မောင်သာနိုး - ရမ်သမ်အကြောင်း

          ကျွန်တော်တို့ ငယ်ငယ်တုန်းက ကျွန်တော့်ရဲ့ ဖခင်ကြီးဟာ ညည ဆို ဘုရားစာတွေရွတ်ရင် သူအလွတ်ရတဲ့ “ပါရမီ” တို့၊ “ကိုးခန်း”တို့ထဲက လင်္ကာပိုဒ်တွေကို သံနေသံထား မှန်မှန်နဲ့ ရွတ်လေ့ရှိတယ်။ ငယ်စဉ်က တော့ အဓိပ္ပာယ် ဘာမှန်းမသိခဲ့ဘူး။ နားထောင်လို့ အကောင်းသားလို့ တော့ ထင်မိရဲ့ ။ ဒီလိုနဲ့ ဇာတိပုည ဂုဏ်မာနဖြင့်”တို့၊ သကျ ရူပ်ကြံ ကြံသမျှတို့ ဆိုတာတွေ ကျွန်တော်တို့ နားယဉ်လာခဲ့တယ်။ သီချင်းဆို သလို တချို့ဘုရားစာရွတ်သလို ချွဲချွဲပျစ်ပျစ် ဆွဲဆွဲငင်ငင် မလုပ်ရဘဲနဲ့ ပုံမှန်ရွတ်သွားရုံနဲ့ နားအရသာတစ်မျိုးရှိနေတာကို စွဲမှတ်လာခဲ့မိတယ်။

          ခု ကြီးလာတဲ့အခါကျတော့ ဒီကဗျာလေးတွေ ဘာကြောင့် နား အရသာရှိရတာပါလိမ့်ဆိုတာကို မကြာမကြာ စဉ်းစားကြည့်မိတယ်။

          ကျွန်တော် တင်ပြလိုတဲ့အချက်ကို သဘောပေါက်ဖို့အတွက် ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရရဲ့ ကိုးခန်းပျို့ထဲက လင်္ကာတစ်ပိုဒ်လောက်ကို အသံ ထွက် ဖတ်ကြည့်ဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်။ (ပုံမှန်စာဖတ်သလိုပဲ ဖတ်ရပါမယ်။ ရွှေမန်းတင်မောင် မဲဇာတောင်ခြေ” ဟဲနည်းမျိုး မလုပ်ပါနဲ့။) ဒါပေမဲ့စာတက်စ ကလေးငယ် ဖတ်သလိုမျိုးတော့လည်း မဟုတ်ဘဲ ဌာန်က ရိုဏ်းကျကျ၊ အဖြတ်အတောက် မှန်မှန်၊ လေးလေးပင်ပင်၊ ပီပီသသ ဖြည်းဖြည်းချင်း ဖတ်ရပါမယ်။

          မြန်မာကဗျာဟာ ကာရန်ကို အခြေခံပြီး ဖွဲ့ယူတာဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် အခြားဘာသာများရဲ့ ကဗျာများလို အသံစနစ်မျိုး မြန်မာ ကဗျာမှာ မရှိဘူးလို့ ကျွန်တော်တို့တစ်ခါက မှတ်ထင်ဖူးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကဗျာဆိုတာ သီချင်းက မြစ်ဖျားခံလာတာဖြစ်လေတော့ အသံကို ပမာ မထားဘဲ ကဗျာရေးဖွဲ့လို့ရတယ်ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့လည်း တစ်ဖက် က ထင်မိရဲ့။ ကျွန်တော်တို့ တချို့ လူငယ်များ ကဗျာစပ်လာတာကို ဖတ်ကြည့်ပြီး “ထောင့်” နေတယ်လို့ မကြာမကြာ ဝေဖန်လေ့ရှိကြတယ် မဟုတ်လား။ ။

          မြန်မာကဗျာမှာ အသံစနစ်ရှိပုံကို လေးလုံးစပ်လင်္ကာတွေ လေ့လာ ကြည့်ရင်ဖြင့် တယ်မသိသာဘူး။ ဒွေးချိုး လေးချိုး စတဲ့ အချိုးစပ်ကဗျာ တွေကို စမ်းကြည့်မှ ပိုပေါ်လွင်တယ်။

