မောင်သာနိုး - သိအောင်စာဖတ်ရတယ်

စာကို တန်ဖိုးမထားတတ်သူများ

          ‘စာတစ်လုံး ဘုရားတစ်ဆူ”လို့ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာတွေက ဆိုတယ်။ ဗြုန်းခနဲကြည့်ရင် အတိဿယဝုတ္တိ စကားပဲလို့ ထင်ရပေမယ့် မိမိတို့စာကို ဘယ်လောက်လေးစားသလဲဆိုတာကို ပြနေပါတယ်။ အလွန်လေးစားထိုက် တဲ့ သဘောထားတစ်ခုဖြစ်တယ်။ ခက်တာက ကျွန်တော်တို့ လူမျိုးတော်တော်များများ (အဲဒီအထဲမှာမှ စာပေနဲ့ မကင်းသူများ) ဒီစကားကို လေးစား ရကောင်းမှန်း မသိကြတာဘဲ ဖြစ်တယ်။

          စာကို လေးစားတယ်ဆိုရာမှာ အဓိပ္ပာယ်အမျိုးမျိုးရှိတယ်။ စာကို သတ် ပုံသတ်ညွှန်းကအစ မမှားရလေအောင် သတိထားရေးသားတာဟာ လေးစား တာဖြစ်သလို၊ မပျောက်မရှ မတိမ်းမစောင်းရလေအောင် ကိုင်တာ တွယ်တာ ထိန်းသိမ်းတာလည်း လေးစားတာဖြစ်တယ်။

          ကျွန်တော် မကြာမကြာ ရေးလေ့ရှိတဲ့ စာလုံးပေါင်းတို့၊ အသံထွက်တို့၊ အသုံးအနှုန်းတို့ကို အမှားအယွင်း နည်းနိုင်သလောက် နည်းအောင် အား ထုတ်တာဟာ စာကိုလေးစားတာဖြစ်တဲ့အပြင် စာကို ကတ္တား-ကံနေရာခြား ရေးတတ်တာလည်း လေးစားတာပဲဖြစ်တယ်။ “ကျွန်တော် ဝတ္ထုကြိုက်တယ်”ဆိုတာ (“ကျွန်တော်” နဲ့ “ဝတ္ထု' နဲ့ 'ကြိုက်တယ်” နဲ့ ဘာမှမခြားဘဲ ဆက် ရေးတာ”စာကို မလေးမစား ပေါ့တိပေါ့ဆရေးတာဖြစ်ပြီး “ကျွန်တော် ဝတ္ထု ကြိုက်တယ်ဆိုတာမျိုးကမှ (ကတ္တား “ကျွန်တော်” နဲ့ ကံ ‘ဝတ္ထု' နဲ့ ကြိယာ “ကြိုက်တယ်” နေရာနည်းနည်းစီခြားပြီး ရေးတတ်တာကမှ) လေးလေး စားစား ဆင်ခြင်ရေးတတ်စီတတ်တာကို ပြတယ်။ ပုဒ်မတို့ တစ်ချောင်းပုဒ်တို့ မျက်တောင်ကော်မာတို့ လက်သည်းကွင်းတို့ကို သူ့နေရာနဲ့သူ မှန်မှန်ကန်ကန် ထည့်သုံးတတ်တာလည်း စာကိုလေးစားတာဖြစ်တယ်။

          မနေ့ကပဲ စာစောင်တစ်ခုမှာ ကျွန်တော် ရေးပေးလိုက်တဲ့ စာထဲမှာ “သူ့အိမ်လိုက်သွားရာ လင်မနစ် ကပ်တယ်”ဆိုလို့ ကိုယ်ရေးတဲ့စာ ကိုယ် နားမလည်နိုင်ဖြစ်ရတယ်။ မနည်းစဉ်းစားမှ(ဘုန်းကြီးကို) “လင်မနစ် ကပ် တယ်” လို့ အသိဝင်လာတော့တယ်။ ဒါက သိပ်မဆိုးသေးဘူး။ စာအုပ် တစ်အုပ်မှာက “သတိရှိသူ ဘုရင့်သားကို မင်းသား အတတ်များ သင်ပေး ဖို့ စဉ်းစားတယ်” ရေးလိုက်တာကို (ဘုရင်က သတိရှိတာ) “သတိရှိသူ ဘုရင့်သားကို”(သားက သတိရှိတာ) ဖြစ်နေလို့ ပရုပြင်ပေးလိုက်ပါတယ်။ စာအုပ်ထွက်လာတော့ အမှားအတိုင်းပဲ “ဘုရင့်သား” ဖြစ်နေတော့တယ်။ မပြင်ဘူး။ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ဒါမျိုးတွေက အများကြီး။ ။

