နတ်နွယ် - ကမ္ဘာ့စာပေတစေ့တစောင်းနှင့်ကမ္ဘာ့ဝထ္ထုအညွှန်း

          ကမ္ဘာ့စာပေတွင် စိတ်အလျဉ် စီးဆင်းရာ ရေ ရေးဖွဲ့နည်း (Stream of Consciousness) သည် နှစ်ပေါင်း ၁၄၀ ကျော်လာပြီ ဖြစ်သော် လည်း ယင်းကို အခြေပြုပြီး အတွင်းစိတ် တုံ့ပြန်မှု စိတ္တဗေဒ ရေးဖွဲ့ နည်း အမျိုးမျိုးလည်း တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းလာခဲ့ပြီ ဖြစ်သော်လည်း မြန်မာဝတ္ထု များတွင်လည်း စိတ်အလျဉ်ရေးဖွဲ့နည်းနှင့် အခြား စိတ်တုံ့ပြန်မှု ရေးဖွဲ့ နည်း များကို ကာလအတန်ကြာကပင် လှပသိမ်မွေ့စွာ ရေးဖွဲ့ ထားကြပြီ ဖြစ်သော် လည်း အကြောင်းအားလျော်စွာ ယခုနောက်ပိုင်း နှစ်များတွင် ခေတ်ပေါ် သို့မဟုတ် မော်ဒန်ရေးဖွဲ့နည်းများကို ပြောဆိုကြရာတွင် ယင်း စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းကို အတော်ကလေးပင် ထည့်သွင်းပြောဆိုလျက် ရှိကြသည်။

          သို့သော် မြန်မာဝတ္ထုများတွင် စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းကို အလျဉ်း သင့်သလို အသုံးပြုထားသည်ကို လေ့လာထောက်ပြထားခြင်းများ မရှိ သလောက် နည်းပါးနေပြီ။

          ကမ္ဘာ့စာပေမှ စိတ်အလျဉ်ရေးဖွဲ့နည်းကို အသုံးပြုသော စာရေး ဆရာများ၏ ထင်ရှားသော ဝတ္ထုကြီးများအကြောင်းကိုလည်း ဟုတ်တိ ပတ်တိ ပြောဆိုထားခြင်း သို့မဟုတ် ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းမှာလည်းမတွေ့ရှိရသလောက်ပင် ဖြစ်ပါသည်။

           သို့ဖြင့် မိမိသည် သစ်မရခင်စပ်ကြား ဝါးကို ပေါင်းကွပ်သည့် အနေဖြင့် စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းကို အသုံးပြုခဲ့ကြသော ကမ္ဘာ့စာရေး ဆရာကြီးများနှင့် ၎င်းတို့၏ ထင်ရှားသော ဝတ္ထုကြီးများအကြောင်းကို အနည်းငယ်မျှ ညွှန်း၍ ဖော်ပြရလျှင် ကောင်းမည်လားဟု စိတ်ကူးရရှိ ပါသည်။

          စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့ နည်းသည် အခြင်းအရာ အဖြစ်အပျက်များကို သူ့ အစီအစဉ်အတိုင်း ဇာတ်လမ်းသဘော စနစ်တကျ တည်ဆောက် ရေးသားခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ ဇာတ်ဆောင်တစ်ဦးစီ၏ စိတ်ထဲတွင် ဖြစ်ပေါ် လာသော တုံ့ပြန်မှု၊ ဆင်ခြင်သုံးသပ်မှု၊ ထိခိုက်ခံစားရမှုများကို စီးဆင်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတိုင်း ရေးဖွဲ့ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

          အတွင်းစိတ် လှုပ်ခတ်မှုကို အခြေပြုသော စိတ္တဗေဒ ရေးဖွဲ့နည်း တစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။

          စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းတွင် ကဗျာ လင်္ကာဖွဲ့ဆိုရာ၌ အသုံးပြုသော နိမိတ်ပုံများနှင့် သင်္ကေတများကို အထူးတွေ့ ရှိကြရသည်။

          ဤရေးဖွဲ့နည်းသည် ယခုအခါတွင် အဆန်းအပြား မဟုတ်လှ သော်လည်း ရှေးယခင်က အစဉ်အလာ ဇာတ်လမ်း သရုပ်ဖော် ရေးဖွဲ့မှု နှင့်ကား အတော်ကြီးပင် ခြားနားသည်ဟု ဆိုရမည်။

          စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့ နည်းတွင် ကဗျာပရိယာယ်၊ နိမိတ်ပုံ၊ သင်္ကေတ ဝါဒနှင့် စိတ္တဗေဒတို့ကို အသုံးပြုထားသဖြင့် သင်္ကေတ ဝတ္ထု၊ စိတ္တဗေဒ ဝတ္ထုများနှင့်လည်း ရောထွေးနေတတ်ပါသည်။ ထို့အပြင် စိတ်၏ တုံ့ပြန်မှုကို ရေးဖွဲ့ရာတွင် အတွေးအမြင်များ ပါရှိသဖြင့် ဒဿနိက ဝတ္ထုများနှင့်လည်း ယခုအခါ ဆက်နွှယ်လျက် ရှိပါသည်။

