လင်းယုန်မောင်မောင် - ကြီးသုံးကြီးကိုလုပ်ကြံရန်ဟစ်တလာ၏အကြံ

          ပါရှင်းလူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏မြို့တော်ဖြစ်သော တီဟာရန်မြို့ကို မူလ အစကပင် သွယခုလက်ရှိ နေရာတွင် မဟုတ်ဘဲ အခြားတစ်နေရာရာတွင် ရွေးချယ်တည်ဆောက်သင့်ကြ သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ယခုလက်ရှိ တီဟာရန်မြို့တော်မှာ သောက်ရေ၊ သုံးရေ ရှားပါးလှသည်နှင့်အမျှ ရာသီဥတု ဆိုးဝါးလှသောကြောင့်တည်း။ 

          မိုင်နှစ်ဆယ်ခန့် ကွာဝေးသော အရပ်မှနေ၍ စမ်းချောင်းတစ်ခုကို တီဟာရန် မြို့တော်ဆီ သို့ ရေစီးကြောင်းပြောင်း၍ ဖောက်လုပ်ထားသည့်တိုင်အောင် မြို့သူမြို့သားများအတွက် ရေအခက်အခဲဖြင့် ကြုံနေကြရဆဲပင်ဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုအနေဖြင့်လည်း နွေရာသီတွင် ပူလွန်း၊ အိုက်လွန်းလှသဖြင့် မြို့သူ မြို့သားများမှာ နေ့ရှိသရွေ့ အိမ်ထဲက အိမ်ပြင်မထွက် ဘဲ အရိပ်ထဲမှာပင် နေကြသည်က များသည်။ တစ်ဖန် ဆောင်းရာသီ ရောက်ပြန်လျှင်လည်း ခိုက်ခိုက်တုန်အောင် အေးလွန်းလှသဖြင့် မြေအောက်ခန်းများတွင် တစ်ချိန်လုံးလိုလို အောင်း နေတတ်ကြ၏။ စာရင်းဇယားများနှင့် ကိန်းဂဏန်းများကို ယုံကြည်အားထားသူများအတွက် ပြောရပါမူ မြို့တော်တစ်ခုလုံးရှိ လူဦးရေ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ လူ့ပေါ်ကြော့၊ လူ့တေလေ ကြမ်းပိုးများ၊ သူတောင်းစားများနှင့် ရာဇဝတ်ကောင် လူဆိုးများသာဖြစ်ကြပြီး ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း မှာ ကုန်သည်ပွဲစားများ၊ စာရေးစာချီ အမှုထမ်းများနှင့် အတတ်ပညာရှင်များ ဖြစ်ကြ သည်။ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ရရာကျပန်း အလုပ်များကို ဖြစ်သလို လုပ်ကိုင် စားသောက်နေကြ ရရှာသည့် အနုပညာရှင်များ ဖြစ်ကြ၍ ကျန်ငါးရာခိုင်နှုန်းသာလျှင် စက်မှုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အလုပ်သမားများ ဖြစ်ကြသည်။ မြို့လူဦးရေ ရှိရှိသမျှအနက် ဤစက်မှုအလုပ်သမားများ သာလျှင် နိုးနိုးကြားကြား ကြိုးကြိုးစားစားဖြင့် လှုပ်ရှားသွားလာနေကြသည်ကို တွေ့ကြရသည်။

          သို့သော် တစ်ခုထူးခြားသည်မှာ ၁၉၄၁-၄၂ ခုနှစ်များ အတွင်းကပင်လျှင် စာရေးတတ်၊ ၊ ဖတ်တတ်သော တိုင်းရင်းသားများ၏ အရေအတွက်မှာ အံ့သြလောက်အောင် မြင့်မားများ ပြားနေခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ အီရန်နိုင်ငံ၏ အခြားအခြားသော မြို့ကြီးပြကြီးများနှင့် မတူဘဲ တီဟာရန် မြို့နေလူထု၏ ထက်ဝက်မှာ စာရေး၊ စာဖတ်သူများ ဖြစ်ကြသည်။

