ဒေါက်တာစိုးလွင် - သေးမင်းကအိမ်မှာနှင့်အမျိုးသမီးကျန်းမာရေးပြဿနာများ

          “ဆရာ .......ကျွန်မရဲ့ကလေးကို ဗိုက်ခွဲမွေးရရင် ကောင်းမလား၊ ရိုးရိုးမွေးရရင် ကောင်းမလား .. ဘယ်လိုမွေးရင် ပိုကောင်းမလဲ” ဒီလို မေးခွန်းတွေ ခဏခဏ ကြုံရတယ်။ တချို့ကလည်း ဆရာဝန်ဆီရောက်တာ နဲ့ “ဆရာရယ် ကျွန်မကတော့ ဗိုက်ခွဲပြီး မွေးချင်တယ်” လို့ ခွဲဖို့အကြောင်း ပြချက်လည်းမရှိဘဲ သူ့ရဲ့ဆန္ဒကို ချက်ချင်းတန်းပြီးပြောတော့တာပဲ။ တစ်ခါတလေကြုံရတာကျတော့ လူနာရဲ့အခြေအနေက ဗိုက်ခွဲပြီးမွေးမှသင့်

လျော် မယ်လို့ အကြံပေးချိန်မှာ “ဟင့်အင်း ကျွန်မရိုးရိုးပဲမွေးပါရစေ၊ မခွဲချင်ပါဘူး”လို့အတင်းငြင်းဆန်တဲ့

အဖြစ်မျိုး။ 

          ကိုင်း ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ နှစ်မျိုးရှိရာမှာ မွေးဖွားနည်း ဘယ်နည်းက ပိုကောင်းတာတဲ့လဲ။ ဘယ်နည်းကို ရွေးချယ်သင့်သလဲ။ သေချာစဉ်းစားကြည့်တော့ဟောဒီလောကကြီးမှာ ဘယ်အရာမှပြီးပြည့်စုံတာမရှိ။ အရာတိုင်း

မှာ အကောင်းအဆိုးဆိုတာ ဒွန်တွဲနေတာချည်း။ကိုင်းဘာတွေကောင်းပြီးဘာတွေဆိုးတာလဲအရင်ကြည့်ကြစို့လေ။

           ပထမဆုံး “ရိုးရိုးမွေးတဲ့အကြောင်း စဉ်းစားကြည့်။ ကမ္ဘာဦးအစ ကတည်းက လူသားတွေ ရိုးရိုးပဲ သဘာဝကျကျမွေးခဲ့ကြတာ။ဗိုက်အနာခံ၊အပင်ပန်းဆင်းရဲခံပြီးမွေးဖွားခဲ့တာဟာမိခင်ရဲ့သားသမီးအပေါ်ထား

တဲ့မေတ္တာစေတနာ၊ အနစ်နာတွေရဲ့ ပြယုဂ်ပဲ မဟုတ်လား။ မွေးဖွားချိန်မှာတော့ ဗိုက်နာတယ် မွေးပြီးရင်တော့ နာကျင်ခံစားသမျှ သားသမီးရဲ့ ငိုသံလေးကြား၊ မျက်နှာလေးမြင်ရုံနဲ့ ပိန်းကြာရွက်ပေါ် ရေမတင်သလိုပဲ အားလုံး လွင့်စင် ပျောက်ကွယ်သွားရောတဲ့။ ဆေးရုံမှာ ခဏပ်နေပြီး အိမ်ပြန်နိုင်ပြီ။ မိမိရဲ့ပုံမှန်လုပ်နေကျအလုပ်တွေ အမြန်ဆုံး ပြန်လုပ်နိုင်ပြီ။ ပြီးတော့ ကလေး ဘယ်နှစ်ယောက် လိုချင်သလဲ၊ စိတ်ကြိုက်အများကြီး မွေးနိုင်တယ်။ ဒါက ကောင်းတဲ့အချက်တွေ။

