ဖားအောက်တောရဆရာတော် - နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းကျင့်စဥ်(အကျဥ်းချုပ်)အတွဲ(၉)

     

          ဤဝိပဿနာ၏ ညစ်ညူးကြောင်း ဥပက္ကိလေသမှ လွတ်မြောက်သွား သော ဝိပဿနာ လမ်းရိုးလမ်းဟောင်းအတိုင်း လမ်းမှန်သွားနေသော ဝိပဿနာပညာသည် အရိယမဂ်၏ ရှေးအဖို့၌ဖြစ်သော လမ်းမှန်လမ်းရိုး ပုဗ္ဗဘာဂမဂ်တည်း။ ဤဩဘာသစသော (၁၀)မျိုးသော ဝိပဿနာ၏ ညစ်ည္း

ကြောင်း ဥပက္ကိလေသသည် အရိယမဂ်၏ ရှေးအဖို့၌ဖြစ်သော ဝိပဿနာ လမ်းမှန်လမ်းရိုး ပုဗ္ဗဘာဂမဂ်မဟုတ်။ ဤသို့လျှင် အရိယမဂ်၏ ရှေးအဖို့၌ ဖြစ်သော ဝိပဿနာ လမ်းမှန်လမ်းရိုးဖြစ်သည့် ပုဗ္ဗဘာဂမဂ်ကိုလည်းကောင်း၊ ဝိပဿနာ လမ်းမှန်လမ်းရိုး မဟုတ်သည့် မဂ်ကိုလည်းကောင်း မဖောက်မပြန် ဟုတ်သည့်အတိုင်း နားလည်ပိုင်းခြား ကောင်းစွာမှတ်သား၍ တည်သောဉာဏ်သည် မဂ္ဂါမဂ္ဂဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ - ဤကား လမ်းမှန်, ဤကား လမ်းမှားဟု သိမြင်သည်ဖြစ်၍ ဝိပဿနာအညစ်အကြေးမှ စင်ကြယ်သော ဉာဏ် မည်၏။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၂၇၁။)

 

ကလာပသမ္မသန - နယဝိပဿနာ 

 

          ထိုမဂ္ဂါမဂ္ဂဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိဉာဏ်အမြင်ကို ပြီးစီးပြည့်စုံစေလိုသော ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်သည် ကလာပသမ္မသနဟု ခေါ်ဆိုအပ်သော နယဝိပဿနာက စ၍ အားသစ်ပါ။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊ ၂၄၁။)

 

          ကလာပသမ္မသနု - အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန် အဇ္ဈတ္တ ဗဟိဒ္ဓ စသည့် ရုပ်တရား နာမ်တရားတို့ကို အုပ်စုအလိုက် ပေါင်းစုခြုံငုံ၍ လက္ခဏာရေးသုံးတန် တစ်လှည့်စီတင်ကာ ဝိပဿနာ ရှုပွားသုံးသပ်သောနည်းသည် ကလာပသမ္မသန မည်၏။ဤကလာပသမ္မသနဟူသောအမည်သည်ဇမ္ဗူဒိပ်ကျွန်း၌သီတင်းသုံးတော်မူကြကုန်သော မထေရ်မြတ်ကြီးတို့၏ အခေါ်အဝေါ် အသုံးအနှုန်း ဖြစ်၏။

 

          နယဝိပဿနာ - ယံ ကိဉ္စ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္ စသည်ဖြင့် အနတ္တလက္ခဏသုတ္တန် စသော ထိုထို တေပရိဝဋဓမ္မဒေသနာတို့၌ ဘုရားရှင် ကိုယ်တော်တိုင် ဟောကြားပြသ ဆိုဆုံးမထားတော်မူသည့်အတိုင်း - အတိတ်, အနာဂတ်, ပစ္စုပ္ပန်, အဇ္ဈတ္တ, ဗဟိဒ္ဓ, သြဠာရိက ( အကြမ်း) သုခုမ (- အနု) ဟီန ( အယုတ်), ပဏီတ

( အမြတ်), ဒူရ (- အဝေး), သန္တိက ( အနီး)ဟူသော (၁၁)မျိုးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် တည်နေသော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ အမည်ရသော 

