ဒဂုန်တာရာ - အလှဗေဒ(၂)

          သဘာဝသည် ကမ္ဘာကြီးအား ပြုပြင်သည်။ လူသည် ကမ္ဘာကြီး၏ တစ်စိတ် တစ်ဒေသ ဖြစ်၏။ ထို့ကြောင့် သဘာဝသည် လူအား ပြုပြင်သည်။

          ဤ ပံသုပထဝီမြေပေါ်တွင် အဏ္ဏဝါနှင့် ကန္တာစိမ့်စမ်း၊ အိုင်ကမ်းမြစ်ပြင်၊ တော တစ်ခွင် တောင်တစ်ခွင် သစ်ပင်ပန်းပင် စသော အဝိညာဏက ဝတ္ထုများမှ သဘာဝပြုပြင် တန်ဆာဆင်သော ပစ္စည်းဖြစ်လေ၏။ ကောင်းကင်၊ နေ၊ လ၊ နက္ခတ်၊ တာရာတို့အောက်၌ လောကကြီးသည် ဖြစ်ထွန်းနေ၏။ သဘာဝကိုကြုံ၍ ကူညီပြုပြင်သော သဘာဝဓာတ်ကြီး လေးခုရှိ၏။ ထိုလေးခုမှာ ရေ၊ မြေ၊ လေ၊ မီးတို့ ဖြစ်လေသည်။ သူတို့၏ လှုပ်ရှားသွားလာမှုကြောင့် ရာသီဥတုသည် ဖြစ်ပေါ်လာ၏။ နေသွားရာလမ်း ကြောင်းတွင် ကျရောက်သော တိုင်းပြည်သည် အပူပိုင်းဒေသဖြစ်၍ နေသွားရာလမ်း ကြောင်းနှင့်ဝေးသော တိုင်းပြည်တို့သည် အအေးပိုင်း ဒေသဖြစ်လာ၏။ လေသည် ပင်လယ်ကို ဖြတ်လာရသောကြောင့် ရေခိုးရေငွေ့ ဖြစ်ကာ အပေါ်သို့တက်၍ တစ်ဖန် အောက်သို့ ပြန်ကျသောအခါ မိုးပေါက်အဖြစ်ဖြင့် ရွာချ၏။ မိုးရေအဖြစ် မပြောင်းလဲနိုင်သော သဘာဝအင်္ဂါ ချို့ယွင်းနေလျှင် မိုးမရွာ။ ဘုရင်မင်းကျင့်တရားနှင့် မညီသောကြောင့် မဟုတ်။ မိဖုရားကြီး လော်လီဖောက်ပြားသောကြောင့်လည်း မဟုတ်ပေ။ မြေအောက် အတွင်း၌ အပူပိုင်ချော်မြှုပ်များ ပွက်ဆူလျက်ရှိလေရာ၊ ပါးလွှာသော မြေပြင်နှင့်တွေ့လျှင် ရုန်းကန်သော ကမ္ဘာမြေသည် လှုပ်ရှား၏။ မြေငလျင်လှုပ်သည်ဟု အသိအမှတ်ပြုကြ သည်။ မင်းလောင်း ပဋိသန္ဓေတည်သောကြောင့် မဟုတ်။ ပြည်ပျက်မည့် နိမိတ်လည်းမဟုတ်ပေ။

          ထက်ကောင်းကင် လျှပ်စစ်တိမ်တိုက် မိုးသားထဲ၌ အဖိုနှင့်အမဓာတ်များ ထိတွေ့ ခြင်း၊ ပျို့အန်သွားလာခြင်းကြောင့် မိုးခြိမ်းခြင်း မိုးကြိုးပစ်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်၏။ သိကြား နှင့် အသုရာ စစ်ပြိုင်ကျင်းခြင်း မဟုတ်။ မကောင်းသူကို အပြစ်ပေးလို၍ သိကြားမင်း ဝရဇိန်လက်နက်ဖြင့် ပစ်ခွင်းခြင်းလည်း မဟုတ်ပေ။

          မိုးရေ မြောက်မြားစွာရသော အရပ်တွင် ကြံ့ခိုင်ထွားပျိုသော သစ်ပင်အကြီးစား များ ပေါက်ရောက်သည်။ မိုးရေအလျှင်း မရသော လွင်ပြင်သည် သဲကန္တာရကြီး ဖြစ်လာ ၏။

