မစန္ဒာ - ဂျီဟောသူ၏ရာပြည့်တက္ကသိုလ်ဝထ္ထုတိုများ

          ၁၉၆၅ ၊ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၃၆ နှစ်ခန့်က ဖြစ်ပါသည်။ ဗိသုကာ ပညာ သင်ကြားခွင့်ရသော ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသား နှစ်ဆယ်ကျော်သည် ရန်ကုန်စက်မှုတက္ကသိုလ်သို့ မျက်စိသူငယ်၊ နားသူငယ်နှင့် ရောက်လာ ကြသည်။ ခံ့ညားထည်ဝါလှသော အဆောက်အအုံကြီး၏ အရှိန်အဝါကြောင့်လည်းကောင်း၊ ဆလိုက်ရူးလ်ကို စာအုပ်များနှင့်အတူ ရောကိုင် ကာ ဟိုမှဒီမှ လမ်းသလားနေကြသော ကျောင်းသားကြီးများ၏ အရှိန် အဝါကြောင့်လည်းကောင်း အလိုလို အားငယ်နေကြသည်။ စာသင်ခန်း ထဲတွင် ကုပ်ကုပ်ယိုယ့်ထိုင်ရင်း “ငါတို့တွေ ဘယ်လိုအတတ်ပညာကို ဘယ်လိုနည်းစနစ်တွေနှင့် သင်ကြားလေ့လာ ကြရမည်နည်း” ဟု တွေး တောရင်ဖို နေခဲ့ကြရလေသည်။

          ထိုစဉ်က လက်သမားပန်းရန်ကိုသော်လည်းကောင်း၊ ပန်းပုထုသူ ကိုလည်းကောင်း၊ ယုတ်စွအဆုံး မြန်မာပြည်ဖြစ် သားရေအိတ်များပေါ် တွင် မင်းသား၊ မင်းသမီးနှင့် ရှုမျှော်ခင်းပုံများ ရေးဆွဲသူများကိုပင် ဗိသုကာဟု သိမ်းကျုံးပြီးခေါ်နေကြသော အချိန်ဖြစ်သည်။ ဗိသုကာပညာဟူသည်မှာ တက္ကသိုလ်တွင် ခြောက်နှစ်လုံးလုံးတက်ပြီး တစ်ဆင့် ပြီးတစ်ဆင့် သင်ယူစရာ အတတ်ပညာတစ်ခုဟုပင် မထင်မှတ်ကြချေ။ သူတို့ခမျာ များကလည်း “ဗိသုကာ (Architecture)ဆိုတာ အနုပညာ (Art) $ / 33030802s (Technology)şdang Gulê:028:003:09 ပညာရပ်တစ်ခုပဲ” ဟု ဟန်ကျပန်ကျ မပြောတတ်ကြရှာသေးပေ။

          အင်ဂျင်နီယာဟု အကုန်လုံးကို ပေါင်း၍ခေါ်နေသော်လည်း အင်ဂျင်နီယာအတတ်ပညာတွင်လည်း အမျိုးမျိုးကွဲပြားသွားပါသည်။ စက်မှု၊ မြို့ပြ၊ ဓာတု၊ သတ္တုတူးဖော်ရေး၊ ချည်မျှင်နှင့်အထည် စသည်ဖြင့် အထူးပြုဘာသာရပ်များ ကွဲပြားနေပါသည်။ လူဦးရေလည်း များပါ သည်။ ဗိသုကာများကတော့ လူနည်းစု ဖြစ်လေသည်။ ။

          ပထမစာသင်နှစ်တွင် ကျောင်းသားအားလုံး (ဗိသုကာကျောင်း သားများပါ) အကုန်လုံးရောပြီး ဘာသာစုံ သင်ကြားကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများသည် ပထမနှစ်တွင် ပညာသင်ကြားရင်း မိမိရွေးချယ်ထားရာ ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ အထူးပြုဘာသာရပ်များ ကို မိမိနှင့် သင့်တော်၏၊ မတော်၏ အသေအချာ လေ့လာဆုံးဖြတ်နိုင် ကြသည်။ မိမိယူထားသော အထူးပြုဘာသာသည် မိမိ၏ဝါသနာနှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိဟု ယူဆလျှင် ဒုတိယစာသင်နှစ်တွင် လျှောက်လွှာတင်ပြီး ပြောင်းနိုင်ခွင့်ရှိသည်။