     ၁။ ရုပ်တရား အစုအပုံ        = ရူပက္ခန္ဓာ

     ၂။ ဝေဒနာတရား အစုအပုံ   = ဝေဒနာက္ခန္ဓာ 

     ၃။ သညာတရား အစုအပုံ   = သညာက္ခန္ဓာ 

     ၄။ သင်္ခါရတရား အစုအပုံ   = သင်္ခါရက္ခန္ဓာ      

     ၅။ ဝိညာဏ်တရား အစုအပုံ = ဝိညာဏက္ခန္ဓာ - 

   

     ၁။ ဤတရားအစုအပုံတို့ကို အစုအပုံအလိုက် ငါးပုံ ပုံ၍ လက္ခဏာရေးသုံးတန် တစ်လှည့်စီတင်ကာ ဝိပဿနာ ရှုပွားသုံးသပ်ခြင်း ( ခန္ဓာ ငါးပါးနည်း)

     ၂။ (၁၂)ပုံ ပုံ၍ ဝိပဿနာ ရှုပွားသုံးသပ်ခြင်း ( အာယတန - ၁၂ - ( ပါးနည်း)

     ၃။ (၁၈)ပုံ ပုံ၍ ဝိပဿနာ ရှုပွားသုံးသပ်ခြင်း ( ဓာတ် - ၁၈ - ပါးနည်း)

 

          ဤသို့ စသော ဝိပဿနာရှုနည်းများသည် နယဝိပဿနာ မည်၏။ ဤ နယဝိပဿနာဟူသော အမည်သည် သီဟိုဠ်ကျွန်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူ ကြကုန်သော မထေရ်မြတ်ကြီးတို့၏ အခေါ်အဝေါ် အသုံးအနှုန်း ဖြစ်၏။

(မဟာဋီ၊ ၂၃၈၆။)

 

ဝိပဿနာဉာဏ်၏ အရှုခံအာရုံ 

 

     ၁။ ဒွါရ-အာရုံတို့နှင့် အတူတကွ ထိုထို ဒွါရ၌ ဖြစ်ကုန်သော စက္ခုဒွါရိကဓမ္မသောတဒွါရိကဓမ္မ ဃာနဒွါ

         ရိကဓမ္မ ဇိဝှါဒွါရိကဓမ္မ ကာယဒွါရိကဓမ္မ မနောဒွါရိကဓမ္မ ဟူသော ဓမ္မ (၆)မျိုး၊ 

     ၂။ ရူပက္ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓာ သညာက္ခန္ဓာ သင်္ခါရက္ခန္ဓာ ဝိညာဏက္ခန္ဓာဟူသော ခန္ဓာငါးပါး၊ 

     ၃။ စက္ခုဒွါရ သောတဒွါရ ဃာနဒွါရ ဇိဝှါဒွါရ ကာယဒွါရ မနောဒွါရဟူသော ဒွါရ (၆)ပါး၊ 

     ၄။ ရူပါရုံ သဒ္ဒါရုံ ဂန္ဓာရုံ ရသာရုံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ ဓမ္မာရုံ ဟူသော အာရုံ(၆)ပါး၊

     ၅။ စက္ခုဝိညာဏ် သောတဝိညာဏ် ဃာနဝိညာဏ် ဇိဝှါဝိညာဏ် ကာယဝိညာဏ် မနောဝိညာဏ် 

         ဟူသော  ဝိညာဏ် (၆)ပါး၊ 

     ၆။ စက္ခုသမ္ဖဿ သောတသမ္မဿ ဃာနသမ္မဿ ဓါသမ္မဿ ကာယသမ္မဿ မနောသမ္ဖဿ ဟူသော

         ဖဿ (၆)ပါး၊ 

     ၇။ စက္ခုသမ္ဖဿဇာဝေဒနာ သောတသမ္ပဿဇာဝေဒနာ ဃာနသမ္မဿ ဇာဝေဒနာ

          ဇိဝှါသမ္ဖဿဇာဝေဒနာ ကာယသမ္မဿဇာဝေဒနာ မနောသမ္မဿဇာဝေဒနာ ဟူသော ဝေဒနာ (၆)ပါး၊ 

      ၈။ ရူပသညာ သဒ္ဒသညာ ဂန္ဓသညာ ရသသညာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗသညာ ဓမ္မသညာ ဟူသော သညာ (၆)ပါး၊ 