ပန်ပါကွယ် ပန်ပါ။

ရွှေဝါဝါ တောင်ပေါ်ဆီ

ဒီမောင် ယူလာတာ။

          ဒါဟာ ဒွေးချိုး လေးချိုးစပ်ဖို့ ကြိုးစားထားတာဆိုရင် ‘ထောင့်” တယ်။ တစ်ခုခု အသံလို” နေတယ်လို့ ကဗျာနဲ့ကျွမ်းသူတိုင်းက ချက်ချင်း ဝေဖန်မိပေလိမ့်မယ်။ သူနဲ့ယှဉ်ပြီး အောက်က ကဗျာလေးကို ဖတ် ကြည့်ပါဦး။

ပန်ပါတဲ့ ပန်ပါ။

ရွှေမင်းဝံ တောင်ပေါ်က

ပန်းချိုးလို့ လာ။

           ဒီမှာကျတော့ မထောင့်တော့ဘူး။ ဖတ်လို့ညက်နေတယ်။ ပြေပြစ် နေတယ်။ ဒါကို အတတ်ပညာစကားနဲ့ပြောရရင် နိမ့်မြင့်သံ ညီသွား တယ်။ ရစ်သမ်(Rhythm) ရှိလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဆန်းစစ်ကြည့်ရင် အဲသလို ရစ်သမ်ရှိသွားအောင် တဲ့၊ မင်း၊ ရိုး၊ က၊ ပန်း၊ ချိုး လို့ အက္ခရာလေးတွေက လုပ်ပေးလိုက်တာဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရလိမ့်မယ်။

          ကဗျာရစ်သမ်ကို အင်္ဂလိပ်စတဲ့ ဥရောပ ဘာသာစကားအများမှာ တော့ အသားပေး ရွတ်ရတဲ့အသံ (Accent or stress) ပါ၊ မပါပေါ် မူတည်ပြီး ဆုံးဖြတ်တယ်။ ပါဠိ၊ သက္ကတ၊ လက်တင်တို့ကတော့ သရ အတိုအရှည်ကို ဂရု-လဟု ခွဲပြီး ဆုံးဖြတ်တယ်။ တရုတ်မှာတော့ တုန်း ကိုကြည့်ပြီး သတ်မှတ်တယ်။ မြန်မာဟာ တရုတ်လို တုန်းဘာသာ စကားဖြစ်လေတော့ တုန်းကိုကြည့်ပြီးတော့ အသံစနစ်ကို ဆုံးဖြတ်ကြရ ပါမယ်။

          မြန်မာစကားမှာ သရသံတွေဟာ အတက်အကျ စတဲ့သဘောအရ သရတစ်ခုမှာ အသံခွဲ သုံးမျိုးစီရကြတယ်။ အ ဆိုတဲ့ သရကနေ အ၊ အာ၊ အား သုံးမျိုး၊ အိ ဆိုတဲ့ သရကနေ အိ၊ အီ၊ အီး သုံးမျိုး စသ ဖြင့်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကို ကျွန်တော်တို့က တုန်း(Tone) လို့ ခေါ်တယ်။ မြန်မာမှာ တုန်းသုံးမျိုးရှိတယ်ပေါ့ ။ (ဆရာ့ ဆရာ တော်တော်များများ ကတော့လည်း လေးမျိုးလို့ ဆိုကြသေးရဲ့ ။ အက်၊ အတ်၊ အစ် ဆိုတဲ့ သက်အောင့်သံနဲ့ ဆိုရတဲ့ အသံတွေကို စတုတ္ထတုန်းရယ်လို့ သတ်မှတ် ကြတယ်။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ အ၊ အိ၊ အု တို့နဲ့ တစ်ဂိုဏ်းတည်း တုန်းလို့ပဲ မှတ်ယူသွားကြမယ်။) ဒီသုံးမျိုးမှာမှ တုန်း ၂ ဟာ မနိမ့်မမြင့် သံမှန်၊ ဝါ၊ သံပြေ(Level tone) ဖြစ်ပြီး ၁ နဲ့ ၂ က အကျတုန်း (Falling tones) ဖြစ်တယ်။ သံပြေတုန်းကို ပုံမှန်အသံရယ်လို့ သတ်မှတ် လိုက်ပြီး အကျတုန်းတွေကို သံထူး (Deflected tone) ရယ်လို့ သတ်မှတ်လိုက်တယ်။ သံမှန်တုန်းနဲ့ သံထူးတုန်းတို့ကို တစ်လှည့်စီ အလှယ် အလှယ် ထည့်သွင်းဖွဲ့ သီတာဟာ မြန်မာကဗျာရဲ့ ရစ်သမ်သဘော အခြေခံပါပဲ။

