မောင်ရှင်စော - ကေတီဗွီ

မောင်ရှင်စောကေတီဗီသို့ ပလေတိုနှင့် အလည်တစ်ခေါက်

 

          မောင်ရှင်စောရဲ့ကေတီဗီကအပြန်မှာ“အသိအမှတ်ပြုခြင်းမခံရတဲ့ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ဥပဒေပြုသူများဟာ ကဗျာဆရာတွေသာဖြစ်ကြတယ်” ဆိုတဲ့ ဂျော့အော်ဖန်ရဲ့ စကားကို အလေးအနက်ထောက်ခံလိုက်တယ်။

          ငွေဟာ ကြွယ်ဝချမ်းသာသူများအတွက် တရားဥပဒေသာဖြစ်ပြီး ဆင်းရဲမွဲတေသူများအတွက် ထောင်တွေ၊ လက်ထိတ်တွေ ဖြစ်လာနေပြီလားဆိုတာ ကိုပါ စဉ်းစားပြီး အသက်ရှူကျပ်လာတယ်။

          စာရွက်ထပ်ကြီးရဲ့အောက်ခြေကပလူပျံနေတဲ့လက်မှတ်တွေဟာ ကျွန်မအနာဂတ်ကို လက်ထိတ်ခတ်လိုက်ကြတယ်။

          ကျွန်မဟာ ... အနုတ်ခံထားရတဲ့ ပျိုးခင်း 

          ကျွန်မဟာ ... ကျောင်းအထုတ်ခံလိုက်ရတဲ့ အတန်းပိုင်ဆရာ

          ကျွန်မဟာ ... ဥဩငှက်ဥပေါ် ဆောင့်ကြောင့်ထိုင်နေတဲ့ ကျီးကန်းမ

          ကဗျာကို သွယ်သွယ်ဝှက်ဝှက်မရေးဘဲ ဖတ်သူကို တိုက်ရိုက်သိစေ၊ ခံစားစေမယ့်စကားလုံးတွေကို သေသေချာချာ ရွေးချယ်ထားတယ်။ ကဗျာထဲက ကိုယ်စားပြုခံအနှုတ်ခံထားရတဲ့ ပျိုးခင်း၊ ကျောင်းအထုတ်ခံလိုက်ရတဲ့ အတန်းပိုင်ဆရာဥဩငှက်ဥပေါ်ဆောင့်ကြောင့်ထိုင်နေတဲ့ကျီးကန်းမတို့ဟာအငှားကိုယ်ဝန်ဆောင်နီဂရိုးမအကြောင်းကို သတင်းတပုဒ်ကနေ ဖတ်ပြီး ကဗျာတပုဒ် ဖန်တီး တယ်လို့ မောင်ရှင်စောက ဆိုတယ်။ ဒီအခကြေးငွေကြောင့် ချုပ်လိုက်ရတဲ့ကတိကဝတ်စာချုပ်အောက်မှာနီဂရိုးမ,လိုကျွန်တော်တို့ဘဝတွေဘယ်လောက်မွန်းကျပ်ပိတ်လှောင်နေရပြီလဲ။ ကဗျာဆရာကတော့ နီဂရိုးမနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်စား စာချုပ်ဖောက်ဖျက်ခြင်း”ဆိုတဲ့ ကဗျာတပုဒ်နဲ့ ဥပဒေပြုလိုက်တယ်။

          မောင်ရှင်စောဟာ အခု ကေတီဗီနှင့် အခြားကဗျာများအပြင် - 

    (၁) အရိုင်းတူရိယာ ကဗျာလုံးချင်း 

    (၂) ကြောင်ကလေးနှင့် အခြားဝတ္ထုတို လုံးချင်း 

    (၃) နှင်းရိပ်ပြာမှောင် ဝတ္ထုလုံးချင်း စာအုပ်တွေ ရေးသား ထုတ်ဝေထားသူ တယောက်ဆိုတာ သိရတယ်။