         အကြောင်းအရာ အချက်အလက်အားဖြင့် ဆက်စပ်မှု မရှိသော်ငြားလည်း စာမတတ် သူဦးရေနှင့် ဘိန်းစားဦးရေမှာ ဤနေရာတွင် အချိုးအစားချင်း တူညီနေသည်ကို တွေ့နေရ သည်။ တီဟာရန် မြို့သူမြို့သားများအနက် နှစ်ယောက်လျှင် တစ်ယောက်မှာ ဘိန်းစား ဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရချိမ့်မည်။ စင်စစ်ဆိုရလျှင် အီရန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ လူဦးရေ၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ဘိန်းပင် စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းနေကြရသူများ ဖြစ်သည်။ အဆုံးစွန်သော စကားကိုဆိုရလျှင်... အီရန်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ထွက်ကုန်တစ်ခုဖြစ်သော ဘိန်း၏ အမျိုးအစား အဆင့်အတန်း ကောင်းမွန်မှုကိုပင် ဂုဏ်ယူဝံ့ကြွားနေရသည့် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ နာမည် ကျော်ကြားလှပါသည်ဆိုသော တရုတ်ဘိန်းတွင် မော်ဖိန်း ခေါ် ဘိန်းဆီအစစ် ၇ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိသာ ပါဝင်၍ အီရန်ဘိန်းမှာမူ မော်ဖိန်း ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်သည်အထိ အမျိုးအစား ကောင်းလှသည်။ အဆင့် အတန်း မြင့်လှသည်။          

           တီဟာရန် မြို့သူမြို့သားများအတွက် အခြား ဂုဏ်ယူစရာအချက်များ ရှိသေးသည်။ ယင်းမှာ အခြားမဟုတ်၊ ၁၉၄၁-၄၂ ခုနှစ်များအတွင်းက ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်များအတွက် ရိုက်နှိပ်ဖြန့်ချိသော ကြော်ငြာများနှင့် လက်ကမ်းစာရွက်များတွင် တီဟာရန်မြို့တွင်းရှိ နေ အိမ်များမှာ “လျှပ်စစ်မီးများ တပ်ဆင်ထားကြောင်းနှင့် တီးဝိုင်းများ၊ အသံထွက် ရုပ်ရှင်ကား များဖြင့် ဖြေဖျော်သော ဟိုတယ်များနှင့် ကဖီးများလည်း အမြောက်အမြား ရှိသည်”ဟူ၍ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ရေနှင့် အနွေးဓာတ်များ အဆင်သင့် အလွယ်တကူရရှိနိုင်သည့် ရေပိုက်နှင့် အနွေးစက်များကိုမူ တကယ့်ဇိမ်ခံဟိုတယ်ကြီးများ မှာသာလျှင် တပ်ဆင်ပေးထားနိုင်ကြသည်။ 

           ၁၉၄၃ ခုနှစ်တွင် တီဟာရန်မြို့၏ လူဦးရေမှာ ခုနစ်သိန်းခန့်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။

 ဤသည်မှာ ခန့်မှန်းချက်ဆိုသည့်အတိုင်း ခန့်မှန်းချက်မျှသာဖြစ်ရာ တစ်သိန်း၊ နှစ်သိန်း ခန့် ပိုလျှင်လည်း ပိုနေမည်။ တစ်သိန်း၊ နှစ်သိန်းခန့် လျော့လျှင်လည်း လျော့နေပေလိမ့် မည်။ သို့သော် မြို့လူဦးရေကို အမှန်အကန် သိရအောင် အတိအကျ စာရင်းလိုက်ကောက် နေပါက အချိန်ဖြုန်းရာကျမည်ဟု အားလုံးကပင် သဘောပေါက် ယူဆထားကြသည်။ ထိုနေ့၊ ထိုရက်များအတွင်းက မြို့ထဲတွင် လူစိမ်းသူစိမ်း၊ မျက်နှာစိမ်းများမှာ ပေါများလှ သည်။ သူတို့တစ်တွေ၏ ဝင်ချီထွက်ချီ လုပ်နေကြခြင်းကြောင့် မြို့လူဦးရေမှာ အတည် တကျမရှိဘဲ အတိုးအလျော့ အမြဲ ဖြစ်နေလေရာ သန်းခေါင်စာရင်းကို အတိအကျလိုက် ကောက်နေပါက အလုပ်ပိုလုပ်ရာကျပေမည်။