          အဆိုးဆုံး မလေးစားမှုကတော့ စာကို ဖျောက်ပစ်တာပါပဲ။ ကိုယ်က ကြိုးစားပမ်းစား ရေးထားတာလေး အစတုံးရော။ ဘယ်လိုမှ အစားထိုး မရတော့ဘူး။ ရင်ထဲ နာကျန်ရစ်တာပဲ။ သူကတော့ အလွယ်ပဲ ပြန်ပြောလိုက် ပုံက အသစ်ပြန်ရေးပေါ့ ဗျာတဲ့။ အသစ်ပြန်ရေးရင် ရမှန်းတော့ သူ မပြော လည်း သိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အသစ်ပြန်ရေးလို့ ရတဲ့စာဟာ နောက်တစ်ပုဒ် ဖြစ်တယ်။ ခုနက စာထက် ကောင်းချင်လည်း ကောင်းမယ်၊ ညံ့ချင်လည်း ညံ့မယ်။ ခုနက စာတော့ မဟုတ်တော့ဘူး။

          စာကို ဖန်ဆင်းသူတစ်ယောက်ဟာ မိဘများ သားသမီးကို ပိုးမွေးသလို မွေးတယ်ဆိုသလို ကိုယ့်စာလေးတစ်ပုဒ်ကို ခဲရာခဲဆစ် ဖျစ်ညှစ်ထုတ်ယူထား ရတာ။ အနုပညာဆန်လေ ခက်ခဲမှု ပြင်းထန်လေပါပဲ။ ကဗျာတစ်ပုဒ်ဆိုရင် ကမာကောင်ရဲ့ ရင်ထဲက ပုလဲနဲ့ နှိုင်းရလိမ့်မယ်။ (ကဗျာတစ်ပုဒ်ကို လက် ဖက်ရည်ဆိုင်ထဲ ထိုင်ရင်း၊ စကားဖောင်ရင်း ရေးတယ်ဆိုသူများအဖို့တော့တစ်မျိုးပလေ။ သူ့ဟာ စာဟုတ်ကဲ့လား စဉ်းစားရပေလိမ့်မယ်။)

          ကျွန်တော်တို့က အားထုတ်မှုပြုပြီး စာရေးတယ်ဆိုတာကို ယုံသူထဲမှာ ပါတယ်။ အခု ကျွန်တော်စကားပြေဆောင်းပါးရေးနေတာပါ။ ဒါပေမဲ့ “ကြိုးစားပြီး” လို့ ရေးမလား၊ “ကြိုးစားပမ်းစားနဲ့ လို့ ရေးမလား စဉ်းစားပြီး မှ အားထုတ်မှုပြုပြီး”လို့ ရေးချဖြစ်သွားတယ်။ အထက်နားတုန်းကလည်း စာရေးသူ” ရေးမလား၊ “စာကို ရေးသူ” ရေးမလား စဉ်းစားပြီးမှ စာကို ဖန် ဆင်းသူ”လို့ အတည်ဖြစ်သွားတာ။ အင်္ဂလိပ်စာ အရေးကျင့်ရစဉ်က ပါသွား တဲ့ အကျင့်တွေပလေ။ သေစာရှင်စာ မနည်းစာလုံးပေါင်း ရေးတတ်သူတွေ အဖို့တော့ ရယ်စရာဖြစ်နေမှာပါ။