          ကျွန်မတို့ ဗိသုကာလောင်းလျာများသည်လည်း ဗိသုကာဌာန ရှေ့က လူသွားစင်္ကြံတွင် ခေါက်တုံ့ခေါက်ပြန် လျှောက်ကြသည်။ ဌာန မှူးဖြစ်သူ ဆရာဦးမျိုးမြင့်စိန်ကို မြင်ဖူးအောင် ခပ်လှမ်းလှမ်းမှ သွားကြည့် ကြသည်။ ကြောက်သဖြင့် အနားသို့ မကပ်ရဲခဲ့ပါ။ အတန်းကြီးသမား များ ပုံစံရေးဆွဲနေသည်ကိုလည်းကောင်း၊ ပုံစံငယ်များ ပြုလုပ်နေသည် ကိုလည်းကောင်း တစေ့တစောင်းကြည့်ရင်း “ဒီလိုအလုပ်တွေကို ငါတို့လုပ်မှ လုပ်နိုင်ပါ့မလား” ဟု တွေးတောရင်ဖိုနေခဲ့ရသည်။

          မြန်မာပြည်၏ ပထမဦးဆုံး အမျိုးသမီးဗိသုကာဖြစ်သည့် ဒေါ်သင်း သင်းအေးသည် ဆဋ္ဌမနှစ်တွင် ပညာသင်ကြားနေသည်။ ဖြူဖြူသွယ် သွယ်လေးဖြစ်ပြီး ဒေါက်ဖိနပ်မြင့်မြင့် စီးလေ့ရှိသည်။ အမျိုးသမီး များအနေနှင့် ပဉ္စမနှစ်တွင် ခင်ခင်ကြူ နှင့် စတုတ္ထနှစ်တွင် သွင်သွင်အေးမှီ တို့ ရှိကြသည်။ တတိယနှစ်သည်ကား ထူးထူးခြားခြားဖြစ်သည်။ စာသင်သားတစ်ဦးတည်းသာ ရှိသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ရှမ်းအမျိုးသား “စိုင်းရီလိတ်” ဖြစ်သည်။

          စိုင်းရီလိတ်ကို ကျောင်းသားအားလုံးက “ကိုလိတ်” ဟု ခေါ်ကြ သည်။ စကားဝဲဝဲ၊ မျက်နှာချိုချို၊ လူပုံချောချော ကိုလိတ်ကို အားလုံးက ချစ်ခင်ကြသည်။ ထိုစဉ်က သူ၏စတူဒီယိုမာစတာ (အတန်းပိုင်ဆရာ) မှာ ဆရာကျော် (ဒေါက်တာမောင်ကျော်) ဖြစ်သည်။ ကျောင်းမလာဘဲ အဆောင်တွင် အိပ်နေတတ်သောတပည့်ကို ဆရာက မကြာခဏ လိုက် ၍ ရှာနေရတတ်သည်။ ဆရာကျော်သည် ကျွန်မတို့၏ ပုံဆွဲခန်းထဲသို့ ဟိုကြည့်၊ ဒီကြည့်နှင့် ဝင်လာတတ်သည်။ ထို့နောက် “ဟေ့.. မင်းတို့ စိုင်းရီလိတ်တစ်ယောက်ကိုများ မတွေ့မိကြဘူးလား” ဟု မေးလေ့ရှိပါ သည်။

          စတူဒီယိုဟုခေါ်သော ပုံဆွဲခန်းများထဲတွင် တီစကွဲယား၊ ဆက် စကွဲယား၊ သုံးမြှောင့်ပေတံများနှင့် တိုင်းထွာရေးဆွဲနေကြသူများကို စိတ်ဝင်စားစွာကြည့်ရင်း “သော်.. သူတို့တွေ ဘယ်လိုအဆောက်အအုံ တွေကို ဘယ်လိုအတွေးတွေနဲ့ ဆွဲနေပါလိမ့်” ဟု အားကျစိတ်နှင့် မှန်းဆ ကြည့်နေမိသည်။

ထိုစဉ်တွင် အစိုးရပိုင်းမှ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတစ်ဦးက မြန်မာပြည်တွင် ဗိသုကာများများစားစားမလိုအပ်ကြောင်း၊ တစ်ဦးရှိနေလျှင်ပင် လုံလောက်ပြီဟု ပြောသည်ဟူသော သတင်းစကားများ ပျံ့လွင့်လာပါသည်။ ထိုစဉ် က မြန်မာပြည်သည် ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို ရှေးရှုချီတက်နေသော တိုင်း ပြည်ဖြစ်၍ လှပဆန်းကြယ်သော လူနေအိမ်များ၊ ကုန်တိုက်ကြီးများ၊ ဟိုတယ်ကြီးများ၊ စားသောက်ဆိုင်ကြီးများကို ဆောက်လုပ်ရန် ဦးစားပေး မစဉ်းစားခဲ့သည်ကတော့ အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။

          ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကြီးက ထိုစကားကို တကယ်ပင် ပြောခဲ့သည်လား၊ ဂျာမပြောခဲ့ဘူးလား ဆိုသည်ကိုတော့ ကျွန်မတို့ ယနေ့ထက်တိုင်အောင် အသေအချာ မသိပါ။ သို့သော် ကျွန်မတို့လို ဗိသုကာလောင်းလျာမောင်မယ်ကလေးများ ကြားထဲတွင်တော့ အတော်ကြီးပင် ဂယက်ရိုက်ကာ ဝရုန်းသုန်းကား ဖြစ်သွားခဲ့ပါသည်။ ဗိသုကာဖြစ်ပြီးသူများနှင့် ကျွန်မတို့ ထက်အလျင် ဗိသုကာဖြစ်လာမည့်သူများကို ထားပါဦး၊ ကျွန်မတို့၏ စာသင်နှစ်တွင်ပင် အသစ်ဝင်လာသူ ၂၂ ယောက်၊ နှစ်ကျ သုံးယောက်နှင့် ပေါင်းလျှင် ၂၅ ယောက် ရှိသည်။ ထိုသူများ အောင်လာကြလျှင် ဘာလုပ် ကြရမည်နည်း။ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံတွင် ကိုယ်ပိုင်ဗိသုကာလုပ်ငန်းကို လုပ်ရန် မစဉ်းစားဝံ့ပါ။ အင်ဂျင်နီယာများအတွက်မူ ဘာသာရပ်အလိုက် ဝန်ထမ်းလုပ်လျှင်လုပ်၊ မလုပ်လျှင် သင်္ဘောလိုက်၊ အဓိကလမ်းနှစ်သွယ် ရှိသည်။ ဗိသုကာများအတွက်မူ ဆောက်လုပ်ရေးကော်ပိုရေးရှင်းတွင် စုပြုံတိုးကြရန်မှတစ်ပါး အခြားမရှိရှာချေပြီ။ ထိုကဲ့သို့ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် တစ်ဦးရှိလျှင် လုံလောက်သည်ဆိုတော့ ဗိသုကာများ ပူလောင်သောက ရောက်ကြရသည်။ ခြောက်နှစ်လုံးလုံး အပတ်တကုတ် ပညာသင်ပြီး အောင်လာသောအခါ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ရမည်ကိုတွေး၍ ပူကြသူများကို လည်း အပြစ်ဆိုရန် မသင့်ပါချေ။

          ဒုတိယစာသင်နှစ် ရောက်သောအခါ ကျွန်မတို့ ပထမနှစ် ၂၅ ယောက်ထဲမှ အချို့ နှစ်ခါကျနှင့် ကျောင်းထွက်သွားရသည်။ အချို့ကတော့ အင်ဂျင်နီယာဘာသာရပ်များကို ပြောင်းလဲသင်ယူရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ ကြသည်။ ကျွန်မတို့ကတော့ “နောင်ခါလာ နောင်ခါဈေးပဲ၊ ရွေးပြီးတဲ့ လမ်း ဆူးခင်းရင်ခင်း၊ ပန်းခင်းရင်ခင်း အဆုံးအထိလျှောက်မယ်” ဟူသော အတွေးကိုတွေးကာ ခပ်ပျော်ပျော်ပင် နေခဲ့ကြသည်။

          အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်မှာမကြောက်သော လူစွမ်းကောင်းနှစ်ဦးလည်း ပေါ်လာပါသည်။ ကိုစန်းမောင်နှင့် ဖြူဖြူလတ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ သူတို့ သည် အင်ဂျင်နီယာဘာသာရပ်မှ ဗိသုကာဘာသာရပ်သို့ ပြောင်းလဲ သင်ယူခဲ့ကြလေသည်။

