မောင်သော်က - ပင်စင်နာတစ်ဦး၏အတွေးအထင်

          ကျွန်ုပ်သည် ကျန်းမာရေးအတွက် နံနက်စောစောထ၍ ၆ မိုင်မျှ လမ်းလျှောက်ခြင်းအမှုကို ပြုလုပ်ရန် ကြံရွယ်ခဲ့သည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၄၀ နီးပါးရှိခဲ့ပြီဖြစ်လျက် တစ်နှစ်တွင် ၃၆၅ ရက်တိုင် နံနက်အိပ်ရာနိုးချိန်မှာ ၉ နာရီထိုးတွင်သာ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ကပျာကယာ နပ်စတာစား၍ ရုံးသွား ခဲ့ရသည်မှာ ပင်စင်ယူသည်အထိ ဖြစ်သတည်း။ ပင်စင်ယူပြီးသည့် နောက်တွင် ဇိမ်နှပ်အိပ်ခြင်းကြောင့် ၁ဝ နာရီကျမှ အိပ်ရာထဖြစ်တော့ သည်။ အဟောသုခံဝတ ပင်စင်စားရသည်မှာ ကောင်းလေစွ။

          ဤနေရာတွင် နပ်စတာဟူသော ဝေါဟာရကို မန္တလေးသား ဒို့ဗမာမွတ်စလင်မဟုတ်သူများအတွက် ရှင်းလင်းရပါမူ ဘရိတ်ဖတ်စ် မည်၏။ တစ်ဖန် ဘရိတ်ဖတ်စ်ကို မြန်မာပြန်ရပါသော် ချွတ်တားဟဇာရီ ဖြစ်၏။ ပြင်သစ်ဘာသာ ဒီပလိုမာရလျက် ၅ ကျပ် ၂၅ ပြား နေ့စားစကား ပြန်အလုပ်မဝင်ရသေးသည့် ပညာတတ်လူငယ်တစ်ဦး၏ အဆိုအရပြောရလျှင် ပက်တီဒေးရှူနေး ခေါ်သည်။ အများသုံးဝေါဟာရအရ နားလည်အောင် ပြောရပါမူ နံနက်စောစော အိပ်ရာထတွင် သောက်ပင်း ရှိခြင်းဟု အနီးစပ်ဆုံး အဓိပ္ပာယ်ထွက်ပေသည်။ ကျွန်တော်ရေးသည်ကို ယခုထိ မရှင်းလင်းသေးပါလျှင် ကျွန်တော့်ရည်ရွယ်ချက်မြောက်ပေပြီ။ အကြောင်းဟူမူ စာရေးရန် ချီကတည်းက ကျွန်ုပ်သည်ဟူ၍ ဆရာကြီး ရွှေဥဒေါင်းဟန်နှင့် စချီခဲ့လျက် ဘာမျှမဟုတ်သည့်အကြောင်းတစ်ရပ် တွင် ဘူးလုံးနားမထွင်း အရေးအသားနှင့် မိတ်ဆွေ၏မျက်စိကို ယခုထိ အလုပ်ပေးထားရန်မှာ ကျွန်တော့်အာသီသဖြစ်ခြင်းကြောင့်တည်း။

          အကြောင်းရှိပါသည်။ ကျွန်တော်ရေးသည်မှာ အကြောင်းမဲ့တော့ မဟုတ်ပါ။ ယနေ့ မြန်မာစာပေတွင် ဘူးလုံးနားမထွင်း အရေးအသားများ တာစားနေခြင်းကြောင့် တစ်နည်းဆိုသော် အများသူငါ လွယ်ကူရှင်းလင်း စွာ သဘောမပေါက်နိုင်စေသည့်စာများကို ရေးသားနိုင်ပါမှ ယက်ပန်း စားခြင်းကြောင့်၊ ရှုပ်ရှုပ်ထွေးထွေး စာရေးနည်းကို လေ့ကျင့်နေခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။