          ဒီလိုစာကို တမြတ်တနိုး ယုယပြုစုထားသူအဖို့ ကိုယ့်ရင်ထဲက စိမ့်ထွက် ထားတဲ့စာကို ဖျောက်ပစ်လိုက်ကြတယ်ဆိုတော့ ဘယ်လိုခံစားရမလဲ စဉ်းစား သာ ကြည့်ပါတော့။စာကို ပေါ့တိပေါ့ဆ ဖျောက်ပစ်တတ်သူတွေထဲမှာ အစဆုံး သတိထားမိ သူတွေကတော့ နယ်က စိတ်ရူးပေါက်ပြီး စာအုပ်စာစောင်ထုတ်တမ်း ကစား ချင်သူ လူငယ်တွေပါပဲ။ ကျွန်တော့်အဖို့တော့ ကိုယ်နဲ့ သိကျွမ်းရသူ ရှား တယ်။ အသိအကျွမ်း ခင်မင်သူတစ်ဦးဦးက တစ်ဆင့်လာတာချည့်ပဲ။ ကျွန်တော်တို့ မြို့နယ်က လူငယ်တွေပါ၊ ဆရာ့စာဖတ်ပရိသတ်တွေပါ ဘာညာ အစချီပြီး စာမူတောင်းတော့တာပဲ။ ရေးပေးလိုက်တော့ စာအုပ်ထွက်လာ တာလည်း ရှိ၊ မထွက်တာလည်း ရှိ။ ထွက်ထွက် မထွက်ထွက်၊ ကိုယ့်ဆီ စာအုပ် ရောက်မလာတာက များတယ်။ ထွက်မလာရင်တော့ စာမူ အစတုံး ကရောပဲ။ ထွက်ရင်တော့ စာအုပ်ကို ရှာကြံတောင်းရ ဝယ်ရတာပလေ။

          ဒီလိုနဲ့ အထက်အညာဒေသ၊ အောက်ပြည်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ၊ ရှမ်း ပြည်နယ်၊ ခရစ်ယာန်လူငယ်၊ တက္ကသိုလ်ကောလိပ်အမျိုးမျိုးတွေမှာ ကျွန်တော့်စာတွေ ပျောက်ချင်းမလှ ပျောက်လှလေပြီ။ တစ်နေ့ကပဲ မိတ်ဆွေ ပါမောက္ခချုပ်တစ်ဦးနဲ့ တွေ့တော့ သူက ကျွန်တော် The Lightမဂ္ဂဇင်းမှာ အင်္ဂလိပ်လို ဆောင်းပါးအဟောင်းလေးတွေ ပြန်လည်ဖော်ပြပေးနေတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးစကားစပ်မိရာက အရင် သူကထိကလုပ်ခဲ့တဲ့ ကောလိပ်မဂ္ဂဇင်း မှာ ကျွန်တော့်ရဲ့ အင်္ဂလိပ်လို ဆောင်းပါးပါခဲ့တာ ပြောပြတယ်။ ကျွန်တော်စာအုပ် မရခဲ့ကြောင်း ပြောပြတော့ သူ ရှာပေးမယ် ပြောပါတယ်။ ခုထိတော့ မရသေး။