          ဒုတိယစာသင်နှစ်တွင် အဆောက်အအုံပုံ တစ်ပုံတလေမျှ မဆွဲ ကြရသေးပါ။ အရာဝတ္ထုများ၏ ပုံသဏ္ဌာန်နှင့် အထားအသို၊ အလင်းနှင့် အမှောင်၊ အလင်းရှိရာဘက်နှင့် အရိပ်ကျလာပုံများ၊ အရောင်၏ သဘော သဘာဝ၊ တွဲဖက်စပ်ဟပ်ပုံများ၊ မျက်နှာပြင် အကြမ်းအနု စသည်များနှင့် ကမ္ဘာနှင့် မြန်မာတို့၏ ဗိသုကာသမိုင်းကို သင်ခဲ့ရသည်။ ထိုဘာသာရပ် များကို ဌာနမှူး ဦးမျိုးမြင့်စိန်နှင့် ရုရှားလူမျိုး ဆရာကြီးများဖြစ်ကြသော မစ္စတာ အိုဂျီဂေါနှင့် မစ္စတာ ရိုဒီယိုနာ့(ဖ) တို့က သင်ကြားပေးခဲ့သည်။

          ထိုစဉ်တွင် စေတနာ့ဝန်ထမ်း ဆရာတစ်ဦး ရောက်လာခဲ့သည်။ ဗိသုကာ ခင်မောင်ရင် ဖြစ်ပါသည်။ သူက ကျွန်မတို့အား အလင်း အမှောင်နှင့် အရောင်တို့ကိုသာမက မျဉ်းများနှင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ပုံသဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုးအကြောင်းကို နားလည်စေခဲ့သည်။ သူက ဘယ်တော့မှ စဉ်းစားမပေးပါ။ စဉ်းစားတတ်အောင်သာ သင်ပေးခဲ့သည်။ “ဆွဲကြည့်လေ၊ ကောင်း မကောင်း ယှဉ်ကြည့်ရင် သိလိမ့်မယ်” ဟုသာ ပြောလေ့ရှိသည်။ အခါခါဆွဲပြီး ယှဉ်ကြည့်သောအကျင့်က စွဲခဲ့လေတော့ ကျွန်မခမျာ ယခုထက်တိုင်အောင်ပင် ပုံဆွဲဆွဲ၊ စာရေးရေး စာရွက်စုတ် တွေက တစ်ပုံတစ်ပင်ကြီး ဖြစ်နေတတ်ပါသည်။

          ဤနေရာတွင် “ခင်မောင်ရင်” ၏ အကြောင်းကို အနည်းငယ် ပြောလိုပါသည်။ “ခင်မောင်ရင်” သည် ကျွန်မတို့၏ဆရာ ဖြစ်သော် လည်း မည်သူကမျှ “ဆရာ” ဟု မခေါ်ပါ။ သူကလည်း “ဆရာ” ဟူသော အသုံးအနှုန်းကို မနှစ်သက်ပါ။ သူ့ကိုယ်သူပြောလျှင်လည်း “ငါ...။ ကျွန်တော်... ကျု.. တို့...” စသည့် စသည့် နာမ်စားများကိုလည်း သုံးလေ့မရှိ။ သူ၏အမည်ကိုပင် ထည့်သွင်းကာ “ခင်မောင်ရင်က” “ခင်မောင်ရင်က” ဟုသာ ပြောလေ့ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်မတို့ကလည်း “ကိုခင်မောင်ရင်” သော်လည်းကောင်း၊ “ဦးခင်မောင်ရင်” ဟုသော် လည်းကောင်း မခေါ်ဖြစ်ကြတော့ဘဲ “ခင်မောင်ရင်” ဟုပင် သူငယ်ချင်း အချင်းချင်းခေါ်သလို တရင်းတနှီး ခေါ်ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ သူ၏အတွေး အခေါ်၊ အယူအဆ၊ ပြောဟန်ဆိုဟန်၊ ယုတ်စွအဆုံး နဖူးပေါ်ဝဲကျ လာသော ဆံပင်ကို ညာဘက်လက်နှင့် သပ်တင်လိုက်ပုံကအစ ဗိသုကာကျောင်းသားတော်တော်များများကို လွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ ထူးခြားသည်က သူ့ကို ကျောင်းသားများသာမက ကျောင်းသူများကပါ ရင်းနှီးပွင့်လင်းစွာ ချစ်ခင်နှစ်သက်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ သူသည် (၆၃-၆၄) နှင့် (၆၄-၆၅) ခုနှစ် ကျောင်းဝင်သင်တန်းသားများကိုသာ လာရောက်သင်ကြားပေးခြင်း ဖြစ်ပြီး ကျွန်မတို့ အတန်းကြီးသွားသောအခါများ၌လည်း မကြာခဏ လာလည်လေ့ရှိသည်။ ကျွန်မတို့ ကျောင်းပြီးခါနီးတော့ သူ ကျောင်းသို့ အလာကျဲသွားပြီဖြစ်သည်။

