ဖားအောက်တောရဆရာတော် - နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းကျင့်စဥ်(အကျဥ်းချုပ်)အတွဲ(၂)

          အနုပါဒိန္နကပက္ခ ဌ်တာနိ - သက်မဲ့ အသုဘအလောင်းကောင် (၁၀)မျိုးတို့ကို အာရုံယူ၍ ရှုပွားရသော အသုဘကမ္မဋ္ဌာန်းတို့၌ အသုဘ အလောင်းကောင်တို့ကား အနုပါဒိန္နကပက္ခ သက်မဲ့ အဖို့အစု၌ တည်နေ ကြကုန်၏ဟု အဋ္ဌကထာက ဖွင့်ဆိုထား၏။ ယင်းစကားရပ်ဖြင့် စေတိယ တောင်၌ သီတင်းသုံးတော်မူသော မဟာတိဿမထေရ်မြတ်ကြီးကဲ့သို့လည်း ကောင်း, သံဃရက္ခိတမထေရ်မြတ်ကြီး၏ အလုပ်အကျွေး ဖြစ်တော်မူသော သာမဏေကဲ့သို့လည်းကောင်း ဗဟိဒ္ဓ သက်ရှိသတ္တဝါတို့၏ ကိုယ်၌ တည်ရှိ

သော (၃၂)ကောဋ္ဌာသကိုလည်း အနုပါဒိန္နကပက္ခ သက်မဲ့ အဖို့အစု၌ ထား၍ အာရုံယူခြင်းငှာ စွမ်းနိုင်သော ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌ (၁၀) မျိုးသော အသုဘ၏ အဖြစ်ဖြင့် အသက်ရှင်ဆဲဖြစ်သော ကိုယ်၌လည်း ထင် လာလတ်သော် ဥပစာရဈာန်သို့ ရောက်ခြင်းကို ညွှန်ပြအပ်၏ဟု သိရှိပါလေ။

(မူလဋီ၊၂၊၁၅၅။)

           “အတ္တိဿ ကာယေ” “ထိုသူ၏ ကာယ၌ (၃၂-ကောဋ္ဌာသသည်)ရှိ၏” ဟု ဆံပင် စသော ကောဋ္ဌာသတို့ကို သူတစ်ပါး၏ဆံပင် စသည်ဖြင့် စွဲယူအပ် ကုန်လတ်သော် သတ္တဝါ၏ အဖြစ်ဖြင့် စွဲယူသည် မည်၏။ ထိုသို့မယူဘဲ “ဣမသ္မိံ ကာယေ” “ဤကိုယ်၌”ဟု စွဲယူခဲ့သော် မည်သူ၏ကိုယ်ဟု မစွဲယူ ဘဲ “ဣမသ္မိံ ကာယေ - ဤကိုယ်၌” ဟုသာ ယူသဖြင့် သတ္တဝါဟု ယူခြင်းမှ ကင်းနေ၏။ ထိုသို့ သတ္တဝါဟု စွဲယူခြင်းမှကင်းသော ငါဟု ပြုအပ်သော ကိုယ်၌ “ငါ၏ကိုယ်”ဟု မဆိုသောကြောင့် ဖျက်ဆီးအပ်ပြီးသော “ငါဟု နှလုံး သွင်းခြင်း” ရှိသော အခါခပ်သိမ်း (သမာဓိနှင့်ယှဉ်သောဉာဏ်၏) အနီး၌ စုဝေးတည်နေသော ထင်ရှားသည်လည်းဖြစ်သော မိမိ၏ (၃၂)ကောဋ္ဌာသ ကာယ၌ သတိ၏ ရှေးရှုကပ်၍ တည်နေခြင်းသည် ဖြစ်သကဲ့သို့ တစ်နည်း(၃၂)ကောဋ္ဌာသတို့၏ ထင်ထင်ရှားရှား ထင်လာခြင်းသည် ဖြစ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ ထို ဗဟိဒ္ဓ သူတစ်ပါး၏ကိုယ်၌ သတိ၏ ရှေးရှုကပ်၍ တည်နေခြင်း သည် တစ်နည်း (၃၂)ကောဋ္ဌာသတို့၏ ထင်ထင်ရှားရှား ထင်လာခြင်းသည် မဖြစ်ပေ။ ထိုကြောင့် ဗဟိဒ္ဓ သူတစ်ပါး၏ (၃၂)ကောဋ္ဌာသတို့၌ ပဋိကူလအားဖြင့် နှလုံးသွင်းခဲ့သော် အပ္ပနာဈာန်သို့မရောက်နိုင်။ထိုသို့အပ္ပနာဈာန်သို့မရောက်နိုင်သော်လည်းဝိဇယသုတ္တန်(သုတ္တနိပါတ်ပါဠိ

