ရှင်မဟာရဌသာရ၊ရှင်မဟာသီလ၀ံသ - မင်္ဂလာစေတီတော်မော်ကွန်း
ပထမပုဒ်ရင်းလင်္ကာ
ဘဒ္ဒကမ္ဘာမွန်မြတ်ပုံဖွဲ
(၁) ကြာပိမ့် ကျက်သရေ၊ အောင်မြင်စေအံ့၊ (၂) ကုဋေတသိန်း၊ ကျော်ရွှီရှိန်းသား၊ ရေကိန်း စကြဝဠာ၊ ပေါ်သောခါ၌၊ ဗြဟ္မာလတ်လတ်၊ မြေမှ ဆွတ်၍၊ ဘုံထွတ်မိုးမှာ၊ပွင့်သည့်ကြာဟု၊ ကမ္ဘာ့တန်ဆောင်၊ ပန်းမာရအောင်ကို၊ ထိပ်ခေါင်လှိုင်ကြူ၊ကြိုင် နံ့ယူ၍၊ ဇမ္ဗူတလှစ်၊ သဘင်ဖြစ်စိမ့်၊ (၃)ဆုသစ်မြတ် မှူး၊ဗျာဒိတ်ဦးက၊ ကြည်နူးစိပ်စိပ်၊ဦးတင်ထိပ်ဖြင့်၊ နှစ် ကျိပ်သုံးယောက်၊နှောင်းပြီးနောက်လည်း၊ရွှေမှောက် နှင်နှင်၊ဘိသိက်တင်၍၊ (၄) အသင်္ချိုင်း၊လေး ကြိမ်လောင်းမှ၊ တသောင်းဆယ်ထပ်၊ မဟာကပ် တည့်၊ကူးခတ်ပွင့်လင်း၊သကျမင်းတို၊မှန်ကင်းတိုင်ဖူး၊ လူသုံးဦး၏၊ အမှူးဖြစ်မြောက်၊ ဤမျှလောက်တွင်၊ တယောက်မြတ်ခေါင်၊ မဂ္ဂင်ဖောင်ဖြင့် ပို့ဆောင်မြိုက် ရပ်၊ သာရကပ်က၊ စသည်ထင်ပေါ်၊ လေးမည်ကျော် သား၊ ရေသော်ကမ္ဘာ၊ ဆယ့်တခါတည့်၊ မဟာမုနိန်၊ မာရဇိန်တို၊ စက်ရှိန် သံထင်၊ မော်ကွန်း တင်၏။ (၅) ဘိုစင်ငါးယောက်၊ မမြောက်စွာတောင်း၊ တို့ နှောင်း၍၊ခါကောင်းသိဒ္ဓိ၊တုမရှိသား၊ သီရိလင်္ကာ၊ ဤ ကာလျင်၊ မြတ်စွာအထူးအဆန်းတည်း။
တန်တားဦးတည် မင်္ဂလာစေတီတော်မော်ကွန်း
(8တ္ထ အဓိပ္ပါယ်)
ဟူသောပိုဒ်တွင်
(၁) ကြားပိမ့်ကျက်သရေ၊ အောင်မြင်စေအံ့ဟူသည် ကား– မင်္ဂလာကျက်သရေရှိသော စကားကို ပြုတတ်သော သံပိုင်လင်္ကာ မော်ကွန်းစာကို ပြီးစီးအောင် စီရင်ပေအံ့ ဟု ဝန်ခံတော်မူလိုသည်။
(၂) ကုဋေတသိန်း၊ ကျော်လွီရှိန်းသား၊ ရေကိန်းစကြ ဝဠာ၊ ပေါ်သောခါ၌၊ ဗြာလတ်လတ်၊ မြေဆွတ်၍၊ ဘုံထွတ်မိုးမှာ၊ပွင့်သည့်ကြာဟု၊ ကမ္ဘာ့တန်ဆောင်၊ ပန်းမာရအောင်ကို၊ ထိပ်ခေါင်လှိုင်ကြူ၊ ကြိုင်နံ့ယူ၍၊ ဇမ္ဗူတလှစ်၊ သဘင်ဖြစ်စိမ့်-ဟူသည်၌ အဓိပ္ပါယ်ကား-ကုဋေတသိန်း အရေအတွက်ရှိသော စကြဝဠာတို့သည် တပြိုင်နက်အားဖြင့် ပေါ်ထွန်းသောအခါ ဗြဟ္မာတို့သည် မြေဆွတ်၍ ဗြဟ္မာ ပြည်၌ ထားအပ်သည်ဖြစ်၍ “ဘုံထွတ်မိုးမှာ၊ ပွင့်သည့်ကြာ” ဟု ဆိုအပ်သော ကမ္ဘာ့တန်ဆောင် ပန်းမာရ် အောင်ကို