ပါရဂူ - ပဏ္ဍိတကထာ

                                                  ပါဠိကျမ်းဂန်ကို ပထမဆုံး အင်္ဂလိပ်လိုပြန်သူ

                                                                ဂျော့ တန်းနား ၁၇၉၉-၁၈၄၃)

 ယခုခေတ်တွင် အနောက်နိုင်ငံ၌ ဗုဒ္ဓဘာသာလည်း အထိုက်အလျောက် ထွန်းကားပြန့်ပွားနေပြီ။ ဗုဒ္ဓဟောကြားတော်မူသည့် တရားဒေသနာတော်ကို ဖွင့်ဆိုရေးသားထားသည့် ပါဠိကျမ်းဂန်များလည်း ပညာရှင် သုတေသီများ အလေးထား လေ့လာသင်ကြား ဆည်းပူးသည့် ကျမ်းဂန်များဖြစ်နေပြီ။ ပါဠိကျမ်းစာများကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခြင်း၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ ပြန်ဆိုခြင်းများကို ပြုလုပ်သည့် အင်္ဂလန် ပါဠိကျမ်းစာအသင်း တည်ထောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည် မှာပင် နှစ်တစ်ရာကျော် ရှိသွားပြီ။ သို့သော်လည်း ထိုခေတ် ထိုအချိန် မတိုင်ခင်ကမူ ပါဠိကျမ်းဂန်များနှင့် ပါဠိဘာသာသည် အနောက်နိုင်ငံ၌ မျက်နှာပန်းမလှပေ။ မည်သူကမှ အထင်ကြီးရကောင်းစေဟု မအောက်မေ့ ပေ။

ထိုအချိန်၌ ပါဠိဘာသာကို အလေးအမြတ်ထားလျက် လေ့လာလိုက် စားသူတစ်ဦး ပေါ်လာသည်။ ထိုသူကား ဂျော့တန်းနား” ခေါ် အင်္ဂလိပ် လူမျိုးတစ်ဦးဖြစ်သည်။ အနောက်နိုင်ငံ၌ ထွန်းကားပြန့်ပွားသော အရှေ့ တိုင်းစာပေနှင့် အရှေ့တိုင်းနိုင်ငံသမိုင်းဆိုင်ရာအကြောင်းကို ရေးလျှင် ဂျော့ တန်းနားကို ရှေ့တန်းကမဖော်ပြဘဲဖြစ်မည်မဟုတ်ပေ။ ဂျော့တန်းနားသည် Il

 ၁။ George Turnour

ထိုအချိန်က အနောက်နိုင်ငံ၌ အထင်ကြီးခြင်းမခံရသော အရှေ့တိုင်း စာပေကို အနှောင့်အယှက် အခက်အခဲအမျိုးမျိုးကြားထဲက မလျှော့သော ဇွဲလုံ့လဖြင့် အထင်သေးခြင်း၊ မတူမတန်သဘောထားခြင်းတို့ကို တော်လှန်ဆန့်ကျင် လျက် လေ့လာလိုက်စားသော ဗြိတိသျှလူမျိုးများထဲတွင် ထူးခြားသော ရှေ့သွားခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။

ပါဠိဘာသာ သင်ကြားလေ့လာမှုဖြင့် အစပြုခဲ့သော ဂျော့တန်းနား၏ အရှေ့တိုင်းစာပေနှင့် သမိုင်းဆိုင်ရာ လေ့လာချက်များသည် ထိုဘာသာရပ် များနှင့်ပတ်သက်သော အနောက်နိုင်ငံ၏လေ့လာချက်ကိုမျှသာမက အရှေ့ တိုင်းနိုင်ငံများ၏ လေ့လာချက်များကိုပင် များစွာအကျိုးပြုခဲ့သည်။

