ဖားအောက်တောရဆရာတော် - နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းကျင့်စဥ်(အကျဥ်းချုပ်)အတွဲ(၃)

 

          ကာလသုံးပါး သန္တာန်နှစ်ပါးအတွင်း၌ တည်ရှိသော ရုပ်-နာမ်-ကြောင်း ကျိုး (သင်္ခါရ)တရားတို့ကို ပရိညာ ပညာ သုံးမျိုးတို့ဖြင့် ပိုင်းပိုင်းခြားခြား သိရှိနိုင်ရန်အတွက် ဥပစာရသမာဓိ အပ္ပနာသမာဓိ ဟူသော နှစ်မျိုးသော သမာဓိတို့တွင် တစ်မျိုးမျိုးသော သမာဓိကို ထူထောင်ရမည် ဖြစ်သည်။ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ (အကျဉ်း) အမည်ရသော ဤကျမ်း၌ သမထကမ္မဋ္ဌာန်း ပိုင်းဟူသော အမည်ဖြင့် သမာဓိပိုင်း စိတ္တဝိသုဒ္ဓိစခန်းကို ရေးသားတင်ပြခဲ့ပြီးလေပြီ။ ယခုအခါ၌ ဒိဋ္ဌိဝိသုဒ္ဓိစခန်းတွင် အကျုံးဝင်သော ရုပ်တရားတို့ကို သိမ်းဆည်းပုံ

 (- ဉာဏ်ဖြင့် ပိုင်းခြားယူပုံ)အပိုင်းကို ရုပ်ကမ္မဋ္ဌာန်းပိုင်းဟူသော အမည်ဖြင့် ဆက်လက်၍ ရေးသားတင်ပြပေအံ့။

 

 ဓာတ်ကမ္မဋ္ဌာန်းအကျဉ်းနည်း 

 

          ဒုဝိဓဉ် ကမ္မဋ္ဌာနံ - ရူပကမ္မဋ္ဌာနံ အရူပကမ္မဋ္ဌာနဉ္စ။ ရူပပရိဂ္ဂဟော အရူပပရိဂ္ဂဟောတိ ဧတဒေဝ ဝုစ္စတိ။ တတ္ထ ဘဂဝါ ရူပကမ္မဋ္ဌာနံ ကထေန္တော သင်္ပမနသိကာရဝသေန ဝါ ဝိတ္ထာရမနသိကာရဝသေန ဝါ စတုဓာတုဝဝတ္ထာနံ ကထေသိ။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊ ၂၊ ၂၅၂။ မဌ၊၁၊ ၂၈၀။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၁၄။)

          သမထပိုင်း၌ သမထကမ္မဋ္ဌာန်း (၄၀) ရှိ၏၊ သမာဓိပိုင်းတည်း။ ဝိပဿနာပိုင်း၌ကား ရုပ်ကမ္မဋ္ဌာန်း နာမ်ကမ္မဋ္ဌာန်းဟု နှစ်မျိုး ရှိ၏။ ရူပပရိဂ္ဂဟ = ရုပ်ကို သိမ်းဆည်းခြင်း ဉာဏ်ဖြင့် ပိုင်းခြားယူခြင်း, အရူပပရိဂ္ဂဟ =နာမ်ကို သိမ်းဆည်းခြင်း ဉာဏ်ဖြင့် ပိုင်းခြားယူခြင်းဟုလည်း ခေါ်ဆို၏။ ထိုနှစ်မျိုးတို့ တွင် ဘုရားရှင်သည် ရုပ်ကမ္မဋ္ဌာန်းကို ဟောကြားတော်မူလတ်သော် -

           ၁။ အကျဉ်းနှလုံးသွင်းနည်း၏ အစွမ်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း, 

           ၂။ အကျယ်နှလုံးသွင်းနည်း၏ အစွမ်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း

       

           စတုဓာတုဝဝတ္ထာန် အမည်ရသော ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၏ ကိုယ်ပိုင် သဘာဝလက္ခဏာကို ဉာဏ်ဖြင့် ပိုင်းခြားယူကြောင်းဖြစ်သော ဓာတ်ကမ္မဋ္ဌာန်း ကို ဟောကြားတော်မူခဲ့လေသည်။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊ ၂၊ ၂၅၂။ မဌ၊၁၊ ၂၈၀။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၁၄။)

         

           ထိုနှစ်မျိုးတို့တွင် ဤကျမ်း၌ ဓာတ်ကမ္မဋ္ဌာန်း အကျဉ်းရှုပွားနည်းကို ရှေးဦးစွာ ရေးသားတင်ပြ၍ ဓာတ်ကမ္မဋ္ဌာန်း အကျယ်ရှုပွားနည်းကို နောက်တွင် ဆက်လက်၍ ရေးသားတင်ပြမည် ဖြစ်သည်။

