လင်းယုန်မောင်မောင် - ကျူးဘားပြည်မှကြယ်နီကပ်စထရို

          ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ပြီးဆုံးသည့်နောက်ပိုင်းတွင် ကမ္ဘာတစ်ခုလုံး တုန် လှုပ်စေခဲ့သော နိုင်ငံတကာ အရေးအခင်းများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ထင်ရှားကျော်ကြားသော ပုဂ္ဂိုလ်များကို မှတ်တမ်းတင်ကြရာ၌ “ကပ်စထရို” ဟူသော အမည်နာမကို ခြွင်းချန်ထားခဲ့၍ မဖြစ်ပေ။

          ခြွင်းချန်၍ မဖြစ်ရုံမျှမက ဤနာမည်သည် လွန်ခဲ့သော ၃ နှစ်ကျော်၊ ၄ နှစ်ခန့်က ရက်ပေါင်း၊ လပေါင်း အတန်ကြာအောင်ပင် ကမ္ဘာ့သတင်းစာ အားလုံး၏ မျက်နှာဖုံးသတင်းများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့လူသားအားလုံး၏ ပါးစပ်ဖျားတွင် ဤနာမည်ကို နေ့စဉ်ရက်ဆက် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ကြရ သည်။ တိုင်းနိုင်ငံအသီးသီးနှင့် ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးသည် ထိုမည်သော “ကျူးဘား” တိုင်းပြည်ကလေးနှင့် ထိုတိုင်းပြည်ကလေး၏ ရဲရဲတောက် တော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင် ဖြစ်သော “ကပ်စထရို” ၏ ပြောဆိုလှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်ချက်များကို ရင်သပ်ရှုမော တအံ့တသြ ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။

          အားလုံး မှတ်မိကြဦးမည်ပင် ဖြစ်သည်။

          ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်းက ကျူဘားပြည်တွင် ဖက်ဆစ် အာဏာရှင် ဘာတစ္စတာအစိုးရ ပြုတ်ကျပြီး တော်လှန်ရေးအင်အားစုများက အောင်ပွဲခံခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ယင်းတော်လှန်ရေး အင်အားစုများ၏ ခေါင်း ဆောင် “ကပ်စထရို” ၏ အမည်မှာ တစ်စတစ်စ ထင်ရှားလာခဲ့သည်။

          ထို့နောက် အမေရိကန်အစိုးရသည် ကပ်စထရိုခေါင်းဆောင်သော ကျူးဘား တော်လှန်ရေးအစိုးရကို ဖြုတ်ချရန်နှင့် ဖောက်ပြန်သော အင်အားစုများ ပြန်လည်အုပ်စိုးစေရန် နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ကြိုးစားခဲ့သည်။

             ၁၉၆၀ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလအတွင်းက ကျူးဘား တန်ပြန် တော် လှန်ရေးမားများကို အမေရိကန်အစိုးရက လက်နက်များ ချပေးခဲ့သည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင်မူ အမေရိကန်အစိုးရသည် ကျူးဘားပြည်တွင်ရှိသော အမေရိကန်သံရုံးကို လုံးလုံးပိတ်ပစ်လိုက်၍ ကျူးဘားနှင့် သံတမန်အဆက် အသွယ် လုံးဝ ရပ်စဲပစ်လိုက်သည်။ တဖန် ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင်ကား အမေရိကန် ဗဟိုစုံစမ်းထောက်လှမ်းရေး သူလျှိုဌာနချုပ်(စီအိုင်အေ) ၏ အစီအစဉ် အရ ကြေးစားတပ်များသည် အမေရိကန်စစ်သင်္ဘောများဖြင့် ကျူးဘားကျွန်းကို ကျူးကျော်တက်ရောက် တိုက်ခိုက်ကြသည်။ ၃ ရက်မျှကြာသည့် ယင်းတိုက်ပွဲ တွင်    အမေရိကန် ကြေးစားတပ်သားပေါင်း တစ်ထောင်ကျော်ကို ကျူးဘားတော်လှန်ရေးအစိုးရက လက်ရ ဖမ်းမိလိုက်သောအခါ အမေရိကန်အစိုးရမှာ ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် အကြီးအကျယ် အရှက်ကွဲခဲ့ရသည်နှင့်အမျှ ကပ်စထရို၏ အမည်မှာ ကမ္ဘာနှင့်အဝှမ်း လျှမ်းလျှမ်းတောက် ကျော်ကြားလာခဲ့သည်။