          သံမှန်ကို (ခ)၊ သံထူးကို (-) နဲ့ သင်္ကေတ အမှတ်အသားပြုပြီး ပြရရင် ဒီလိုရမယ်။

          ဇာတိ ပုည ဂုဏ်မာနဖြင့် .- .- ..--

          သံပ ဟုံးစုံ ဖက်မဲ့ ကြုံးသား . . - - • - -

         အားသုံး ထောင်ထား မျိုးလေးပါး၏ • - , - - • - .

          တက်ပွားစောင်းမာန် လွှား တံခွန်ကို • -•• -• • •

          ဒီနေရာမှာ သတိပြုစရာလေးတွေကတော့ တုန်း ၁ ရော၊ ၃ ပါ သံထူးလို့ ဆိုပေမယ့် ၃ နဲ့ ယှဉ်လိုက်တဲ့အခါ ၁ ဟာ အားပျော့သွား တယ်။ ဒါကြောင့် သံမှန်ပဲ သဘောထားရမယ်။ တုန်း ၃ ချည်း နှစ်လုံး သုံးလုံးဖြစ်နေရင်လည်း ကာရန်ကျရာ တုန်းကိုသာ သံထူးလို့ သတ်မှတ် တယ်။ “လွှားတံခွန်” က “တ” ဟာလည်း ရွတ်ဆိုရာမှာ တုန်းမရှိဘူး။ ဒါကြောင့် သံမှန်ပဲ။

          ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရရဲ့ ကဗျာတွေကိုကြည့်ရင် သံမှန်တုန်းနဲ့ သံထူး တုန်း အလှယ်အလှယ်လုပ်ပြီး ရစ်သမ်ဖြစ်အောင် သုံးသွားတာတွေ့ ကြရမယ်။ တစ်ခါတလေ တစ်ခုခြားစီ၊ တစ်ခါတလေ နှစ်ခုခြားဆီ ပုံစံအမျိုးမျိုး ရေးဖွဲ့ လေ့ရှိတယ်။ မြန်မာလင်္ကာမှာ လေးလုံးတစ်ပါဒ ဖွဲ့ကြရာမှာ လေးလုံးမှာ သံထူးအနည်းဆုံး တစ်ခုပါရှိရင် အသံပြေပြစ် တယ်လို့ ဆိုနိုင်တာပါပဲ။

          မြန်မာကဗျာမှာ ကာရန်ယူရာမှာကိုပဲ အသံစနစ်က စကားပြောပါ တယ်။ ကဗျာ မကျွမ်းကျင်သူ တစ်ဦးအဖို့ အသံကို ပဓာနမထားဘဲ ခြေဦးတည့်ရာ ကာရန်တွေ ယူသွားလေ့ရှိပေမယ့် ကဗျာဝါးဝသူကတော့ သူယူမယ့် ကာရန်ကို အသံစနစ်အရ ဆုံးဖြတ်ပြင်ဆင်ပြီးမှ ယူလေ့ရှိ တယ်။ ဥပမာ -