          ၁၉၄၁ ခုနှစ် သြဂုတ် နောက်ပိုင်းတွင် အီရန်နိုင်ငံ၏ မြောက်ပိုင်းကို ရုရှားတပ်များက သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြ၍ တောင်ပိုင်းကို ဗြိတိသျှတပ်များက သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြ ပြီးနောက် အီရန်အမျိုး သားများသည် နိုင်ငံခြားသားများ တစိမ့်စိမ့်ဝင်လာကြခြင်းကို ယခင်ကထက် ပို၍လျစ်လျူ ရှုလာနိုင်ခဲ့ကြသည်။ တီဟာရန်မြို့တွင်းရှိ လမ်းကြီး လမ်းငယ် အသွယ်သွယ်တွင် အင်္ဂလိပ် စကား၊ ပြင်သစ်စကား၊ ရုရှားစကား၊ တူရကီ စကား၊ ပိုလန်စကား ... စသည်ဖြင့် နိုင်ငံ ရပ်ခြားတိုင်းတစ်ပါး ဘာသာစကားများ ပြောကြားနေကြသည့် နိုင်ငံခြားသားများအား မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကမျှ အရေးတယူ ဂရုတစိုက် လုပ်မနေကြတော့ပေ။

          မြို့တော်၏ တောင်ပိုင်းတွင် အလုပ်သမားများ၊ သူတောင်းစားများ၊ အနုပညာသည် များနှင့် ကြေးစားလူသတ်သမားများ နေထိုင်ကြပြီး ကျဉ်းမြောင်းသလောက် အကွေ့ အကောက်များလှသော လမ်းကလေးများရှိသည်။ မြောက်ပိုင်းတွင်မူ လမ်းကျယ်ကြီးများ နှင့် လမ်းသွယ်များ ပေါများပြီး တစ်ထပ်အိမ်၊ နှစ်ထပ်အိမ်များဖြင့် သေသေသပ်သပ် ရှိလှ သည်။ ဤလမ်းကျယ် လမ်းသွယ်များနှင့် နေအိမ်အဆောက်အအုံများကို တွေ့မြင်ကြရသော ရုရှားစစ်သားများမှာ ၁၉ ရာစုနှစ်လောက်က တည်ရှိခဲ့ကြသော ရုရှားမြို့ကလေးများ ကို ပြန်၍မြင်ယောင်မိကြသည်။ 

          အရပ်သားရော၊ စစ်သားများပါ အားလုံးသော နိုင်ငံခြားသားများသည် “ဈေးနှုန်းသစ်” များကို သူတို့နှင့်အတူ တီဟာရန်မြို့တော်သို့ သယ်ဆောင်လာသည်ဟု ဆိုရမလိုဖြစ်နေ သည်။ ၁၉၄၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၃ ခုနှစ်အထိ နှစ်နှစ်တာမျှသော ကာလအတွင်း အထွေထွေကုန် ဈေးနှုန်းသည် ရာခိုင်နှုန်း ၅ဝဝ အထိ ထိုးတက်သွားခဲ့သည်။ အိမ်ထောင်ပရိဘောဂ မပါသည့် အဆောက်အအုံတစ်ခု၏ တစ်နှစ်အတွက် အိမ်ငှားခမှာ ဒေါ်လာ ၂,၀၀၀ မှ ၂၅ဝဝ အထိ ဖြစ်လာသည်။ ထောပတ် တစ်ပေါင်လျှင် လေးဒေါ်လာ ပေးရ၍ မှောင်ခိုဈေးတွင် လိမ္မော်သီး တစ်လုံးလျှင် ၂၅ ဆင့် ပေးကြရသည်။ တစ်ပတ်ရစ် လက်နှိပ်စက်တစ်လုံး ၏ဈေးနှုန်းမှာ ဒေါ်လာ ၂၀၀ မှ ၃ဝဝ အထိရှိ၍ ဂျုန်းဂျန်းကျနေသော အမေရိကန် မော် တော်ကား တစ်စီး၏ ပေါက်ဈေးမှာ ဒေါ်လာ တစ်သောင်းအထိ ရှိနေခဲ့သည်။

          မည်သူက မည်သူ့ကိုမျှ အမှုမလုပ်၊ တိုင်ချက် မဖွင့်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အားလုံး သူခိုးချည်း ဖြစ်နေသောကြောင့်တည်း။