ထိပ်ခေါင်စုံမှု ရှိခိုးဦး၍ ဇမ္ဗူအဝှန်း ကျွန်းအပြင်ဝယ် သာသနာတော်စီးပွားကို ဆောင်ကုန်သော အပြည်ပြည်ထောင်သော မင်းအပေါင်းတို့သည် စိုးဆောင်အပ်သော ပွဲသဘင်ကို ထင်ရှားစေအံ့၊ ထိုထိုသော မင်းတို့သည် သာသနာတော်ကို ပြုစုချီးမြှောက်ခြင်း တည်းဟူသောပွဲကို သူတကာတို့အား သိန္နီစေအံ့ဟု ဝန်ခံတော်မူလိုသည်။
(၃) ဆုသစ်မြတ်မှူး အစရှိသည်၌ အဓိပ္ပါယ်ကား သုမေဓာရှင်ရသေ့သည် ဒီပင်္ကရာမြတ်စွာဘုရား ခြေရင်း တော်၌ ဆုသစ်ဟု ဆိုအပ်သော ဗျာဒိတ်တော်ကို ကြည်နူးသောစိတ်ဖြင့် ဦးထိပ်၌ ပန်ဆင်တော်မူသည်မှ နောက်ကာ လ၌ ကောဏ္ဍညဘုရားအစ ကဿပဘုရား အဆုံးရှိသော နောက်နှောင်းဖြစ်ကုန်သော နှစ်ကျိပ်သုံးဆူသော ဘုရားရှင် တို၏ ရွှေမှောက်တော်၌လည်း စေ့စေ့ စိပ်စိပ် ဗျာဒိတ်တော် တည်းဟူသော အဘိသိက်ကို တင်တော်မူကုန်သည်ဖြစ်၍ သုမေဓာရှင်ရသေ့လည်း စေ့စေ့စိပ်စိပ် ဗျာဒိတ်တော်တည်း ဟူသော-ပန်းကို ပန်ဆင်တော်မူရသည်။
(၄) မဟာကပ် လေးသင်္ချေနှင့် ကမ္ဘာတသိန်း အတွင်း အရိမဒ္ဒနာ မဟာသီဝ ပြည်ပူရဟု ဆိုအပ်သော နိဗ္ဗာန်အရပ်သို့ ကူးခတ်ပွင့်လင်းကုန့်ပြီးသော မှန်ကင်း တိုင်ဖူးကဲ့သို့ လောကသုံးပါး၌ ထင်ရှား ထွန်းလင်းတော် မူကုန်သည်ဖြစ်၍ လောကသုံးပါး၏ အမှူးဖြစ်မြောက် ဤမျှလောက်သော သကျမင်းတို့တွင် တဆူတည်းသာပွင့်ရာ ကပ်ဖြစ်၍ ကောဏ္ဍညအမည်တော်ရှိသော ဘုရားတဆူသာ လျှင် မဂ္ဂင်တည်းဟူသော ဖောင်ဖြင့် အမြိုက်နိဗ္ဗာန်သို့ ဝေနေယျတိုကို ဆောင်တော်မူရာဖြစ်သော သာရကပ်အစ ရှိသော အမည်လေးပါးထင်ရှားကျော်စောသော သရုပ်အား ဖြင့် ရေတွက်သည်ရှိသော် တဆယ့်တကမ္ဘာအတွင်း၌ မုနိ အပေါင်းတို့ကို အစိုးရတော်မူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်း ကောင်းမှု မာရ်ငါးပါးကို အောင်တော်မူသည်၏ အဖြစ် ကြောင့်လည်းကောင်း မဟာမုနိန် မာရဇိန်ဟု ဆိုအပ်သော သဗ္ဗညုတဘုရားတို့သည် သာသနာတော် တည်းဟူသော စက်ကို သံထင်ရင့်ရူ မော်ကွန်းမူ၍ တင်တော်မူကုန်ပြီ။
(၅) ဘိုစင် ဘုရားငါးဆူတို့သည် မဖြစ်တောင်းသော ဖြစ်ခြင်းဖြင့် ဖြစ်တော်မူရာ လောကီ လောကုတ္တရာ စီးပွား