          မကောင်းတဲ့အချက်တွေကရော ဘာတွေလဲ။ ရိုးရိုး ဘာဆိုဘာမှ ပြဿနာမပေါ်ဘဲ ချောချောမောမော မွေးဖွားတယ်ဆိုတာမျိုးက အားလုံးပြီး သွားမှ စိတ်နှလုံးဒုံးဒုံးချပြီး အိုကေပဲလို့ ပြောနိုင်တာမျိုး။ အစစအရာရာ အဆင်ပြေ ချောမွေ့လိမ့်မယ်လို့ ဘယ်သူမှ အာမ မခံနိုင်ဘူး။ ဘယ်အချိန် မှာ မွေးမှာလဲ၊ ဗိုက်ကရောဘယ်အချိန်

မှာ နာမှာလဲ၊ အတိအကျ တွက်ချက် လို့မရဘူး။ ခန့်မှန်းထားတာတွေ မှားနိုင်တယ်။ ခန့်မှန်းရက်ထက်စောပြီး ဗိုက်နာလာတာလည်း ရှိတတ်တယ်။ တစ်ခါတလေကျတော့ ခန့်မှန်းရက် ထက် အများကြီးကျော်လာပြီ ဗိုက်က လုံးဝမနာသေးဘူး။ ဘာကြောင့်ပါလိမ့်လို့ သို့လောသို့လော စိတ်ပူပန်သောကတွေ ရောက်ရတတ်တယ်။ စောင့်ဆိုင်းရင်း နဲ့ ကလေးက အထဲမှာ မလှုပ်တော့တာ။ ဗိုက်ထဲမှာ မတော်တဆ သူ့အလိုလိုသေဆုံးသွားနိုင်တာ။ နောက်ဆုံး ဗိုက်နာချိန်က တကယ့်ကို အချိန် မဟုတ် အခါမဟုတ် ညကြီးသန်းခေါင်မှာ ဖြစ်လိုဖြစ်၊ ကိုယ်မလိုချင်

တဲ့ပြဿဒါးရက်မှာ နာလိုနာ၊ အကြာကြီးဗိုက်နာတာတောင်မမွေးနိုင်ဘဲ မွေးလမ်းကြောင်းထဲကောင်းကောင်းမ

ဆင်းတာ။ ရေမြွှာပေါက်တဲ့အချိန်မှာ ချက်ကြိုးပြုတ်ကျလာတာ။ ခက်ခက်ခဲခဲ ညှပ်ဆွဲမွေးရတာ၊ မွေးလမ်းကြောင်း စုတ်ပြဲဒဏ်ရာတွေရတာ။ အောက်ကမွေးရင်း နောက်ဆုံး မအောင်မြင်လို့ အရေးပေါ်ဗိုက်ခွဲမွေးရပြီး “မိအေး နှစ်ခါနာ” ဆိုတဲ့ အဖြစ်မျိုးနဲ့ အဆုံး သတ်ရတာ၊ မွေးဖွားရင်း ကလေးသေဆုံး ဒဏ်ရာရ၊ အသက်မရှူနိုင်ဘဲ မွန်း သွားတာ။ မိခင်မှာလည်း မွေးလမ်းကြောင်း စုတ်ပြဲဒဏ်ရာက မကျက်ဘဲ လိင်ဆက်ဆံတဲ့အခါ နာကျင်တာ၊ ကြာတဲ့အခါမှာ မွေးလမ်းကြောင်းက ကြွက်သားတွေ အားနည်းသွားပြီး ဆီးဝမ်းမထိန်းနိုင်တာ၊ သားအိမ်တွေ၊ ဆီးအိမ်၊ ဝမ်းအိမ်တွေ မိန်းမကိုယ်အဝမှာ တစ်ဆို့တစ်ဆိုနဲ့ ကျလာတတ်တာ။ အိမ်ထောင်ရေးပြဿနာတွေ တက်ကြတာတွေကတော့ ရိုးရိုးမွေးခြင်းရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေပါပဲ။ 