      ၉။ ရူပသန္ဓေတနာ သဒ္ဒသဉ္စတနာ ဂန္ဓသဉ္စတနာ ရသသဉ္စတနာဖောဋ္ဌဗ္ဗသဉ္စတနာ ဓမ္မသဉ္စတနာ

          ဟူသော စေတနာ (၆)ပါး၊

     ၁၀။ ရူပတဏှာ သဒ္ဒတဏှာ ဂန္ဓတဏှာ ရသတဏှာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ ဓမ္မတဏှာ ဟူသော တဏှာ (၆)ပါး၊ 

     ၁၁။ ရူပဝိတက္က သဒ္ဒဝိတက္က ဂန္ဓဝိတက္က ရသဝိတက္က ဖောဋ္ဌဗ္ဗဝိတက္က ဓမ္မ“ဝိတက္က ဟူသော ဝိတက် (၆)ပါး၊ 

     ၁၂။ ရူပဝိစာရ သဒ္ဒဝိစာရ ဂန္ဓဝိစာရ ရသဝိစာရ ဖောဋ္ဌဗ္ဗဝိစာရ ဓမ္မဝိစာရ ဟူသော ဝိစာရ (၆)ပါး၊ 

     ၁၃။ ပထဝီဓာတ် အာပေါဓာတ် တေဇောဓာတ် ဝါယောဓာတ် အာကာသဓာတ် ဝိညာဏဓာတ် ဟူသော

            ဓာတ် (၆)ပါး၊ 

    ၁၄။ ကသိုဏ်း (၁၀)ပါး၊ 

    ၁၅။ (၃၂) ကောဋ္ဌာသ၊ 

    ၁၆။ အာယတန (၁၂)ပါး၊ 

    ၁၇။ ဓာတ် (၁၈)ပါး၊

    ၁၈။ ဣန္ဒြေ (၂၂)ပါး၊ 

    ၁၉။ ကာမဓာတ် ရူပဓာတ် အရူပဓာတ် ဟူသော ဓာတ် (၃)ပါး၊ 

   ၂၀။ ကာမဘဝ ရူပဘဝ အရူပဘဝ သညီဘဝ အသညီဘဝ နေဝသညီနာသညီဘ၀ ဧကဝေါကာရဘဝ

         ( အသညသတ်) စတုဝေါကာရ ဘဝ ( အရူပလေးဘုံ) ပဉ္စဝေါကာရဘဝ (ကာမ - ၁၁ဘုံ, ရူပ -၁၅ဘုံ)

         ဟူသော ဘဝကြီး (၉)ဘဝ၊ ၂၁။ ရူပဈာန် (၄) ပါး၊

   ၂၂။ မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ ဟူသော အပ္ပမညာတရား (၄)ပါး၊ 

   ၂၃။ အရူပဈာန်သမာပတ် (၄)ပါး၊ 

   ၂၄။ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် အင်္ဂါ (၁၂)ရပ် -

         ဤတရားအစုအပုံတို့ ဖြစ်ကြသည်ဟု မှတ်ပါ။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊ ၂၂၄၃-၂၄၄။)

 

 သုံးမျိုးကုန်သော သတ္တဝါတို့ကို ချီးမြှောက်တော်မူရန်

 

          ချေချွတ်တော်မူရမည့် ကျွတ်ထိုက်သသူ ဝေနေယျကြာ သတ္တဝါတို့သည်ကား သုံးမျိုးသုံးစား ရှိကြ၏။ ထိုသတ္တဝါသုံးမျိုး သုံးစားလုံးကို ချီးမြှောက်တော်မူရန်အလို့ငှာ ဘုရားရှင်သည် ခန္ဓာငါးပါးနည်း စသည့် အမျိုးမျိုး သောနည်းတို့ဖြင့် ဝိပဿနာရှုကွက်ကို ညွှန်ကြားပြသပေးတော်မူရလေသည်။