          အစိုးရ ရာထူးမှန်သမျှ သူ့ “ပေါက်ဈေး”နှင့်သူ ရှိနေကြ၏။ တစ်ခါတစ်ရံ ဝန်ကြီး ရာထူးတစ်နေရာသည် တစ်ပတ်ရစ် မော်တော်ကားတစ်စီးထက် ပို၍ “ဈေး” ကောင်းနေ တတ်သည်။ ရဲသားတစ်ယောက်ကို “ဝယ်”လိုပါက နပန်းသမားတစ်ယောက်နှင့် ကြေးစား လူသတ်သမားတစ်ယောက်ကို ငှားရသည့် ဈေးနှုန်းထက် ပိုမပေးရချေ။ ရံဖန်ရံခါ ထိုရဲ သားသည် ရဲဝတ်စုံဖြင့်ပင် နပန်းသမား သို့မဟုတ် ကြေးစားလူသတ်သမား၏ အလုပ်များ ကို လုပ်ကိုင်ပေးလိုက်သေးသည်။

          နိုင်ငံခြားသားများ၏ နေအိမ်တွင် စားပွဲထိုး၊ ထမင်းချက် စသည်ဖြင့် လုပ်ကိုင်နေကြ သည့် အစေခံများသည် သူတို့သခင်များအတွက် ဝယ်ခြမ်းပေးရသမျှ ပစ္စည်းအားလုံးအပေါ် တွင် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း ဈေးတင်လေ့ ရှိကြသည်မှာ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် ဖြစ်နေပေပြီ။ ဤသည်ကို နိုင်ငံခြားသားများအနေဖြင့် မသိဟန်ဆောင်၍ မမြင်ယောင် ပြုနေကြရသည်။ သို့ဖြင့် ရိုးသား ဖြောင့်မတ်သော အစေခံကောင်းတစ်ယောက် ရရှိရေးမှာ နိုင်ငံခြားသားများအတွက်ရော၊ တိုင်းရင်းသား အထက်တန်းလွှာများအတွက်ပါ “ဒုလ္လဘတရား” ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့နှင့်ပင် နိုင်ငံခြားသားများနှင့် တိုင်းရင်းသား လူကုံထံ အထက်တန်းလွှာများသည် ပိုလန် စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များထဲမှ စိတ်ချရမည့် သူများကိုပင် အစေခံများအဖြစ် ငှားရမ်းအသုံးပြု လာခဲ့ကြရသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဆိုဗီယက် ယူနီယံမှ အီရန် နိုင်ငံတွင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ ရောက်ရှိလာကြသော ပိုလန်အမျိုးသား စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များ၏ အရေအတွက်မှာ စုစု ပေါင်း တစ်သိန်းနှစ်သောင်းခန့် ရှိနေသည်ဖြစ်ရာ ဤမျှ များပြားလှသော စစ်ပြေးဒုက္ခသည် များကြောင့် အီရန်နိုင်ငံ၏ အခြေအနေမှာ ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာသည်ဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။

          ပိုလန် အမျိုးသားများသာလျှင်မဟုတ်၊ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံအသီးသီးမှ လူမျိုးအသီးသီး တို့သည် အရေအတွက်အားဖြင့် မများစေကာမူ အီရန်နိုင်ငံသို့လည်းကောင်း၊ အထူးသဖြင့်တီဟာရန်မြို့တော်သို့လည်းကောင်း၊ ဥဒဟို ဝင်ထွက်သွားလာနေကြသည်ကို တွေ့နေ၊ မြင်နေကြရသည်။ ယင်းသို့ အရေအတွက်အားဖြင့် မပြောပလောက်သော်လည်း တီဟာရန် မြို့သို့ ရောက်ရှိနေကြသော နိုင်ငံစုံမှ လူမျိုးစုံတို့သည် ရိုးရိုးသားသား ကောင်းရောင်းကောင်းဝယ် လုပ်ကိုင်စားသောက်ရန် လာရောက်ကြခြင်း ဖြစ်ပါသည်ဟူ၍ မည်သူမျှ အတပ် မပြောနိုင်အောင် ရှိနေကြသည်။ ဥပမာ...ဘယ်(လ်)ဂျီယံနိုင်ငံ၊ အန်၊ မြို့မှ စိန်တုံး များကို ဖြတ်တောက်နေသော အတတ်ပညာရှင်တစ်ဦးသည် အီရန်နိုင်ငံသို့ မီးရထား ဖောက်လုပ်ရေးဘက်ဆိုင်ရာ အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦးအဖြစ် ဘယ်နည်းဘယ်ပုံ ရောက်ရှိလာ သည်ကို လည်းကောင်း၊ သြစတြေးလျနိုင်ငံမှ ကျွဲ၊ နွား မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးသော မုဆိုးမ တစ်ယောက်သည် အဘယ်ကြောင့် တီဟာရန်မြို့တွင် ပြည့်တန်ဆာမအဖြစ် လာရောက် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းနေသည်ကိုလည်းကောင်း၊ ဖင်လန်အမျိုးသား ဓာတု ဗေဒ ပညာရှင်တစ်ဦးနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု လော့အိန်ဂျလိစ်မြို့မှ ရှေ့နေတစ်ဦး သည် အဘယ်ကြောင့် အီရန်နိုင်ငံတွင် အကြီးအကျယ် ဘိန်းကုန်ကူးနေကြသည်ကိုလည်း ကောင်း ..... မည်သူမှ ဇာစ်ဇာစ်မြစ်မြစ် မပြောနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြသည်။