          စစ်ကိုင်းဆိုတာ ကျွန်တော့်ဇာတိပါ။ ကျွန်တော်က စစ်ကိုင်း အမှတ်၁ အထက်တန်းကျောင်းက ဆယ်တန်းအောင်ခဲ့သူပါ။ ကျောင်း နှစ်တစ်ရာ ပြည့် စာစောင်ထုတ်မယ်ဆိုတော့ လူကြုံကတစ်ဆင့် ကျွန်တော့်ဆီ စာမူတောင်းပါတယ်။ မြန်မာလို တစ်ပုဒ်၊ အင်္ဂလိပ်လို တစ်ပုဒ် ရေးပေးလိုက်ပါ တယ်။ ထွက်ပြီလို့ ကြားရတယ်။ စာအုပ်မမြင်ဖူးရ။ စစ်ကိုင်းရောက်သွားတော့ ဖတ်ပြီးတဲ့လူတွေက ကျွန်တော့်ဆောင်းပါးအကြောင်း ဆွေးနွေးကြ တယ်။ မဖတ်ရသေးဘူးပဲ ပြန်ပြောလိုက်ရတယ်။ ညီဖြစ်သူကို အကောင်း ခိုင်းလိုက်တယ်။ ရန်ကုန်က ကိုကျော်ကျော် (ဟေမန်အော့ဖ်ဆက်) ဆီမှာ ပေးထားခဲ့တယ်ပြောတယ်။ ကိုကျော်ကျော်မေးတော့ မပေးပါဘူးတဲ့။ ဒီလို နဲ့ ကိုယ်ပါဝင်ရေးသားထားတဲ့ စာအုပ်ကလေး ရပါမယ့်အကြောင်း ဟိုလူ လွှတ် ဒီမေးမြန်း အကြိမ်ကြိမ် လုံ့လစိုက်ထုတ် အားသွန်လိုက်မှ စာအုပ် ကလေး လက်ထဲ ခဲရာခဲဆစ် ရောက်လာတော့တယ်။ ရွှေချထားဖို့ပဲ ကောင်း တော့တယ်။

          ပန်းချီ ပေါ်ဦးသက် အထိမ်းအမှတ်စာစောင် ထုတ်မယ်လုပ်ကြတော့ ကျွန်တော့်ဆီက ဆောင်းပါးလည်း တောင်းတယ်။ ကိုပေါ်ဦးရဲ့ အဆိုအမိန့် တချို့ကိုလည်း အင်္ဂလိပ်လို အပြန်ခိုင်းတယ်။ ကျွန်တော် ဆောင်းပါးရေး ပြီး ဘာသာပြန်စရာပြန်ပြီး အချိန်းအချက် ပြုရာ ၃၃ လမ်း စာပေလောက တိုက်ကို သွားပို့ခဲ့တယ်။ စာစောင်ထွက်လာတော့ ဘာသာပြန်လေးတွေတော့ ပါလာရဲ့။ ဆောင်းပါး ပါမလာတော့ဘူး။ ပယ်တာလည်း မဟုတ်ဘူး။ စာပေလောကဆိုတာကလည်း ကျွန်တော့် တပည့်ခင်မြင့်ဝေတို့ အောင်မြတ် ကျော်တို့ လုပ်နေကြတာ။ သူတို့ကို မေးကြည့်တော့လည်း ပေးလိုက်တယ် ပြောပါတယ်။ ပေးလို့လည်း ဘာသာပြန်တွေ ပါလာပြီပဲ။ ဆောင်းပါးကျ မှ မပါတာက ဆန်းနေတယ်။ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေ စဉ်းစားကြည့်တော့ ပေါ်ဦး သက် စာအုပ်ထုတ်ဝေဖို့ တာဝန်ယူကြသူတွေနဲ့ နီးစပ်သူတွေထဲမှာ ကျွန်တော့်ကို အာဃာတထားတဲ့ စိတ်မနှံ့သူတစ်ဦး ပါပုံရတယ်။ (စိတ်မနှံ့လို့ ဒီလိုလုပ်တာ၊ စိတ်နှံ့ရင် လုပ်မှာမဟုတ်) အဲဒီသူက ကျွန်တော့်စာမူကို အသာခိုးဝှက်သွားပြီး ဖျောက်ဖျက်ပစ်လိုက်တာ ဖြစ်မယ်လို့ အဖက်ဖက်က တွေး ပြီး ကောက်ချက်ချမိတယ် ။