          ဒီ ကေတီဗီနှင့် အခြားကဗျာများကို အင်္ဂလိပ် မြန်မာ နှစ်ဘာသာနဲ့ထုတ်ဝေပြီး ကဗျာအများစုဟာ Lyric ကဗျာအမျိုး အစားတွေများနေတာ တွေ့ရတယ်။ ဒီနေ့ လူသားဂုဏ်အင်တွေပျောက်ဆုံးနေမှု။လူသားတွေရဲ့ ကောင်းမြတ်ခြင်းတရားတွေ အပစ်ပယ်ခံ၊ အမေ့ခံထားရ ဒီဒဏ်ရာ အနာတရတွေ တင်းကြမ်းပြည့်နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့ အစည်းကို ပြန်လည်စီရင်ဖော်ထုတ်ရေးသားရာမှာ ကဗျာဟာ အကောင်းဆုံးလက်နက်တခုဖြစ်ပြီး လိုင်းရစ် ကဗျာအမျိုးအစားနဲ့ရေးသားဖန်တီးလိုက်ခြင်းဟာကျနော့်အတွက်အကောင်းဆုံးပါလို့EdwardHirschရဲ့အင်တာဗျူးတခုမှာပြောတာကို အမှတ်ထင်ထင်ရှိစေခဲ့တယ်။ ကြာလေလေ အဆိုးဝါးဆုံးရာစုနှစ်ဖြစ်လာလေလေလို့ တံဆိပ်ကပ်လိုက်တာကလည်း Elizabeth Bishop ဖြစ်နေတာတွေ့ရတယ်။ 

          ကျွန်မတို့ ဘဝတွေကလည်း ဝါကျတည်ဆောက်ပုံ မမှန်ကန်ပါဘူး

           ဒါပေမဲ့ ဒါဟာ အမှောင်နဲ့ ချိန်တွယ်ရတဲ့ ဝန်ဆောင်မှုပါရှင်၊ 

          “အမ္ဗပါလီ အစ “မော်နီကာဗယ်လူချီ" အဆုံး ကျွန်မတို့အားလုံးဟာ

           ရှင်တို့ယောက်ျားတွေရဲ့ လျှို့ဝှက်တဲ့စက်ရုံမှာ အချိန်ပိုဆင်းရတဲ့ 

           ခွေးသွားစိပ်တွေပါပဲ။

           မောင်ရှင်စောက ခွန်အားနဲ့ အတတ်ပညာတွေ ဈေးပေါနေတဲ့ခေတ်ထဲကဆယ်ကျော်သက်အမျိုးသမီးတွေ မနိုင်ဝန် ထမ်းပေးနေရတဲ့ မောင်လေးတွေကျောင်းစရိတ်၊ မိသားစု စားဝတ်နေရေး စရိတ်စကတွေကို အမှောင်နဲ့ ချိန်တွယ်ရတဲ့ ဝန်ဆောင်မှု၊ လျှို့ဝှက်တဲ့စက်ရုံမှာ အချိန်ပိုဆင်းရတဲ့ ခွေးသွားစိပ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးတွေဟာ အလွန်မတန် နာကျင်စေတယ်။

          ဒီစကားလုံးနောက်ကွယ်မှာ ဘဝတွေအမှောင်ကျနေသိက္ခာမဲ့နေတာ၊ လူ့ဂုဏ်အင်္ဂါတွေပျောက်ဆုံးနေတာကိုပါကဗျာဖတ်သူမှာတနင့်တပိုး ထိရှစေတယ်။ ဒီလိုဝန်ဆောင်မှုတွေနဲ့ အလဲအလှယ်လုပ်နေရတဲ့ အနာဂတ်ကလေးငယ်တွေရဲ့ပညာရေး၊ စားဝတ်နေရေး နိမ့်ကျမှုမညီမျှမှုတွေဟာ တနေ့လုပ်ခအခြေခံလစာကျပ်၃၆၀၀တောင်းနေတဲ့စက်ချုပ်သမတွေ ၊ဆင်းရဲမွဲတေနေတဲ့ လက်တင်အမေရိက ကလေးငယ်သုံးဆယ့်ငါးသန်း၊ အာဖရိကဒုက္ခသည်တွေကို ကျနော်တို့ ဝန်းကျင်ရဲ့တကယ့်အရှိတရားတွေအဖြစ် ဒီကဗျာကတဆင့် မြင်စေတယ်။ကြားစေတယ်။