          ဗြိတိသျှနှင့် ဆိုဗီယက်တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေ တစ်ဝိုက်တွင် သက်ဆိုင်ရာ ပြည်သိမ်းတပ်များက ည ၁၀ နာရီကျော်လျှင် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ အိမ်ပြင် မထွက် ရဟူ၍ စစ်မိန့်များ ထုတ်ပြန်ထားခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါ ညမထွက်ရ “ကာဖြူးအမိန့်”ကို မြို့သူမြို့သားများ၊ နယ်သူနယ်သားများ အတိအကျ လိုက်နာမှု ရှိ၊ မရှိ အီရန် ရဲအဖွဲ့ ကတာဝန်ယူ၍ စောင့်ကြပ် စစ်ဆေးကြရသည်။ အကယ်၍ ည ၁၀ နာရီ နောက်ပိုင်းတွင် အရေးတကြီး ကိစ္စများဖြင့် ဟိုဟိုသည်သည် သွားလာလိုပါက သက်ဆိုင်ရာ ရဲအဖွဲ့ ၏ ခွင့်ပြုချက် လက်မှတ်များကို တောင်းခံကြရသည်။ သို့နှင့်ပင် ယင်းခွင့်ပြုချက် လက်မှတ်များ အတွက် အီရန်ရဲ အဖွဲ့မှ ရဲအရာရှိကြီးများသည် အမြင့်ဆုံး နှုန်းထားဖြင့် လာဘ်စားကာ စီးပွားလမ်းဖြောင့်နေခဲ့ကြသည်။

          ဤအတောအတွင်း အီရန်မှ ဆိုဗီယက် ပြည်ထောင်စုနယ်စပ်သို့ သွားရာ လမ်းခရီး တစ်လျှောက်ရှိ စစ်လက်နက်၊ စစ်ပစ္စည်း အသုံးအဆောင်များအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက် ရန်အတွက် ဗြိတိသျှနှင့် ဆိုဗီယက်တပ်များကို ကူညီလုပ်အားဖြည့်သည့်အနေဖြင့် အမေ ရိကန်တပ်သား သုံးသောင်း ထပ်မံရောက်ရှိလာပြန်သည်။ ဤတွင် ပါးရှင်းပင်လယ်ကွေ့ တွင် မဟာမိတ်တပ်ပေါင်းစု ဌာနချုပ်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တော့သည်။ ဤတပ်ပေါင်းစု ဌာနချုပ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ တိုင်းရင်းသား အီရန်အမျိုးသား တစ်ယောက်၏ ကောက်ချက်ချပုံ ကို ဖော်ပြရမည်ဆိုပါက... “ဒီမဟာမိတ်တပ်တွေရဲ့ အလုပ်က... အရက်သောက်တာရယ်၊ ရန်ဖြစ်တာရယ်၊ ကလေးတွေကို ကားနဲ့ဝင်တိုက်တာရယ်၊ နောက်ပြီးတော့ အီရန်အမျိုးသမီး ချောချောလှလှကလေးတွေကို စော်ကားတာရယ်.. ဒါပါပဲ”ဟူသတည်း။