          အဲသလို ခိုးကြောင်ခိုးဝှက် မဟုတ်ဘဲ ဗြောင်ကျကျကို ဖျောက်ပစ်သူ တစ်ဦးကတော့ အားမာန်သစ်စာပေက ကိုညိုမှိုင်း။ သူက ကျွန်တော့်ရဲ့ “အိုမာရ်ခိုက်ယမ်း” ကို ထုတ်ဝေသူပါ။ အိုမာရ်ခိုက်ယမ်းဆိုတာကလည်း အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်အမျိုးမျိုးရှိတဲ့အပြင် ကျွန်တော်ယူတဲ့ ဖစ်တ်စ်ဂျဲရလ်ဒ် ကိုယ်တိုင်က တစ်မျိုးပြီး တစ်မျိုး လုပ်လေတော့ မူကွဲတွေ ရှေ့ချကာ မှတ်စု ထုတ်ရတာ တကယ် လက်ဝင်ပြီး အချိန်ကြာတယ်။ ပုံနှိပ်စာမျက်နှာ သုံး ဆယ်ကျော် ရှိတယ်။ အဲဒါကို ကိုညိုမှိုင်းက ဖျောက်ပစ်လိုက်တာကလား။ သူ့ကိုစာမူပေးပြီး ခရီးထွက်နေလိုက်တယ်။ ပြန်လာမှ ပျောက်သွားပြီ သိရတော့ စာအုပ်ကြီးတွေ လေးငါးအုပ် ရှေ့ချ၊ ပုံနှိပ်စာမျက်နှာ သုံးဆယ်ကျော် စာ မှတ်စုတွေ ထုတ်ရပြန်ရော။ ဒီအကြောင်း မိတ်ဆွေတွေ ပြောပြမိတော့ ဝတ္ထုရေးဆရာမတစ်ဦးက သူ့စာမူကိုလည်း အဲသလို ကိုညိုမှိုင်း ဖျောက်ပစ် တာ ခံရဖူးကြောင်း ပြောပြတယ်။

          ပန်မဂ္ဂဇင်း ပြန်လည်ထုတ်ဝေကြဖို့ စီစဉ်ကြစဉ်က ကိုဖေမြင့်တို့ ကိုခင် မောင်တိုး (မိုးမိတ်) တို့ ကျွန်တော့် အိမ်ရောက်လာကြပါတယ်။ ဆွေးနွေး တိုင်ပင်ကြပြီး ကျွန်တော့်ကို နိုင်ငံတကာ ဝတ္ထုအကြောင်းရေးဖို့ တာဝန်ပေး ကြတာနဲ့ ကျွန်တော်က ဆာလ်မန်ရရှဒီအကြောင်း ရေးခဲ့တယ်။ နောက် ဝိဇ္ဇာဓရနိုက်ပေါလ်အကြောင်း ရေးပေးလိုက်တယ်။ ကျွန်တော်ရေးပေးပြီး မကြာမီ သူနိုဘယ်ဆုရကြောင်း ကြေညာချက် ထွက်လာတာပါပဲ။ ဒီနောက် သူတို့ အယ်ဒီတာအဖွဲ့ တွေ အပြောင်းအလဲဖြစ်ကုန်ကြတယ်။ အဲဒီလို မဖြစ် ခင်လေး ကျွန်တော်က အိန္ဒိယစာရေးဆရာ ဝိကြမ သေဌ (ဗိကရမ် ဆက်သ်) ရဲ့ သုံးအုပ်တွဲ ဝတ္ထုကြီး A Suitable Boy အကြောင်း ဆောင်းပါးအရှည် ကြီး ရေးပေးလိုက်တယ်။ ရေးရတာက လွယ်တာမဟုတ်။ ကျွန်တော့်မှာ စာအုပ်က ကိုယ်ပိုင်ရှိတာ မဟုတ်ဘူး။ ဗြိတိသျှကောင်စီ စာကြည့်တိုက်ကရတာ။ ပထမငှားတော့ တစ်အုပ်ပဲ ရခဲ့တယ်။ ဒါနဲ့ ကျန် ၂ နဲ့ ၃ ကို Reserveလုပ်ခဲ့ပြီး နောက်အပတ်မှာမှ ငှားရတာဖြစ်တယ်။ အဲဒီလို ခဲရာ ခဲဆစ်ငှားဖတ်ရ၊ ရေးရပြီးခါမှ အယ်ဒီတာ အပြောင်းအလွဲမှာ စာမူ ဆုံးရပါလေရော။ ကိုဖေမြင့်ကို ကိုခင်မောင်တိုးတို့ကို တွေ့ လို့ပြောပြတော့လည်း သူတို့မေ့ကုန်ကြပြီ။

