ပါရဂူ - ရာဟုလာသံကိစ္စည်း

                                           ရာဟုလာသံကိစ္စည်း

           ရာဟုလာသံကိစ္စည်း (ရာဟုလ ဆန်ကရိတျာယန်) သည် အိန္ဒိယ နိုင်ငံ၊ ဥတ္တရပရဒေ့ရှ်ပြည်နယ်၊ ပန္ဒဟာရွာ၌ ၁၈၉၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၉ ရက်နေ့ တွင် ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ ကေဒါရ်နတ်ပဏ္ဍ ဖြစ်သည်။ အနီးအနားရှိ ရွာတစ်ရွာမှ အလယ်တန်းကျောင်းတွင် ပညာသင်ကြားသည်။ တစ်ချိန်တွင် ကြိုထားသည့် နွားနို့အိုး မှောက်ကျသဖြင့် ကြောက်ရွံ့ပြီး အိမ်က ထွက်ပြေး သည်။ ကလကတ္တားမြို့တွင် နေ့ ရက်အတန်ကြာမျှ အလုပ်လုပ်လျက် ပိုစတာများ၊ ဆိုင်းဘုတ်များကို ဖတ်ပြီး ဘင်္ဂါလီဘာသာ သင်သည်။ ဗာရာဏသီ၊ အာဂရာ၊ လာဟိုးမြို့များ၌ သက္ကတဘာသာ၊ အာရဗီဘာသာ သင်ကြားသည်။ ရာမောဒါ ရဆာဗူး အမည်ဖြင့် ပရဆာဟိန္ဒူဘုန်းကြီး ကျောင်း၏ အရိုက်အရာခံ ဖြစ်လာသည်။

          ၁၉၂၁ ခုနှစ်၌ အိန္ဒိယနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲတွင် ကာယကံ မြောက် ပါဝင်ဆင်နွှဲသည်။ ၂ နှစ်ကြာမျှ ဗတ်ကဆာနှင့်ဟဂျာရီဗတ် အကျဉ်းထောင်များ၌ အကျဉ်းသားအဖြစ် နေခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် ၁၉၂၇ ခုနှစ်၌ ဗုဒ္ဓစာပေသင်ကြားလေ့လာရန် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသို့သွားသည်။ သီရိလင်္ကာ နိုင်ငံ ဝိဇ္ဇာလင်္ကာရကောလိပ်၌ သက္ကတစာပေပို့ချရင်း ပိဋကတ်ကျမ်းစာများ ကို သင်ကြားဆည်းပူးရာ တိပိဋကာ စရိယ ဘွဲ့တံဆိပ်ရရှိသည်။ ထို့နောက် ၁၉၂၉-၃ဝ ၌ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ကွယ်ပျောက်သွားသော ရှေးဟောင်း ဗုဒ္ဓစာပေကျမ်းဂန်များကို ရှာဖွေရန်အတွက် ပထမအကြိမ် (နောက်ပိုင်း၌ ၃ ကြိမ်) တိဗက်သွားပြီးလျှင် ရရှိဖို့ရန် အလွန်ခက်ခဲသော ဗုဒ္ဓကျမ်းစာ ပေါင်းများစွာ၏ လက်ရေးမူ ဓာတ်ပုံ၊ မိတ္တူများကို အိန္ဒိယသို့ ဆောင်ကြဉ်းလာသည်။ ယင်းကျမ်းစာများကို ပတ္တနားပြတိုက်နှင့် ပတ္တနားရှိ ကာရှိ ပရဆတ် ဂျာယဆဝါလ် သုတေသန၌ ထိန်းသိမ်းထားသည်။