          ယင်းသို့လျှင် ရှုပ်ထွေးစာပေအရေးအသား လေ့ကျင့်နေစဉ်ခိုက် မိတ်ဆွေဖြစ်သည့် တပ်မတော် ပင်စင်စားတစ်ဦးသည် လမ်းလျှောက် တုတ်ကောက်ကို ကိုင်စွဲကာ “ပန်းပရှူး၊ ဘိုစဖုတ်နှင့် စီးကရက်ပိုလို” မခဲဘဲလျက် ကျွန်ုပ်၏တဲတွင်းသို့ ဝင်လာ၏။

• ကျွန်ုပ် ။။ မောနင်း ဗိုလ်မှူး၊ လမ်းလျှောက်ပြန်လာသလား၊ဘုရားမှာ ယတြာချေပြီး ပြန်လာသလား။
• ပင်စင်စား ။ ။ မောနင်း မောနင်း ဗိုလ်မှူး၊ ဆိုပါတော့ဗျာ၊ ဘုရားကပြန်အဆင်းမှာ ဓာတ်ကျတာနဲ့ ခင်ဗျားဆီ ရောက်လာတာပဲ။
• (ဤနေရာတွင် ထပ်ရှုပ်အောင် ပြုရသော် မောနင်းဗိုလ်မှူးဆိုသည်မှာ ကျွန်တော်က သူ့အား တစ်သက်လုံးခေါ်ခဲ့သည့်အတိုင်း နှုတ် ကျိုးနေ၍ ရိုသေမြဲထုံးစံအတိုင်း ပဋိသန္တာရ စကားဆိုခြင်းဖြစ်ပြီး သူက တစ်ဖန် တုံ့ပြန်ခြင်းမှာလည်း အလားတူဖြစ်ပေသည်။ အင်္ဂလိပ်စာရေး ဆရာကြီး ချားလ်ဒစ်ကင်က “ဒွန်ဘေနှင့် သား”ဝတ္ထုတွင် ရေးသားထား သည်ကို သူများဖတ်ပြ၍ သိရသည်မှာ... ဆရာကြီး ဒစ်ကင်သည် အမေ ရိကန်ပြည်သို့ ပထမဆုံးရောက်ရှိသွားချိန်တွင် အမေရိကန်ပြည်တွင်း စစ် ပြီးစအချိန်ဖြစ်သည်။ ဆရာကြီးဒစ်ကင်က အမေရိကန်ရှုခင်းကိုလေ့လာပြီးနောက် မှတ်ချက်တစ်ခုပြုခဲ့သည်။ “ဒီအမေရိကန်ပြည်ဆိုတာ အတော်ဆန်းတဲ့ တိုင်းပြည်ပဲ၊ လမ်းပေါ်မှာ လူသုံးယောက်ကို ပခုံးစောင်း ဝင်တိုက်မိရင် တစ်ယောက်ကတော့ ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းဖြစ်မှာ သေချာ တယ်” ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ပြီးမှ သူက ညည်းတွားခဲ့သည်။ "O! flag of liberty at close quarter thou art nothing but a sorry fustian" တဲ့။ အဲဒီစာကြောင်းကိုမူ တက်တိုး၏ ဒစ်စိန်နာရီကို မဝယ်ရသေးခြင်းကြောင့် ကျွန်တော် အဓိပ္ပာယ်မဖော်တတ်ပါလေ)
• ကျွန်ုပ် ။ ။ ဓာတ်ကျတယ်ဆိုတော့ ဘယ်လိုလဲဗျ၊ အခုဓာတ်တွေဘာတွေ စီးနေလို့လား။
• ပင် ။ ။ ဒါပေါ့ ဗျ၊ ကိုယ့်လူကိုတောင် ဓာတ်ခန်းကို တစ်ခေါက်တော့ ခေါ်ရဦးမယ်၊ စားပြီးပြီလား။
• ကျွန်ုပ် ။ ။ အင်း... ခေတ်မီသူတိုင်း ဒါတွေ လုပ်နေကြတယ်ဆိုပါတော့။ ဒါလည်း ရောဂါတစ်မျိုးပဲ။
• ပင် ။ ။ ဟုတ်တယ်ဗျ။ ကျုပ်လည်း လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ဖြစ်ဖြစ်၊ထမင်းဆိုင်ဖြစ်ဖြစ် ဖွင့်ရမလား စိတ်ကူးတယ်။ အဲဒါ ခင်ဗျားဆီက အကြံဉာဏ်လေး ဘာလေးလည်း ယူရင်း ဆိုပါတော့ဗျာ။