          ခန္ဓာငါးပါးနည်းဖြင့်ဝိပဿနာဘာဝနာကိုနှလုံးသွင်းရှုပွားပါကလည်းအရဟတ္တဖိုလ်သို့ဆိုက်ရောက်နိုင်သည်သာဖြစ်၏။ အာယတန (၁၂)ပါးနည်းဖြင့် ဝိပဿနာဘာဝနာကို နှလုံးသွင်းရှုပွားပါကလည်း အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ဆိုက်ရောက်နိုင်သည်သာဖြစ်၏။ ဓာတ် (၁၈)ပါးနည်းဖြင့် ဝိပဿနာဘာဝနာ ကို နှလုံးသွင်းရှုပွားပါကလည်း အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ဆိုက်ရောက်နိုင်သည်သာ ဖြစ်၏။ ဤသို့စသည်ဖြင့် တစ်မျိုးမျိုးသော နည်းလမ်းဖြင့် ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းကို ပွားများအားထုတ်ပါကလည်း အရဟတ္တဖိုလ်ဟူသော လိုအပ်သော အကျိုးတရား၏ ပြီးစီးပြည့်စုံခြင်းသည် ဖြစ်နိုင်ပါလျက် အဘယ်ကြောင့် နည်းလမ်းတစ်မျိုးကိုသာ မဟောဘဲနည်းလမ်းအမျိုးမျိုးကို ဟောကြားတော်မူရပါသနည်းဟူမူ အဖြေမှာ သုံးမျိုးပြားသော သတ္တဝါတို့ကို ချီးမြှောက်တော်မူရန်အလို့ငှာ ဟောကြားတော်မူရသည် ဟူပေ။ 

 

      ၁။ ရူပသ - ရုပ်တရား၌ တွေဝေသော သတ္တဝါ 

      ၂။ အရူပသမ္ဗူ - နာမ်တရား၌ တွေဝေသော သတ္တဝါ, 

      ၃။ ဥဘယသဠာ - ရုပ်+နာမ် နှစ်မျိုးလုံး၌ တွေဝေသော သတ္တဝါ

 

     ၁။ တိက္ခိန္တိယာ = ဣနြေထက်မြက်သော သတ္တဝါ, 

     ၂။ မဇ္ဈိမိန္တိယာ  = ဣန္ဒြေ မနံ့မထက် အလယ်အလတ်ရှိသော သတ္တဝါ

     ၃။ မုဒိန္တိယာ    =  ဣန္ဒြေနံ့သော သတ္တဝါ 

 

     ၁။ သံဓိတ္တရုစီ = အကျဉ်းနည်းကို နှစ်ခြိုက်သော သတ္တဝါ 

     ၂။ မဇ္ဈိမရုစီ    = မကျဉ်းမကျယ် အလယ်အလတ်နည်းလမ်းကို နှစ်ခြိုက်သော သတ္တဝါ, 

     ၃။ ဝိတ္ထာရရုစီ = အကျယ်နည်းလမ်းကို နှစ်ခြိုက်သော သတ္တဝါ,

 

         ဤသို့လျှင် ကျွတ်ထိုက်သသူ ဝေနေယျကြာသတ္တဝါတို့၌ သုံးမျိုးသုံးစား ရှိနေပေ၏။ ထို သုံးမျိုးသုံးစားသော သတ္တဝါတို့ကို ချီးမြှောက်တော်မူရန် အလို့ငှာ ဘုရားရှင်သည် ထိုကဲ့သို့ တရားတော်ကို နည်းမျိုးစုံဖြင့် တန်ဆာ ဆင်၍ ဟောကြားတော်မူရပေသည်။ 

    

     ၁။ (က) နာမ်တရား၌ တွေဝေသော အရူပသမ္ဗူဠာပုဂ္ဂိုလ် 

          (ခ)ဣနြေထက်မြက်သော တိက္ခိန္ဒိယပုဂ္ဂိုလ်, 

          (ဂ) အကျဉ်းနည်းကို နှစ်ခြိုက်သော သံဓိတ္တရုစီပုဂ္ဂိုလ် -

          ဤ ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးတို့ကို ချီးမြှောက်တော်မူခြင်းငှာ - အနတ္တလက္ခဏသုတ္တန်ကဲ့သို့သော ဒေသနာတော်များဖြင့် ခန္ဓာငါးပါးနည်းဖြင့် ဝိပဿနာ ရှုကွက်ကို သင်ပြပေးတော်မူလေသည်။

