ဖားအောက်တောရဆရာတော် - အလှူမြစ်တားသုံးပါးအန္တရာယ်
ဘုရားရှင်သည် အချို့အချို့သော ကျွတ်ထိုက်သသူ ဝေနေယျတို့ကို ချေချွတ်တော်မူရာဝယ် ရံခါ အစဉ်အတိုင်းသော တရားစကားဟု ခေါ်ဆိုအပ်သည့် အနုပုဗွီကထာ တရားစကားကို ဟောကြားပေးတော်မူတတ်၏။
၁။ ဒါနကထာ ဒါနနှင့်စပ်သော တရားစကား,
၂။ သီလကထာ သီလနှင့်စပ်သော တရားစကား,
၃။ သဂ္ဂကထာ နတ်ရွာသုဂတိနှင့်စပ်သော တရားစကား,
၄။ မဂ္ဂကထာ အရိယမဂ်သို့ရောက်ကြောင်း သစ္စာလေးပါးနှင့်
စပ်သော တရားစကား -
ဤကဲ့သို့ အစဉ်အတိုင်း ဟောကြားတော်မူအပ်သော တရားစကားတော်ကို အနုပုဗွီကထာဟု ခေါ်ဆို၏။
ဒါနကထာ - ဒါနနှင့်စပ်သော တရားစကားတော်ကို ရှေးဦးစွာ ဟောကြားတော်မူရခြင်းမှာ ဤဒါနကား လူအများစုတို့၌ ပြုလုပ်လွယ်ကြတဲ့သဘော ရှိတဲ့အတွက် ဒါနကုသိုလ်မှာ ဖြစ်လွယ်သောသဘောလည်း ရှိ၏။ အလှူပေး ပုဂ္ဂိုလ်, အလှူခံပုဂ္ဂိုလ်, ဝေယျာဝစ္စဆောင်ရွက်သည့်ပုဂ္ဂိုလ် စသည်ဖြင့် လူအများနှင့် ဆက်ဆံသည့် ကုသိုလ်ရပ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်၏။ သီလ၌ ရပ်တည် နေဖို့ရန် သို့မဟုတ် ရပ်တည်နေသူဖြစ်ရေးအတွက် အကြောင်းဥပါယ်တစ်မျိုးလည်း ဖြစ်၏။ ထိုကြောင့် ဒါနကို ရှေးဦးအစ၌ ဟောကြားတော်မူခြင်း ဖြစ်၏။ မှန်ပေသည် - ပေးကမ်းစွန့်ကြဲလေ့ရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် “ငါ့ဟာ”ဟု သိမ်းပိုက် ထားသော ပစ္စည်းဝတ္ထုတို့၌ ငြိကပ်တွယ်တာမှုသဘော မရှိသည့်အတွက် ချမ်းသာလွယ်ကူစွာပင် သီလတို့ကို ဆောက်တည်ကျင့်သုံးနိုင်၏။ ဆောက်တည်ကျင့်သုံးထားပြီးဖြစ်တဲ့ ထိုသီလ၌ ခိုင်ခိုင်ခံ့ခံ့ မြဲမြဲမြံမြံ ကောင်းစွာ ရပ်တည်နိုင်၏။ သီလကြောင့် အလှူပေးပုဂ္ဂိုလ်, အလှူခံပုဂ္ဂိုလ် နှစ်ဖက်လုံး၌ စင်ကြယ်ခြင်းရှိသည့်အတွက် အလှူခံပုဂ္ဂိုလ်ဟူသည့် သူတစ်ပါးအား ချီးမြှောက်မှုကို ဟောပြပြီးသည့်အခါ သူတစ်ပါးတို့အား ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုမှ ဆုတ်နစ်ကြောင်းတရားကိုလည်း ဟောကြားပြသသင့်သောကြောင့်လည်းကောင်း သူတော်ကောင်းတို့ ပြုသင့်ပြုထိုက်သည့် ဒါနကျင့်ဝတ်ကို ဟောပြတော်မူပြီးနောက် မပြုမကျင့် ရှောင်ကြဉ်ရမည့် ကျင့်ဝတ်ပဋိပတ်ကိုလည်း ဟောပြသင့်သောကြောင့်လည်းကောင်း, စည်းစိမ်ဥစ္စာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ၊ ဘောဂသမ္ပတ္တိအကြောင်းကို ဟောပြတော်မူပြီးနောက် လူ့ဘဝ နတ်ဘဝ စသည့် ကောင်းမြတ်သော ဘဝနှင့် ပြည့်စုံခြင်း ဘဝသမ္ပတ္တိ၏ အကြောင်းတရားကိုလည်း ဟောပြတော်မူသင့်သောကြောင့်လည်းကောင်း ဒါနကထာ