• ကျွန်ုပ် ။ ။ လုပ်မနေစမ်းပါနဲ့ဗျာ။ လက်ဖက်ရည်ဆိုင် ဖွင့်တယ်ဆိုတာအကြံတုံးဉာဏ်တုံးတဲ့လူတွေ လုပ်စားတဲ့အလုပ်ပါ။ တစ်နှစ်လောက်လုပ်မိရင် အိပ်မက်ထဲတောင် “ဝမ်းတီး၊ တူးကော်” လို့ ယောင်အော်နေမိမယ်။ အလကားအလုပ်
• ပင် ။ ။ အလကားအလုပ်ဆိုရင် ခင်ဗျားကကော ဘာကြောင့်လုပ်ရသလဲ။ ခင်ဗျား လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ဖွင့်ထားတယ်ကြားပါလား။
• ကျွန်ုပ် ။ ။ ကျုပ်လုပ်ငန်းမဟုတ်ပါဘူးဗျာ။ ကျုပ်က စာပေလုပ်သားပါ။ အိမ်က မိန်းမ ထမင်းအိုးတည်ထားတဲ့ကိစ္စပါ။ တစ်ခုတော့ရှိတယ်။ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်လုပ်ငန်းက နေ့စဉ် ဆလံပေးခြင်းခံရတယ်။ အရာရှိဟောင်းတွေ ဘဝင်ခိုက်တယ်။
• ပင် ။ ။ ကြံကြံဖန်ဖန်ဗျာ။ ဘယ်သူကလာ ဆလံပေးလို့လဲ။
• ကျွန်ုပ် ။ ။ နွားနို့သည်ကုလားက ပေးတယ်။ ဆလံပေးတာ နည်းနည်းလျော့လာပြီထင်ရင် “ဟေ့ကောင်.. မင်းနွားနို့ မယူတော့ဘူး၊ ပန်နီများတယ်”ဘာညာကြိမ်းလိုက်။ တစ်နေ့ဆယ်ခါလောက် ပေးတယ်။
• ပင် ။ ။ ဒါလည်း ရောဂါပဲ။ အဲဒီလိုမှလုပ်မစားလည်း ဘာလုပ်စားရမလဲဗျ။ ကျုပ်တို့က ပင်စင်အပြည့်ရကြတာ မဟုတ် ဘူး။ ပင်စင်အပြည့်ရတောင်မှ တစ်လခြောက်ရာကျပ်ဆိုတာ မလှုပ်သာတဲ့ဥစ္စာပဲ။ ကျွန်ုပ် ။ ။ မလှုပ်သာလည်း မလှုပ်နဲ့ပေါ့ဗျာ။ မြက်မြက်ကလေးစားရပါမလားလို့ ဆိုင်းထဲဝင်ပါတယ်။ နှဲကြီး တက်နင်းမိလို့ လျော်ရတဲ့အဖြစ်မျိုး ဖြစ်နေပါ့မယ်။ နောက်ပြီး တစ်ခါပြင်ပလုပ်ငန်းမှန်သမျှ မှောင်ခိုနဲ့ မကင်းသလိုချည်း ဖြစ်နေတယ်။ ကျုပ်တို့လိပ်ပြာမသန့်ဘူး။ ပုံနှိပ်စက်လုပ် တယ်။ စက္ကူမှောင်ခိုနဲ့ ဆက်ဆံရတယ်။ ဆေးခန်းဖွင့် တယ်။ ဆေးမှောင်ခိုနဲ့ သိကျွမ်းထားရတယ်။ နောက်ဆုံး ရုပ်ရှင်တစ်ပွဲကြည့်ချင်တာတောင် လက်မှတ်ကို မှောင်ခိုဝယ်ကြည့်ရတယ်။
• ပင် ။ ။ ဟုတ်တယ်။ ဒီနေ့ လူတိုင်းလူတိုင်း ကိုယ်ပေါ်မှာ မှောင်ခိုပစ္စည်းတစ်မျိုးမဟုတ် တစ်မျိုး ရှိတယ်။ လက်ပတ်နာရီ၊ ဖောင်တိန်၊ မျက်မှန်ကအစ ဆင်ကြယ်ဖိနပ်ထိ ရှိတယ်။ အိမ်တိုင်းအိမ်တိုင်းမှာလည်း ရှိတယ်။ ကက်ဆက် တိပ်ခွေ၊ သွားပွတ်တံ၊ ဆပ်ပြာခွက်ကအစ အားလုံး မှောင်ခို ဝင်လာတဲ့ အကောက်ခွန်မဲ့ပစ္စည်းချည်းပဲ။ ဒီအထဲကကျုပ်တို့က မှောင်ခိုနဲ့ ကင်းချင်ပါတယ်ဆိုလို့ ဖြစ်နိုင်ပါ့မလားဗျာ။