အားလုံးသိထားပြီး ဖြစ်သည့်အတိုင်း ပါဠိဘာသာစကားသည် သက္ကတဘာသာစကားနှင့်ဆင်သော ရှေးဟောင်းဘာသာစကားတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဓမ္မကျမ်းဂန်များကို ရေးသားမှတ်တမ်း တင်ထားသည့် ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ခရစ်မပေါ်မီ နှစ်ပေါင်းသုံးရာခန့် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုရင် ဧကရာဇ် သီရိဓမ္မာသောကမင်းကြီးလက်ထက်၌ ဗုဒ္ဓဘာ သာ ဓမ္မကျမ်းဂန်များဖြစ်သော ပိဋကတ်ကျမ်းဂန်များကို လင်္ကာဒီပ သီဟိုဠ် ကျွန်း (သီရိလင်္ကာ) သို့ ဆောင်ကြဉ်းသွားခဲ့သည်။ ထိုခေတ် ထိုအချိန်မှအစ ပြုလျက် သီဟိုဠ်ကျွန်းအနှံ့အပြား၌ရှိသော သံဃာရာမခေါ် ဘုန်းကြီးကျောင်း တိုက်များ၌ ပါဠိဘာသာ သင်ကြားလေ့လာမှုသည် ထွန်းကားပြန့်ပွားလာခဲ့ သည်။ ထိုအချိန်၌ ပါဠိဘာသာသည် ဥရောပတိုက် အလယ်ခေတ်လောက် က လက်တင်ဘာသာကဲ့သို့ပင် ပညာရှင်များ လက်သုံးပြုသည့် ဘာသာ စကားဖြစ်လာသည်။ ထိုအချိန်က သီဟိုဠ်ကျွန်းတွင် ပိဋကတ်အဖွင့် အဋ္ဌ ကထာ၊ ဋီကာကျမ်းများ အများအပြား ပေါ်ပေါက်လာသောအခါ ပါဠိဘာသာ လေ့လာသင်ကြားမှု အရှိန်အဟုန်သည် ဆတက်ထမ်းပိုး တိုးတက် မြင့်မား လာသည်။

ယင်းသို့အားဖြင့် ပါဠိဘာသာ လေ့လာသင်ကြားမှု အရှိန်အဟုန် တိုးတက်မြင့်မားလာပြီး ပါဠိဘာသာသည် ပညာရှင်များအသုံးပြုများသော ဘာသာစကားဖြစ်လာသောအခါ ဘာသာရေးသမိုင်းနှင့် အုပ်ချုပ်သူ ဘုရင်ဧကရာဇ်မင်းဆက် ရာဇဝင်သမိုင်းများကိုပင် ပါဠိဘာသာဖြင့် ရေးသားပြု စုလာကြသည်။ ထိုခေတ်က ပါဠိဘာသာဖြင့် ရေးသားပြုစုသည့် ရာဇဝင် သမိုင်းကျမ်းစာများထဲတွင် ဒီပဝံသနှင့် မဟာဝံသတို့သည် ထင်ရှားသော ကျမ်းစာများဖြစ်ကြသည်။ ယင်းကျမ်းစာများသည် ပြေပြစ်ချောမောသော ပါဠိဘာသာ ဂါထာအဖွဲ့ဖြင့် ရေးသားထားသည့် တန်းမြင့်ပါဠိဘာသာ မဟာ ကဗျာကျမ်းကြီးများ ဖြစ်သည်။ ထိုမဟာကဗျာကျမ်းများအပြင် အကြောင်း အရာအမျိုးမျိုးနှင့် ပတ်သက်၍ ရေးသားပြုစုထားသော အခြားပါဠိဘာသာ ကဗျာအဖွဲ့ကျမ်းများလည်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ယင်းအချက်ကို ထောက် ထားလျှင် လင်္ကာဒီပသီဟိုဠ်ကျွန်း၌ ပါဠိဘာသာကို မသင်ကြား မလေ့လာဘဲ နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုကို နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ် သိမြင် သဘောပေါက်ဖို့ မလွယ်ကူသော အချက်မှာ သိသာထင်ရှားနေပေသည်။