          ဇာတိ ပုည ဂုဏ် မာနဖြင့်

          သံပ ဟုံးစုံ ဖက်မဲ့ ကြုံးသား

          ဒီ သုံးပါဒ ကာရန်အုပ်စုမှာ ကာရန်ယူထားတာက ည၊ န၊ ပ တို့ဖြစ်တယ်။ တုန်း ၁ တွေပေါ့။ သူတို့ အသီးသီးဟာ ကိုယ့်ပါဒမှာကိုယ် သံထူးချည်းပဲ။ အဲသလို တုန်း ၁ တွေချည်းယူလာပြီးတဲ့နောက် ဒုတိယ ကာရန် အုပ်စုမှာကျတော့ ဆရာတော် ရဋ္ဌသာရဟာ ပိုပြီးအသံဟိန်းတဲ့ တုန်း ၃ တွေကို (စုံ၊ ကြုံ၊ သုံး) ယူလိုက်ပြန်တယ်။ နောက် ဆက်ပြီးတော့လည်း ဒီအတိုင်းပဲ ယူတယ်။ (ထား၊ ပါး၊ ပွား) အသံတွေဟာ တစ်ဆင့်ထက်တစ်ဆင့် ပိုမြည်ဟိန်းလာသလိုပဲ။ ဒီအခါမှာ ဆရာတော် က နောက်အုပ်စုမှာ အသံကို ဖြေချလိုက်တယ်။ မာန်၊ ချန်၊ ဝှန် ရယ်လို့ သံပြေနဲ့ တစ်အုပ်စု ညှပ်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ပြီးတော့မှ တစ်ခါ ပြန်ပြီး တိုင်း၊ လှိုင်း၊ ပိုင်း ဆိုပြီး တုန်း ၃ တုန်းတွေနဲ့ ယူပြန်တယ်။ ဒီလိုနဲ့ ဆရာတော် ကာရန်ယူသွားပုံဟာ လှိုင်းကြီးများ လှိမ့်လာသလို တက်သွားလိုက်၊ အိကျသွားလိုက်၊ တက်သွားလိုက်နဲ့ ရှိပါတော့တယ်။ ဒီကာရန် အသံလှိုင်းတွေရဲ့ အရှိန်အဟုန်မှာ ကျွန်တော်တို့ ကဗျာဖတ်သူ၊ နာသူတွေ ညှို့ချက်မိ” ပြီး ပါသွားရတော့တာပါပဲ။

          အဲဒီတော့ ဂန္ထဝင် မြန်မာကဗျာဖွဲ့ သီရာမှာ ကဗျာဆိုသူဟာ အချက် သုံးချက်ကို ဂရုပြုပြီး ဖွဲ့သီသွားတယ်လို့ ဆိုရပါမယ်။

          (၁) တစ်ပါဒနဲ့ တစ်ပါဒ ကာရန်နဲ့ ဆက်သွယ်ယူသွားတယ်။

          ( ၂ ) ယူသွားတဲ့ ကာရန် အုပ်စုများဟာလည်း သံပြေ တစ်လှည့်၊ ကျသံ တစ်လှည့် ဖြစ်နေစေတယ်။

          (၃) တစ်ပါဒစီ တစ်ပါဒစီမှာလည်း ကျသံ အနည်းဆုံးတစ်ခုဟာ သံထူးအဖြစ် ပါဝင်နေရတယ်။ ဒီ သုံးခု ချက်ပိုင်”မှ ကဗျာရဲ့ ရစ်သမ် ဟာ ချောမွေ့ တယ်။ ကဗျာဆရာရဋ္ဌသာရရဲ့ ကိုးခန်းပျို့ဟာ ဒီပုံစံချည်း ဖြစ်နေတာကို လေ့လာကြည့်ရင် တွေ့နိုင်ပါတယ်။

 ထိုခါ နှိုင်းလျော်

ပမာသော်ကား ကော်ကနုဒ (ကျော်- သော်-ကော်၊ သံပြေ)

ကျော်စောလှသား

ပုပ္ပ ပဒုံ (ဒ-လှဖ၊ သံကျ)

ကြာဖူးငုံ လျှင်

တိမ်ခြုံ ပယ်တွန်း(ဒုံ --ခြုံ၊ သံပြေ)

ရဝိ ထွန်းမူ

 ပျံ့မွှန်း နံ့ကြွယ် (တွန်း-ထွန်း-မွန်း၊ သံကျ)

ဆင်း တင့်တယ်လျက်

သွယ်သွယ် ရံသည် (ကြွယ်-တယ်-သွယ်၊ သံပြေ)

          သံပြေနဲ့ ကာရန်ယူထားတဲ့ သုံးပါဒ တစ်အုပ်စုက ပါဒတိုင်းမှာပဲ သံကျတုန်းတစ်ခု သံထူးအဖြစ်ပါနေတာ သတိပြုပါ။ ဥပမာ- “ပမာ သော်ကား” မှာ “ကား” “ကြာဖူးငုံလျှင်” မှာ “ဖူး”