          ဤသို့ ကမ္ဘာ့ပြည်သူတို့အလယ်တွင် မျက်နှာမပြရဲလောက်အောင် အရှက် ရခဲ့သော အမေရိကန်အစိုးရသည် ကျူးဘားတော်လှန်ရေးအစိုးရက “ပြဿနာ အရပ်ရပ်ကို ငြိမ်းချမ်းစွာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပါရစေ”ဟု စကားကမ်း၍ လက် လှမ်းလာသည်ကိုပင် ပယ်ချကာ ရှက်ရမ်း ရမ်းလာပြန်သည်။ 

          ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ကျူးဘားပြည်ကလေးကို အမေရိကန် အစိုးရက စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ သြဇာခံ လက်တင်အမေရိကန်နိုင်ငံများအား ကျူးဘားနှင့် လုံးဝ ကုန်သွယ်မှု မပြုလုပ်ရ ဟူ၍ တားမြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်လည်း ကျူးဘားနှင့် စီးပွားကုန်သွယ် ရေးများ လုံးဝရပ်စဲခဲ့သည့်အပြင် မြောက်အတ္တလန္တိတ် စာချုပ်အဖွဲ့ဝင် (နေတိုး) နိုင်ငံများကိုလည်း ကျူးဘားနှင့် ကုန်သွယ်မှုများ မပြုလုပ်ရန် မေတ္တာရပ်ခံ လိုက်သေးသည်။

          အမေရိကန်အစိုးရသည် တစ်ကမ္ဘာလုံးက လက်ခံသဘောတူထားကြသည့် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေး အစဉ်အလာများကို ချိုးဖောက်ကာ ကျူးဘား ပြည် ကလေးအား ယင်းသို့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေးအရပါ အဖက်ဖက်က ကျူးကျော် ထိပါးလာခဲ့ရာမှ ၁၉၆၂ ခု အောက်တိုဘာလ ၂၂ ရက်နေ့ကမူ အမေရိကန်သမ္မတ ကနေဒီ(ကွယ်လွန်သူ) ကိုယ်တိုင်က ကျူးဘား ကျွန်းကလေး အား အနုမြူ ရေငုတ်သင်္ဘောများ အပါအဝင် အမေရိကန်ရေတပ်ကြီးနှငပိတ်ဆို့ထားလိုက်တော့သည်။ ထို့ပြင် “ကျူးဘားသို့ လာသမျှ သင်္ဘောများကို အဆိုပါအမေရိကန် ရေတပ်ကြီးက တားဆီးရှာဖွေမည်။ ယင်းသို့ရှာဖွေရာတွင် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွား၍ တတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ဖြစ်မည်ဆိုက ဖြစ်ရန် အသင့်ရှိသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးရှိ အမေရိကန် စစ်စခန်းအားလုံးသည် တတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး အတွက် အစစအရာရာ အသင့်ပြင်ထားကြဟူ၍ တစ်ချက်လွှတ်အမိန့်ထုတ် လိုက်သည်။

          ဤတွင် နိုင်ငံတကာ အရေးအခင်း၌ (The Cuban Crisis)ဟူ၍ထင်ရှားခဲ့သော“ကျူးဘားအကျပ်အတည်း” (ဝါ) ကျူးဘားအရေးတော်ပုံကြီး စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

          ယင်းသို့ အမေရိကန်အစိုးရ၏အကျပ်ကိုင် ခြိမ်းခြောက်မှုကြောင့် နောက် ထပ် ကမ္ဘာစစ်ကြီး တစ်ခု နေ့လား ညလား ထပ်မံဖြစ်ပွားလုဆဲဆဲ ရင်တမမ ဖြစ်ခဲ့ကြရသည့် ထိုအချိန် ထိုအခါ ထိုနေ့ထိုရက်များက “ကပ်စထရို”၏အမည် သည် ကမ္ဘာ့သတင်းစာကြီးများ၏ မျက်နှာဖုံးသတင်းများ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ ပြည်သူများ၏ ပါးစပ်ဖျားတွင် “ကပ်စထရိုနှင့် ကျူးဘား”မပါလျှင် စကားပြော မရအောင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ဤသို့အားဖြင့် “ကပ်စထရို”သည် ကမ္ဘာ့သမိုင်းဝင် ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

