ပီမိုးနင်း - တိုင်းရေးပြည်ရေးပေါက်နှင့်ကျေး

(၁)

မာ့ခ်စ်နှင့် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ

          ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒဆိုသည်မှာ မြေနှင့်ငွေကို တစ်ဦးတစ်ယောက်စီ မပိုင်မူ၍ ဘုံပစ္စည်းဖြစ်အပ်သည်ဟူသော ဝါဒဖြစ်လေသည်။ ဘုံ ပစ္စည်း (Communal Ownership) ဆိုသည်မှာ ထိုငွေနှင့် မြေကို ဒီမိုကရေစီအစိုးရ ပိုင်ခြင်းဟူ၍လည်း ယူဆနိုင်လေသည်။ ဒီမိုကရေစီ အုပ်ချုပ်ခြင်းမရှိသော တိုင်းပြည်များမှာကား မဖြစ်နိုင်ပေ။

          ဘုံပစ္စည်းဆိုသည်မှာ တန်ခိုးအာဏာနှင့် မအုပ်မချုပ်သော မိန်းမ၊ ယောက်ျားတို့၏ အစုအဝေးပိုင်ပစ္စည်းလည်း ဖြစ်နိုင်လေ သည်။ ထိုအစုအဝေးများမှာ လွတ်လပ်သော အသင်းအဖွဲ့ များ ဖြစ် ကြလေသည်။ ထိုအယူကား အနာကစ် (Anarchist) အယူ ဖြစ်လေ သည်။

         အချို့သော ဆိုရှယ်လစ်များက ထိုကဲ့သို့ သော ဘုံပစ္စည်း အခြေအနေကို တဖြည်းဖြည်းမှ ရရှိနိုင်သည်ဟု ယူဆကြ၏။ အချို့ ကား ချက်ချင်းသူပုန်ထခြင်းဖြင့် ရနိုင်သည်ဟု အယူရှိကြလေသည်။ တဖြည်းဖြည်းမှ ရနိုင်မည်ဟု ယူဆသူတို့၏နည်းကား အလုပ်အကိုင် တစ်မျိုးပြီးမှ တစ်မျိုး ဘုံပစ္စည်းအဖြစ်သို့ ရောက်နိုင်မည်ဟူသော နည်း ဖြစ်လေသည်။ အချို့သော ဆိုရှယ်လစ်များက ရှိသမျှမြေနှင့် ရှိသမျှငွေကို အကုန်အစင် ဆင်းရဲသားပြည်သူများ ပိုင်ရမည်ဟု သဘောရ ကြ၏။ အချို့ ကား အကုန်အစင် မပိုင်စေကာမူ တစ်ဦးတည်းပိုင် အလုပ်များ၊ တစ်ဦးတည်းပိုင် ပစ္စည်းများ မိမိတို့ လွှမ်းမိုးလောက်အောင် မကြီးမကျယ်က ထိုတစ်ဦးတည်းပိုင်ပစ္စည်း အချို့ အဝက် ကျန်ရှိခြင်းကြောင့် အရေးမကြီးဟု သဘောရကြလေသည်။ ဆိုရှယ် လစ်အားလုံး သဘောတူညီသော အချက်ကား တစ်ဦးတည်းပိုင်၊ ငွေရှင်ပိုင် ပစ္စည်းဟူသမျှနှင့် အလုပ်ဟူသမျှကို အကုန်အစင် ပပျောက် စေခြင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီစနစ်ဖြစ်လေသည်။

            ဆိုရှယ်လစ်၊ အနာကစ်၊ ဆင်ဒီကယ်လစ် (Syndicalist) ခေါ် ဝါဒသမားများသည် စင်စစ်အားဖြင့် အားလုံးပင် ဆိုရှယ်လစ်များ ဖြစ်ကြ၏။ ၎င်းတို့လိုလားသော ဒီမိုကရေစီနည်းစနစ်မှာသာ ခြားနား ကြလေသည်။