တော်၊၃၀၇-၃၀၈။)၌ဟောကြားထားတော်မူသည့်အတိုင်း ဝိပဿနာပိုင်းသို့ ရောက်ရှိသောအခါ မိမိခန္ဓာ သူတစ်ပါးခန္ဓာတို့၏ ဟုတ်မှန်တိုင်းသော အပြစ်ကို မြင်အောင်ရှုသော အာဒီနဝါနုပဿနာဟူသော ဝိပဿနာဉာဏ်ကား ထို သူတစ်ပါး၏ (၃၂)ကောဋ္ဌာသတို့၌လည်း ဖြစ်နိုင်၏။ ဤကဲ့သို့သော အဓိပ္ပါယ်ကို ရည်ရွယ်တော်မူ၍ အဋ္ဌကထာဆရာတော်က အသုဘာနုပဿနာဟု ဆိုအပ်သော ဝိပဿနာဘာဝနာကား ဖြစ်နိုင်၏ဟု သိရှိပါလေ”ဟု ဖွင့်ဆိုသွားတော်မူခြင်း ဖြစ်၏။ (မူလဋီ၊ ၂၊၁၅၅-၁၅၆။)

          ဤမူလဋီကာဆရာတော်၏ ရှင်းလင်းချက်နှင့်အညီ အဇ္ဈတ္တ (၃၂) ကောဋ္ဌာသတို့၌ ဥပစာရဈာန် အပ္ပနာဈာန်ကိုလည်းကောင်း, ဗဟိဒ္ဓ သက်ရှိ ကိုယ်ကောင်ကိုလည်း ဗဟိဒ္ဓ သက်မဲ့အလောင်းကောင်အရာ၌ ထား၍ တစ်နည်း ဗဟိဒ္ဓ သက်ရှိသတ္တဝါတို့၏ (၃၂)ကောဋ္ဌာသကိုလည်း ဗဟိဒ္ဓ သက်မဲ့ အလောင်းကောင်၏ ကောဋ္ဌာသအရာ၌ ထား၍ ပဋိကူလအားဖြင့် ရှုနိုင်သူ တို့အဖို့ ဗဟိဒ္ဓ ကောဋ္ဌာသ၌လည်း ဥပစာရဈာန်ကိုလည်းကောင်း ရရှိနိုင်ပေ သည်။ ဥပစာရဈာန်၌လည်း ဈာန်အင်္ဂါ (၅)ပါးပင် ရှိ၏။ အပ္ပနာဈာန်၌လည်း ဈာန်အင်္ဂါ (၅)ပါးပင် ရှိ၏။ ဈာန်အင်္ဂါချင်းကား တူညီလျက် ရှိ၏။ စွမ်းအင် ချင်းသာ ကွာခြားလျက် ရှိ၏။

          ဥပစာရဘုံ၌ နီဝရဏကို ပယ်ခွာနိုင်ခြင်းကြောင့် ဘာဝနာစိတ်သည် ကမ္မဋ္ဌာန်းအာရုံ၌ တည်ကြည်နေခြင်း ဖြစ်၏။ ဈာန်ကို ရရှိသည့် ပဋိလာဘ ဘုံ၌ကား ဈာန်အင်္ဂါတို့၏ ထင်ထင်ရှားရှား စွမ်းအင်ကြီးမားစွာ ဖြစ်ပေါ်လာ

ခြင်းကြောင့် ကမ္မဋ္ဌာန်းအာရုံ၌ ဘာဝနာစိတ်သည် တည်ကြည်နေခြင်း ဖြစ်၏။ ဥပစာရဘုံ၌ ဈာန်အင်္ဂါတို့သည် စွမ်းအင် အပြည့်အဝဖြင့် ဖြစ်ပေါ်မလာနိုင် ကုန်သေး၊ အပ္ပနာဈာန်အခိုက်၌ကား ဈာန်အင်္ဂါတို့သည် စွမ်းအင် အပြည့်အဝ ဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာကြ၏။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၁၂၃ - ကြည့်ပါ။)

အရိုးစုကမ္မဋ္ဌာန်း

          ဤ (၃၂)ကောဋ္ဌာသတို့ကို ပဂုဏဖြစ်အောင် အဝါးဝစွာ နိုင်နိုင်နင်းနင်း လေ့လာပြီးသော ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်သည် ယင်း (၃၂)ကောဋ္ဌာသတို့ကို ခြုံငုံ၍ ဖြစ်စေ၊ ကောဋ္ဌာသ တစ်ခုစီ တစ်ခုစီကို ဖြစ်စေ အာရုံယူ၍ ပဋိကူလ မနသိကာရကမ္မဋ္ဌာန်းကို စီးဖြန်းနိုင်ပေသည်။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၂၅၇ - ကြည့်ပါ။)

           ဤတွင် အရိုးစုကောဋ္ဌာသတစ်ခုကို အာရုံယူ၍ ရှူပွားပုံကို တင်ပြအပ် ပါသည်။ အဇ္ဈတ္တ ဗဟိဒ္ဓ နှစ်မျိုးတို့တွင် နှစ်ခြိုက်ရာက စနိုင်၏။ ဤ၌ အဇ္ဈတ္တ ကစ၍ အားထုတ်ပုံကို တင်ပြအပ်ပါသည်။