 

          ပုန စပရံ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုဣမမေဝ ကာယံ ယဋ္ဌိတံ ယထာပဏိဟိတံ ဓာတုသော ပစ္စဝေက္ခတိ “အတ္ထိ ဣမသ္မိံ ကာယေ ပထဝီဓာတု အာပေါဓာတု တေဇောဓာတု ဝါယောဓာတူ”တိ။ (မ၊၁၊၇၃။)

 

          ရဟန်းတို့ ... နောက်တစ်မျိုးသော်ကား ယောဂါဝစရ ရဟန်းတော် သည် တည်မြဲတိုင်းသော ထားမြဲတိုင်းသော ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးကိုပင်လျှင် “ဤ ခန္ဓာကိုယ်ကြီး၌ ပထဝီဓာတ်သည် ရှိ၏၊ အာပေါဓာတ်သည် ရှိ၏၊ တေဇော ဓာတ်သည် ရှိ၏၊ ဝါယောဓာတ်သည် ရှိ၏”ဟု ဓာတ်သဘောအားဖြင့် အသီး အသီး တစ်လုံးစီ တစ်လုံးစီ ဆင်ခြင်သုံးသပ်ရှုပွား၍ နေပေ၏။ (မ၊၁၊၃။)

 

          ဤအထက်ပါ ဒေသနာတော်ကား မဟာသတိပဋ္ဌာနသုတ္တန် ဓာတု မနသိကာရပိုင်းတွင် လာရှိသောဓာတ်ကမ္မဋ္ဌာန်းပြည်တည်ခန်းပင်ဖြစ်၏။ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်သည်ဤရူပကာယခန္ဓာကိုယ်ကြီး၏ အရိုးကြား, အကြောကြား, အသားကြား, အရေပြားသို့ ဉာဏ်တည်းဟူသော လက်ကို သွင်း၍ ဉာဏ်ဖြင့် စိုက်၍ ပထဝီဓာတ် အာပေါဓာတ် တေဇောဓာတ် ဝါယောဓာတ် ဟူသော ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၏ ကိုယ်ပိုင်သဘာဝလက္ခဏာ အသီးအသီးကို ဉာဏ်ဖြင့် သိအောင် မြင်အောင် ကြည့်ရှုရမည်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ဤကဲ့သို့ လွယ်လွယ်ကူကူဖြင့် မရှုတတ်သေး မမြင်သေးပါက ဤခန္ဓာကိုယ်၏ အရိုး ကြား, အကြောကြား, အသားကြား, အရေပြားသို့ ဉာဏ်တည်းဟူသော လက် ကို သွင်း၍ ဦးခေါင်းမှသည် ခြေထောက်သို့ တိုင်အောင် ခြေဆုံး ခေါင်းဆုံး အောက်ပါအတိုင်း ရှုပါ။

 

မဟာဘုတ်ဓာတ်ကြီး (၄) ပါး

၁။ ပထဝီဓာတ် 

 

                                     ဂရုပထဝီ (၃) မျိုး                      လဟုပထဝီ (၃) မျိုး

                                    

                                      ၁။  မာမှု သဘော                     ၄။ ပျော့မှု့သဘော

                                      ၂။  ကြမ်းမှုသဘော                  ၅။ ချောမှု့သဘော

                                      ၃။  လေးမှုသဘော                   ၆။  ပေါ့မှုသဘော

 

၂။ အာပေါဓာတ် 

                  

                                      ၁။ ယိုစီးမှု သဘော               ၂။ ဖွဲ့စည်းမှု သဘော

 

၃။ တေဇောဓာတ်

                                   

                                      ၁။ ပူမှု သဘော                    ၂။ အေးမှုသဘော

  

၄။ ဝါယောဓာတ် 

 

                                     ၁။ ထောက်ကန်မှု သဘော      ၂။ တွန်းကန်မှု သဘော 

 

                            

            မာ-ကြမ်း-လေး၊ ပျော့-ချော-ပေါ့ကား ပထဝီဓာတ်၏ သဘာဝလက္ခဏာ, ယိုစီး-ဖွဲ့စည်းကား အာပေါဓာတ်၏ သဘာဝလက္ခဏာ, ပူ-အေးကား တေဇောဓာတ်၏သဘာဝလက္ခဏာ,ထောက်ကန်မှုသဘောကား ဝါယော ဓာတ်၏သဘာဝလက္ခဏာ, တွန်းကန်မှုသဘောကား ဝါယောဓာတ်၏ လုပ်ငန်းကိစ္စရပ် ဖြစ်သည်။

