက် အထက်နားတွင် မီးနီ စာတန်းကလေး ပေါ်နေသည်။ “ဆေးလိပ် မသောက်ရ၊ ခါးပတ် ပတ်ထားပါ” ဟူ၍ အင်္ဂလိပ်၊ မြန်မာ နှစ်ဘာသာဖြင့် သတိပေးထား၏။

          ကျွန်ုပ်တို့သည် ဆေးလိပ်သောက်နေသူများ မဟုတ်ကြသဖြင့်ဆေးလိပ်အတွက် သတိပေးခြင်းကို အထူး ရှောင်ကြဉ်ကြရန် မလိုသော် လည်း ခါးပတ်ကိုကား ပတ်လိုက်ကြရသေး၏။

          လှုပ်ရှားနေသော လေယာဉ်သည် မကြာခင်အတွင်း အရှိန်ယူ၍ ကောင်းကင်ယံသို့ ပျံတက်လိုက်လေပြီ။ ကောင်းကင်ထက်၌ ငြိမ်သက်စွာ ပျံသန်းနေသော အခါ၌မူ ကော်ဖီတစ်ခွက်၊ ငှက်ပျောသီး တစ်လုံးနှင့် ကိတ်မုန့်တစ်ချပ်ကို လူတစ်ယောက်က လာရောက်၍ ပေးသွားသည်။ မုန့်နှင့် ငှက်ပျောသီးကိုစား၍ ကော်ဖီကို သောက်ပြီးသောအခါ လေယာဉ် စီးသည့် ခရီးသည်များကို ဂရုစိုက်၍ ကြည့်လိုက်မိသည်။ မြန်မာလူမျိုး ဟူ၍ ကျွန်ုပ်နှင့် ဦးသုန္ဒရ နှစ်ပါးတည်းသာဖြစ်ပြီး ကျန်လူများမှာ အိန္ဒိယ လူမျိုးများ ဖြစ်ကြသည်။

          အချိန် ၂ နာရီလောက်ကြာသောအခါ တော၊ တောင်နှင့် ပင်လယ် ကမ်းခြေတို့ကိုဖြတ်ကျော်လျက် စစ်တွေသို့ ခေတ္တကျဆင်းလေ၏။ တစ်ဖန် ပြန်တက်၍ ငြိမ်သက်နေသောအခါ ဒေါ်ဟေမာရီ၊ ဒေါ်အေး ကြည်တို့က ချက်ပြုတ်ကြော်လှော်၍ လှူဒါန်းလိုက်ကြသော ဆွမ်းချိုင့်ကို ဖွင့်၍ ဘုဉ်းပေးစ ပြုကြတော့၏။

          ထိုအတွင်း၌ လေယာဉ် အလုပ်သမားတစ်ယောက်က လာရောက် ၍ စာရွက်တစ်ရွက်ပေးပြီး လက်မှတ်အထိုးခိုင်းသည်။ ထို့ကြောင့် ပတ်(စ်)ပို့စ်ထဲတွင် ထိုးခဲ့ကြသော ကိုယ်တိုင်လက်မှတ်များအတိုင်း အသီး အသီး ထိုးလိုက်ကြရတော့သည်။ မရှေးမနှောင်းပင် လူတစ်ယောက်က လာရောက်၍ စက္ကူသေတ္တာကလေး တစ်လုံးစီ ပေးသည်။ ဖွင့်၍ကြည့် လိုက်သောအခါ ပေါင်မုန့်၊ ကိတ်မုန့်၊ ကြက်ဥပြုတ်၊ အာလူးပြုတ်၊ လိမ္မော်သီး၊ ကြက်ပေါင်နှပ်၊ ဆလတ်ရွက်၊ ခရမ်းချဉ်သီးနှင့် သခွားသီး စိတ်တို့ ဖြစ်ကြ၏။

          စက်သံသာ ကြားနေရသည်။ လေယာဉ်ကား ပြေးနေသည်ဟုမထင်ရ။ အိမ်ပေါ်၊ ကျောင်းပေါ်၌ ထိုင်နေရသကဲ့သို့ပင် ငြိမ်သက်နေ

တော့သည်။ တော၊ တောင် အထပ်ထပ်ကို မြင်နေရသည်။ ပင်လယ် ရေပြင်သည် ပြာလိုက်၊ စိမ်းလိုက်၊ ညိုလိုက်ဖြစ်နေသော အရောင်တို့ကို တစ်ကန့်ချင်း မြင်နေရသည်။

          နေ့လယ် ၁၂ နာရီခွဲလောက်တွင် ကာလကတ္တားမြို့ ဒမ်ဒမ် လေယာဉ်ကွင်းသို့ ကျွန်ုပ်တို့စီးလာသော လေယာဉ်သည် သက်ဆင်း လိုက်တော့၏။

          လေယာဉ်ပေါ်မှ ခရီးသည်များကား ဆင်းကြပြီ။ သက်ဆိုင်သူများ က ကာစတန်ရုံးထဲသို့ ခေါ်ဆောင်သွားကြသည်။ ကျွန်ုပ်တို့တစ်တွေ ကား လိုက်၍သွားကြရသည်။ အရာရှိတစ်ဦးက ကျွန်ုပ်တို့ လာခဲ့သော နေရာဌာနနှင့် အိန္ဒိယတွင် တည်းခိုမည့် နေရာဌာန လိပ်စာတို့ကိုမေး၍ ရေးမှတ်ယူနေသည်။ ကိုယ်တိုင် လက်မှတ်များကိုလည်း ထိုးရန် ပြောဆို ၍ ပတ်(စ်)ပို့စ်တွင် ထိုးခဲ့သော ကိုယ်တိုင် လက်မှတ်အတိုင်း တူနိုင်သမျှ တူအောင် ရေးထိုးကြသည်။ ထို့နောက် ပြည်ထွက်လက်မှတ်ကို ပေး လိုက်သည်။ ဤပြည်ထွက်လက်မှတ်၊ ဆေးလက်မှတ်၊ ချက်လက်မှတ်နှင့် ပတ်(စ်)ပို့စ်လက်မှတ်များကို မပျောက်မရှရအောင် ကောင်းမွန်စွာ သိမ်း ဆည်းထားကြရတော့သည်။

          ကာစတန်များ၏ ရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်း စသော ကိစ္စရပ်များ ပြီးစီး သည့်နောက် ယူ-ဘီ-အေ လေယာဉ်ပျံရုံးသို့ ပို့ဆောင်ရေးကားဖြင့် လိုက်ခဲ့ကြရတော့သည်။

          ယူ-ဘီ-အေ လေယာဉ်ရုံးသို့ ရောက်ကြသောအခါ ကိုယ့်ပစ္စည်း ကိုယ် ရွေးယူကြပြီးနောက် “ဦးပညာသီရိ၊ ဓမ္မသာလာ၊ အီဒင်ဆေးရုံ လမ်း ကာလကတ္တား”ဟု ကျွန်ုပ်တို့ မြန်မာပြည်မှ မှတ်သားလာခဲ့ကြ သော လိပ်စာအတိုင်း ဓမ္မသာလာသို့ လန်ချားဖြင့် သွားကြသည်။