ပါဠိဘာသာ လေ့လာသင်ကြားမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဂျော့တန်းနား၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်ချက်ကို အကဲဖြတ်နိုင်ရန်အတွက် ၁၉ ရာစုနှစ်အစလောက်က သီဟိုဠ်ကျွန်း ပါဠိဘာသာ လေ့လာသင်ကြားမှု အခြေအနေကို တစေ့တစောင်း လေ့လာအကဲခတ်ကြည့်ဖို့ လိုပေလိမ့်မည်။ နှစ်ပေါင်းသုံးရာ နီးပါးမျှ ပေါ်တူဂီနှင့် ဒတ်ချ်တို့၏ တစ်လှည့်စီ စိုးမိုးအုပ်ချုပ်ခြင်းကို ခံရပြီး

နောက် သီဟိုဠ်(သီရိလင်္ကာ)နိုင်ငံသည် ၁၇၉၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့၏ လက်အောက်ခံဘဝ ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၈၁၅ ခုနှစ်တွင် နောက်ဆုံး သီဟိုဠ် ဘုရင် နန်းချခံရပြီး သီဟိုဠ်တစ်နိုင်ငံလုံးကို ဗြိတိသျှအစိုးရက အုပ်ချုပ်သည်။ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးကို ဗြိတိသျှအစိုးရ မသိမ်းပိုက်ခင် နှစ်ပေါင်း ၇၀ လောက် က ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်ကာလမှစ၍ သီဟိုဠ်နိုင်ငံ အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှု သည် တစ်စတစ်စ မှေးမှိန်အားပျော့လာခဲ့သည်။

တစ်နိုင်ငံက တစ်နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်လျှင် အအုပ်ချုပ်ခံရသည့်နိုင်ငံသည် တော်တော်နှင့် လက်နက်ချအညံ့မခံပေ။ အလံမလှဲချင်သည့် အင်အားစုသည် ရှိသမျှအင်အားနှင့် ပြန်လည်ခုခံနေတတ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံကို နိုင်ငံခြားသား များ စတင်အုပ်စိုးစဉ်က နိုင်ငံခြားအစိုးရသည် တွန်းလှန်တိုက်ခိုက်သော မြန်မာမျိုးချစ်တို့၏ရန်ကို တော်တော်နှင့်ရှင်းလင်းမပစ်နိုင်ကြပေ။ ထိုနည်းအတူပင် သီဟိုဠ်နိုင်ငံတွင်လည်း ခေါင်းငုံ့မခံလိုသည့် ပြည်သူတို့က လက် နက်စွဲကိုင်၍ နိုင်ငံခြားသားအစိုးရကို ခုခံတိုက်ခိုက်ကြသည်။ ထိုအခါ၌ အနုပညာနှင့်အတတ်ပညာ ဖွံ့ဖြိုးရေးကို ဘေးဖယ် ထားရသည်။ ရန်သူကို တွန်းလှန်တိုက်ခိုက်ရင်း အောင်မြင်မှုမရရှိသောအခါ လုံခြုံစိတ်ချရသည့်တောင်ခြေဒေသသို့ ဆုတ်ခွာတိမ်းရှောင်သွားကြရသည်။ ထိုအခြေအနေ၌ ပညာသင်ကြားရေးကို လုံးဝလျစ်လျူရှုထားကြရသည်။ ဘာသာရေးနှင့် ပညာရေး ဆုတ်ယုတ်မှေးမှိန်လာသည်။

အရေအတွက် နည်းပါးလှသော ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်ပုဂ္ဂိုလ်အချို့ကသာလျှင် လုံးဝငြိမ်းမသွားသေးသည့်အတိတ် ၏ စာပေပညာ မီးပွားကလေးကို မီးလျှံမီးတောက် တောက်လာလိုလာ ငြား ယပ်ခပ်ပေးကြသည်။ ပါဠိစာပေကျမ်းဂန် တတ်ကျွမ်းသော ဗုဒ္ဓဘာသာ ရဟန်းတော်များရှိကြသည်မှာ မှန်သည်။ သို့သော်လည်း ရဟန်းတော်များ သည် နိုင်ငံခြားဘာသာ စကားတစ်ခုခုကို တတ်ကျွမ်းမှုမရှိကြ၍ ပြင်ပ ကမ္ဘာနှင့် ဆက်သွယ်မှုပြုလုပ်ရန် အခြေအနေမပေး ဖြစ်နေကြသည်။