          ရှေးဦးစွာ မိမိ ရရှိထားပြီးသည့် အာနာပါန စတုတ္ထဈာန် သမာဓိကို တစ်ဖန် ပြန်၍ ထူထောင်ပါ။ အလိုရှိပါက သြဒါတကသိုဏ်း စတုတ္ထဈာန် သမာဓိအထိ သမာဓိကို ထူထောင်ပါ။ (တရားထိုင်တိုင်း သမာဓိကို ထူထောင် ရန် မမေ့ပါနှင့်။) ထိုနောင် -

           ၁။ မာ-မှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာက စ၍ မာမှုသဘောကို ဦးခေါင်းမှ

                သည် ခြေဖျားသို့ တိုင်အောင် တစ်ကိုယ်လုံး၌ အနှံ့အပြား မြင်အောင် ရှုပါ။ အလားတူပင် -

          ၂။  ကြမ်းမှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ ကြမ်းမှုသဘောကို။ ပ ။ 

          ၃။  လေးမှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ လေးမှုသဘောကို။ ပ ။ 

          ၄။  ပျော့မှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ ပျော့မှုသဘောကို။ ပ ။ 

          ၅။  ချောမှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ ချောမှုသဘောကို။ ပ ။ 

          ၆။  ပေါ့မှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ ပေါ့သဘောကို။ ပ ။ 

          ၇။  ယိုစီးမှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ ယိုစီးမှုသဘောကို။ ပ ။ 

          ၈။  ဖွဲ့စည်းမှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ ဖွဲ့စည်းမှုသဘောကို။ ပ ။

          ၉။  ပူမှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ ပူမှုသဘောကို။ ပ ။ 

        ၁၀။  အေးမှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ အေးမှုသဘောကို။ ပ ။ 

        ၁၁။  ထောက်ကန်မှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ ထောက်ကန်မှု သဘောကို။ ပ ။

        ၁၂။  တွန်းကန်မှု ထင်ရှားသည့် တစ်နေရာကစ၍ တွန်းကန်မှုသဘောကို

                 ဦးခေါင်းမှသည် ခြေဖျားသို့တိုင်အောင် တစ်ကိုယ်လုံး၌ အနှံ့အပြား မြင်အောင် ရှုပါ။

 

 

          ဤ (၁၂)မျိုးသော ဓာတ်သဘောတရားတို့တွင် မည်သည့်သဘော တရားကို မဆို ရှုပါက တစ်ကိုယ်လုံး၌ ပြန့်နေပါစေ၊ တစ်ကိုယ်လုံး၌ အနှံ့အ ပြား မြင်ပါစေ။ ရှေးဦးစွာ မာမှုသဘောကို တစ်ကိုယ်လုံး အနှံ့အပြား မြင်အောင် ရှုကြည့်ပါ။ အောင်မြင်မှု ရရှိပါက ကျန်ဓာတ်များကိုလည်း ဆက်ရှုပါ။ အကယ်၍ မအောင်မြင်ပါက တွန်းကန်မှုသဘောက စ၍ ရှုကြည့်ပါ။ တွန်း ကန်မှုသဘောသည် ကျန်ဓာတ်သဘောတရားများကို ဉာဏ်ဖြင့်တွေ့မြင်ဖို့ရန် များစွာ အထောက်အကူ ပြုပေသည်။

 

ဝ-လုံးတန်းက စပါ 

 

          ဗျည်း (၃၃)လုံးတွင် က-ကြီး, ခ-ခွေးက စသည် မှန်သော်လည်း ကလေးသူငယ်တစ်ဦးကို သင်ပေးရာ၌ ၀-လုံးက လွယ်ကူသဖြင့် ၀-လုံးတန်း က စ၍ သင်ပြပေးရသကဲ့သို့ အလားတူပင် ဝါယောဓာတ်၏ တွန်းကန်မှု သဘောမှာလည်း ၀-လုံးနှင့် တူနေ၏။ ယောဂီအများစု၌ ရှု၍ လွယ်ကူသည် ကို တွေ့ရ၏။ ထို့ကြောင့် အထက်ပါစနစ်ဖြင့် မအောင်မြင်ပါက ၀-လုံးတန်းက စရှုကြည့်ပါ။