                                     ပါတီဝင်ဖြစ်လာခဲ့

            တိဗက်မှ ပြန်လာသောအခါ ရာဟုလာဆံကရိတယာယနဘွဲ့ အမည် ဖြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ ရဟန်းတော် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၃၂-၃၃ တွင် အင်္ဂလန်နှင့် ဥရောပနိုင်ငံများသို့ သာသနာပြုကြသည်။ ၁၉၃၅-၃၆ ၌ ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊ အီရန်၊ ဆိုဗီယက် ရုရှားသို့ ကြွသည်။ ၁၉၃၇ ၌ တစ်ဖန် ဆိုဗီယက်၊ ရုရှား သို့ ကြွသည်။ ထို့နောက် လူဝတ်လဲပြီးလျှင် ၁၉၃၉ တွင် အမာရီ တောင်သူ လယ်သမားအရေးတော်ပုံ၌ ပါဝင်ဆင်နွှဲသည်ဖြစ်၍ ထောင်သွင်းအကျဉ်းချ ခံရသည်။ မာ့က်စ်ဝါဒကို လက်ခံပြီး အိန္ဒိယကွန်မြူနစ်ပါတီဝင် ဖြစ်လာ သည်။

         ၁၉၄၅ ၌ လီနင်ဂရက်၊ ပညာအကယ်ဒမီ၊ အရှေ့တိုင်းဌာနတွင် စာပေ ပို့ချပြီးနောက် အိန္ဒိယလွတ်လပ်ရေးရသောအခါ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ပြန်လာသည်။ ထိုနှစ် ၁၉၄၇ တွင် ဟိန္ဒီဘာဟိတျ ဆမ္မလန် (ဟိန္ဒီစာပေအဖွဲ့ ” ၏ ဘုံဘေ ညီလာခံ၌ သဘာပတိအဖြစ် အရွေးခံရသည်။

          ၁၉၅၈ တွင် မြန်မာနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသွားသည်။ တရုတ် နိုင်ငံမှ ပြန်လာပြီးနောက် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ ဝိဇ္ဇာလင်္ကာရတက္ကသိုလ်တွင် ဒဿနိကဗေဒ ပါမောက္ခအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၆၁ ၌ သတိမေ့ရောဂါ စွဲကပ်လာသည်။ ၁၉၆၃ ဒီဇင်ဘာလတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ကွယ်လွန်သွားသည်။

ဝိဇ္ဇာလင်္ကာရတက္ကသိုလ်က “ဆာဟိကျ စက္ကဝဟီ” ခေါ် စာပေ စကြဝတေးဘွဲ့ ကိုလည်းကောင်း၊ ဘာဂ်လ်ပူ တက္ကသိုလ်က ဒီလစ်ဘွဲ့ကို လည်းကောင်း ရာဟုလာအား ပေးအပ်ချီးမြှင့်သည်။ အာရှ အလယ်ပိုင်း သမိုင်း” စာအုပ်အတွက် ဆာဟိတျအကယ်ဒမီဆု ရရှိသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အစိုးရက ချီးမြှင့်သော အမြင့်ဆုံးဘွဲ့ တံဆိပ် “ဘာရတ်ဘူရှဏ်” ရရှိသည်။

          သို့ရာတွင် ရာဟုလာရရှိသော ဘွဲ့ တံဆိပ်များထဲတွင် ဗာရာဏသီပညာရှင် များအဖွဲ့မှ ပေးအပ်ချီးမြှင့်သော “မဟာပဏ္ဍိတ”ဘွဲ့ တံဆိပ်သည် ရာဟုလာနှင့် အကိုက်ညီဆုံးဖြစ်သည်။ ယင်းဘွဲ့ရရှိသူမှာလည်း ရာဟုလာတစ်ဦးတည်း သာလျှင် ရှိသည်။ ယင်းဘွဲ့ ရရှိပြီးနောက် ရာဟုလာအား “မဟာပဏ္ဍိတ ရာဟုလ ဆံကရိတာယာယန” ဟု ခေါ်ကြသည်။