          နောက်တစ်ခါ ခွဲမွေးတဲ့အကြောင်း စဉ်းစားကြည့်ရအောင်လား။ ကောင်းတာတွေကတော့ အစစအရာရာ ကြိုတင်ပြီး စိတ်ကြိုက်ရွေးချယ် စီစဉ်နိုင်တယ်။ စိတ်ကြိုက်ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းမှာ စိတ်ကြိုက်ဆရာဝန်နဲ့ ဗေဒင် ဆရာတွက်ချက်ပေးတဲ့ရက်ကောင်းရက်မြတ်နဲ့အချိန်အတိအကျရွေးပြီး အစီအစဉ်တကျမွေးနိုင်တယ်။ အော်ဟစ်

ညည်းညူ နာကျင်ခံစားရတဲ့ ဗိုက်နာတာမျိုးမရှိဘဲ တခဏချင်း မနာမကျင် မွေးနိုင်တယ်။ ခုနက ပြောခဲ့တဲ့ ရိုးရိုးမွေးရင်း မတော်တဆကြုံတွေ့ရတတ်တဲ့ အခက်အခဲပြဿနာတွေ၊ ဥပမာမွေးလမ်းကြောင်းစုတ်ပြဲဒဏ်ရာရ

တာမျိုး၊ အကြာကြီးဗိုက်နာပြီးမှမမွေးနိုင်လို့ အရေးပေါ်ခွဲရတာမျိုးမရှိတော့ဘူး။ ဒါပေမယ့်မကောင်းတဲ့အချက်

တွေကိုလည်းကြည့်ပါဦး။ ခွဲစိတ်တဲ့အခါမေ့ဆေးရဲ့ အန္တရာယ်၊ခွဲစိတ်ရင်းသွေးထွက်လွန်တာ၊ မတော်တဆထိခိုက်

ဒဏ်ရာရတာ၊ ရောဂါပိုးတွေဝင်နိုင်တာကြောင့် အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်တာပေါ့။ စာရင်းဇယားတွေအရခွဲစိတ်မွေး

တာဟာ ရိုးရိုးမွေးတာထက် မိခင်သေနိုင်တဲ့နှုန်း၃၄ဆပိုများတယ်။ဗိုက်နာမှာကြောက်လို့ ခွဲမွေးတဲ့အမေဟာ ခွဲပြီးတဲ့နေ့ကစပြီး ခွဲထား တဲ့ဒဏ်ရာက အင်မတန် နာကျင်တတ်တယ်ဆိုတာ သိရမယ်။ ဆေးရုံမှာ အနည်းဆုံး ၆ ရက်နေရမယ်။တော်တော်နဲ့မိမိရဲ့ပုံမှန်အလုပ်တွေမလုပ်နိုင်ဘူး။အနာကိုညှာနေရလို့လေ။ နောက်တစ်ကြိမ် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ရင်လည်း ခွဲစိတ်ရဖို့ ပိုများတယ်။ ရိုးရိုးမွေးဖို့ ကြိုးစားရင်း မတော်တဆ ခွဲဒဏ်ရာကသားအိမ် ကွဲအက်တတ်တယ်။ ကလေးတွေ အများကြီး ထပ်ယူဖို့ မသင့်ဘူး။ (၃ ခါထက် ပိုပြီး မခွဲသင့်ဘူး) ငွေကုန်ကြေးကျ ပိုများတယ်။ ဒါတွေကတော့ ခွဲစိတ်မွေးဖွားခြင်းရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေပေါ့။

          ဒီလိုအဆိုးအကောင်းတွေ ရောနေတဲ့မွေးဖွားနည်းနှစ်မျိုးထဲမှာ ဘယ်နည်းကပိုကောင်းတယ်လို့ တစ်ထစ်

ချပြောလို့ မရပေဘူး။ တချို့လူ တွေအတွက် ခွဲမွေးတာ ပိုကောင်းပြီး တချို့အတွက် ရိုးရိုးမွေးတာ ပိုကောင်း တယ်။ ဘယ်သူကဘယ်နည်းနဲ့ပိုပြီးသင့်လျော်မယ်ဆိုတာ မှန်မှန်ကန်ကန်ရွေးချယ်တတ်ဖို့လိုပါတယ်။ လူနာတစ်