         ဒီလို အသံနဲ့ ကာရန်ကို တက်လိုက်-ကျလိုက်၊ တက်လိုက်ကျလိုက် ယူသွားတာဟာ ပုံမှန်ရစ်သမ်ပါပဲ။ အဲဒါကိုမှ တစ်ခါ တာရှည် သွားပြန်ရင် အီမသွားရလေအောင် ကဗျာဆရာက အပြောင်းအလဲလေး တွေ ဖောက်ထည့်ပေးလေ့ရှိပါတယ်။ ကိုးခန်းပျို့ရဲ့ အစဦးဆုံးပိုဒ် ဇာတိပုည” မှာ ပြောခဲ့တဲ့ ပုံစံအတိုင်း ဆရာတော် ရဋ္ဌသာ ကာရန် ယူသွား လိုက်တာ၊ ကာရန်အုပ်စု ရှစ်ခု၊ ပါဒအားဖြင့် ၁၇ ပါဒရှိတဲ့အခါကျတော့ ကာရန်ပုံစံကို ၄-၃-၂ ကနေ ၄-၁ ပြောင်း၊ တစ်ခါ ၃-၂ ပြောင်း၊ ပြီးမှ ထုံးစံအတိုင်း ၄-၃-၂ တွေ ဆက်ယူသွားပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ကာရန် အုပ်စု ခုနစ်ခု၊ ပါဒ ၁၄ ခုရှိသွားပြန်တော့ ၄-၂ ကာရန်တွေ သုံးခု ဆက်တိုက် ထည့်ပေးလိုက်ပြန်တယ်။ အဲဒီနောက် အဆုံးထိ ၄-၃-၂ တွေချည်း ယူသွားပြန်တယ်။ အာဖရိက ဗုံသမားဟာ တီးကွက်တစ်ခုကို မှန်မှန်တီးသွားရာက အတန်ကြာတော့ သွက်သွက်တီးတာကလေး ညှပ်တီးပေးလိုက်၊ ပြီး ပုံမှန်ဆက်တီး၊ တော်တော်ကြာ ခပ်ပြင်းပြင်း ကလေး တီးပေးလုပ်နေတာမျိုးပါပဲ။

          ကဗျာဆရာဟာ သူဖော်လိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကို စကားလုံးအနက်ကို သုံးပြီး အလင်္ကာတွေ၊ ဥပမာ-ဥပစာတွေနဲ့တင်ဖော်တာ မဟုတ်ဘဲ၊ စကားလုံးရဲ့ အသံနဲ့လည်း အားဖြည့်ဖော်ပေးနိုင်ရတယ်။ အဲဒီတော့မှ အဓိပ္ပာယ်က ပြောနေတဲ့သရုပ်ဟာ ပိုပြီး အားကောင်းပီပြင်လာတယ်။ ဒါမှ ကဗျာကောင်းမည်ပါတယ်။ အကြော်စား ကဗျာဆရာဟာ စကားလုံး လှလှကိုသာ အားပြု ဖော်ကျူးတတ်ပြီး ကဗျာဆရာကောင်း ပီသလေ အသံကို စစ်ကူယူလေပါပဲ။

အဖန်ဖန်လျှင် တသန္ဓေ တပေ

လျဉ်းလျဉ်း တညှင်း ဆိုးဆိုး

တညှိုး လျလျ တတ လွမ်းလွမ်း

တသမ်း ဟယ်ဟယ် တတွယ်

တာတာ တဟာ လှိုက်လှိုက် တရှိုက် ငင်ငင်

တပင် ပန်းပန်း တဝန်း လျားလျား

ရဟတ် ချားသို့

          ဆိုတဲ့ သံသရာဖွဲ့ ဟာ နာမည်ကြီးပေါ့။ ဒီကဗျာပိုဒ်မှာ ဆရာတော် ဟာ ကာရန်ယူပုံကလည်း ၄-၂ ဆိုတဲ့ သွက်လက်တဲ့ စနစ်နဲ့ ချည်း ယူထားတယ်။ အသံအရလည်း “...”ဒါမှမဟုတ် “...”ပုံစံချည်း ယူပြီး ချားရဟတ်လည်ပုံ ပေါ်လွင်အောင် သွက်သွက်ကလေး အလှယ် အလှယ် လုပ်ထားပါတယ်။ ဒီလို ရစ်သမ်ကို ကိုယ်လိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ပေါ်အောင် သွက်ပေးလိုက်၊ နှေးပေးလိုက် လုပ်တာ ဆရာတော်ရဲ့ စာပုလဲပန်း မှာ အများအပြား တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ တစ်ခါ ဟောဒီ လင်္ကာပိုဒ်လေးကို ကြည့်ပါဦး။