          စင်စစ်အမေရိကန် အစိုးရ၏လုပ်ဆောင်ချက်များမှာ ပတ္တမြားစစ်စစ်ကို အရောင် ညစ်စေရန် ညံ့မှာနှစ်သလို ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကျူးဘားတွင် ကပ်စထရို၏ သြဇာအာဏာကျဆင်း၍ ကပ်စထရို ခေါင်းဆောင်သော တော်လှန်ရေးအစိုးရ ပြုတ်ကျအောင် နည်းကုန်လမ်းကုန်၊ မီးကုန်ယမ်းကုန် လုပ်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် အမေရိကန်အစိုးရ လက်ချက်ကြောင့် ကပ်စရိုမှာ သြကာအာဏာ ကျဆင်းမသွား သည့်ပြင် သြဇာအာဏာအရှိန်အဝါ ပိုလို့သာ ကြီးမားလာခဲ့သည်။ အမေရိကန် အစိုးရ လုပ်သမျှ ကပ်စထရိုခေါင်းဆောင်သော ကျူးဘားတော်လှန်ရေးအစိုးရ ပြုတ်မကျသည့်ပြင် တစ်နေ့တခြား ပိုလို့သာ အင်အားကြီးမား တောင့်တင်းခိုင်မာ လာခဲ့သည်။ ကပ်စထရို၏ ဂုဏ်သိက္ခာသည် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ပိုလို့သာ ထည်ဝါလာခဲ့သည်။

          အချုပ်အားဖြင့် ဆိုရလျှင် အမေရိကန်အစိုးရက အရောင်ညစ်စေရန် မည်သို့ပင် ညံ့မှာ နှစ်စေကာမူ ပတ္တမြားစစ်လှသော (ဝါ) တော်လှန်ရေးသမား ပီသသော ကပ်စထရို၏ ဂုဏ်ရောင်မှာ တိုးလို့သာ ပြောင်ခဲ့သည်

          သို့ဖြစ်ရာ ယနေ့ဆိုလျှင် ကပ်စထရိုသည် ကျူးဘားပြည်ပေါ်တွင် ထွန်း လင်းတောက်ပနေသော ကြယ်နီတစ်ပွင့်ပမာ ဝင့်ကြွားစွာ ရှိနေသည်။

          မှန်သည်။ ကပ်စထရိုသည် ကျူးဘားပြည်မှ ကြယ်နီပင်ဖြစ်သည်။

          ဤကြယ်နီသည် ကျူးဘားပြည်တွင် ယခုကဲ့သို့ အရုဏ်ကျင်း၍ လင်း လုလုရောင်ခြည်အောက်ဝယ် ဝင့်ကြွားစွာတောက်ပနေရာ၌ လွယ်လင့်တကူ ထွက်ပြူခဲ့ရသည် မဟုတ်၊ ညဉ့်နက်သန်းကောင် အမှောင်ထုလွှမ်းသလို ဆိုးသွမ်း ယုတ်မာလှသည့် ဖက်ဆစ်အာဏာရှင် ဘာတစ္စတာ အစိုးရအောက်မှ နည်းအမျိုး မျိုးဖြင့် ကြိုးပမ်းထိုးဖောက်၍ ထွက်ပေါ်ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

          ကပ်စထရို (သို့မဟုတ်) ကျူးဘားပြည်မှ ကြယ်နီ။

          ဤကြယ်နီသည် မည်သည့်အချိန်အခါက ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါသနည်း၊ ဘာတစ္စတာ ဖက်ဆစ်အစိုးရ၏ ညဉ့်နက်သန်းကောင် အမှောင်ထုကို မည်သို့ မည်ပုံ ဖောက်ထွင်း၍ ထွန်းလင်းတောက်ပခဲ့ပါသနည်း။ ယနေ့ ဤကြယ်နီ၏ အရောင်သည် မည်မျှထွန်းပြောင်နေပါသနည်း။