          မှန်သည်။ သဘာဝသည် ကမ္ဘာလောကကြီးအား ပြုပြင်သည်။

          ရှုမဆုံး မျှော်မခန်း ကျယ်ပြန့်ဝန်းလျားသော သဲကန္တာရကြီးတွင် အမြဲလိုလိုပင် ကုလားအုတ်ဖြင့် ဖြတ်သန်းသွားလာနေရသော အာရပ်လူမျိုးတို့သည် ညအချိန်စတည်း ချချိန်၊ ကြယ်တာရာတို့ကိုသာ ကြည့်မြင်နေရသောကြောင့် နက္ခတ်သျှတ္တရ ပညာတို့၌ကောင်းစွာ တတ်မြောက်ကြ၏။ ပါရမီပါ၍ မဟုတ်ပေ။ အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာ ရေဝိုင်း လျက်၊ ကျွန်းမြေပင်လယ်စပ်တွင် ပေါက်ဖွားကြရသော ဗြိတိသျှလူမျိုးတို့သည် ရေကြောင်းဘက်၌ ကျွမ်းကျင်ကြ၏။ သူတို့သည် ရေကြောင်းစစ်ပွဲ နွှဲလေသမျှတို့၌အောင်မြင်သည်သာများ၏။ ဘုန်းကံကြီး၍ မဟုတ်ပေ။ အအေးပိုင်း၌ရှိသော ဥရောပ အမေရိကတိုင်းပြည်တွင် လောကဓာတ်ပညာထွန်းကား၏။ တီထွင်ကြံစည်၍ အောင်မြင် မှုများ မကြာခဏ တွေ့ရ၏။ ထူးချွန်ဉာဏ်ရှိ၍ မဟုတ်ပေ။ အေးသောအခါ၌ လူတို့သည် တီထွင်ချင်သောစိတ် ရှိသည်။ ပေါ်ပေါက်၏။ လုပ်ချင်ကိုင်ချင်၏။ ဖျတ်လတ်၍ စိတ် ရှည်၏။ ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားချင်၏။ ထို့ကြောင့် လောကဓာတ်ပညာသည် အအေးပိုင်း ဒေသတွင် ထွန်းကားခဲ့လေသည်။ နေပူသည့် အခါ လူတို့၏စိတ်သည် ထိုင်းမှိုင်းလေ၏။ စိတ်တို၏။ မလုပ်ချင် မကိုင်ချင် ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားခြင်းကို ငြီးငွေ့၏။ ထို့ကြောင့်ပင် အပူပိုင်းဒေသတွင် လောကဓာတ်ပညာများ၊ ကြံစည်တီထွင်မှုများ ထွန်းကားသည်ဟု မကြားရ။ ကြံစည်တီထွင်လိုသော ဝီရိယဉာဏ် နည်းပါးသည့်အတွက် အပူပိုင်းဒေသတွင် မယဉ်ကျေးသော လူရိုင်းများ ယနေ့တိုင် ရှိသည်ကို တွေ့ရလေ၏။ ဤကား အတွင်းစိတ် ၏ ပြုပြင်ပုံများ ဖြစ်၏။ အပြင်အသွင်တွင်လည်း သဘာဝသည် ပြုပြင်၏။ အေးသော နိုင်ငံတွင် လူတို့၏ အသားအရေဖြူ၏။ အပူရှိန်ကို ကောင်းစွာမခံစားရသောကြောင့်ဖြစ် ၏။ တောက်လောင်၍နေသော နေမင်းအောက် အပူပိုင်းဒေသရှိ လူများကား အသား မည်းလူမျိုးများ ဖြစ်လေသည်။

          မှန်သည်။ သဘာဝသည် လူအားပြုပြင်၏။

( ၂ )

          ကမ္ဘာကြီးဖြစ်ခါစက လူတွေသည် တိရစ္ဆာန်နှင့် ဘာမျှမခြားချေ။ နောက် လူတို့ သည် ဇာတိပါလာသော သဘာဝတွေကို ကျော်လွန်ပုန်ကန်၍ တိုးတက်မှုကိုရှာကြ၏။ ဇာတိကိုယ်ပိုင်ဉာဏ်ကို အသုံးပြု၍ စဉ်းစားကြ၏။ ကျောက်ဂူလိုဏ်ထဲတွင် နေခြင်းမှ အမိုးအကာဆောက်လုပ်၍ လာကြ၏။ ထို့ထက် တိုးတက်၍ ပန်းပု၊ ပန်းရန် ဗိသုကာ အတတ်ဖြင့် အဆောက်အဦများကို လှပအောင် တန်ဆာဆင်ကြ၏။ လှေငယ်ကို ထွင်း၍ တက်ဖြင့် လှော်ရာမှ ပျဉ်စပ်၍ ရွက်ဖြင့်လွှင့်လာကြ၏။ နောက်တစ်ထစ်တက်၍ စက် ယန္တရား၊ ရေနွေးငွေ့ ဓာတ်အားဖြင့် သွားကြ၏။ ကျောက်ခေတ်ပြီးမှ အဆင့်ဆင့်တက်၍ လျှပ်စစ်မီးသို့ တိုးတက်လာ၏။ ကျောက်တုံးကို ချိုးဖဲ့ထုခွဲ၍ လက်နက်ကိရိယာ လုပ်ရာမှ သံကြေးဖြင့် ထွင်ကြ၏။ ဓားလှံလေးမြားမှ တစ်ဖန် သေနတ်အမြောက် ဗုံး ဓာတ်ငွေ့ စသည်တို့ တိုးတက်လာကြ၏။ လက်မှုပညာတို့ကို တီထွင်လာကြ၏။ စာပေတွင်လည်း တိုးတက်မှုများ ရှိပေသည်။ အစက အက္ခရာသင်္ကေတများ မရှိပေ။ နောက်လူတို့သည် ရေးသားလိုစိတ် ပြင်းပြသည်အတွက် အီဂျစ်ပြည်ကစ၍ အက္ခရာအမှတ်အသား သင်္ကေတဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ဓမ္မသတ်များ ရာဇဝင်များ ကမ္ပည်းတင်ထိုးခဲ့ကြ၏။ ထို့ထက် တိုးတက်၍ ပရမတ်တရား၊ အဘိဓမ္မာတရားကိုရေးကြ၏။ စာပေဘက် ဗိသုကာ အစရှိသော လက်မှုပညာ၊ သုခုမ ပညာဘက်တို့တွင် တစ်ဆင့်ထက်တစ်ဆင့် တိုးတက် လာသည်ကို ယဉ်ကျေးမှုဟု အသိအမှတ်ပြု လာကြ၏။ ထိုနှစ်ပေါင်း ငါးထောင်ကျော်လောက်က အီဂျစ်ပြည်၊ ဘေဘီလုံပြည်၊ ဂရိပြည်၊ ပါရှားပြည် ယဉ်ကျေးမှုများ၊ တရုတ် ပြည် ယဉ်ကျေးမှုများသည် ကမ္ဘာအား ပျံ့နှံ့စေ၏။ အရှေ့တိုင်း၊ အနောက်တိုင်းတို့တွင် ယဉ်ကျေး၍လာသည်။ တိုးတက်၍လာသည်။ ထိုအခါက အမေရိကပြည်၊ သြစတြေးလျ တို့မှာ မရှိသေး။ ကမ္ဘာကြီးမှာ သီးသန့်ခွဲခြား၍ နေသကဲ့သို့နေခဲ့၏။ ကျွန်ုပ်တို့ မြန်မာ ပြည်ဆိုသည်မှာလည်း မပေါ်ပေါက်သေးချေ။ အိန္ဒိယပြည်ကား အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့ရ လေပြီ။