          အသင်သူတော်ကောင်းသည် ဦးခေါင်း၏ အလယ်ဗဟိုလောက်တွင် ဘာဝနာစိတ်ကို စိုက်ထားပါ၊ အသက်ရှူသွင်းလိုက်သောအခါ အသက်ရှူ ထုတ်လိုက်သောအခါ တွန်းကန်နေသည့် သဘောကို ထိုနေရာ၌ ဉာဏ်ဖြင့် စိုက်၍ ရှုကြည့်ပါ။ အသက်ရှူသွင်းလိုက်တိုင်း ရှူထုတ်လိုက်တိုင်း တွန်း နေသည့်သဘောကို ဉာဏ်ဖြင့် စူးစူးစိုက်စိုက် ကြည့်ပါ၊ လေကို မကြည့်ပါနှင့်။ ဆွမ်းလုတ်ကို ဝါးသောအခါ ပါးအတွင်း၌ တွန်းကန်နေသည့် ပုံစံမျိုး ဖြစ် သည်။ တွန်းကန်မှုသဘောကို တွေ့ရှိသောအခါ ထိုတွန်းကန်မှုသဘော၌သာ ဘာဝနာစိတ်ကို ငြိမ်ဝပ်စွာ ကပ်ထားပါ။

          ဤစနစ်ဖြင့်လည်း အောင်မြင်မှုကိုမရရှိပါကမိမိရရှိထားပြီးသည့်အာနာပါနစတုတ္ထဈာန်သမာဓိကို အလိုရှိပါက သြဒါတကသိုဏ်း စတုတ္ထဈာန်သမာဓိကို တစ်ဖန် ပြန်၍ ထူထောင်ပါ။ သမာဓိ၏စွမ်းအင်များ ပြည့်ဝလာသော အခါ၌ တွန်းကန်မှုသဘောကို အထက်ပါ အတိုင်း တစ်ဖန် ပြန်၍ ရှု ကြည့်ပါ။

          အာနာပါနစတုတ္ထဈာန်သမာဓိ သို့မဟုတ် သြဒါတကသိုဏ်း စတုတ္ထ ဈာန်သမာဓိတို့မှာ (ဤကျမ်းစာ၌ ရေးသားတင်ပြထားသည့်အတိုင်းဆိုရမူ)အသင်သူတော်ကောင်း၏ဝိပဿနာ၏အခြေပါဒကအကြောင်းရင်းဈာန်ပင် ဖြစ်သည်။ ယင်းသမာဓိကို စွမ်းအင် ပြည့်ဝလာအောင် လင်းရောင်ခြည် စွမ်း အင်များအားကောင်းလာ သည့်တိုင်အောင် ထူထောင်ပါ။ တရားထိုင်တိုင်း အခက်အခဲရှိတိုင်း လိုက်နာပြုကျင့်ရမည့် ဥပဒေသ တစ်ခု ဖြစ်သည်။

          တွန်းကန်မှုသဘောကိုဦးခေါင်းအတွင်း၌ထင်ထင်ရှားရှားတွေ့မြင်သောအခါထိုတွန်းကန်မှုသဘောတရားအပေါ်၌ ဘာဝနာစိတ်ကို ငြိမ်ဝပ်စွာ ကပ်ထားပါ။ တွန်းကန်မှုသဘောတရားအပေါ်၌ ဘာဝနာစိတ်သည် ငြိမ်ဝပ် စွာကပ်၍တည်နေသောအခါယင်းတွန်းကန်မှုသဘောတရားသည်လည်းအလွန်ထင်ရှားလာမည်ဖြစ်သည်။ထင်ရှားလာသောအခါဦးခေါင်း၏အတွင်းပိုင်းမှသည်ဦးခေါင်း၏အပြင်ဘက်သို့တိုင်အောင် တစ်စတစ်စ တဖြည်း ဖြည်း တွန်းကန်မှုသဘောတရားကို ထင်ထင်ရှားရှား မြင်တွေ့အောင် ဉာဏ် ဖြင့် လိုက်ကြည့်ပါ။ အရိုးကြား, အကြောကြား, အသားကြား, အရေကြားသို့ ဉာဏ်တည်းဟူသော လက်ကို သွင်း၍ လိုက်ကြည့်ပါ။ ဦးခေါင်း တစ်ခုလုံး၌ တွန်းကန်မှုသဘောတရားကို ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့မြင်သောအခါ လည်ပင်း ရင်ဘတ် ဝမ်းဗိုက်စသည် ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးသို့ ဉာဏ်ကို စေလွှတ်၍ အရိုး ကြား, အကြောကြား,အသားအရေကြားသို့ဉာဏ်တည်းဟူသော လက်ကိုသွင်း၍လိုက်ရှုပါ။တစ်ကိုယ်လုံး၌ခြေဆုံးခေါင်းဆုံးတွန်းကန်မှုသဘောတရားကိုထင်ထင်ရှားရှားတွေ့မြင်သောအခါအသင်သူတော်ကောင်းသည်ဓာတ်သဘောတရားတစ်ခုကို ရှုပွားမှု၌ အောင်မြင်သွားပြီ ဖြစ်သည်။ ဝ-လုံး တစ်လုံးကို ဝိုင်းစက်အောင် ရေးတတ်သွားပေပြီ။ အကယ်၍ ဝင်လေ ထွက်