• ကျွန်ုပ် ။ ။ လောလောဆယ်တော့ လုံးဝမကင်းနိုင်တဲ့အခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်။ ဒါပေမဲ့ တတ်နိုင်သမျှ ကင်းအောင်နေ ပေါ့ ဗျာ။ မရှိမသုံးနဲ့။ ကက်ဆက်ခွေနဲ့ တရားမနာနဲ့။ သွားပွတ်တံမရှိ တမာရိုးနဲ့ တံပူစား။ သွားတိုက်ဆေး က မီးသွေးမှုန့်နဲ့ဆား၊ ခေါက်ထီးအစား ဆီစိမ် ပုသိမ် ထီးဆောင်း။ ခင်ဗျားတို့လို စစ်သားဟောင်းကြီးတွေ ကမှ နမူနာစံပြအဖြစ် မနေနိုင်ရင် ဘယ်သူက နေနိုင်မှာလဲ။
• ပင် ။ ။ ခင်ဗျားပြောတဲ့ သဘောထားမျိုးထားနိုင်ရင်တော့ ကောင်းတယ်။ ခုထိတော့ သိပ်မတွေ့သေးဘူးဗျာ။ အဓိကအချက်ကတော့ အတ္တကြီးတာပေါ့ ။ မာနတွေ၊ အာဃတတွေ၊ ဣဿာမစ္ဆရိယတွေကလည်း များကြတယ်။ ငါတို့ကတော့ အဆိုးဆုံးအချိန်မှာ လုပ်ခဲ့ရတယ်၊ ကောင်းတဲ့ အချိန်ရောက်ကာမှ အပြင်ရောက်ပြီး ငတ်နေတယ်ဆိုတဲ့ လွဲမှားတဲ့ အယူအဆတွေရှိနေကြတယ်။ ကိုယ့်တာဝန် ကိုယ်ကျေခဲ့ပြီ။ တော်ပြီ။ သူတို့အလှည့်မှာ သူတို့သမိုင်းတာဝန်ကို သူတို့ဆက်ထမ်းကြပါစေ။ ဟုတ်လား...။
• ကျွန်ုပ် ။ ။ ဟုတ်ပါတယ်။ ဒါတင်မကသေးဘူး။ ပစ္စုပ္ပန်မှာလည်းတတ်နိုင်သမျှ တာဝန်ကျေကြရလိမ့်ဦးမယ်။ တတ်နိုင်တဲ့ ဘက်ကပေါ့ဗျာ။ ဥပမာ.. ရပ်ရွာသန့်ရှင်းရေး တံမြက် စည်းလှည်းခြင်း၊ မီးကင်းစောင့်ခြင်းပေါ့ဗျာ။ ရှောင်ရန် မှာ ဘီအီးဒီစီ အရက်ဖြူ ရောင်းခြင်း၊ စီးကရက်သေတ္တာ လိုက်ထုတ်၍ မှောင်ခိုရောင်းခြင်းများနဲ့တော့ ကိုယ့်သမိုင်းမှာ အမည်းကွက် မကျန်ရစ်စေချင်ဘူး။ ။
• ပင် ။ ။ အဲဒီတော့ ခင်ဗျားကတော့ ဘာလုပ်သလဲ။ ခင်ဗျားတံမြက်စည်းလှည်းတာ တစ်ခါမှလည်း မတွေ့ဖူးပါလား။ ကျွန်ုပ် ။ ။ ကျွန်တော်လား.. ကျွန်တော်ကတော့ ဘာမှမလုပ်ခြင်းအားဖြင့် တိုင်းပြည်တာဝန်ကျေပြီဖြစ်တယ်။ ဒီနေရာမှာ ဆရာကြီး ရွှေဥဒေါင်းလို့ အင်္ဂလိပ်လို ဘာသာပြန်ရမှကျေနပ်ရင်လည်း မျက်မမြင် ကဗျာဆရာကြီး မီလ်တန်က"They also serve who only stand and wait" တဲ့ ။
• ပင် ။ ။ အဲဒါကော တက်တိုး အဘိဓာန် မဝယ်ရသေးလို့ အဓိပ္ပာယ်မသိဘူး မဟုတ်လား။ သွားမယ်ဗျာ။
• ကျွန်ုပ် ။ ။ ဟုတ်တယ်။ ကိုယ်ပြောတဲ့စကား ကိုယ်မသိလေ လူအထင်ကြီးလေပဲဗျ။ ကဲ.. ကြွပေဦးတော့ ပင်စင်စားကြီး ရေ။ နောက်တစ်ချီမှ တွေ့ကြဦးစို့ရဲ့။

သောင်းပြောင်းထွေလာရယ်စရာမဂ္ဂဇင်း၊ ဩဂုတ်၊ ၁၉၇၉။