          သူသည် ဗိသုကာတစ်ဦးဖြစ်သော်လည်း ဗိသုကာအလုပ်နှင့် လုပ်စားသူမဟုတ်ပေ။ “နှမလက်လျှော့ နေလေတော့” ဟူသော ရုပ်ရှင် ကားအပါအဝင် ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကား အနည်းငယ်ကို ဒါရိုက်တာလုပ်၍ ရိုက်ဖူးသော်လည်း စီးပွားဖြစ်မဟုတ်။ ပန်းချီဆွဲသည်။ ဝယ်သူရှိလျှင် ရောင်းသော်လည်း ရောင်းစားဖို့ရန် ဆွဲခြင်းတော့မဟုတ်ပေ။ လက္ခဏာပညာကိုလည်း ဘယ်တုန်းကများ လေ့လာထားလေသည်မသိ၊ တော်တော်ကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင် တတ်မြောက်သည်ဟု ပြောကြသည်။ သို့သော် စိတ်လိုသောအခါမှသာ ကောင်းကောင်းကြည့်ပြီး အကောင်း စကား ပြောတတ်သူဖြစ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ဖြန့်လာသောလက်ကို တွန်းပစ်ကာ “အလကား ခွက်လေးပဲ” ဟု ပြောချင်လျှင်လည်း ပြော တတ်သည်။ “ခွက်လေး” ဟူသည်မှာ “ခွေးလက်” ဟု ဆိုလိုခြင်းဖြစ် သည်။ ကျောင်းသားတစ်ယောက်၏ လက်ကိုတော့ အသေအချာကြည့် ကာ “ပညာသင်၊ ဘွဲ့ရ၊ မိန်းမယူ၊ အလုပ်လုပ်၊ ပြီးတော့ အို၊ အိုပြီးပြန် တော့ သေ၊ ဒါပဲ ထူးထူးခြားခြား ဘာမှမရှိဘူး” ဟု ပြောဖူးသည်။

          တစ်ခါတော့ သူ၏ရှေ့တွင် ကျွန်မ၏လက်ကို မရဲတရဲ ဖြန့်ပြပြီး “ကြည့်ပေးပါ” ဟု ပြောဖြစ်သည်။ စိတ်ကောင်းဝင်နေတုန်းမို့ ထင်ပါ သည်။ သူက “မှန်းစမ်း” ဟုဆိုကာ ကျွန်မ၏လက်နှစ်ဖက်ကို ဆွဲကာ ခပ်စူးစူးကြည့်သည်။ ထို့နောက် ဘာမှ ထွေထွေထူးထူး မပြောဘဲ “နင်... ကြီးလာရင် အနုပညာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဝါဝါဝင်းရွှေလောက် နာမည်ကြီး လာလိမ့်မယ်” ဟု တစ်ခွန်းတည်းပြောသည်။ ထိုစဉ်က ကျွန်မသည် “ငွေတာရီမဂ္ဂဇင်း” တက္ကသိုလ်ကဏ္ဍတွင် စာတိုပေစလေးများကို စမ်း တဝါးဝါး ရေးနေဆဲဖြစ်သည်။ “ဝါဝါဝင်းရွှေ”သည်ကား နာမည်ကျော် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး ဖြစ်နေပြီဖြစ်သည်။ သူ့စကားကို မယုံလှသော်လည်း အတော်ပျော်သွားခဲ့ပါသည်။ သူမကွယ်လွန်မီက ဗိသုကာကန်တော့ပွဲ တစ်ခုတွင်တွေ့ တော့ သူက လက်ညှိုးတထိုးထိုးနှင့် “စာရေးဆရာ၊ စာရေးဆရာ”ဟု ဝမ်းသာအားရ ပြောနေခဲ့သည်။ သူငယ်ချင်း ကိုရဲမြင့် က “ခင်မောင်ရင် ဟောထားတာလေ...၊ မှတ်မိလား၊ အဲဒီတုန်းက မချိုရယ် ဝမ်းသာအားရနဲ့ ထခုန်လိုက်တာများဗျာ” ပြောပြီး တဟားဟား ရယ်နေခဲ့သေးသည်။