            Orthodox Socialists အော်သောဒေါက် ဆိုရှယ်လစ်ခေါ်သူ များကား အစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်ခြင်းအတွင်း ပါလီမန်ကို လက်ကိုင်ပြုကာ ဆင်းရဲသားတို့၏ အခွင့်အရေးကို တိုးတက်အောင် ကြိုးစားခြင်း ဖြစ်သော A Parliamentary Democracy ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ နည်းဖြင့် တင်းတိမ်ကြ၏။ ပါလီမန်တရီ ဆိုရှယ်လစ် (Parliamentary Socialist) ဟု ၎င်းတို့ကို ခေါ်သည်။

            ၎င်းတို့၏အယူမှာ ဤအုပ်ချုပ်ရေး၌ တွေ့ရှိရသော အပြစ်အနာ များသည် ငွေရှင်များ ပပျောက်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်တည်း ပပျောက်နိုင် မည်ဟု အယူရှိကြလေသည်။

           အနာကစ်နှင့် ဆင်ဒီကယ်လစ်များသည်ကား အစိုးရကို အား ကိုးသော နည်းလမ်းဟူသမျှကို အကုန်အစင် ပစ်ပယ်ကြ၏။ ၎င်းတို့ ၏ ဆန္ဒမှာ ပြည်သူအစုအဝေး၏ အခြေအနေကို တစ်နည်းတစ်ဖုံ ပြုပြင်ရန် ဆန္ဒဖြစ်လေသည်။ သို့သော်လည်း ၎င်းတို့အားလုံးမှာ အမြင့် အနိမ့်ရှိခြင်း၊ အနည်းငယ်မျှသော သူများမှာ အခွင့်တရားပိုမိုရရှိ၍ အများတို့မှာ အခွင့်တရား နည်းပါးခြင်း အခြေအနေတို့ကို ပပျောက်စေရန် လိုလားသူများချည်းသာ ဖြစ်ကြလေသည်။ ဤ အချက်၌ ၎င်းတို့အားလုံး သဘောချင်းတူ၍နေကြလေသည်။ ၎င်းတို့ သည် အခစားအလုပ်သမားများ ကောင်းစားဖို့ကိုသာ ရှာကြံကြသူ များ ဖြစ်ကြလေသည်။ ၎င်းတို့သည် ငွေပေး၍ ခိုင်းခြင်း၊ အခစား ငှားရမ်း စေခိုင်းခြင်း အလုပ်သည် ဆင်းရဲသူ အလုပ်သမားများကို အနိုင်ကျင့်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အယူရှိကြလျက် ထို ဆိုးဝါးသော အခြေ အနေကို ပပျောက်အောင် အလုပ်အကိုင်ဟူသမျှ၊ မြေဟူသမျှ၊ ငွေ ဟူသမျှကို ဆင်းရဲသား အလုပ်သမား အများပိုင်ဖြစ်အောင် ကြိုးစား ကြသူများ ဖြစ်ကြလေသည်။

           သို့ သော်လည်း ၎င်းဝါဒအတွင်း၌ ကွဲပြားချက်တွေ များစွာ ရှိကြလေသည်။ ၎င်းဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ၏ တန်ခိုးအရှိန်အဝါသည် မာ့ခ်စ် (Marx) ခေါ်သူက အစပြုသဖြင့် ပေါ်ပေါက်သော အရှိန်အဝါ ဖြစ်သည်ဟုဆိုလျှင် မှားမည်မဟုတ်ပေ။ ၎င်းပုဂ္ဂိုလ် မပေါ်ပေါက်မီ ရှေးအခါများ၌လည်း ဆိုရှယ်လစ်အယူများသည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၌ လည်းကောင်း၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၌လည်းကောင်း ရှိနှင့်ကြသည်ကား မှန် ၏။ ပြင်သစ်နိုင်ငံ(၁၈၄၈-ခုနှစ်)သူပုန်ထစဉ်အခါ၌လည်း ဆိုရှယ် လစ်ဝါဒသည် အတော်ကြီးသော အရှိန်အဝါနှင့် ပေါ်ပေါက်ခဲ့ဖူးလေ သည်။ ကြာမြင့်စွာကား မတည်ခဲ့ပေ။ ထိုအခါ၌ ဆိုရှယ်လစ်များ သည် မဖြစ်နိုင်သော အတွေး၊ အကြံ၊ အလုပ်များကိုသာ လုပ်ကြ၍ တည်တံ့ခိုင်လုံသော နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ်သို့ မရောက်ခဲ့ပေ။