          ဒီလိုနဲ့ အချိန်တွေလွန်သွားရာက တက္ကသိုလ်ကျောင်းနေဖက် သူငယ် ချင်းကိုဟန်ထွန်း (အရင်အစိုးရ ဂျုံစက်) က တစ်နေ့ လူငယ်တစ်ယောက် ကို ခေါ်လာကာ မိတ်ဆက်ပေးတယ်။ သူက အခု ပန်မဂ္ဂဇင်းထုတ်ဝေနေ သူပါတဲ့။ စာမူကလေးများ ချီးမြှင့်ပေးပါတဲ့။ ရက်ချိန်းပေးလိုက်တယ်။ ပန် မှာ နိုင်ငံခြားဝတ္ထုအကြောင်းရေးမိတာ သင်ခန်းစာရထားပြီမို့ ကိုယ်ပိုင်တဲ့ မြန်မာဂန္ထဝင်စာပေအကြောင်း ရေးပေးလိုက်ပါတယ်။ တစ်လလည်း မပါ၊ နှစ်လလည်း မပါ၊ သုံးလလည်း မပါနဲ့ ကြာသွားတော့ မျှော်၊ သူတို့က လူငယ်ဆိုတော့ ဂန္ထဝင်စာပေအကြောင်း မထည့်ချင်ကြလို့ ထင်ရဲ့”လို့ တွေး မိကာ စာမူကို ကွန်ပျူတာထဲက Printout အသစ်ထုတ်ကာ မဟေသီကို ပို့လိုက်ပါတယ်။ မဟေသီ အယ်ဒီတာအဖွဲ့က “ပန်မှာ ပါပြီး” ဆိုကာ ပြန် ပို့လိုက်တော့မှပဲ ကိုယ့်စာမူ ပုံနှိပ်ပြီးပြီဆိုတာ သိရတော့တယ်။ စာအုပ်က တော့ အခုစာရေးနေတဲ့ မတ်လ ၁၃ ရက်ထိ မမြင်ဖူးသေးပါ။

          ဒါ ကျွန်တော် သတိရသလောက် အတွေ့အကြုံလေးတွေ ပြန်ရေးပြနေ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် မမှတ်မိတော့တဲ့ စာမူပျောက်ကိစ္စ၊ စာအုပ် မရကိစ္စတွေ မရေမတွက်နိုင်ရှိပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါကျွန်တော် တစ်ယောက်တည်းတော့မဟုတ်ကြောင်းကို မနေ့တစ်နေ့က မောင်ဝံသရဲ့ ဒုတိယ အတွေး” ဖတ်ရတော့မှ သိရလို့ ဖြေသာသလိုတော့ ရှိမိရဲ့။ မောင်ဝံသက သူတို့ ပဲခူးအမျိုးသားကျောင်း ရွှေရတုသဘင်မဂ္ဂဇင်းကို ပြမှ မိတ်ဆွေကဗျာ ဆရာက “ဒီမှာ ကျွန်တော့်ကဗျာလည်း ပါသကိုး” လို့ စာတစ်မျက်နှာကိုထောက်ပြီး ပြောပြပါသတဲ့။ ပြီးတော့ ကူးယူရှာသတဲ့။ မဂ္ဂဇင်းတစ်စောင် မှာ အယ်ဒီတာလုပ်ဖူးတဲ့သူတစ်ဦး ပြောပြတာကတော့ သူတို့မဂ္ဂဇင်းက ဆရာမင်းသုဝဏ်ဆီ စာမူသွားတောင်းပြီးထည့်ရင်လည်း ဘယ်တော့မှ စာမူခနဲ့ စာအုပ်သွားပေးလေ့မရှိပါဘူးတဲ့။ မဂ္ဂဇင်းတင် မဟုတ်၊ ကျမ်းစာ အုပ်တစ်အုပ်လုံးကိုတောင် တောင်းတုန်းကတောင်း ထုတ်ပြီးထွက်တော့ ဆရာမင်းသုဝဏ်ဆီ စာအုပ်ရော စာမူခပါ သွားပေးဖော်မရသူကိုလည်း လောကကြီးမှာ တွေ့ ဖူးရသေးတယ်။