     

     ၂။ (က) ရုပ်တရား၌ တွေဝေသော ရူပသမ္ဗူပုဂ္ဂိုလ်, 

          (ခ)ဣန္ဒြေ အလယ်အလတ်ရှိသော မဇ္ဈိမိန္ဒိယပုဂ္ဂိုလ်, 

          (ဂ) မကျဉ်းမကျယ် အလယ်အလတ်ကျင့်စဉ်ကို နှစ်ခြိုက်သော မဇ္ဈိမရုစီပုဂ္ဂိုလ် -

          ဤ ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးတို့ကို ချီးမြှောက်တော်မူရန်အလို့ငှာ အာယတန (၁၂) ပါးနည်းဖြင့် ဝိပဿနာရှုကွက်ကို ဟောကြားပြသ ဆိုဆုံးမပေးတော်မူလေ သည်။

   

     ၃။ (က) ရုပ်+နာမ် နှစ်မျိုးလုံး၌ တွေဝေသော ဥဘယသမ္ဗူပုဂ္ဂိုလ်, 

          (ခ) ဣန္ဒြေနံ့သော မုဒိန္ဒိယာပုဂ္ဂိုလ်, 

          (ဂ) အကျယ်နည်းလမ်းကို နှစ်ခြိုက်သော ဝိတ္ထာရရုစီပုဂ္ဂိုလ် -

           ဤ ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးတို့ကို ချီးမြှောက်တော်မူရန်အလို့ငှာ ဓာတ် (၁၈)ပါး နည်းဖြင့် ဝိပဿနာရှုကွက်ကို ညွှန်ကြားပြသပေးတော်မူလေသည်။

 

          အနတ္တလက္ခဏာကို ချမ်းချမ်းသာသာ လွယ်လွယ်ကူကူ သိမ်းဆည်း နိုင်ရန်အလို့ငှာ ဣန္ဒိယဒေသနာတော်နည်းဖြင့် ဝိပဿနာရှုကွက်ကို ဟောကြားပြသပေးတော်မူလေသည်။ 

      ၁။ ပဝတ္တိ          =   ဥပါဒါနက္ခန္ဓာငါးပါး ဒုက္ခသစ္စာတရားတို့၏ ဖြစ်ခြင်း, 

      ၂။ ပဝတ္တိဟေတု =  ယင်း ဒုက္ခသစ္စာတရားတို့၏ အကြောင်းတရား,

      ၃။ နိဝတ္တိ          =  ယင်း ဒုက္ခသစ္စာတရား သမုဒယသစ္စာတရားတို့၏ချုပ်ငြိမ်းမှု၊ 

      ၄။ နိဝတ္တိဟေတု =  ယင်း ဒုက္ခသစ္စာတရား သမုဒယသစ္စာတရားတို့၏ချုပ်ငြိမ်းကြောင်း ကျင့်စဉ် -

 

            ဤ လေးချက်ကို သမ္မာဒိဋ္ဌိဉာဏ်ပညာဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက် ထွင်းဖောက် သိမြင်ပါမှသာလျှင် ယင်းအထက်ပါ ဝိပဿနာရှုကွက် အမျိုးမျိုးသည် မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ဟူသော အကျိုးစီးပွားအမျိုးမျိုးကို ရွက်ဆောင်နိုင် ပေသည်။ ယင်းလေးချက်ကို သမ္မာဒိဋ္ဌိဉာဏ်ပညာဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက်ထွင်းဖောက်မသိပါက မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ဟူသောအကျိုးကိုမရွက်ဆောင်နိုင်ဟုသိရှိစေရန်ရည်ရွယ်တောင့်တတော်မူ၍သစ္စာဒေသနာတော်နည်း ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ဒေသနာတော်နည်းနှင့် ဆက်စပ်သော ဝိပဿနာရှုကွက်တို့ကိုလည်း ဟောကြားပြသ ဆိုဆုံးမပေးတော်မူလေသည်။ (မဟာဋီ၊ ၂၈၈၄-၈၅။)