ဦးချင်းစီရဲ့ ထူးခြားချက်တွေကို လေ့လာရတယ်။ မိခင်ရဲ့ အသက်အရွယ်၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တဲ့အရေအတွက်၊ အရပ်အမောင်း၊ အလုပ်အကိုင်၊ ဝင်ငွေ၊ ယခင်ကလေးမွေးဖွားခဲ့တဲ့ ရာဇဝင် (ခက်ခက်ခဲခဲ မွေးခဲ့ရလား မွေးဖွားရင်း ကလေးသေဆုံးတာ ခွဲစိတ်ခဲ့ရတာ မျိုး ရှိ၊ မရှိ)အခုကိုယ်ဝန်မှာရောဘာပြဿနာရှိသလဲ၊ကိုယ်ဝန်ဆိပ်တက်သလား၊ အမြွှာလေးလား၊ အချင်းနေရာမှန်ရဲ့လား၊ ကလေးအနေအထား နဲ့ အရွယ်အစားကရော ကန့်လန့်ကြီးဖြစ်နေလား၊ ခေါင်းနဲ့ ဦးမတိုက်ဘဲ ဆုံပိုင်းလား၊ ကလေး အရမ်းကြီးသလား စသဖြင့် ပြီးတော့ လူနာရဲ့ ဆန္ဒ နဲ့ အကြိုက်ကရော ဘယ်လိုလဲ စသဖြင့် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမယ့်အချက်တွေက အများကြီးရယ်။ တချို့ မိခင်တွေအတွက် ခွဲမွေးမှကို အဆင်ပြေမှာ ရှိတတ်တယ်။ (ဥပမာ ကလေးအနေအထားမမှန်ဘဲ ကန့်လန့်ဖြစ်တာ၊ အချင်းရှေ့မှာ ပိတ်နေတာ၊ အရင်ကလေးတွေ မွေးရတာအရမ်းခက်ခဲခဲ့တာ၊အသက်သိပ်ကြီးမှခက်ခက်ခဲခဲသားဦးကိုယ်ဝန်ရခဲ့တာစသဖြင့်ပေါ့) တချို့ကတော့ ဘာဆို ဘာမှ ပြဿနာမရှိ ကလေးအနေအထား၊ အရွယ် အစားကလည်းမှန်၊ အရင်ကလေးတွေ မွေးခဲ့တာလည်းအခက်အခဲမရှိ၊ ရွတ်ခနဲ၊ ရွတ်ခန်ချောချောမောမောဒါမျိုးဆိုရင်တော့ရိုးရိုးမွေးရတာပိုကောင်းမှာ

ပေါ့။ ဒါကြောင့်မိခင်တစ်ဦးချင်းစီဟာ မိမိဘယ်လိုနည်းနဲ့မွေးရင်ပိုပြီးသင့်လျော်မယ်ဆိုတာကို ကျွမ်းကျင်တဲ့ဆရာ

ဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပြီး အကြံဉာဏ်ယူရမယ်။ မိမိက ခွဲမွေးချင်တဲ့ဆန္ဒရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ဆရာဝန် နဲ့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း တိုင်ပင်ဆွေးနွေးရမယ်။ ဘယ်နည်းကိုပဲရွေးရွေး ရွေးတဲ့ နည်းဟာ မိမိအတွက် တကယ့်ကို အကျိုးကများပြီး အဆိုးနည်းတဲ့ ပိုပြီး အန္တရာယ်ကင်းတဲ့နည်း ဖြစ်ရမယ်။ ရွေးချယ်မှုမှန်ကန်ပါမှ ကျန်းမာပျော်ရွှင် စွာနဲ့ ချစ်စဖွယ် ရင်သွေးရတနာလေးကို ချောချောမောမောမွေးဖွားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မိခင်လောင်းတို့မှန်မှန်ကန်ကန်ရွေးချယ်နိုင်