              ယခု ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒသည် ဝါဒတစ်ခုအဖြစ်သို့ အခြေကျစွာ တည်ရှိခြင်းသည် မာ့ခ်စ်နှင့် အင်းဂျဲ (Engels) ဤပုဂ္ဂိုလ်နှစ်ဦး၏ အစွမ်းကြောင့် ဖြစ်လေသည်။ ထိုဝါဒမှာ အများသဘောကျလောက်အောင် ယုတ္တိအာဂုံနှင့် ပြည့်စုံသဖြင့် ဥရောပ၊ အမေရိကတိုင်းဟူ သမျှသို့ ပျံ့နှံ့ကာ နိုင်ငံခြား ဆိုရှယ်လစ်အဖွဲ့ ကြီးအဖြစ်သို့ပင် ရောက်ခဲ့လေသည်။ (International Socialist Movement) အဖွဲ့ကြီး သည် နှစ်ပေါင်းငါးဆယ်အတွင်း တိုးတက်၍ လာခဲ့လေသည်။

          မာ့ခ်စ်၏ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒကို သေချာစွာ နားလည်ရန်အတွက် မာ့ခ်စ်၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိ ဇာစ်မြစ်ကို သိဖို့လိုလေသည်။ ၎င်းသည် ၁၈၁၈ ခုနှစ်တွင် ရိုင်းနယ်၊ ထရီဗျက်မြို့၌ ဖွားမြင်၏။ ၎င်း၏ဖခင်မှာ ဥပဒေ ဘက်ဆိုင်ရာ အရာရှိ ရဟူဒီလူမျိုးဖြစ်၍ နာမည်မျှသာ ခရစ်ယာန်ဖြစ်လေသည်။ မာ့ခ်စ်သည် ဥပဒေ၊ ဖီလော်ဆော်ဖီ၊ နိုင်ငံရေး၊ ရာဇဝင် စသည့် ပညာများကို ဂျာမန်သိပ္ပံအရပ်ရပ်မှာ သင်ကြားတတ်မြောက်ခဲ့ ၏။ ဖီလော်ဆော်ဖီ (Hegel) ဟီဂျယ်ခေါ် ထိုအခါ၌ ထင်ရှားကျော်ကြားသော ပညာရှိကြီး၏ ဝါဒများကို အထူးနှစ်သက် လိုက်စားခဲ့ရာ ၎င်း၏ ယူဆပုံများ၌လည်း ထိုဝါဒများ၏ အငွေ့အသက်ပါဝင်၍နေလေသည်။ ကမ္ဘာပေါ်၌ ပြောင်းလဲခြင်းများသည် အကြောင်းတရား၊ အကျိုးတရား သဘောအတိုင်း တစ်မျိုးသော အခြေအနေမှ ဖီလာဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သောအခြေအနေသို့ ပြောင်းလဲရသည်ဟူ၍ မာ့ခ်စ်အယူရှိ၏။