          သို့ သော် ဝတ္ထုဟူသည် ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ကို အထူးတလည် ဖွဲ့ နွဲ့ ပြောဆိုခြင်းပင်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားသော ၁၈ ရာစု ခုနှစ်ကမူ စိတ် အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းသည် အတော်ကလေးပင် ဆန်းပြားနေပြီး နားမလည် နိုင်သူများနှင့် လက်မခံနိုင်သူများ ရှိကြပေလိမ့်မည်။

          သို့သော် စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့သူ စာရေးဆရာကြီးများသည် ယနေ့မျက်မှောက်ခေတ် စာပေပေါ်တွင် အတော်ပင် သြဇာသက်ရောက်လျက် ရှိပြီး ၎င်းတို့၏ ဝတ္ထုကြီးများမှာလည်း ကမ္ဘာ့ဂန္ထဝင်စာပေတွင် ယနေ့တိုင် တင်ကျန်လျက်ရှိပါသည်။

          စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့သူ စာရေးဆရာကြီးများအဖြစ် ဂျိမ်း(စ်) ဂျွိုက်(စ်) နှင့် ဗာဂျီနီယာဝု(ဖ်)တို့ကို အသိများ၊ အပြောများနေကြသော် လည်း စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းကို ပထမဦး စတင်အသုံးပြုသူမှာ လောရင့် စတန်း” ဖြစ်ပြီး အက်ဒဝပ်ဂျာဒင် နှင့် ဒေါ်ရိုသီရစ်ချတ်ဆန် တို့မှာလည်း ဂျွိုက်(စ်)နှင့် ၃(ဖ်)တို့ထက် စောကြသည်။ မာဆယ် ပရောက်(စ်) မှာလည်း အနည်းငယ်စောသည်ဟု ဆိုရပါမည်။

          လော့ရင့်စတန်းကို သူ၏ ရေးဖွဲ့ပုံထူးခြားပြီး အတွင်းစိတ် လှုပ်ရှားမှု များကို စုစည်းဖော်ပြထားသည့် ထရစ္စထရန် ရှန်ဒီ” ဝတ္ထုကြီးအတွက် နှောင်းခေတ် စိတ်အလျဉ် စာရေးဆရာများ၏ ရှေ့ပြေးပုဂ္ဂိုလ်ကြီးဟု ဝေဖန်ရေးဆရာများက အကဲဖြတ် ရေးသားကြသည်။

            ဤဝတ္ထုသည် ပဋိဇာတ်လိုက် တစ်ယောက်ဖြင့် ဖွဲ့စည်း ထားသော ပဋိဝတ္ထု An/anti-novel/with/an/anti-hero) တစ်ပုဒ် ဖြစ်ပြီး ဂျိမ်း(စ်) ဂျွိုက်(စ်)နှင့် မာဆယ်ပရောက်(စ်)တို့အပေါ်တွင် သြဇာကြီးမားလှသည်။

           ဤဝတ္ထုတွင် ရှန်ဒီဆိုသူက ဇာတ်ကြောင်းပြန်ထားသော်လည်း ၎င်း ရှန်ဒီသည် အတွဲ(၃)တွင်မှ မွေးဖွားသည်။ စတန်းက ဤဝတ္ထုကို ရေးသား ရာတွင် ဒဿနိက ပညာရှင်ကြီး ဂျွန်လော့(ခ်)” ၏ ခံစားမှု အတွေးအမြင်ရရှိသည်ဟူသော အယူအဆပေါ်တွင် အခြေခံသည်ဟု ဝန်ခံထားသည်။ သို့ဖြင့် ဆရာသည် အစဉ်အလာ နောက်ကြောင်းပြန် စနစ်ကိုသုံးရင်း ဇာတ်ဆောင်တို့၏ အတွင်းစိတ် လှုပ်ခတ်စီးဆင်းမှုများကို အထူးပြု ရေးဖွဲ့ ထားပေသည်။

          သို့သော် စိတ်အလျဉ် စီးဆင်းရာ ရေးဖွဲ့နည်းကို ပထမဆုံး စနစ်တကျ ရေးဖွဲ့ သောဝတ္ထုမှာ စာရေးဆရာကြီး အက်ဒဝပ်ဒူဂျာတင်” ၏ “ကျွန်တော်တို့ တောထဲကို နောက်တစ်ခါ မသွားတော့ပါ”ဟူသော ဝတ္ထုကြီးပင် ဖြစ်သည်။

          (ဂျိမ်း(စ်)ဂျွိုက်(စ်) ကိုယ်တိုင်ကပင်လျှင် သူ၏ “ယူလိုက်ဆက်”၊ ဝတ္ထုကြီး အောင်မြင်သောအခါ စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းကို သူ ပထမဆုံး တီထွင်သည်မဟုတ်ဘဲ “အက်ဒဝပ် ဒူဂျာတင်”က သည်လိုဝတ္ထုမျိုးကို လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၃၀ လောက်ကတည်းက သူ့ထက်စောပြီး ရေးသားခဲ့ ကြောင်း ဝန်ခံထားသည်။)