          ကျနော်တို့ကမ္ဘာကြီးရဲ့ စီးပွားရေးမညီမျှမှု ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုအတိဒုက္ခရောက်နေတဲ့ လူဦးရေသန်းတထောင်အတွက် တကယ်မျှော်လင့်စရာတွေဖြစ်လာအောင် ဘာတွေလုပ်ပေးနိုင်မလဲ နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်ကြာကြာ လူနေမှုအဆင့် အတန်း အဆမတန်ကွာဟနေကြတာကို မကုစားနိုင်ဘူးဆိုရင် နောက်ထပ် နှစ်လေးဆယ်အတွက် ကမ္ဘာကြီးကို ဘယ်လို အကောင်းမြင်ပေးရမလဲ။ ကျနော်တို့ အကောင်းမြင်သမားတွေမဟုတ်လားလို့ PaulColier က အောက်ခြေသန်းတထောင် ဆိုတဲ့ စာအုပ်မှာ စီးပွားရေးပညာရှင်တယောက်ရဲ့ကိန်းဂဏန်းအထောက်အထားနဲ့ အနာဂတ်လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်နေတာဖတ်လိုက်ရတယ်။ ဒီကော်ပိုရိတ်တွေ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားလည်းရှာ၊ဒီအောက်ခြေသန်းတထောင်အတွက်ထည့်စဉ်းစားလာနိုင်မယ့်ကော်ပိုရိတ်တွေရဲ့တာဝန်ယူမှု၊ဝိသမလောဘထားမှု၊ လူမှုရေးအသိစိတ်တွေနဲ့ပြုပြင်ရင်းလည်းစိတ်အခံသာနဲ့သာမောင်းနှင်ကြဖို့ PaulTudorJoneကလည်းTedtalkမှာဟောပြောတာ နားထောင်လိုက်ရတယ်။ အရင်းရှင်စနစ်ရဲ့ဖခင်တဦးဖြစ်တဲ့AdamSmithရဲ့တရားမျှတမှုမရှိတဲ့အချိန်မှာ ငါတို့ လူဘောင်လောကပျက်သုဉ်းမယ့်နေ့ပဲဆိုတဲ့ စကားကို ကိုးကားပြီး နောက်နှစ်၂၀ကျော်လောက်ဆို မောင်းသူမဲ့ကားတွေက၄၇%လောက်အမေရိကန်အလုပ်သမားတွေနေရာဝင်ယူတော့မှာသေချာနေချိန် မျှတမှု မရှိတော့ရင် စီးပွားရေးဟာ၊ အကျိုးအမြတ်တခုဟာ ကိန်းဂဏန်းတွေထက် ပိုမလာဘူးလို့ စွဲချက်တင်လိုက်တယ်။

          ဆင်းရဲမွဲတေနေတဲ့ 

          လက်တင်အမေရိက ကလေးငယ် သုံးဆယ့်ငါးသန်းအတွက်

          ရှာကီရာဟာ သူမရဲ့ လုံးဝန်းတဲ့တင်ပါးအိအိတွေကို

          ဝှေ့ယမ်း လှုပ်ခါပစ်လိုက်တယ်

          အင်ဂျလီနာဂျိုလီ လှစ်ဟပြလိုက်တဲ့ ညဝတ်အင်္ကျီထဲက 

          ပန်းနုရောင် ပေါင်တံတွေဟာ 

          အာဟာရချို့တဲ့နေတဲ့ အာဖရိကဒုက္ခသည်တွေဆီ

          တဖွဲဖွဲဝင်လာမယ့် ရန်ပုံငွေတွေပဲ

            ကဗျာဆရာဟာ ဒီကဗျာကို စဖွင့်တဲ့အချိန်မှာတင် နှစ်သက်ဖွယ် အသံများ ပါအောင် စကားလုံးသုံးစွဲမှုကို အားထုတ်တာ သိသိသာသာပဲ။ စကားလုံးများနောက်ကွယ်အဓိပ္ပါယ်တွေကpaul collier, paul jone, jared diamondတွေရဲ့ပညာရှင်တွေ ဒီနေ့ကမ္ဘာကြီးကို မီးမောင်းထိုးပြနေသလိုအနက်ကျယ်ဝန်းတယ်။ စကားလုံးမများသလို ၃၈ ကြောင်းသာရှိတဲ့ ဒီကဗျာကို ဖန်တီးတဲ့ မောင်ရှင်စောကို မချီးမွမ်းဘဲ မနေနိုင်ဖြစ်ခဲ့ရတယ်။ လိုအပ်လို့ Ted Hughes ရဲ့ စကားကို ကိုးကား ချင်တယ်။

          “တခုတည်းသော စိတ်ဝိညာဉ်ကလှုပ်ရှားနေသော သက်ရှိအစိတ်အပိုင်း အပေါင်းအစုဖြစ်တယ်။ စကားလုံးများ၊ ပုံရိပ်များ၊ ရစ်သမ်များကားသက်ရှိအစိတ်အပိုင်းများ ဖြစ်ကြတယ်။ ယင်းတို့အားလုံးအညီအညွတ်အလုပ်လုပ်ကြချိန် ယင်းတို့ အားလုံး ကိုယ်တွင်း၌ ကိန်းဝပ်လာနေသော အသက်ကား စိတ်ဝိညာဉ်ဖြစ်တယ်”