- ဒါနနှင့်စပ်သော တရားစကား၏ အခြားမဲ့၌ သီလကထာ သီလနှင့် စပ်သော တရားစကားကို ဆက်လက် ဟောကြားတော်မူလေသည်။
(အဲဒီ၃၊၂၁)
ထိုသီလသည်ကား သံသရာဝဋ်ကို မှီနေသော သံသရာ၌ လည်ပတ်စေတတ်သော ဝဋနိဿိတသီလဖြစ်အံ့၊ ထိုဝဋနိဿိတသီလ၏ အကျိုးတရားသည်ကား ဘဝသမ္ပတ္တိ လူ့ဘဝ, နတ်ဘဝဟူသည့် အထက်တန်းကျသော ဘဝနှင့် ပြည့်စုံခြင်းပင်တည်းဟု ညွှန်ပြတော်မူခြင်းငှာလည်းကောင်း, ဤ ဒါနမယကုသိုလ် သီလမယကုသိုလ်ဟူသော မြင့်သထက်မြင့် မြတ်သထက် မြတ် စသည်အားဖြင့် ကွဲပြားခြားနားကုန်သော ကောင်းမှုကုသိုလ် ကိရိယာတို့၏ တည်ရာဝတ္ထုတို့ကြောင့် စာတုမဟာရာဇ်, တာဝတိံသာ စသည် ပြားကုန်သော မြင့်သထက်မြင့် မြတ်သထက်မြတ်, နတ်ထက်နတ် စသည်အားဖြင့် ကွဲပြားခြားနားကုန်သော အတိုင်းအတာပမာဏမရှိကုန်သော ဤနတ်စည်းစိမ်ချမ်းသာတို့ကို ရအပ်ကုန်၏ဟု ညွှန်ပြတော်မူခြင်းငှာလည်းကောင်း ထို သီလကထာ သီလနှင့်စပ်သော တရားစကား၏ အခြားမဲ့၌ သဂ္ဂကထာ း နတ်ရွာသုဂတိနှင့်စပ်သော တရားစကားတို့ကို ဆက်လက် ဟောကြားတော်မူလေသည်။ (အံ၊ဋီ၊၃၊ ၂၂၁။)
ထိုနတ်ရွာသုဂတိဟူသည်မှာလည်း ... နတ်စည်းစိမ်ချမ်းသာဟူသည်မှာလည်း သာယာဖွယ် မက်မောဖွယ် ရှုမောဖွယ် အသွယ်သွယ်တို့ဖြင့် တန်ဆာဆင်ထားအပ်သည့် ရှုလို့မဝနိုင် ခံစားလို့မဝနိုင်သည့် ချမ်းသာသုခ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ရာဂ, ဒေါသ, မောဟ စသည့် ကိလေသာအညစ်အကြေး တို့ဖြင့် လူးလဲပေကျံလျက်ရှိ၏။ သို့သော် အရိယမဂ်တရားသည်ကား အချင်းခပ်သိမ်း ထိုကိလေသာအညစ်အကြေးတို့ဖြင့် လူးလဲပေကျံမှု မရှိဟု ညွှန်ပြတော်မူခြင်းငှာ ထိုသဂ္ဂကထာ နတ်ရွာသုဂတိနှင့်စပ်သော တရားစကား၏ အခြားမဲ့၌ မဂ္ဂကထာ အရိယမဂ်နှင့်စပ်သော တရားစကားကို ဆက်လက် ဟောကြားပေးတော်မူလေသည်။ (အံ၊ဋီ၊၃၊၂၂၁။)
မဂ္ဂကထာ အရိယမဂ်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြောင်း အကျင့်ကောင်းတို့ကို ဟောကြားတော်မူရာဝယ် ထိုအရိယမဂ်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြောင်း နည်းလမ်းကောင်းတို့ကို ညွှန်ပြတော်မူခြင်းငှာ အခြားအခြားသော ကာမဂုဏ်တွေကို မဆိုထားဘိ နတ်ရွာသုဂတိ၌ အကျုံးဝင်နေသည့် ချမ်းသာသုခပင် ဖြစ်ချင် ဖြစ်ပါစေ၊ မည်သည့်ကာမဂုဏ်မဆို ကာမဂုဏ်မှန်သမျှတို့မည်သည် မျက်မှောက် တမလွန် နှစ်တန်တို့၌ အပြစ်အာဒီနဝတွေကား များလှသည်သာ ဖြစ်၏၊ ယင်းကာမဂုဏ်တို့သည် ဖြစ်ပြီးလျှင် ပျက်နေကြသည့် အနိစ္စတရားတို့သာ ဖြစ်ကြ၏၊ မခိုင်ခံ့သည့်သဘောလည်း ရှိကြကုန်၏၊ ဖောက်ပြန်ပျက်စီး တတ်သည့် ဝိပရိဏာမဓမ္မတို့သာ ဖြစ်ကြ၏ - ဟု ကာမဂုဏ်တို့၏ အပြစ်အာဒီနဝကိုလည်း ဟောကြားပေးတော်မူ၏။ ယင်းသို့ ဟောကြားတော်မူရာ၌