ထို့အပြင် စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းကို ဂျိမ်းဂျွိုက်(စ်)နှင့် ဗာဂျီ နီယာဝု(ဖ်) တို့ထက် စောပြီး ရေးသားခဲ့သူတစ်ဦးမှာ အင်္ဂလိပ်စာရေး ဆရာမကြီး ဒေါ်ရိုသီရစ်ချတ်ဆင်ပင် ဖြစ်သည်။

          သူမသည် ဂျွိုက်(စ်)နှင့် ဝု(ဖ်)တို့နှင့် ခေတ်ပြိုင်ပင် ဖြစ်သည်။ အသက်အားဖြင့် ဂျွိုက်(စ်)နှင့် ဝု(ဖ်)တို့ထက် ကိုးနှစ်ကြီးသည်။

          ဂျွိုက်(စ်)သည် ဝတ္ထုတိုပေါင်းချုပ်ဖြစ်သော “ဒဗ္ဗလင်မြို့သားများ” ကို ၁၉၁၄ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော်လည်း သူ၏ ပထမဆုံး စိတ်အလျဉ် ဝတ္ထုဖြစ်သော အနုပညာရှင် လူငယ်တစ်ဦး၏ ရုပ်ပုံလွှာ ကို ၁၉၁၆ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

          ယင်း၏ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်သော “ယူလိုက်ဆက်”ကို ၁၉၂၂ ခုနှစ် တွင် ထုတ်ဝေသောအခါတွင်မှ သူသည် စိတ်အလျဉ် စာရေးဆရာအဖြစ်ထင်ရှားကျော်ကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

          ဒေါ်ရိုသီရစ်ချတ်ဆန်သည် သူမ၏ အတွဲ(၁၂)တွဲ ဝတ္ထုရှည်ကြီး “ခရီး” ၏ ပထမတွဲဖြစ်သော အမိုးချွန်ချွန်များ ကို အဏ္ဏဝါခရီး ဝတ္ထုနှင့် တစ်နှစ်တည်း ၁၉၁၅ မှာပင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

          သို့သော် “အဏ္ဏဝါခရီး”သည် အစဉ်အလာ သရုပ်ဖော်ဝတ္ထုတစ်ပုဒ် ဖြစ်ပြီး (ဖ်)သည် ယင်းဝတ္ထုကို သူမ၏မိတ်ဆွေ စာရေးဆရာ အီးအမ် ဖော့စတာ ၏ တိုက်တွန်းချက်အရ ရေးသားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

          ဝု(ဖ်) ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော ညနှင့် နေ့ ' ဝတ္ထု မှာလည်း သရုပ်ဖော် ဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ပင် ဖြစ်သည်။ (ဖ်)သည် ၁၉၂၅ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော “မစ္စက် ဒါလိုဝေ”၆ ၊ ၁၉၂၇ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော “မီးပြတိုက်သို့” နှင့် ၁၉၃၁ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော “လှိုင်း” ဝတ္ထုများတွင်မှ စိတ်အလျဉ် ရေးနည်းကို အသုံးပြုပြီး ထင်ရှားကျော်ကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

          သို့သော် အတွဲပေါင်. (၁၂)တွဲရှိသော “ခရီးဝတ္ထုရှည်ကြီးကို ၁၉၁၅ ခုနှစ်က စတင်ရေးသားခဲ့သော ဒေါ်ရိုသီရစ်ချတ်ဆန်သည် ထိုစဉ် အချိန်က ဂျွိုက်(စ်)နှင့် ဝု(ဖ်)တို့လို စိတ်အလျဉ် စာရေးဆရာအဖြစ် အောင်မြင် ထင်ရှားမှု မရခဲ့ပါ။

          သို့သော် များမကြာမီ နှစ်များကမူ သူမ၏ “ခရီး”ဝတ္ထုရှည်ကြီးကို နာမည်ကျော် စာရေးဆရာနှင့် ဝေဖန်ရေးဆရာကြီး အန်ထော်နီ ဗာချက် နှင့် အခြားထင်ရှားသော အမျိုးသမီး “မ ဝါဒီ”များက ဝေဖန်ချီးကျူးကြ သဖြင့် ယခုအခါတွင် ပြန်လည်ပုံနှိပ်ရပြီး ထင်ရှားကျော်ကြားလျက် ရှိပါ တော့သည်။

          ဤသည်မှာ စိတ်အလျဉ် စီးဆင်းရာ ရေးဖွဲ့နည်း သမိုင်းအကျဉ်းဖြစ်ပြီး စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းကို မြန်မာစာဖတ်သူများကို ပိုအကဲခတ် လေ့လာနိုင်ရန် စိတ်အလျဉ် ရေးဖွဲ့နည်းကို အသုံးပြုထားသော ကမ္ဘာကျော် ဝတ္ထုကြီးများ အကြောင်းကို အလျဉ်းသင့်သလို ညွှန်းဆိုရေးသားသွားပါ ဦးမည်။    ။

                                                                                        စန္ဒာရုပ်စုံမဂ္ဂဇင်း၊ အမှတ်စဉ် ၂၄၇၊ ဇွန်၊ ၁၉၉၀။