ထိုအချိန်၌ သီဟိုဠ်ကျွန်းတွင် ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်ရေး အစပြုလာသည်။ သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့ အုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်ဖြင့် ရောက်လာကြသော ဗြိတိသျှတို့ သည် မိမိတို့က အပေါ်စီးကရနေသဖြင့် ဒေသခံ၏ ဘာသာစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကို အထင်မကြီးကြပေ။ သီဟိုဠ်ကျွန်း၌ အစဉ်အလာ ထွန်းကားလာ ခဲ့သော စာပေသည် ဒဏ္ဍာရီများ၊ ယုံတမ်းပုံပြင်များ၊ အတိတ်ကို အမွှမ်းတင် နေခြင်းများဖြစ်သောကြောင့် ဂရုတစိုက် လေ့လာလိုက်စား နေစရာမလို ဟူ၍ အထင်ရှိနေကြသည်။

ယင်း ထင်မြင်ယူဆချက်များကြောင့် မည်သည့် ဥရောပတိုက်သား မှ သီဟိုဠ်ကျွန်း၌ အစဉ်အလာရှိလာခဲ့သော စာပေကို လေ့လာရကောင်း စေဟု မအောက်မေ့ခဲ့ပေ။ လေ့လာလိုက်စားသူ ပေါ်ပေါက်လာလျှင်လည်း အများ၏ လက်ညှိုးငေါက်ငေါက်ထိုးခြင်းကို ခံရမည်မှာ မလွဲမသွေဖြစ် သည်။ ယင်းအခက်အခဲနှင့်အနှောင့်အယှက် အဟန့်အတားများကြားထဲ က ထူးထူးခြားခြားရုန်းထွက်လာသူမှာ ဂျော့တန်းနားဖြစ်သည်။

သီဟိုဠ်ကျွန်း အစောပိုင်း ဗြိတိသျှနိုင်ငံဝန်ထမ်းတစ်ဦးဖြစ်သော ဂျော့ တန်းနားသည် သူ့ပတ်ဝန်းကျင်၌ အနှောင့်အယှက် အခက်အခဲများ မည်မျှ ပင် ရှိနေသော်လည်း တွန့်ဆုတ်ခြင်း အလျဉ်းမရှိဘဲ ပါဠိစာပေနှင့် လင်္ကာဒီပ သီဟိုဠ်ကျွန်း ရှေးဟောင်းသမိုင်းကို လေ့လာလိုက်စားမှု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းသို့ လေ့လာလိုက်စားရာ၌ ရင်ဆိုင်ရသော အခက်အခဲများမှာ တောင်ပုံ ရာပုံ ကြီးကျယ်များပြားလှသည်။ သို့သော်လည်း ထိုအခက်အခဲများသည် သူ၏ ဇွဲနှင့်လုံ့လကို ဟန့်တားပိတ်ပင်ထားခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်ပေ။ သူ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုသည် မျှော်လင့်ထားသည်ထက်ပင် အောင်မြင်မှု ရရှိခဲ့သည်။

၁၈၅၉ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော သူ၏ လင်္ကာဒီပ သီဟိုဠ်ကျွန်း အကြောင်း စာအုပ်၌ ဆာအင်မာဆင် ဖြည့်စွက်တင်ပြထားသော ဂျော့တန်း နားအကြောင်းကို ဖတ်ကြည့်လျှင် ဂျော့တန်းနား၏ဘဝဖြစ်စဉ် အကြောင်းနှင့် စောစောပိုင်းက ဂျော့တန်းနား ဘယ်လိုအခက်အခဲမျိုး ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ဆို သည်ကို သိရှိနားလည်နိုင်ပေသည်။ ထိုစာ၌ပါသော အချက်အလက် အချို့ မှာ ဤသို့တည်း ..။