          အခုဟာက စာပေ မလေးစားသူများအကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန် တော်ရေးနေတဲ့ မဂ္ဂဇင်းများ၊ စာအုပ်ထုတ်ဝေသူများ အများစု အဲဒီထဲ မပါပါ။ စာမူခနည်းတာ များတာ ကွဲပြားသော်လည်း (အများဆုံး ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ် ၂၅ဝဝ၊ အနည်းဆုံး ၁၅ဝဝ) အိမ်တိုင်ရာရောက် စာမူခ စာအုပ်လာပေးကြ တယ်။ နိုင်ငံခြားက ဆိုရင်တော့ ပိုယဉ်ကျေးတယ်။ တစ်နေ့က သူတို့စာ အုပ်ထဲမှာ မင်းသုဝဏ်ရဲ့ ကဗျာ ကျွန်တော်ဘာသာပြန်တာကို ထည့်သုံးမိ ပြီး အကြောင်းကြောင်းကြောင့် စာအုပ်ပို့ရတာ နောက်ကျသွားတဲ့အတွက် ကုလသမဂ္ဂယူနီဆက်ဒေသ ဒါရိုက်တာက စိတ်မကောင်းကြောင်း တလေး တစား စာရေးလိုက်တယ်။ ဦးအေးမြင့် မြန်မာ့ ရိုးရာပန်းချီစာအုပ်တုန်းက လည်း ရေးသူ ဦးအေးမြင့်ကိုရော ဘာသာပြန်သူ ကျွန်တော့်ကိုပါ Toyota Foundation က ကျွေးမွေးဧည့်ခံကာ လက်ဆောင်တွေနဲ့ စာမူခ ပူဇော် တာပါ။ ၁၉၆၅ ဆီက ဂျာမန် မြန်မာ ကဗျာစာအုပ်ထုတ်သူ FranzEppert ကလည်း ကျွန်တော့်ဘာသာပြန်ကို သုံးပြီး ပိုက်ဆံမပေးပေမယ့် တကူးတက စာအုပ်ပို့ပေးဖော် ရပေတယ်။ သူသုံးထားတဲ့ကဗျာကို ပြန်သုံး တဲ့ Burma (Myanmar) the Golden ကိုထုပ်ဝေသူ ဂျာမန် ဓါတ်ပုံဆရာနဲ့ သြစတရီးယန် စာရေးသူတို့ကတော့ ခုနက တင်ပြခဲ့တဲ့ မြန်မာတွေနဲ့ တယ်မကွာဘူး။ စာအုပ်တောင် ပို့ဖော်မရကြဘူး။ ဖော်ပြထားပုံကလည်း ကဗျာဆရာ နာမည် မပါ။ ဘာသာပြန်သူ ကျွန်တော့်နာမည်ပဲပါလေတော့ ကျွန်တော်ပဲ ကဗျာ ဆရာ ဖြစ်သလိုလို။ တစ်ခုတော့ ရှိရဲ့။ စာအုပ်မထွက်ခင်က FranzEppert ကိုတော့ ခွင့်တောင်းသေးသလား မပြောတတ်ဘူး။ အဲဒီတုန်းက ဒီစာအုပ် မြန်မာပြည်မရောက်သေးတဲ့အချိန် (၁၉၈၂) မိတ်ဆွေ အမေရိကန် ဘာသာ ဗေဒဆရာ Julian Wheatley က ဝယ်လာပြီး လက်ဆောင်ပေးလို့သာ ဓာတ်ပုံတွေ ဝေဝေဆာဆာနဲ့ စာအုပ်ကြီးကို လက်ဝယ်ရခဲ့တော့တယ်။ အခု တော့လည်း အဲဒီစာအုပ် အင်းဝမှာ ဝယ်လို့ ရနေပါပြီ။