“ဤကာမဂုဏ်တို့ကား ယုတ်ညံ့၏၊ ရွာသူတို့၏ အလေ့အကျင့် ဖြစ်၏။ ပုထုဇန် ငမိုက်သားတို့၏ အလေ့အကျင့် ဖြစ်၏။ အရိယာသူတော်စင်တို့၏ အလေ့အကျင့် မဟုတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်သံသရာ နှစ်ဖြာသော အကျိုးစီးပွားနှင့် မစပ်ယှဉ်” ဤသို့စသည် ကာမဂုဏ်တို့၏ ယုတ်ညံ့ပုံ - ဩကာရကိုလည်းကောင်း, “ဘဝဟူသမျှအားလုံးတို့သည် ကိလေသာတို့၏ တည်ရာဝတ္ထု ဖြစ်ကြ၏” ဤသို့ စသည်ဖြင့် ထိုကာမဂုဏ်တို့၌ ညစ်နွမ်းမှု သံကိလေသကိုလည်းကောင်း, အချင်းခပ်သိမ်း ယင်းညစ်နွမ်းမှု သံကိလေသတရားတို့မှ လွတ်မြောက်ရာ နိဗ္ဗာန်နှင့် လွတ်မြောက်ကြောင်းကျင့်စဉ်ဟု ခေါ်ဆိုအပ်သည့် ကာမဂုဏ်မှ ထွက်မြောက်ကြောင်းတရားစကားဖြစ်သည့် နေက္ခမ္မ အာနိသံသကထာကို လည်းကောင်း မဂ္ဂကထာတရားစကားကို ဟောကြားတော်မူသည့်အပိုင်းတွင် ထည့်သွင်းကာ ဟောကြားတော်မူပေသည်။ (အံ၊ဋီ၊၃၊ ၂၂၁။)
ယခု စာဖတ်သူတို့၏ လက်ဝယ် ရောက်ရှိလာသော ဤဝစ္ဆဂေါတ္တသုတ္တန် တရားတော်သည်ကား ထိုကဲ့သို့သော အစဉ်အတိုင်း ဟောကြားတော်မူအပ်သည့် အနုပုဗ္ဗကထာ တရားစကားတော်မျိုးကား မဟုတ်ပေ။ တစ်မျိုးတစ်ဖုံအားဖြင့် ထူးခြားသည့် အနုပုဗွီကထာ တရားစကားတော်မျိုး ဖြစ်ပေသည်။ ဤဝစ္ဆဂေါတ္တသုတ္တန်တွင် ဘုရားရှင်သည် အောက်တန်းအကျဆုံး ဒါနမှ အထက်တန်းအကျဆုံး ဒါနအထိ တစ်မူထူးခြားစွာ ဟောကြားတော်မူခဲ့၏။ အိုး-ခွက်-ပန်းကန်ဆေးသည့်ရေကိုသော်လည်း လှူတတ်ပါက အကျိုး ရရှိနိုင်ပုံကိုပင် ထည့်သွင်းကာ ဟောကြားထားတော်မူခဲ့၏။ အထက်တန်းကျသည့် ဒါနကို ပြုစုပျိုးထောင်ရာ၌ အရဟတ္တဖိုလ် နိဗ္ဗာန်ကို ဦးတည်လျက် ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့ပါမူ အရဟတ္တဖိုလ် နိဗ္ဗာန်သို့ ဆိုက်ရောက်သည်တိုင်အောင် ယင်းဒါနကုသိုလ်တို့က အားပေးထောက်ပံ့နိုင်သည့် အားကြီးသော မှီရာ ဥပနိဿယပစ္စယသတ္တိဖြင့် ကျေးဇူးပြုပုံအထိ ဟောကြားထားတော်မူပေသည်။
( သို့သော် ဤဝစ္ဆဂေါတ္တသုတ္တန်၏ ထူးခြားချက် တစ်ခုကား - သူတစ်ပါးတို့၏ အလှူဒါနကို တားမြစ်ပိတ်ပင်မှု မပြုလုပ်ရန် ဆိုဆုံးမတော်မူသည့် အချက်ပင် ဖြစ်၏။ သူတစ်ပါးတို့၏ အလှူဒါနကို တားမြစ်ပိတ်ပင်သူသည် -