          ဤမေးခွန်းများအတွက် အသေအချာ ရေရာတိကျသော အဖြေများကို ရရှိစေရန်အလို့ငှာ ကပ်စထရို သို့မဟုတ် ကျူးဘားပြည်မှ ကြယ်နီ၏ ဘဝလမ်း ကြောင်းကို တစေ့တစောင်း ပြန်ပြောင်းလေ့လာ ဖွေရှာကြည့်ကြပါစို့။

ကြယ်နီထွက်ပေါ်စအချိန်

           မျက်စိတစ်ဆုံး အပြာရောင် ဖုံးလွှမ်းနေသော အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာ၏ ရေပြင်ကျယ်ကြီးကို ဖြတ်ကျော်လျက် လေပြည်လေညှင်းကလေးသည် ကျူးဘား ကျွန်းဆီသို့ ဦးတည်ကာ ညင်သာစွာ တိုက်ခတ်လျက်ရှိသည်။

          အပြောကျယ်၍ ပြာနှမ်းသော သမုဒ္ဒရာရေပြင်သည် တသုန်သုန် တညှင်း ညှင်း ဆော်သွင်းရိုက်ခတ်နေသော လေပြေနုကလေး၏ လှုံ့ဆော်ချက်ကြောင့် တလူးလူးတလွန့်လွန့်ဖြင့် လှိုင်းတွန့်ကလေးများ မသိမသာထလျက်ရှိသည်။

          လေပြေနု ကလေးသည် ယင်းသို့ အလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာ၏ ရေပြင်ပြာကြီး ကို ဖြတ်ကျော် လှုံ့ဆော်လာခဲ့ပြီးမှ တစ်ဖန် ကျူးဘားကမ်းခြေဆီသို့ မမှတ်မထင်။ ညင်သာစွာ ရောက်ရှိသွားခဲ့ရာ ကျွန်းပေါ် မြေပြန့်ဒေသမှ ကြံပင်များ၊ ကော်ဖီပင် များနှင့် ဆေးပင်များမှ အခက်အရွက်များမှာ လေပြေနုကလေး၏ အကျီစားသန် မှုကြောင့်မသိမသာ ဘယ်ညာတိမ်း၍ ယိမ်းကနေကြသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် အရှိန် မသေသေးသော လေပြေနုကလေးသည် မြေပြန့်ဒေသကို ကျော်လွှားကာ တောင် တန်းများဆီသို့ အပြေးအလွှားဆော့ကစား၍ သွားပြန်ရာ ရောင်မျိုးစုံသမ်းနေသောတောပန်းကလေးများက တောင်ခါးပန်းမှ ဆီးကြို၍ ဖက်ရမ်းနှုတ်ဆက်ကြပြန် သည်။

          ဤသို့ သာတောင့်သာယာ ကြည်နူးဆွတ်ပျံ့ဖွယ်ရာ ကောင်းလှသည့် ကျူးဘား ကျွန်းကလေး၏အရှေ့မြောက် ခပ်ယွန်းယွန်း အိုရီယန်တေပြည်အစွန်းမှ မာယာရီမြို့ ဘီရန်အရပ်ဒေသတွင် ကပ်စထရိုကို မွေးဖွားခဲ့သည်။

          ကပ်စထရိုကို ၁၉၂၆ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ဖွားမြင်ခဲ့၍ သူ့နာမည် အပြည့်အစုံမှာ ဖီဒယ်လ် ကပ်စထရိုရပ်ဇ် (Fidel Castro Ruz) ဖြစ်သည်။

             ဖီဒယ်ကပ်စထရို၏ဖခင် အိန်ဂျဲလ် ကပ်စထရိုမှာ စပိန်ပြည်အနောက် မြောက်ပိုင်း ဂလီစီယာပြည်နယ်ဇာတိဖြစ်၍ ကျူးဘားပြည် အိုရီယန်တေနယ်သို့ ၁၈၉၈ ခုနှစ်ကပင် ရောက်ရှိနေသူတစ်ဦး ဖြစ်သည်။