           ထိုပြောင်း လဲခြင်းမှာ အီဗော်လူးရှင်း(Evolution)ခေါ် တစ်စတစ်စ တဖြည်းဖြည်း တိုးတက် ပြောင်းလဲခြင်းမျိုး မဟုတ်ပေ။ လုံးလုံးလျားလျား တစ်ခါ တည်း ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်သော (Evolution) နည်း ဖြစ်လေသည်။ သို့သော်လည်း ဟီဂျယ်နှင့် မတူသော အချက်များလည်း ရှိလေသည်။ အထူးသဖြင့် အသက်ကြီးသောအခါ ဟီဂျယ်၏ အယူအချို့ကို စွန့်ပစ် လေသည်။ ၎င်းသည် ကျောင်း၌ ထူးချွန်၏။ ကြီးပွားချမ်းသာ ကြွယ်ဝ လိုက အရာရှိကြီးတစ်ယောက်သော်လည်း ကောင်း၊ သိပ္ပံပါမောက္ခ ကြီး တစ်ယောက်သော်လည်းကောင်း ဖြစ်နိုင်ဖို့ရှိ၏။ သို့သော်လည်း ၎င်း၏ နိုင်ငံရေးထင်မြင်ချက်များနှင့် နိုင်ငံရေးဝါသနာကြောင့် ပင်ပန်း ဆင်းရဲသော ဆိုရှယ်လစ်အလုပ်ကို လုပ်ခဲ့ရလေသည်။

           ၁၈၄၂ ခုနှစ်၌ သတင်းစာအယ်ဒီတာဖြစ်၏။ ၎င်း၏ သတင်း စာမှာ ထင်မြင်ချက်ကြောင့် ပရာရှန်အစိုးရ၏ ပိတ်ပင်ခြင်းကို ခံရလေသည်။ ထို့နောက် ပြင်သစ်သို့ ရောက်ရာ ဆိုရှယ်လစ်ဟူသော နာမည် ကို ရလေသည်။ မိမိ၏ အရင်ကျသော ပြင်သစ်ဆိုရှယ်လစ်များ၏ နည်းလမ်းများကိုလည်း ရရှိလေသည်။ ၁၈၄၅ ခုနှစ်၌ ပါရီမြို့မှ နှင်ထုတ်ခြင်းကို ခံရသဖြင့် အင်ဂျယ်နှင့်အတူ ဘရပ်ဆဲမြို့ကို သွား၍ နေရ၏။ အနာကစ်များ၊ ဆိုရှယ်လစ်များသည် ကိုယ်ကျိုးကို ရှာသူ များမဟုတ်။ ကမ္ဘာကြီး ကောင်းစေလိုသောစိတ်နှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခများ ကို ခံကြရသူများ ဖြစ်ကြလေသည်။ ၎င်းတို့၏ စာများမှာကား လူတွေ ကို မေတ္တာထားသော အသံထက် အမုန်းသန်သောအသံက ပို၍ ထင် ရှား၏။ သို့ဖြစ်ခြင်းမှာ ငါတို့က အမှန်ကို ဟောပါလျက် တမင် သက်သက် ခုခံငြင်းဆန်ကြသည်” ဟူသော ကရုဏာဒေါသကြောင့် ဖြစ်ရာ အမုန်းသံပါ၍နေခြင်း ဖြစ်လေသည်။ အသိဉာဏ်ကြောင့် တက်ကြွသော မာနကား ကင်းကြမည်မဟုတ်ပေ။

           ဘရပ်ဆဲမြို့၌ ဂျာမန်အလုပ်သမားများ၏ အသင်းကို ဖွဲ့စည်း တည်ထောင်၍ အသင်းသတင်းစာတစ်စောင်ကို ထုတ်ဝေ၏။ ထို အလုပ်၏ အစွမ်းဖြင့် ပါရီမြို့ရှိ ဂျာမန်ကွန်မြူနစ်အသင်းကြီးသည် ၎င်း၏အကြောင်းကို ကြားသိလေသည်။ ၁၈၄၈ ခု၊ ဇန်နဝါရီလ၌ ၎င်းအသင်းကြီးက တောင်းပန်သဖြင့် ကွန်မြူနစ်ကြေညာစာတမ်း တစ်ခုကို အင်ဂျယ်နှင့်အတူ ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့၏။ ထိုစာတမ်းသည် မာ့ခ်စ်၏စနစ် ပထမ ထွက်ပေါ်ခြင်းပင် ဖြစ်လေသည်။