          သူမကွယ်လွန်မီနှစ်များတွင် မြောက်ဥက္ကလာက လမ်းသွယ်လေး တစ်ခုထဲတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ အစောပိုင်းက အနီးပတ်ဝန်းကျင်မှ ကလေးများအား အင်္ဂလိပ်စာ သင်ပေးနေသည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်း ကျန်းမာရေး ချို့ယွင်းလာတော့ မသင်တော့ချေ။ သူ့ဆီသို့ ခဏ ခဏ မသွားဖြစ်သော်လည်း သူ့ဆီ မရောက်ဖူးသူမရှိ၊ ချစ်ခင်စိတ်ကို အရင်း တည်ပြီး ရောက်အောင်သွားကြသည်။ နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် အခြေချနေသူ များပင် မြန်မာပြည် အလည်ပြန်လာသောအခါများတွင် ရသမျှ အချိန်လု ပြီး သူ့ဆီ ပြေးတွေ့လေ့ရှိကြသည်။

          သူနေသောအိမ်သည် အိမ်ဟုဆိုသော်လည်း တဲအကြီးစားကြီးနှင့် သာ တူပါသည်။ ကလေးများကို စာသင်နေစဉ်က စာသင်ခုံများ ရှိသော် လည်း နောက်ပိုင်းတော့ ပန်းချီကားများကသာ နေရာယူထားပါတော့ သည်။ ဆွဲပြီး ပန်းချီကားများ၊ ဆွဲလက်စ ပန်းချီကားများ၊ ဆွဲရန် ဟန်ပြင် ထားသော ပန်းချီကားများနှင့် တစ်ခန်းလုံး ပြည့်နေသည်။ ခင်းထားသော ကြမ်းကလည်း ခပ်ကျဲကျဲမို့ အိမ်အောက်ရွံ့မြေတွင် ပေါက်နေသော ခရာပင်အညွန့်များက ကြမ်းကြားမှတိုးဝင်ကာ အိမ်ထဲတွင် ထိုးထိုးထောင်ထောင် ဖြစ်နေကြသည်။ ခုတင်မရှိ၊ ကြမ်းပေါ်တွင် ဖျာခင်းပြီး အိပ်သည်။ ခြင်ထောင်ကို ဘယ်တော့မှမတင်၊ ခြင်ထောင်ပေါက်တော့ ခြင်ထောင်ပေါက်ထဲသို့ လက်သုတ်ပဝါတစ်ထည် ထိုးထည့်ထားလေ သည်။ သူ့ကို ဝေယျာဝစ္စလုပ်ပေးသူ လူငယ်လေးတစ်ဦးရှိသည်။ စားရေးသောက်ရေးအတွက်မူ မလှမ်းမကမ်းတွင်နေသော အစ်မဖြစ်သူက ထမင်းချိုင့်ပို့ပေးသည်ဟု ဆိုသည်။

          သူသည် စည်းစိမ်ဥစ္စာ၊ ရာထူး၊ ရာခံ၊ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ နာမည်ဂုဏ် သတင်း ဘာတစ်ခုကိုမျှ လိုချင်တောင့်တ မက်မောခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ လူ့ရွာ၊ လူ့လောကတွင် သူနေချင်သလို စိတ်ကြိုက်နေသွားသူတစ်ဦး ဖြစ်သည်။

          တတိယနှစ် ရောက်သောအခါ ကျွန်မတို့သည် အရောင်များ၊ မျဉ်းကွေး၊ မျဉ်းဖြောင့်များမှနေပြီး နောက်တစ်ဆင့် တက်လာပါသည်။ ပထမဦးဆုံး စဉ်းစားရသည်မှာ လမ်းညွှန်မှတ်တိုင် (guide post) ဖြစ် သည်။ မိမိလမ်းညွှန်ပြသမည့် နေရာဒေသ၏ အမှတ်အသားကို ပါဝင် အောင် စဉ်းစားရမည်ဖြစ်သည်။ တုတ်ကလေးတစ်ချောင်းပေါ်တွင် မြား လေးတစ်ချောင်းပြထားပြီး “ရန်ကုန်သို့” ဟူသော လမ်းညွှန်မှတ်တိုင်မျိုး ကိုတော့ လက်ခံလိမ့်မည် မဟုတ်ဟု ဆိုပါသည်။ ကိုယ်နှစ်သက်ရာဒေသ ကို စိတ်ကူးပြီး ပုံစံထုတ်နိုင်သည်ဟု ခွင့်ပေးသည်။