          အိန်ဂျဲလ်ကပ်စထရိုသည် အမေရိကန်ပိုင် ကြံစိုက်ပျိုးရေးကုမ္ပဏီတစ်ခု ဖြစ်သော နိုက်ဘေးကုမ္ပဏီ (Nipe Bay Co.)တွင် အလုပ်သမားတစ်ယောက် အဖြစ် အလုပ်လုပ်ခဲ့ရသည်။

          နောင်အခါ ဖီဒယ်လ်ကပ်စထရို ကျူးဘားတွင် အာဏာရလာ၍ အမေ ရိကန်အစိုးရနှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလာချိန်တွင် အမေရိကန်ဖောက်ပြန်ရေးစာနယ်ဇင်း များက ကပ်စထရိုနှင့်ပတ်သက်သည့် မဟုတ်တရား၊ မကောင်းသတင်းများကို နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ် ရှာဖွေရေးခဲ့ကြသည်။ ယင်းတို့အနက် ကပ်စထရို၏ဖခင် ဖြစ်သူ အိန်ဂျဲလ်ကပ်စထရိုသည် အမေရိကန်ပိုင် ကြံကုမ္ပဏီတွင် အထက်ပါ အတိုင်း အလုပ်လုပ်နေရာမှ ကြံများကို မတရားခိုးထုတ်သဖြင့် အလုပ်မှထုတ် ပစ်ခဲ့ရဖူးသည်ဟု ရေးသားလာကြသည်။

          စင်စစ် ဤရေးသားချက်မှာ “တစ်စိတ်ကို တစ်အိတ်” လုပ်၍ ရေးသား ခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က အိန်ဂျဲလ်ကပ်စထရို၏ အလုပ်မှာ ကြံလှည်းများ ကို စစ်ဆေးရသောအလုပ်ဖြစ်ရာ သူသည် လှည်းသမားများ၊ ဂိတ်စောင့်များနှင့် ပေါင်း၍ ကြံများကို ခိုးထုတ်ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် သက်ဆိုင်ရာ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီက ရှေ့နေရှေ့ရပ်များ ငှားရမ်း၍ ဤအမှုကို ရုံးတင်တရားစွဲဆိုခဲ့ရာ အမှုမှာ လုံးဝ မထင်ရှားသည့်အပြင် သက်သေတစ်ဦး တစ်ယောက်မှ မရှိသဖြင့် အမှုကိုပိတ်၍ အိန်ဂျဲလ်ကပ်စထရိုကို လွှတ်ပစ်ခဲ့ရ သည်။ ဤသည်ကိုပင် အမေရိကန် ဖောက်ပြန်ရေးစာနယ်ဇင်းများက ကပ်စထရို မိသားစုအကြောင်း မကောင်းသတင်းအဖြစ် ငယ်ကျိုးငယ်နာဖော်၍ လုပ်ကြံ ရေးသားကြခြင်း ဖြစ်သည်။

          အိန်ဂျဲလ်ကပ်စထရိုသည် အဆိုပါ အမေရိကန်ကြံစိုက်ပျိုးရေးကုမ္ပဏီမှ အလုပ်ထွက်ခဲ့ပြီးနောက် ကိုယ်ပိုင်မြေကွက်အချို့ကိုဝယ်ကာ ကိုယ်ပိုင်ကြံခင်းများ စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က ကြံဈေးများ အထူးကောင်းမွန်သည်က တကြောင်း၊ အမေရိကန်ကြံကုမ္ပဏီမှ အလုပ်ထုတ်ခံရ၍ မခံချင်စိတ်ဖြင့် အစွမ်း ကုန် ကြိုးစားခဲ့သည်ကတကြောင်းတို့ကြောင့် အိန်ဂျဲလ်ကပ်စထရို၏ ကြံလုပ်ငန်း မှာ တစ်နေ့တခြား ကြီးပွားလာခဲ့သည်။