ကြပါစေ။ ကြည့်စမ်းပါဦး - • •။ ခုလို သိပ္ပံခေတ်သစ်ကြီးမှာ ကမ္ဘာကြီးဟာ တစ်စထက်တစ်စ ကျဉ်းမြောင်းလာပြီး ကမ္ဘာ့ရွာကြီးဖြစ်လာခဲ့။ ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံတွေလည်း ကူးလူးရောယှက်သွားခဲ့တာ မယုံနိုင်စရာ။ ဆယ်ကျော် သက် မြီးကောင်ပေါက်ကလေးတွေရဲ့ ဖိုမဆက်ဆံရေးတွေ သိပ်ကို လွတ်လပ်ပွင့်လင်းလာတာ။ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်

နဲ့အကာအကွယ်မဲ့လိင်ဆက်ဆံကြတာတွေ သိပ်များလာပြီ။ အဲဒီအပြုအမူတွေရဲ့ရလဒ်ကတော့ဆေးရုံဆေးခန်း

တွေမှာ ဆယ်ကျော်သက်ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကလေးတွေ တစ်စထက် တစ်စ များလာတာပါပဲ။ ရိုးရိုးကိုယ်ဝန်တင် မကသေးဘူး။ လက်လည်း မထပ်ရသေးဘဲ `မတော်တဆ ကိုယ်ဝန်ရှိလာတာတွေ၊ မလိုချင်တဲ့ ကိုယ်ဝန် ကို တရားမဝင်သွားဖျက်ချရာကသေကောင်ပေါင်းလ်နဲ့ အချိန်လွန်မှဆေးရုံကို ရောက်လာကြတာတွေ၊ ဒါတင်ဘယ်

ကမလဲ လိင်ကတစ်ဆင့် ကူးစက် တတ်တဲ့ ရောဂါဆိုးတွေ (HIV/AIDs ဆစ်ဖလစ်) တွေကိုလည်း အရွယ် ငယ်ငယ် ဆယ်ကျော်သက်ကလေးတွေမှာ ပိုလို့ ပိုလို့ တွေ့လာမြင်လာကြ ရတာဟာ ကြေကွဲဝမ်းနည်းစရာ ရင်နာစရာ ။

          ဆယ်ကျော်သက် မြီးကောင်ပေါက် အရွယ်ကလေးတွေဆိုတာ တကယ်တမ်းကျတော့ ဟိုမရောက် ဒီမရောက် လူကြီးလည်း မပီပြင်၊ ကလေးလည်း မဟုတ်တော့။ ပညာရေးကလည်း မပြီးဆုံးသေး။ အိမ်ထောင် ရက်သားကျဖို့ကလည်း အဆင်သင့်ဖြစ်သေးတာမဟုတ်။ အဲဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ဖို့ မိခင်ဖြစ်ဖို့ ကိုယ်ရောစိတ်ရော မပြည့်စုံမရင့်ကျက်သေးဘူး။ ဒီအရွယ်လေးတွေကိုယ်ဝန်ဆောင်ဖို့ကိစ္စဟာ ကျန်းမာရေးဘက်

ကပဲကြည့်ကြည့်၊ ပညာရေးဘက်ကပဲ ကြည့်ကြည့် ၊ စီးပွားရေး လူမှုရေးဘက်ကပဲ ကြည့်ကြည့် ဘက်ပေါင်းစုံက မကောင်းတဲ့ အချက်တွေ အများကြီး။

          စဉ်းစားကြည့်ပါဦး။ ဆယ်ကျော်သက်တစ်ယောက်ရဲ့ဝမ်းကြာတိုက်ထဲ မမျှော်လင့်မလိုချင်ပါဘဲကလေးတစ်

ယောက် ရလာပြီဆိုပါတော့။ ဒီ ကလေးကို မွေးရပြီဆိုရင်လည်း ဘူးသီးနုနုကို အမွေးသပ်လိုက်သလို ပညာစကော စကမှာပဲ ကလေးအမေဖြစ် အိမ်ထောင်နွံထဲနစ်ပြီး အနာဂတ်ရဲ့ ရည်မှန်း ချက်တွေ ပျောက်ကွယ်သွားတော့တယ်။