          ကျွန်မတို့ သင်တန်းသားများလည်း တစ်ယောက်တစ်မျိုး စိတ်ကူး ပေါက်ရာကို လမ်းညွှန်ကြတော့သည်။ ကျွန်မ မှတ်မိသလောက် ခမောက်ဆောင်းထားသော အင်းသားကလေး၊ ခြေထောက်နှင့် လှေလှော်နေသော ပုံနှင့် အင်းလေး guidepost ကို မိုရင်းချိုက ပုံစံထုတ်သည်။ ကချင်မြေ လမ်းညွှန်ပုံကို ခင်ဆွေဆုက မနောတိုင်များနှင့် ဆွဲသည်။ ကိုညွန့်မြတ် ကတော့ ကျောက္ကာရွာကို ဆွမ်းအုပ်ပုံစံလေးနှင့် လမ်းညွှန်သည်။

          ကျောက္ကာရွာတွင် ယွန်းထည်ပစ္စည်းများ လုပ်သည်ဟုဆိုတော့ ကျွန်မ တို့၏ အတန်းပိုင်ဆရာကြီး မစ္စတာ အိုဂျီဒေါ့က အထူးနှစ်သက်သွား သည်။ ကျွန်မကတော့ ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းတွင် တူးဖော်ရရှိသော ရှေးခေတ် ဒင်္ဂါးပြားကြီးများကို ကိုယ်စားပြုပြီး ဒင်္ဂါးပြားအဝိုင်းကြီးပေါ် တွင် ဗိဿနိုးဟုရေးကာ လမ်းညွှန်ခဲ့သည်။ ရေနံစင်ကြီးကို သုံးပြီး ချောက်မြို့ကို လမ်းညွှန်သူက ခင်သိန်းဝင်းဖြစ်သည်ကို မှတ်မိနေပါသေး သည်။ ပွတ်လုံးတိုင်နှင့် ရွှေစာလုံးနှင့် မန္တလေးကို လမ်းညွှန်သူကား “လှလှမြင့်” ဖြစ်ပါသည်။

          ထို guide post ဒီဇိုင်းပြီးသောအခါ ကျွန်မတို့ကို စာအုပ်ထဲမှ အိမ်ပုံစံများကို ကူးပြီးဆွဲခိုင်းခဲ့သည်။ ဆွဲဟုဆို၍သာ ဆွဲရသော်လည်းဘာကြောင့် ဆွဲခိုင်းမှန်း မသိခဲ့ပါ။ သို့ပါသော်လည်း ကူးဆွဲရင်းနှင့်ပင် အိမ်တစ်ဆောင်တွင်ရှိသင့်သော အခန်းများ၏ အကျယ်အဝန်း၊ အနေ အထား၊ အချိုးအစားများကို တဖြည်းဖြည်းသိကာ သဘောပေါက်လာ ခဲ့သည်။

          ထိုသို့ အနည်းငယ် တီးမိခေါက်မိ ရှိလာသောအခါတွင်တော့ ကျွန်မတို့ကို အပန်းဖြေအိမ်ကလေးတစ်အိမ် (Rest House) ကို ပုံစံ ထုတ်ခိုင်းပါတော့သည်။ နေရာဒေသအနေနှင့် ကြိုက်ရာနေရာကို ရွေးနိုင် သည်ဟု ခွင့်ပေးခဲ့သည်။ ကျွန်မတို့ ဗိသုကာလောင်းလျာများသည်လည်း ကိုယ်တကယ်ပိုင်ဆိုင်ပြီး နေရတော့မည့် အိမ်ကလေးလို စိတ်ကူးလေး တွေတယဉ်ယဉ်နှင့် အမျိုးမျိုးစဉ်းစားကြတော့သည်။

          ကုန်းစောင်းနိမ့်လျှာလေးတွင် အဆင့်ဆင့်ဆောက်ရန် စဉ်းစား သူကစဉ်းစား၊ တောင်ထိပ်တက်သူတက်၊ ပင်လယ်ကမ်းခြေရောက်သူက ရောက်၊ မြစ်ဆုံသွားသူကသွား၊ အင်းလေးကန်ထဲတွင် ရေပေါ်အိမ်ဆောက်သူကဆောက်၊ ပြင်ဦးလွင်မြို့နားက ဓာတ်တော်ချိုင့်ထဲ ဆင်းသူ ကဆင်းနှင့် ပုံဆွဲစာရွက်ကိုရှေ့ချပြီး စိတ်သွားတိုင်း ခဲတံပါနေကြသည်။ အချို့က အမိုးချွန်ချွန်၊ အချို့က အမိုးပြားပြား၊ အချို့က အမိုးခုံးခုံး၊ နေမြင်လမြင် လွတ်လပ်စေလို၍ အမိုးကို မှန်ချပ်များနှင့် မိုးပေးရန် ကြံစည်သူက ကြံစည်ပြီး စိတ်ထင်တိုင်း ကြဲခဲ့ကြသော အချိန်လေးများ သည် အသက်ကြီးလာသောအခါများတွင်တော့ ပြန်လည်လွမ်းစရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