           အီရန်အမျိုးသားများက ဗြိတိသျှတို့အား ခါးခါးသီးသီး မုန်းတီးနေကြခြင်းမှာ ဗြိတိသျှ နယ်ချဲ့စနစ်၏ လောဘရမ္မက်ကြောင့် အီရန်နိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်ရေး ဆုံးရှုံးမည်ကို စိုးရိမ်မိ ကြသောကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ ဆိုဗီယက်တို့အား မုန်တီးကြခြင်းမှာ အီရန်နိုင်ငံ၏ ပိုင်နက် အတွင်းသို့ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုမှ ပြည်နယ်များ ဖြစ်ကြသော အာမေးနီးယား၊ ဂျော်ဂျီ ယာနှင့် အခြားပြည်နယ်များက နယ်မြေတိုးချဲ့လာမှုများကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။

          ၁၉၄၃ ခုနှစ်အထိ တီဟာရန်မြို့သည် တရားဝင်အားဖြင့် ကြားနေ မြို့တော်တစ်ခု ဖြစ်နေခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှတပ်များသည် တီဟာရန်မြို့တွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ဖူးပါ၏။ သို့သော် မြို့တွင်းရှိ အငတ်ပြဿနာ ဖြေရှင်းရေး ချီတက် ဆန္ဒပြပွဲများကို နှိမ်နင်းရန် ခေတ္တခဏမျှသာ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် မြို့၏ ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးနှင့် တရားဥပဒေ အုပ်စိုးရေးအတွက် ဗြိတိသျှနှင့် အမေရိကန်တပ် များသည် တီဟာရန် ရဲအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်း ၍ တာဝန်ယူခဲ့ကြရသည်။

          အမေရိကန် စစ်တပ်မှ ဗိုလ်မှူးကြီး စတီဗင်သည် တီဟာရန် ရဲအဖွဲ့ ၏ အကြံပေး အရာရှိအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့ရသည်။ ကမ္ဘာကျော် လေသူရဲ ချား(လ်)လင်းဘတ် ၏ ကလေးငယ်အား ပြန်ပေးဆွဲမှုတွင် ပြန်ပေးသမား တရားခံများအား လက်ရဖမ်းဆီး ခဲ့ရာမှ နာမည်ကြီးလာသော ဗိုလ်မှူးကြီး နော်မန်သည်လည်း အီရန် ရဲအဖွဲ့ အား ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းရာ၌ ဦးစီးဦးကိုင်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ.. သူတို့ နှစ်ယောက်စလုံးသည် မှောင်ထဲတွင် စမ်းတဝါးဝါးဖြင့် လမ်းသွားနေရသူများပမာ ဖြစ်နေကြရှာသည်။ ဥပဒေချိုးဖောက်မှု၊ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှု၊ လုယက်တိုက်ခိုက်မှု၊ မကောင်းသည့်အလုပ်ဖြင့် အသက်မွေးမှု၊ ဘိန်း၊ ဆေးခြောက် စသည့် မူးယစ်စေတတ်သော ဆေးဝါးများ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုနှင့် မှောင်ခိုဆေးဝါးများ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုနှင့် မှောင်ခိုစီးပွားရှာမှု စသည့် ... အကုသိုလ် ဒုစရိုက်လုပ်ငန်းများသည် ကျောချမ်းလောက် အောင် ပေါများနေသည်ကို တွေ့ကြရသည်။ ။

          သူတို့တိုင်းပြည်၏ နောင်ရေးအတွက် ရိုးရိုးသားသား စိုးရိမ်ပူပန်မိကြရှာသော အီရန် အမျိုးသားများသည်လည်းကောင်း၊ ပရမ်းပတာ မင်းမဲ့ဝါဒအောက်တွင် အထိုက်အလျောက် နေသားကျလာခဲ့ကြသော နိုင်ငံခြားသားများသည်လည်းကောင်း တီဟာရန်မြို့တော်၏ အနိဋ္ဌာရုံများကို လက်မှိုင်ချ၍ လက်မြှောက်နေကြရသည်။ ဤဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး မပြီးဆုံး မချင်း တီဟာရန်မြို့ကြီးများသည် ရာဇဝတ်မှုနှင့် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု သံသရာ ဝဲသြဃ မှ လွတ်မြောက်ရာ၊ လွတ်မြောက်ကြောင်း နည်းလမ်းကောင်းမရှိ၊ မျှော်လင့်ချက် နတ္ထိ၍ သဘောထားနေမိကြသည်။ သူတို့ သူတို့၏စိတ်ထဲတွင် ဤမြို့တော်ကြီး၌ တစ်စုံတစ်ရာ ထူးထူးခြားခြား သည့်ထက်ပို၍ဖြစ်ပွားနိုင်စရာ မရှိတော့ဟု တစ်ထစ်ချ ယုံကြည်လက်ခံ ထားလိုက်ကြသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဖြစ်ပွားစရာ အကြောင်းခြင်းရာ မှန်သမျှ တစ်ခုမကျန်အားလုံးဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးသောကြောင့်တည်း။