          ကိုင်း • • • ကိုယ်ဝန်ကိုမလိုချင်လို့ သွားဖျက်ချပြီဆိုပါတော့။ ရမ်းကုတွေရဲ့ ပိုက်ဆံရလိုမှုသက်သက်နဲ့ အန္တရာယ်များလှတဲ့ အမေ့ဗိုက်ထဲက ရင်သွေးလေးကို သတ်ပစ်တဲ့ “လူသတ်မှု၊ ငွေတွေ နှင့်နေအောင်ပေးရမယ်။ ပိုးမသတ်ထားတဲ့ ညစ်ညစ်ပတ်ပတ်ပစ္စည်းတွေသုံးပြီး မကျွမ်းကျင်ဘဲ သား အိမ်ကို ဖိချေပစ်မယ်။ တုတ်ချွန်တွေ၊ ဖဲထီးသံချောင်းတွေ၊ မရွေးရိုး စတဲ့ ချွန်ထက်တဲ့ ပစ္စည်းတွေနဲ့ သားအိမ်ထဲက ကလေးလေးကို ထိုးသတ်ပစ်မယ်။ အဆင်မသင့်ရင်သွေးထွက်လွန်ပြီးသေနိုင်တယ်။ ရောဂါပိုးမွှားတွေဝင်ရောက်မယ်။ သွေးဆိပ်တက်မယ်။ သားအိမ်

ပေါက် မေးခိုင်ပိုးဝင်ပြီး အသေ ဆိုးနဲ့ သေနိုင်တယ်။ 

          ကံကောင်းလို့မသေဘဲအသက်ရှင်သွားခဲ့ရင်တောင်ဒီရောဂါပိုးမွှားတွေရဲ့ဖျက်ဆီးမှုဒဏ်ရာဒဏ်ချက်တွေ

ကြောင့်သားဥပြွန်တွေ ပျက်စီးပိတ်ဆို့သွားပြီး ကလေးမရတော့ဘဲမြုံသွားတာ။ တစ်သက်လုံးနာကျင်ကိုက်ခဲလိင်

ဆက်ဆံရင်နာကျင်..မီးယပ်ပိန်မီးယပ်ခြောက်.......အိမ်ထောင်ရေးပြဿနာတွေနဲ့ကြုံကြိုက်ရတတ်တယ်။ ကိုင်း • • •ဆုပ်လည်းစူး စားလည်းရူးဆိုတဲ့ ဘယ်ဘက်ကမှ မသက်သာတဲ့ အဖြစ်ဆိုးမျိုးတွေနဲ့ ရင် ဆိုင်ရတော့မယ်။

           ဆယ်ကျော်သက် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကလေးတွေရဲ့ ပြဿနာတွေ ဟာလည်း တစ်ပုံတစ်ပင်ပါပဲ။ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာရေး ဘက်ပေါင်း စုံကပေါ့။ ပထမဆုံးပြဿနာကတော့ သူတို့လေးတွေဟာ ကလေးသာသာ အရွယ်မို့ မိမိရဲ့ ကိုယ်ဝန်ကို စနစ်တကျမထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်တတ်ကြဘူး။ကိုယ်ဝန်ကိုကျန်းမာရေးဌာနတွေမှာ သေသေချာချာပြုပြီးအပ်နှံဖို့၊ မှန်မှန်သွားပြဖို့လည်းဂရုမထားကြဘူး။ ကောင်းကောင်းမွန်မွန်အာဟာရပြည့်ဝ

အောင်မစားမသောက်တတ်တာမို့(စားဖို့ပိုက်ဆံမရှိတာလည်းပါတယ်။) မိခင်ရောကလေးပါအစာအာဟာရချို့တဲ့

တဲ့အဖြစ်မျိုး ကြုံရတတ်တယ်။ ကလေးပျက်ကျတတ်တဲ့နှုန်း ပိုများတယ်။ လမစေ့ ပေါင်မစေ့တဲ့ ကလေး