          အစဉ်းစားကြီးစဉ်းစား၊ အဆွဲကြီးဆွဲခဲ့ကြပြီး ပုံစံတင်ရသော နေ့တွင်တော့ ကျွန်မတို့ အကြောက်ကြီးကြောက်နေသော ဂျူရီ ဟူသည် နှင့် နဖူးတွေ့၊ ဒူးတွေ့ တွေ့ကြရပါတော့သည်။

          ဂျူရီဟူသည်မှာ ဗိသုကာဌာနမှ ဆရာများအားလုံး၏ရှေ့တွင်မိမိရေးဆွဲထားသောပုံစံကို ချပြကာ ရှင်းလင်းတင်ပြရခြင်းဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ဆရာက “မင်းရွေးထားတဲ့နေရာက မိုးအင်မတန်များတဲ့ နေရာပဲ၊ ခေါင်မိုးပြားပြားလေး သုံးထားတာ အဆင်ပြေပါ့မလား” ဟု မေးလာလျှင် “အပြင်မှာသာ ခေါင်မိုးပြားဖြစ်နေသော်လည်း အလယ်မှ စပြီး ဘယ်ညာနှစ်ဖက်ကို သုံးလက်မစီ နိမ့်လျှော်ပေးထား၍ မိုးရေများ က အလွယ်တကူ ဆင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လေးဖက်လေးတန်တွင် မိုးရေဆင်းပိုက်များကို လုံလောက်စွာ ပေးထားသည်ဖြစ်၍ ကျလာသော မိုးရေသည် မြေပြင်ပေါ်သို့ ချက်ချင်းလိုလို ရောက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ခေါင်မိုးကွန်ကရစ်သားပေါ်တွင်လည်း မိုးရေစိမ့်ယိုခြင်း မရှိအောင် ခေတ်မီနည်းစနစ်များနှင့် ကာကွယ်ထားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း” စသည် စသည်ဖြင့် ပြန်လည်ဖြေရှင်းနိုင်ရမည် ဖြစ်သည်။ ဆရာများကလည်း သူထုတ်လုပ်ရေးဆွဲထားသော ဒီဇိုင်းကိုသာမက သူ၏ပြောဟန်ဆိုဟန်၊ တင်ပြဟန် အားလုံးကို ကြည့်ရှုအကဲခတ်ကာ အမှတ်ပေးကြခြင်းဖြစ် သည်။ မိမိစဉ်းစားတင်ပြထားသောပုံစံက ကောင်းမွန်နေပါစေဦး၊ ပီပီ ပြင်ပြင် မပြောနိုင်ဘဲ ကြောက်စိတ်လွှမ်းကာ အင်းတစ်လုံး အဲတစ်လုံးနှင့် နှာခေါင်းပွတ်လိုက်၊ ခေါင်းကုတ်လိုက် လုပ်နေလျှင်လည်း အမှတ်ကောင်းကောင်းရဖို့ မသေချာလှပါ။ ထိုသို့သော နာမည်ကြီးလှသော “ဂျူရီ” ဟူသည်နှင့်ပတ်သက်၍ ကျွန်မတို့အတွက် ပထမဦးဆုံးသော အတွေ့ အကြုံဖြစ်သည်မို့ လူတိုင်း ရင်ခုန်ကာ စိတ်လှုပ်ရှားနေကြပါသည်။

          ထိုသို့ ကြောက်ရွံ့ ရင်ခုန်နေကြသော အချိန်တွင် တော်တော်ရယ်ရ သော အဖြစ်အပျက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖန်တီးသူမှာ ကိုစန်းမောင်ဖြစ်ပြီး တန်ဆာခံခမျာမှာတော့ မန္တလေးသူ ဆတ်ဆတ်ကြဲ လှလှမြင့် ဖြစ်သည်။ သူသည် အတန်ငယ်သော်လည်း မျက်နှာပေါက်လှလှနှင့် ညိုချောလေး ဖြစ်သည်။ မန္တလေးသူပီပီ စကားကိုလည်း ဝေဝေဆာဆာ ပြောတတ်နှာခေါင်းဖို့ မသေချာ ကျွန်မတို့အစိတ်လှုပ်ရှား တော်တော်ရယ်