           အသင်သူတော်ကောင်းသည် မိမိရရှိထားပြီးသည့် အာနာပါနစတုတ္ထဈာန်သမာဓိကို တစ်ဖန်ပြန်၍ ထူထောင်ပါ။ လင်းရောင်ခြည်စွမ်းအင်များ ဖြိုးပြိုးပြက်ပြက် တလက်လက် တောက်ပလာသောအခါ အဇ္ဈတ္တ (၃၂)

ကောဋ္ဌာသတို့ကို သိမ်းဆည်းပါ။ ဗဟိဒ္ဓ၌လည်း အနီးကပ်ဆုံး၌ တည်ရှိသော လင်းရောင်ခြည်ဖြင့် တွေ့ထိမိသော သတ္တဝါတစ်ဦး၏ (၃၂)ကောဋ္ဌာသတို့ ကိုလည်း သိမ်းဆည်းပါ။ အဇ္ဈတ္တ ဗဟိဒ္ဓ တစ်လှည့်စီ တစ်ကြိမ် နှစ်ကြိမ်ခန့် သိမ်းဆည်းပါ။ ထိုနောင် အဇ္ဈတ္တ အရိုးစုကောဋ္ဌာသကို ဉာဏ်ဖြင့် ခြုံငုံ၍ သိမ်းဆည်းပါ။ အရိုးစုကောဋ္ဌာသ ထင်ရှားလာသောအခါ ယင်း အရိုးစု ကောဌာသ၏ ရွံရှာစက်ဆုပ်ဖွယ် ပဋိကူလသဘောကို အာရုံယူ၍ -

           ၁။  ပဋိကူလ-ပဋိကူလ =  ရွံစရာ-ရွံစရာဟုလည်းကောင်း၊ 

           ၂။  အဋ္ဌိကပဋိကူလ     =  အရိုးစုရွံစရာဟုလည်းကောင်း၊ 

           ၃။  အဋိက-အဋ္ဌိက      =  ရွံစရာအရိုးစု ရွံစရာအရိုးစုဟုလည်းကောင်း

          ပါဠိလို ဖြစ်စေ မြန်မာလို ဖြစ်စေ နှစ်ခြိုက်သလို ရှုနေပါ။ ထို ရွံရှာ စက်ဆုပ်ဖွယ် အရိုးစုအာရုံ၌ တစ်နာရီ နှစ်နာရီ စသည်ဖြင့် ဘာဝနာစိတ်ကို ငြိမ်ဝပ်စွာ ကပ်၍ တည်နေအောင် ကြိုးစားပါ။ အာနာပါနစတုတ္ထဈာန်၏ အားကြီးသောမှီရာ ဥပနိဿယသတ္တိဖြင့် ကျေးဇူးပြုပေးမှု အရှိန်အဝါ သတ္တိ ထူးကြီးကို ဆက်ခံရသော ယင်းပဋိကူလမနသိကာရ ဘာဝနာစိတ်သည် အလွန့်အလွန် စွမ်းအင်ကြီးမားနေမည်သာ ဖြစ်ပေသည်။ ထိုသို့ ရှုရာ၌ ရွံရှာ စက်ဆုပ်ဖွယ် ပဋိကူလသဘောကို ဉာဏ်ဖြင့် ပေါလောပေါ်နေအောင် ထင်လင်းနေအောင် ရှုပါ။

ဥဂ္ဂဟနိမိတ်နှင့် ပဋိဘာဂနိမိတ် 

          တတ္ထ ကေသာဒီနံ ဝဏ္ဏသဏ္ဌာနဒိသောကာသပရိစ္ဆေဒဝသေန ဥပဌာနံ ဥဂ္ဂဟနိမိတ္တံ့။ သဗ္ဗာကာရတော ပဋိက္ကူလဝသေန ဥပဋ္ဌာနံ ပဋိဘာဂနိမိတ္တံ့။ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၂၅၇။) ၊

          ဤအထက်ပါ အဋ္ဌကထာအဖွင့်နှင့်အညီ - 

          ၁။ ၀ဏ္ဏ       =  အရိုးစု၏ အရောင်၊

          ၂။ သဏ္ဌာန  =  အရိုးစု၏ ပုံသဏ္ဌာန်၊

          ၃။ ဒိသ        =  အရိုးစု၏တည်ရှိရာ ခန္ဓာကိုယ်၏အထက်ပိုင်းအောက်ပိုင်းဒေသ၊

          ၄။ ဩကာသ =  အရိုးစု တည်ရှိရာအရပ်၊

          ၅။ ပရိစ္ဆေဒ   = အခြားကောဌာသတို့နှင့် မရောယှက်ဘဲ အရိုးစု ကောဋ္ဌာသချည်း 

                                သီးသန့်တည်နေပုံ, အရိုးစု ကောဋ္ဌာသအချင်းချင်းလည်း 

                                မရောမယှက် တည်နေပုံ - 

           ဤ(၅)မျိုးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ထင်လာသော အရိုးစုကောဋ္ဌာသကား ဥဂ္ဂဟနိမိတ်တည်း။ ယင်း ငါးမျိုးသော အခြင်းအရာဟူသော ခပ်သိမ်း သော အခြင်းအရာအားဖြင့် ရွံရှာစက်ဆုပ်ဖွယ် ပဋိကူလ၏ အစွမ်းဖြင့်