၁။ အလှူရှင်၏ ဒါနကောင်းမှုကုသိုလ်၏ အန္တရာယ်ကို ပြုခြင်း,
၂။ အလှူခံပုဂ္ဂိုလ်တို့ ရသင့်ရထိုက်သည့် လာဘ်လာဘ၏ အန္တရာယ်ကိုပြုခြင်း,
၃။ မိမိကိုယ်ကို မိမိ တူးဖြိုပြီးဖြစ်ခြင်း -
ဤအန္တရာယ်သုံးမျိုးတို့ကို ပြုလုပ်ပြီးဖြစ်ကြောင်းများကိုလည်း ထည့်သွင်းကာ ဆိုဆုံးမထားတော်မူ၏။ ဆောင်ဖွယ်နှင့် ရှောင်ဖွယ် နှစ်မျိုးလုံးကို မြင်ကွင်းကျယ်ဇာတ်ခုံပေါ်၌ မီးမောင်းထိုးကာ စာတမ်းချိတ်ပြထားတော်မူသည့်သုတ္တန်တစ်ခုပင် ဖြစ်ပေသည်။
ထိုသုတ္တန်ကို ကွယ်လွန်သူ ဒါယကာကြီး ဦးမောင်ပိန်အား ရည်စူး၍ ဒေါ်ခင်ကြည်မိသားစုတို့က ဖားအောက်တောရတွင် သံယိကကျောင်းဆောင် တစ်ခု ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခဲ့၏။ ထိုကျောင်းရေစက်ချပွဲတွင် - ဤဝစ္ဆဂေါတ္တသုတ္တန်ကို ဦးတည်လျက် ဆောင်ဖွယ် ရှောင်ဖွယ်တို့ကို ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အနု
မောဒနာတရားစကားအဖြစ် ဟောကြားပေးတော်မူခဲ့၏။ ကျောင်းဒါယိကာမ မိသားစုတို့က ထိုတရားတော်ကို ကျမ်းစာအဖြစ် ရိုက်နှိပ်ကာ လှူဒါန်းပူဇော်လိုပါကြောင်းကို လျှောက်ထားလာကြသည့်အတွက် တရားဟောတိတ်ခွေမှ ကျမ်းစာအသွင်သို့ ပြောင်းလဲကာ စာဖတ်သူတို့၏ လက်ဝယ်သို့ ရောက်
အောင် ပို့ဆောင်လိုက်ပါသည်။ သူတော်ကောင်းအပေါင်းတို့သည် ဤသုတ္တန်မှာ လာရှိသည့်အတိုင်း ရှောင်ကြဉ်ဖွယ်အချက်အလက်တို့ကို မပြုမကျင့် ရှောင်ကြဉ်နိုင်ကြကုန်သည်ဖြစ်၍ လိုက်နာပြုကျင့်ဖွယ်အရပ်ရပ်တို့ကိုလည်း စွမ်းအားရှိသလောက် ဖြည့်ကျင့်နိုင်ကြပြီးလျှင် ဒုက္ခခပ်သိမ်းတို့၏ ချုပ်ငြိမ်းရာ နိဗ္ဗာန်သို့ အရှင်လောသကတိဿမထေရ်တို့ကဲ့သို့ ဝင်စံနိုင်ကြပါစေသောဝ်ဟု မေတ္တာမွန်ဖြင့် ဆန္ဒပြုလျက် -
ဖားအောက်တောရဆရာတော်
ချစ်သားရဟန်းတို့ ....
ဒီလောသကတိဿရဟန်းတော်ဟာ
မိမိရဲ့ လာဘ်လာဘ မရရှိခြင်းဆိုတဲ့ ဘဝကိုလည်း
မိမိကိုယ်တိုင်ပဲ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်။
ဖြူစင်မြင့်မြတ်တဲ့ အရိယမဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ဆိုတဲ့
တရားထူး တရားမြတ်ကို ရရှိခြင်း ဆိုတဲ့
ဒီသဘောတရားကိုလည်းပဲ မိမိကိုယ်တိုင်ပဲ
ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီလောသကတိဿဟာ
ဟို ရှေးအတိတ်ဘဝ
ကဿပဘုရားရှင်လက်ထက်တော်အခါက
ရဟန္တာမထေရ်မြတ် ဖြစ်တော်မူတဲ့
သူတစ်ပါးရဲ့ လာဘ်လာဘရဲ့
အန္တရာယ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့ဖူးတယ်၊ (စာမျက်နှာ-၁၅။)