                                            ရာပြည့်နှစ်

           ယခုနှစ် ၁၉၉၃ သည် ရာဟုလာ သံကိစ္စည်း ရာပြည့်နှစ် ဖြစ်သည်။ ရာဟုလာ ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ်ပွဲများကို ယခုနှစ်ထဲတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ အနှံ့ အပြား၌ ကျင်းပပြုလုပ်ကြသည်။ ယင်းအထိမ်းအမှတ်ပွဲများအနက် ဒေလီ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဟိန္ဒီအကယ်ဒမီမှ ကြီးမှူးကျင်းပသော အထိမ်းအမှတ်ပွဲ သည် ထူးခြားမှုရှိသည်။ ၁၉၉၃ ခု၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၊ ၂ ရက်တွင် နယူးဒေလီ၌ သုံးရက်တိုင်တိုင် ကျင်းပပြုလုပ်သည်။ တစ်မျိုးသားလုံးနှင့် ဆိုင်သည့် ရာဟုလာ ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ်ပွဲကြီး၌ စာပေပညာရှင်ပေါင်း များစွာတို့က ရာဟုလာနှင့်ပတ်သက်သော လေ့လာမှတ်သားစရာ စာတမ်း များကို ဖတ်ကြားကြသည်။ ဟောပြောချက်များကို ထုတ်ဖော်ပြောပြကြ သည်။ စာပေပရိသတ်များလည်း အများအပြား တက်ရောက်ကြသည်။

            အထိမ်းအမှတ်ပွဲ ပထမနေ့တွင် ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနား ကျင်းပပြီးနောက် “မဟာခရီးသည်၏ ဘ၀ခရီး” ခေါင်းစဉ်ဖြင့် နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ ပြုလုပ်ကြသည်။ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲတွင် ရှရီဗိရှနုကျန္ဒရ ဗရမာက စာတမ်းဖတ်ပြီး အခြားစာပေ ပညာရှင်နှစ်ဦးက ဆွေးနွေးကြသည်။ နာမည်ကျော်ကဗျာဆရာကြီး ရှရီတြိလောကျနသ္မာဆတရီက သဘာပတိအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ဒုတိယနေ့ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲတွင် နာမည်ကျော် ဝတ္ထုရေးဆရာကြီး ရှရီဘီရှမ ဆာဟနီက သဘာပတိအဖြစ်ဆောင်ရွက်ပြီး အခြားစာပေပညာရှင်သုံးဦးက ဆွေးနွေးကြ သည်။ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၏ ခေါင်းစဉ်မှာ သမိုင်းအမြင်နှင့် ဝတ္ထုရေးသား ခြင်း” ဖြစ်သည်။ တတိယပိုင်း နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၏ ခေါင်းစဉ်ကိုမူ ‘ထွက်မပြေး နှင့် ကမ္ဘာကြီးကို ပြောင်းလဲပစ်ပါ” ဟု ရာဟုလာရေးသည့် စာအုပ်တစ်အုပ်၏ အမည်ပေးထားသည်။ ယင်းနှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၌ ရာဟုလာ၏ မိတ်ဆွေဒေါက်တာ မဟာဒေဝ ဆာဟာက သဘာပတိအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ဒေါက်တာ ဗိ၍နာထံ တြိပါဋီက စာတမ်းဖတ်ပြီး အခြားစာပေပညာရှင်နှစ်ဦး က ဆွေးနွေးကြသည်။

              ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှု ရာပြည့် အထိမ်းအမှတ်ဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနား၌ ဒေါက်တာ ဟရဘဂျန်ဆိန့် က ရာဟုလာသည် ဣဿရကို လက်မခံသောကြောင့် ဣဿရကပေးသော စွမ်းရည်နှင့် ပြည့်စုံနေသူဖြစ်သည် ထင်ကြောင်း၊ ရာဟုလာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ထုတ်ဖော်ပြောပြရန် လွယ်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ ရာဟုလာစာပေသည် ကျယ်ပြန့်ရုံမျှမကဘဲ မျိုးလည်းစုံကြောင်း၊ သူ၏ စာပေလက်ရာများနှင့် ပတ်သက်၍လည်းကောင်း၊ သူ၏ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ထူးခြားချက်နှင့်ပတ်သက်၍ လည်းကောင်း တညီတညွတ်တည်း ထင်မြင်ချက်ပေးဖို့ မလွယ်ကြောင်း၊ သူ့စွမ်းရည်၏ မျိုးစေ့ဗီဇသည် ဤလူ့အဖွဲ့ အစည်းမှ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ရာဟုလာသည် ဆင်းရဲသား သားသမီးဖြစ်၍ အလုပ်လက်မဲ့ ပြဿနာကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရကြောင်း၊ သူ၏စိတ်နှလုံးတွင် အခါခပ်သိမ်း ပြည့်စုံမှု လိုနေသည်ဟု ထင်ရကြောင်း၊ ရာဟုလာသည် ဘဝ၏ မပြည့်စုံမှုမှ ပြည့်စုံမှု ဆီသို့ ဦးတည်ချီတက်နေသူဖြစ်ပုံရကြောင်း၊ လိုနေသည့်အရာကို ဖြည့်ဖို့ရန် ခြေလှမ်း လှမ်းနေသူဖြစ်ကြောင်း၊ ဗိုက်ရှဏဝ (ဗိဿနိုးကိုးကွယ်သူ) ဓမ္မမှအာရိယ ဆမာ့ဂျ်သို့၊ ထိုမှတစ်ဖန် ဗုဒ္ဓဓမ္မသို့ အထိရောက်ရှိလာကြောင်း၊ ထို့နောက် တစ်ဖန် ကွန်မြူနစ်ဖြစ်သွားကြောင်း၊ ရာဟုလာ၏ဘဝ၌ ယုံကြည် ကိုးကွယ်မှုမရှိကြောင်း၊ ဣဿရဟူသည်မှာ လူ့စိတ်က ပေါက်ဖွားလာသော အရာဖြစ်ကြောင်း၊ သူ၏ဘဝ၌ စွန့်ခွာသွားခြင်း၊ တပ်မက်တွယ်တာမှု ကင်းခြင်းများကိုသာ တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ယင်း အချက်မျိုးမှာ သာမန်လူတို့၌ တွေ့ရခဲကြောင်း၊ ရာဟုလာသည် အမြင်ကျဉ်းမြောင်းမှုမှန်သမျှမှ လွတ်မြောက် နေသူဖြစ်ကြောင်း၊ ရာဟုလာကဲ့သို့သော စာပေပြုစုသူ စာရေးဆရာကြီး များ၏ဘဝကို လေ့လာသုံးသပ်ကြည့်လျှင် ကြီးမြတ်သောအလုပ်ကို လုပ်ကြ သူများသည် မိမိတို့၏ မျက်မှောက်ဘဝ၌ တန်ဖိုးကြီးကြီးမားမား ပေးကြရ သည်ဟု သိရကြောင်း... စသည်ဖြင့် ပြောဆိုသွားသည်။

                    ထို့နောက် ဒေလီအုပ်ချုပ်ရေး အကြီးအကဲ ရှရီပီကေဗေကလည်း ရာဟုလာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်သွားသော အလုပ်များသည် မည်မျှကြီးမား များပြားသနည်းဆိုလျှင် ယုံကြည်ဖို့ရန်ပင် မလွယ်ကြောင်း၊ လူ့ဘဝ သက်တမ်း တစ်ခုတည်း၌ အသိဉာဏ်ပညာ၏ ထောင့်တိုင်းထောင့်တိုင်းမှ ထုတ်ယူထားသော အဖိုးတန်ရတနာများကို ကျွန်ုပ်တို့အတွက်ထားခဲ့ကြောင်း၊ သူပြုစု သွားခဲ့သည့် စာပေအားလုံးကို စုစည်းဖို့ရာပင် မလွယ်ကူကြောင်း၊ ရာပြည့် နှစ်၌ ရာဟုလာ၏ စာပေအားလုံးကို စုဆောင်းဖို့ရန်မှာ အလွန်အရေးကြီးသောအလုပ် ဖြစ်လိမ့်မည်ထင်ကြောင်း စသည်ဖြင့် ပြောကြားသွားပြီးလျှင် ရာဟုလာစာပေနှင့်ပတ်သက်၍ သုတေသနပြုလုပ်ရန် ဟိန္ဒီ အကယ်ဒမီအား အကြံဉာဏ်ပေးသွားသည်။