“ဂျော့တန်းနားသည် ပထမအာလ်အော့ဖ်ဝင်ဘာတန်၏ သားဖြစ်သူ ဂုဏ်သရေရှိ ဂျော့တန်းနား၏အကြီးဆုံးသားဖြစ်သည်။ မိခင်ဖြစ်သူ အီမိုင် လီသည် ကာဒင်နယ် ဒုဒီဘိုစုအက်၏ တူမဖြစ်သည်။ ၁၇၉၉ ခုနှစ်တွင် သီဟိုဠ်၌ မွေးဖွားပြီး အင်္ဂလန်၌ ထိုအချိန်က သီဟိုဠ်ကျွန်းဘုရင်ခံ ဆာသော မတ်မတ်လင်း၏ အုပ်ထိန်းမှုအောက်တွင် ပညာသင်ကြားသည်။ ၁၈၁၈ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံဝန်ထမ်းဖြစ်လာသည်။ နိုင်ငံဝန်ထမ်း အမြင့်ဆုံးရာထူးအထိ တိုးမြှင့်ခန့်ထားခြင်းခံရသည်။

“နိုင်ငံဝန်ထမ်းအဖြစ်နှင့် တာဝန်ဝတ္တရားကို အပြည့်အဝထမ်းရွက် သည့်အပြင် တိုင်းရင်းသား သီဟိုဠ်ဘာသာစကားနှင့် ပါဠိဘာသာစကား ကိုလည်း ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်အောက် သင်ကြားလေ့လာသည်။ ပါဠိ ဘာသာမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုန်းတော်ကြီးများသာလျှင် တတ်ကျွမ်းသည့် ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး ဘုန်းတော်ကြီးများထဲတွင်ပင် မတတ်သူ အများအပြားရှိသည်။ ထိုအချိန်က ပါဠိဝေါဟာရ စကားလုံး၏အနက်ကို ဖော်ပြရန် အတွက် အဘိဓာန်စာအုပ်များလည်း မရှိပေ။ ပါဠိစကားလုံးကို အင်္ဂလိပ် ဘာသာ ပြန်ဆိုပေးနိုင်သည့် ဆရာသမားလည်း မရှိပေ။ ထို့ကြောင့် မစ္စတာ တန်းနားသည် ပါဠိကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာ ပြန်ဆိုရန်အတွက် သူတတ်ကျွမ်း ထားသည့် ဘာသာစကားကိုသာလျှင် ကြားဘာသာစကားအဖြစ် လုံးလုံးမှီခို အားထားရသည်။

“သာမန်ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအနေမျိုးသာဆိုလျှင် ထိုကဲ့သို့သော အခက် အခဲမျိုးကို ကျော်လွှားသွားနိုင်ဖို့ရာ မလွယ်ကူပေ။ သူ့ပတ်ဝန်းကျင်၌ ရှိနေ သူများကလည်း အားပေးအားမြှောက် မပြုလုပ်ကြချေ။ ထိုလူများ၏ သြဘာ လက်ခုပ်သည် သူအောင်မြင်မှုရရှိသည့်အချိန်ကာလအထိ စောင့်ဆိုင်းနေ သည်”။

သူ့ခေတ်သူ့အခါက တန်းနား၏အရှေ့တိုင်းစာပေလေ့လာမှုသည် ပြိုင်ဘက်မရှိ အံ့သြဖွယ်ကောင်းလှသည်။ ပါဠိဘာသာစကားကို သင်ကြား ၍ တတ်မြောက်လာသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် တန်းနားသည် လင်္ကာဒီပ သီဟိုဠ်ကျွန်း၏သမိုင်းဖြစ်သော မဟာဝံသကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် စတင် ပြန်ဆိုသည်။

ပါဠိဘာသာ၌ ဝံသစာပေ အစဉ်အလာသည် ရှင်မဟာ ဗုဒ္ဓဃောသ ခေတ် မတိုင်ခင်ကပင် အစပြုလာခဲ့သည်။ ယင်း အစဉ်အလာသည် ၁၉ ရာစု၊ ၂၀ ရာစုအထိပင် တိုင်ခဲ့သည်။ ပါဠိဘာသာ၌ရှိသော အဓိက ဝံသကျမ်း များမှာ -