          ဒီကဗျာကို သက်ရှိစကားလုံးအဖြစ် မောင်ရှင်စော ကောင်းကောင်း ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

          အရိုးအိုးတွေကို အလှကြည့်နေရတဲ့ 

          ပိရမစ်တွေထဲမှာ ငါမနေချင် 

          မုဆိုးမအိမ်လို ငြိမ်သက်နေတဲ့

          ပြက္ခဒိန် စာရွက်တွေပေါ်မှာ ငါမနေချင် 

          မွေးနေ့တွေရဲ့ အခြိမ်းခြောက်ခံ

          သန်းခေါင်ယံလူမမာ ဘဝမှာ ငါမနေချင်တော့ -

          မောင်ရှင်စောကဒီကဗျာကို“ခရီးရဲ့အစ”လို့ကဗျာခေါင်းစဉ်ပေးထားတယ်။တောမြို့လေးတခုမှာငြိမ်သက်၊တွေဝေ၊ ထွက်ပြေး၊ပုန်းခို၊ လွမ်းဆွေးစတဲ့ရုပ်ပုံများနှင့် မောင်ရှင်စောရဲ့ကဗျာပါပဲ၊ ခရစ်စတီးရဲ့ကဗျာတမျှပါပဲလို့ အရိုင်း တူရိယာ ကဗျာစာအုပ်က ကဗျာဆရာအောင်ချိမ့် အမှာကို သတိရမိတယ်။ စက်မှုတက္ကသိုလ်ကျောင်းသား၊ ရှစ်လေးလုံးအရေးတော်ပုံ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ တယောက်ရဲ့ တိမ်းရှောင်ဖို့ ပြင်ဆင်ရတဲ့ သမိုင်းခရီးအစဆိုတာ သေချာနေခဲ့တယ်။

          “သတ္တိရှိသူများသာ ဖြစ်

           နတ်ဘုရား အိုဒင်၏ ခန်းမထဲ ဝင်ခွင့်ရကြ၏

           သတ္တိနည်းသူများ ငရဲလားကြရလေသည်”

           မြို့ကလေးရဲ့ ရင်အုံမှာ 

           မြတ်လေးရုံတွေ ငလျင်လှုပ်သလို 

           အဆုပ်လိုက်ပွင့်တဲ့ ညကို ငါသတိရနေမိ

           အဲ့ဒီညဟာ တောမီးလောင်နေတဲ့ တောင်ကုန်းတွေကို

           ပထမဆုံး မြင်ဖူးတဲ့ ကမ္ဘာဦးလူတွေရဲ့ည 

           ဘုရင်အဆူဆူရဲ့ သရဖူအကျိုးအပဲ့တွေကို 

           ကမ္ဘာမြေရဲ့ လက်ဖျံရိုးနဲ့ အစားထိုးလိုက်တဲ့ည

           ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုမှာအရေးကြီးတဲ့အခန်းကပါဝင်ခဲ့သူတယောက်ရဲ့သမိုင်း၊သူတို့ရဲ့အောင်မြင်မှုတွေကို ပြောပြရာမှာ မောင်ရှင်စောရဲ့ စကားလုံးများက တဆင့် အလျှံတညီးညီးတောက်လောင်ဖြိုးပြက်၊ ဖတ်သူပါ ကူးစက်စေတယ်။ ရှစ်လေးလုံးသမိုင်းရဲ့ ပုံရိပ်တွေ တဖျတ်ဖျတ် ပြန်ကြားရောင် မြင်ရောင် မိစေတယ်။

          ယနေ့တနေကုန် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းနေသည့်ကြားမှပင် ဒီမိုကရေစီရေး တိုက်ပွဲဝင် ဆန္ဒပြသူသိန်းပေါင်းများစွာတို့၏ အလေးချိန်ကြောင့် ယူဇနာနှစ်သိန်းလေးသောင်းရှိသော မဟာပထဝီမြေကြီးသည် ရန်ကုန်မြို့တော်တွင် နိမ့်ကျသွားသည်ဟု ထင်ရလောက်သည်”လို့ဒို့အရေးနေ့စဉ်သတင်းစာ(30988စနေနေ့ထုတ်)ခေါင်းကြီး စာမျက်နှာကိုပါ စိတ်နဲ့ ပြန်ရွတ်မိနေခဲ့တယ်။