                                                  အမှန်တရား

                 နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ ဒုတိယပိုင်း၌ စာတမ်းတင်သွင်းသူ စာတမ်းရှင် ရှရီဗိရှဏုကျန္ဒရဗရမာက သူ၏ စာတမ်း၌ သူငယ်ကေဒါရ်နတ်ပဏ္ဍ (ရာဟုလာသံကိစ္စည်း) မွေးဖွားသော ၁၈၉၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၉ ရက်နေ့မှ အစပြု၍ ကွယ်လွန်သွားသော ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၄ ရက်နေ့အထိ ရာဟုလာနှင့်ပတ်သက်၍ ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် ထူးခြားသော အဖြစ်အပျက်များ နှင့် မှတ်သားဖွယ် အကြောင်းအရာများကို တင်ပြထားသည်။

             စာတမ်း၌ လေးနှစ်သားအရွယ်မှ ၁၂ နှစ်သားအရွယ်အထိ ရာဟုလာ သည် သူ့ဖခင်၏ ရွာ ကနိုက်လာနှင့် ၁ဝ မိုင်ခန့်အဝေးတွင်ရှိသော အဘိုး၏ ရွာပန္ဒဟာအကြားတွင် ကူးချည်သန်းချည်လုပ်နေသည်။ ဗာရာဏသီသည် ရာဟုလာ၏ပညာသင်ကြားရာ ပထမဦးဆုံးစခန်း ဖြစ်သည်။ ရာဟုလာသည် တဖြည်းဖြည်း ပဏ္ဍိတ် ဖြစ်လာသည်။ ခြေသလုံးအိမ်တိုင် ခရီးလှည့်လည် ရင်း ရာဟုလာသည် တိဗက်သမိုင်းပညာရှင်၊ ဘာသာဗေဒပညာရှင်၊ လူမှုရေး ပညာရှင်၊ ရှေးဟောင်း စာပေသုတေသီ ဖြစ်လာသည်။

              ရာဟုလာ၏ဘဝခရီးသည် တကယ့်လက်တွေ့သမားတစ်ဦး၏ ဝတ္ထု ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။ ရာဟုလာသည် သမိုင်းဆိုင်ရာ ရှေးဟောင်း အချက် အလက်၊ သိပ္ပံပညာ၊ ဒဿနပညာ၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာသာစကား၊ စာပေတို့၏သိပ္ပံနည်းကျ အမှန်တရားကို တီထွင်ဖန်တီးသူ ဖြစ်သည်။ ရာဟုလာသည် နယ်ပယ်အသီးသီး၌ ကိုယ်တိုင်တွေ့ကြုံသည့် အတွေ့အကြုံကို အလေး အနက်ထားသည်။ သူ၏လက်တွေ့ စမ်းသပ်မှု မှတ်ကျောက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ရာဟုလာက “ဓာတ်ခွဲခန်းတစ်ခု၌ သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦး အသစ် တွေ့ရှိသော အရာကို တခြားသိပ္ပံပညာရှင်များလည်း မိမိတို့၏ဓာတ်ခွဲခန်း၌ တွေ့ရှိမှ သာလျှင် ယင်းတွေ့ရှိချက်ကို သိပ္ပံပညာဆိုင်ရာ အမှန်တရားဟု ခေါ်ဆို၏” ဟု ရေးထားသည်။ ရာဟုလာ၏ အတ္တရုပ်ပုံလွှာနှင့် စာအုပ်များသည် အိန္ဒိယ နိုင်ငံ၏တိုးတက်နေသော သိပ္ပံပညာ အမှန်တရား ဖြစ်သည်။

                                                    ပြတ်ကျန်ရစ်ခဲ့

            ယင်းစာတမ်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးသော ရှရီတြိလောကျန် ရှာဆတြီသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံသစ်၏ တိုးတက်မှုအတွက် ရာဟုလာ၏ စာပေ ကို လေ့လာဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ပြောပြပြီးလျှင် “ရာဟုလာ၏မျက်မှောက်၌ လည်းကောင်း၊ ရာဟုလာကွယ်လွန်သွားပြီးသည့် နောက်၌လည်းကောင်း၊ သူရဲဘောကြောင်သော၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အထင်ကြီးသော၊ အမြင်ကျဉ်းသော၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး မျှော်မှန်းချက်ကြီးသော ပညာတတ်လူတန်းစားများ တိုင်းပြည် တွင် တိုးပွားများပြားလာကြသည်။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်များသည် ပြောင်းလဲနေသော အိန္ဒိယမှ တိမ်းရှောင်ထွက်ပြေးသွားကြပြီးလျှင် ပြည်သူလူထု၏ရေစီးကြောင်း မှ ပြတ်ကျန်ရစ်ခဲ့ကြသည်” ဟု ဝေဖန်သွားသည်။