          သို့ကြောင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး၏ စတုတ္ထမြောက် နှစ်ဖြစ်သော ၁၉၄၃ ခုနှစ်တွင် တီဟာရန်မြို့ကြီးသည် ရုတ်တရက် မမျှော်လင့်ဘဲ ကမ္ဘာ၏အာရုံစိုက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။ နိုင်ငံပေါင်း မြောက်မြားစွာတို့တွင် ယခင်က တီဟာရန်ဟူသော အမည်ကို လုံးဝကြားဖူး နားဝ မရှိခဲ့ကြသော လူအပေါင်းတို့သည် တီဟာရန်မြို့ကြီး အကြောင်းကို စကားထဲတွင် ထည့်ပြောလာကြရသည်။

          ဤအချိန်မှာပင် ရာပေါင်းများစွာသော နိုင်ငံခြားသားများသည် တီဟာရန် မြို့တော်သို့ ဆိုက်ရောက်လာကြသည်။ အင်္ဂလိပ် နန်းရင်းဝန် (ဝန်ကြီးချုပ်) ဝင်စတန် ချာချီနှင့် သူ၏ သက်တော်စောင့် စုံထောက်အရာရှိ သော်မဆင်ကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များသည်လည်းကောင်း၊ ပိုလန် ကျောင်းသူဟောင်း ဝမ်ဒါ ပိုးလော့နှင့် ဘာသာဗေဒ ဆရာမ အိုင်ဒါ ကိုဗာ(လ်)စကာ ကဲ့သို့သော အမျိုးသမီးများသည်လည်းကောင်း၊ အမေရိကန် သမ္မတ ဖရင့်ကလင်ဒီ ရုစဗဲ့ နှင့် စာရေးဆရာ ပီတာ ဖာဂူဆင်ကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များသည်လည်းကောင်း၊ ဂျာမန် အမျိုးသားရှေ့နေ အိုဘတ်နှင့် လက်ဝှေ့သမားလိုသာ ကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များသည် လည်းကောင်း၊ ဆိုဗီယက် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ ဂျိုးဇက် စတာလင်နှင့် ရဲအရာရှိချုပ် ဗာတင် စကီကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များသည်လည်းကောင်း တီဟာရန်မြို့တော်သို့ တစ်သုတ်ပြီး တစ် သုတ်ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။

          ယင်းသို့ ရောက်ရှိလာကြသည့် လူသစ်များနှင့် လူစိမ်းများအနက် အချို့က တစ်ဦးနှင့် တစ်ဦး တွေ့ဆုံကြရန် လာရောက်ကြခြင်းဖြစ်၍ အချို့ကမူ လူသတ်မှု ကျူးလွန်ရန်လာ ရောက်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ အချို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များကမူ ယင်းလူသတ်မှုကို ကာကွယ် ဟန့်တားကြရန် ရောက်ရှိလာကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ။

          သူတို့သည် ယခင့်ယခင်က တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၊ တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက် မမြင်ဖူး သည်ဖြစ်စေ၊ မြင်ဖူးသည်ဖြစ်စေ၊ တစ်စုံတစ်ယောက် ရှိနေသည်ကို အခြားတစ်စုံတစ်ယောက်က သတိပြုမိသည်ဖြစ်စေ၊ မပြုမိသည်ဖြစ်စေ ဤပုဂ္ဂိုလ်အားလုံး၏ ကံကြမ္မာသည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၊ တစ်ယောက်နှင့်တစ်ယောက် အပြန်အလှန် ဆက်စပ် ယှက်နွယ်နေကြ၍ တစ်ဦးတစ်ယောက်၏ ကံကြမ္မာသည်အခြားတစ်ဦးတစ်ယောက်အပေါ်တွင် မှီခိုနေကြ