          သူသည် အိမ်ထောင်နှစ်ဆက် ရှိခဲ့သည်။ ပထမအိမ်ထောင်မှာ ကျူးဘား အမျိုးသမီး ကျောင်းဆရာမတစ်ဦးဖြစ်၍ သူမနှင့် သားသမီးနှစ်ယောက် ထွန်း ကားခဲ့သည်။ ပီဒရိုအမည်ရှိ ယောက်ျားကလေးတစ်ယောက်နှင့် လစ်ဒီယာ အမည်ရှိ မိန်းကလေးတစ်ယောက် ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ပထမဇနီးသည် ကွယ်လွန်သွားသဖြင့် နောက်အိမ်ထောင်ပြုခဲ့ပြန်သည်။ ဒုတိယဇနီးသည်မှာ လီနာရပ်ဇ်ဆိုသူ အမျိုးသမီးဖြစ်၍ သူမနှင့် သားသမီးငါးယောက် ထပ်မံရရှိခဲ့ ပြန်သည်။ ၎င်းတို့မှာ အိန်ဂျလာ၊ ရေမွန်၊ ဖီဒယ်၊ ရော်လ်နှင့် ဂျူအန်နာတို့ ဖြစ်ကြ၍ အကြီးဆုံးနှင့် အငယ်ဆုံးမှာ မိန်းကလေးများ ဖြစ်ကြသည်။

          ဖီဒယ်ကပ်စထရို၏ မိခင်ဖြစ်သူ လီနာသည် သာမန်အိမ်ရှင်မများကဲ့သို့ အိမ်ထောင်မှုကိစ္စများနှင့်သာ အချိန်မကုန်စေဘဲ လင်ယောက်ျားဖြစ်သူ အိန်ဂျဲလ် ကပ်စထရို၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် စွမ်းစွမ်းတမံ အကူအညီပေးခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ သူမသည် အိမ်ကိစ္စ ဗာဟီရများ လုပ်ကိုင်ပြီးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ကြံခင်းသို့လည်းကောင်း၊ ကြံဂိုဒေါင်သို့လည်းကောင်း သကြားစက်ရှိရာသို့ လည်းကောင်း သွားရောက်ကာ လင်ယောက်ျားဖြစ်သူ၏ အလုပ်တွင် ကူညီ လုပ်ကိုင်ပေးလေ့ရှိသည်။ ထို့ပြင် ဖီဒယ်ကပ်စထရို အပါအဝင် သားသမီးများ ၏ နောင်ရေးအတွက် မျှော်လင့်ချက်ကြီးစွာဖြင့် ပညာရေးကို အထူးဂရုစိုက် အားပေးခဲ့သည်။

           ကပ်စထရိုသည် ငယ်စဉ်က ဘီရန်မူလတန်းကျောင်းတွင် ပညာသင်ကြား ခဲ့၍ ထိုမှတဖန် မာယာရီမြို့ကလေးနှင့် မိုင်ငါးဆယ်မျှဝေးကွာသော စန်တီယာဂို မြို့ အလယ်တန်းကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ကာ ကျောင်းအိပ်ကျောင်းစားအဖြစ် ဆက်လက် ပညာသင်ခဲ့သည်။

          အရွယ်ရောက်၍ လူလားမြောက်လာသည်နှင့်အမျှ ကပ်စထရို၏ အရပ်မှာ ထောင်ထောင်မောင်းမောင်း ယောက်ျားကောင်းတစ်ယောက်၏ အသွင်မျိုး ပေါ် လာသည်။ သူသည် ငယ်စဉ်ကပင် အမဲလိုက်ခြင်း၊ တောထဲတောင်ထဲ လှည့် လည် သွားလာခြင်းများတွင် ဝါသနာထုံလှသည်။ အိမ်တွင်မွေးထားသော အမဲ လိုက်ခွေးအုပ်ကြီးနှင့်အတူ ဘိနပ်မပါဘဲ သေနတ်ကိုဆွဲ၍ မကြာခဏ အမဲလိုက် ထွက်လေ့ရှိသည်။ ရံဖန်ရံခါ မြင်းကိုဒုန်းစိုင်း၍ တောလမ်းတလျှောက်တွင် ခေါက်တုံ့ခေါက်ပြန် စီးတတ်သေးသည်။