ရှင်မွန် ပီပီ လှမ်းချီ ညင်းညင်း

မပြင်း သွားမြဲ လက်လွှဲ ညံ့ သက်

မကွက် မလှည့် ရှေ့တည့်တည့်သို့

ကြည့်သည် ယုဂတ် မတ်သည် ဖြောင့်ဖြောင့်

စောင့်သည် ဣန္ဒြေ ဆွမ်းရပ် ထွေသည်

ဒီအပိုဒ်မှာလည်း အထက် အပိုဒ်တုန်းကလိုပဲ ကာရန်စနစ်က ၄-၂ အများစု သုံးထားတာပဲ။ ဒါပေမဲ့ နောက်နားမှာ ၄-၃-၁ တစ်ခါ၊ ၄-၁ နှစ်ခါပါတယ်။ အသံစနစ်ကလည်း “---1--” စသဖြင့် တစ်ပါဒမှာ အနည်းဆုံး သံထူး နှစ်ခုပါတာမျိုး လုပ်ထားတယ်။ အဲဒီတော့ ချားရဟတ် လည်သလို သွက်သွက်မဟုတ်တော့ဘဲနဲ့ လေးလေး မှန်မှန် ဣန္ဒြေရရ လှုပ်ရှားနေတဲ့ ဟန် ပေါ်ထွက်လာပါတယ်။ “ရှင်မွန်ပီ ” ကနေ “မကွက်မလှည့်” ထိ ကာရန်ရော အသံကပါ မှန်မှန်မှန်မှန် သွားနေပုံကို ပြတယ်။ အဲသလိုဖြစ်အောင် ၄-၂ ကာရန်စနစ် နဲ့ -.-.” အသံစနစ်တို့က ဖော်ကျူးပေးနေတယ်။ အဲဒီနောက်မှာ ကာရန်စနစ်က ၄-၃-၁ ပြောင်းသွားပြီး အရှိန်နှုန်းကို မတက်အောင် မှန်တမ်းမှာပဲ ရှိအောင် အားဖြည့်ခံပေးလိုက်သလို ရှိတယ်။ ဒီနောက်မှာကာရန်စနစ်ချည့်သုံးပြီး အသံစနစ်ကို “--”ပြောင်းလဲသုံးသွား လိုက်တာကလည်း မှန်မှန်နဲ့ ဣန္ဒြေရရ လှမ်းသွားနေတဲ့ ပုံဟန်ကို ခိုင်ခံ့ သထက် ခိုင်ခံ့အောင် လုပ်ပေးသလို ရှိပါတော့တယ်။

          လင်္ကာပိုဒ်ရေ ၂၂ မှာ စည်းစိမ် ခံစားနေရတာကို ဆရာတော်က

          မကျ မညှိုး • -• -

           မစိုး မရိမ် (တုန်းမဲ့ “မ”နဲ့ယှဉ်တော့ သံပြေ “ရိမ်” သံထူး .-.- ဖြစ်လာရ)

           နတ် စည်းစိမ်သို့

• - -

          ရယ်လို့ စပ်သွားတာဟာဖြင့်ရင် မကြောင့်မကြ အပူအပင် မရှိ၊ အကျအဆင်း မရှိ၊ တောက်လျှောက် စည်းစိမ်ခံနေပုံ သရုပ်ကို အသံ အနေအထားက ဖော်ကျူးပြနေပါတော့တယ်။

          လင်္ကာပိုဒ်ရေ ၉ ဟာ ဘုရင်ကို သားရအောင် လုပ်မပေးရကောင်း လားလို့ ညောင်ပင်စောင့်နတ်ကို ပုရောဟိတ်ပဏ္ဏားက ကြိမ်းတဲ့ အပိုဒ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအပိုဒ်မှာ ကျွန်တော်တို့ ဇာတ်ရုပ်လေးတွေမှာ ကြားနေကျ ဘာကြိမ်း ညာကြိမ်းဆိုတာမျိုး အသံထွက်အောင် ဆရာတော်က ရေးဖွဲ့ ထားတယ်။

လူကို ယုတ်မြတ် မသိတတ်သည်

စောင့်မှတ် ရုက္ခ ဟယ်ဒေ၀။

ပြည်မ သေဌ်နင်း ငါတို့ မင်းဝယ်

 နင် လိုဖွယ်ကား အဘယ် ကိစ္စ

မရခဲအင်/ ငြိုငြင်သနည်း/

ပစ္စည်း ချမ်းသာ မယုတ်ရာသား