          မောင်ရှင်စောက သူ့ဖြတ်သန်းမှုကို ကမ္ပည်းတင်ရာမှာ ကဗျာ၊ ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုရှည်ပုံသဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုး ဖန်တီးနိုင်သူ တယောက်အဖြစ် သတိပြုမိတယ်။ အသိအမှတ်ပြုထိုက်သူ တယောက်အဖြစ် ကျနော်ရဲရဲကြီးအာမခံလိုက်တယ်။ သူ့ဘဝဟာ သူ့ အနုပညာထဲမှာ တွေ့နေမြင်နေရတယ်။

          ငါရဲ့ တိတ်ဆိတ်နေမှုကြောင့် မင်းကို အကာအကွယ်မပေးနိုင်သရွေ့ မင်းကလည်း မင်းတိတ်ဆိတ်မှုနဲ့ မင်းကိုယ်မင်း ဘယ်တော့မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်လိမ့်မယ်မဟုတ်ဘူးဆိုတာ မောင်ရှင်စော ကောင်းကောင်းယုံကြည်တယ်။ ပြေးရင်းလွှားရင်း၊ ဒီ “ခရီးရဲ့ အစ” အစကဗျာနဲ့ တိတ်ဆိတ်မနေခဲ့၊ ကျနော်တို့ကိုယ် ကျနော်တို့ ကာကွယ်ဖို့ တောင်းဆိုတိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တဲ့ ရှစ်လေးလုံးအရေးတော်ပုံကြီးကို ပြန်မြင် ယောင်တယ်။ ဒီဖြတ်သန်းမှုကြောင့် ဘဝကို ဂုဏ်ရောင်ပြောင်စေတယ်။ အဓိပ္ပာယ်လေးနက်ခဲ့တယ်။ မောင်ရှင်စောခရီးအစကောင်းခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ခရီးအဆုံး ကောင်းဖို့ နိုးဆော်နေသလိုပဲ။

          ကြွေးကြော်သံတွေ၊ နိုင်ငံရေးဟောစာတမ်း၊ ပိုစတာတွေကို အတင်းအဓမ္မ နိုင်ငံရေးကဗျာလို့ လုပ်ထားတဲ့ ကဗျာကလွဲလို့ နိုင်ငံရေးနဲ့ ကဗျာဟာ လေးလေး နက်နက် ဆက်စပ်ယှက်နွယ်နေတယ် လို့ Marjorie Perloff ရဲ့ စကားကို ထောက်ခံထားတဲ့ နိုင်ငံရေးကဗျာကောင်းတပုဒ်ဆိုတာ သေချာနေတယ်။

          ကေတီဗီနှင့် အခြားကဗျာ နှစ်ဆယ့်လေးပုဒ်ကို စာဖတ်သူ နှစ်ခြိုက်နိုင်လိမ့်မည်ဟု နှင်းဆီဖြူ စာပေတိုက်

က ယုံယုံကြည်ကြည် ထုတ်လုပ်လိုက်ရပါကြောင်း။

                                                                                                      

                                                                                                                   နှင်းဆီဖြူ စာပေအနုပညာ

 

 

Visiting to Maung Shin Saw's KTV with Plato

 

          On the way back from Maung Shin Saw's KTV, I intensely come to be of the same mind with George Oppen's saying, “Poets are the legislators of the unacknowledged world.” And when I stretch out my thoughts whether money becomes the law of the rich yet the prisons and handcuffs of the poor, I start to feel suffocated.

          Scattered signatures at the bottom of the stacked papers Had handcuffed to my future

          I'm.. a plant nursery being pulling out

          I'm.. a form teacher being dismissed 

          I'm.. a crow squatting down on cuckoo's egg

          Without writing obliquely, the poet has specifically selected the words which let the readers recognize and feel without any barrier. The poet said that he had conceived the ideas of the signified objects like “a plant nursery being pulling out”, “a form teacher being dismissed” and ”a crow squatting down on cuckoo's egg” from the news he read about the black surrogate mother. How much are we suffocating ourselves due to the contract we have dealt just because of money like that black woman? The poet has created the poem called “Cancellation of Contract” on behalf of the black woman and us.

 Apart from titled “KTV & Other Poems”, I've come to know that Maung Shin Saw has written 

1)        Pagan Instrument, Solo Poetry Book

2)        Little Cats & Other Short Stories 

3)        Dark Blue Snowy Shadow, Novel

           He has published this book, KTV & Other Poems in bilin