၁။ ဒီပဝံသ

၂။ မဟာဝံသ

၃။ စူဠဝံသ

၄။ ဗုဒ္ဓဃောသုပ္ပတ္တိ

၅။ သဒ္ဓမ္မသင်္ဂဟ

၆။ မဟာဗောဓိဝံသ

၇။ ထူပဝံသ

၈။ အတ္တနဂလုဝိဟာရဝံသ

၉။ ဒါဌာဓာတုဝံသ

၁၀။ ဆကေသဓာတုဝံသ

၁၁။ ဂန္ဓဝံသ

၁၂။ သာသနဝံသ တို့ဖြစ်ကြသည်။

        ယင်းတို့အနက် မဟာဝံသသည် ဒီပဝံသကဲ့သို့ပင် သီဟိုဠ်ကျွန်းသမိုင်းဖြစ်သည်။ မဟာဝံသ၏အကြောင်း အရာသည် ဒီပဝံသ၏ အကြောင်းအရာနှင့်တူသော်လည်း မဟာဝံသက ဒီပဝံသထက် ကျယ်ပြန့်သည်။ ရေးသားပုံမှာလည်း အသက်ပါသည်။ မဟာဝံသသည် သမိုင်းဆိုင်ရာ မဟာကဗျာကျမ်းဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ဂန္ထဝင် မဟာကဗျာကျမ်းမျိုး၌တွေ့ရသော ရေးဟန်မျိုး မဟာဝံသ၌ တွေ့ရသည်။ မဟာဝံသကို ငါးရာစုနှစ်နောက်ဆုံး သို့မဟုတ် ခြောက်ရာစုနှစ် အစောပိုင်းလောက်၌ ရေးသားသည်ဟူ၍ အဆိုရှိသည်။ မဟာဝံသကို ဖွင့်ဆိုရေး သားသည့် မဟာဝံသဋီကာကျမ်းလည်း ရှိသည်။ ယင်းကျမ်း၏အဆိုအရ မဟာဝံသ ကျမ်းပြုဆရာ၏အမည်မှာ မဟာနာမမထေရ် ဖြစ်သည်။

                 သီဟိုဠ်သမိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အထူးအရေးပါသော ယင်းပါဠိဘာ သာ မဟာဝံသ မဟာကဗျာကျမ်းကြီးကို တန်းနားသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ ဖြင့် ပြန်ဆိုသည်။ ထိုအချိန်က တန်းနားသည် ဆာဘာရဂါမူဝ ခရိုင်တာဝန်ခံ နိုင်ငံဝန်ထမ်းအဖြစ်ဖြင့် အေဒမ်တောင်ထိပ်အနီးရှိ သမိုင်းဝင် ရတနာပူရမြို့၌ အခြေစိုက်နေသည်။ သူပညာလိုလားသူဖြစ်ခြင်းကြောင့် တန်းနားသည် ပါဠိစာပေ ပညာရှင် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းကြီးရဟန်းများထံ အမြဲတမ်းဆည်းကပ်သည်။ တန်းနား ပါဠိဘာသာ တတ်မြောက်လာသည်မှာ ထိုဘုန်းကြီးရဟန်းများ၏ ကျေးဇူး ကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။

                  ရတနာပူရမြို့၌နေထိုင်စဉ် တန်းနားအဖို့ ကံကောင်းသွားသည်မှာ မဟာဝံသဋီကာကျမ်းတစ်စောင်ကို ရှားရှားပါးပါး သွားတွေ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သူနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးနေသော ဘုန်းတော်ကြီးတစ်ပါး၏ အကူအညီဖြင့် ၅၄၃ ဘီစီမှ ၃၀၄ အေဒီအထိ ပါဝင်သော မဟာဝံသ သုံးဆယ့်ရှစ် ကဏ္ဍကို