                         နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၏ ဒုတိယပိုင်းဖြစ်သော “သမိုင်းအမြင်နှင့် ဝတ္ထု ရေးသားခြင်း” နှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးသူတစ်ဦးဖြစ်သော ဒေါက်တာ နာမဝရဆိန်က “ရာဟုလာ၏ အပြုသဘောပါသော စိတ်ကူး၏ အထူးခြား ဆုံးအချက်မှာ စိတ်ကူးကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြန့်ကြက်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ သူ၏ “ဗော်လဂါမှ ဂင်္ဂါသို့”သည် နှစ်ပေါင်း ခုနစ်ထောင်မျှ ရှည်လျားသော သမိုင်းကို ချုံ့ထားသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအား ကမ္ဘာ့နိယာမတရားနှင့် ဆက်စပ် ပေးထားခြင်းသည် ရာဟုလာ၏စိတ်ကူးကျယ်ပြန့်ခြင်းဖြစ်သည်။ ရာဟုလာ ၏ ပင်ကိုဉာဏ်သည် ပြိုင်ဘက်ကင်းသည်။ ရာဟုလာသည် မည်သူ့ နောက်မှ မလိုက်ပေ။ သမိုင်းကိုဖန်တီးသူမှာ သာမန်ပြည်သူများသာ ဖြစ်သည်။ ရာဇာ မဟာရာဇာများသည် သမိုင်းကိုဖန်တီးသူများမဟုတ်” ဟူ၍ ရာဟုလာက ဆိုထားသည်” စသည်ဖြင့် တင်ပြဆွေးနွေးသွားသည်။

               နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၏ တတိယပိုင်းဖြစ်သော “ထွက်မပြေးနှင့် ကမ္ဘာ ကြီးကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲပစ်ပါ” ခေါင်းစဉ်အရ စာတမ်းတင်သွင်းသူ ဒေါက်တာ ဗိန္ဒုနာထသည် သူ၏စာတမ်း၌ ကမ္ဘာကြီးကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ ကြိုးစားသော ရာဟုလာ၏ ကြိုးပမ်းချက်များကို ညွှန်ပြထားသည်။ ယင်းစာတမ်း နှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးသော ပါမောက္ခ နိရမလာဂျိန်းက “အကယ်၍ ယခုအချိန်၌ ရာဟုလာရှိနေလျှင် သူ၏စာအုပ်ကို ပြန်ရေးမည်မှာ အမှန်မုချ ဖြစ်သည်။ စာအုပ်ပြန်ထွက်တိုင်း အသစ်တစ်ဖန်ရေးသော နိဒါန်းကိုကြည့် ခြင်းအားဖြင့် ယင်းအချက်မှာ သိသာထင်ရှားသည်။ ယင်းစာအုပ်ကို ရေးစဉ် အခါက ရာဟုလာ၏ ဦးနှောက်တွင် ဗုဒ္ဓဓမ္မ ကိန်းအောင်းနေသည်။ ဗုဒ္ဓဓမ္မ လမ်းစဉ်ပေါ်တွင် လျှောက်သွားရင်း ရာဟုလာသည် အဖိနှိပ်ခံဘဝ၏ ငရဲ အသွင်၊ ယင်း၏အကြောင်းတရား၊ ယင်းကိုဖယ်ရှားသည့်နည်းလမ်းကို ညွှန်ပြ ထားသည်” ဟု ဆွေးနွေးသွားသည်။

                နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၏ တတိယပိုင်း၌ “ထွက်မပြေးနှင့်၊ ကမ္ဘာကြီးကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲပစ်ပါ ́ဟူသော ရာဟုလာ၏ ကြွေးကြော်သံသည် အခမ်း အနားတစ်ခုလုံးတွင် ပဲ့တင်ထပ်နေသည်။