(၃)

          မြန်မာလူမျိုးဟူ၍ မည်မည်ရရ ပေါ်လာသည်မှာ နှစ်ပေါင်းထောင့်ငါးရာလောက် သာ ရှိသေးသည်။

          မြန်မာမင်းကား အိန္ဒိယတိုင်း သာကီဝင်တို့၏ အဆက်အနွယ်ဖြစ်၏။ မြန်မာ လူမျိုး သည် တိဗက်ပြည် မောင်းဂွတ်မှ ဆင်းသက်ခဲ့၏။ ထိုအခါစာပေ အက္ခရာပြု ဘာသာဖြစ်ပေသည်။ ပုဂံခေတ်၌ မြန်မာယဉ်ကျေးမှုသည် တိုးတက်သည်ဟု ရာဇဝင် ဆရာတို့ရေးကြ၏။ သို့ရာတွင် ကိုယ်ပိုင် မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုအစစ် မဟုတ်ချေ။ စာပေ ဘက်က ကြည့်မည်ဆိုလျှင် မြန်မာစာပေသည် ဗုဒ္ဓဝစနနှင့် ရာဇဝင်ကျောက်စာတို့သာ ဖြစ်သည်ကို တွေ့ရ၏။ အိန္ဒိယတိုင်းမှ ဗုဒ္ဓဝစနစာပေ မြန်မာပြည်သို့ အမြောက်အမြား ရောက်လာ၏။ ဗုဒ္ဓသည် ဗုဒ္ဓဘာသာကို စတင်ဟောပြောရာ၌ မဂဓဘာသာဖြင့် ဟော ပြောခဲ့သည်။ အိန္ဒိယပြည်တွင် ဗုဒ္ဓဝစနစာပေကို မဂဓဘာသာ၊ သက္ကတဘာသာဖြင့် ရေးမှတ်ထားခဲ့လေရာ မြန်မာပြည်သို့ အရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ ပိဋကတ်စာပေကို ယူဆောင်လာရာ၌ သီဟိုဠ် အက္ခရာမှ မဂဓဘာသာ အက္ခရာဖြင့် ပြန်ဆိုခြင်းဖြစ်လေသည်။ မဂဓမှ ပါဠိသို့ ကူးပြောင်းရလေသည်။ ထိုအခါက မြန်မာပြည်တွင် သုံးစွဲကြသော ကမ္ပည်းစာများမှာ ပါဠိ၊ သင်္သကရိုက်ဘာသာများ ဖြစ်လေသည်။ ထိုဘာသာတို့မှာ မြန်မာဘာသာသို့ ဆင်းသက်ခဲ့လေသည်။ သိဂရိုက် ဘာသာကိုမူ တကောင်းပြည်ကောင်းစားစဉ်က သုံးစွဲခဲ့ကြသည်။ ပါဠိရိပ်၊ သက္ကန္တရိပ်မကင်းသော မြန်မာစာပေ၏ တိုးတက်မှုတွင်လည်း ပါဠိစာပေသည် လိုက်၍နေပြန်လေ၏။ ခေတ်ဂန္တဝင်ကို လှန်လှော ကြည့်ရှုမည်ဆိုလျှင် မြန်မာစာပေသည် ရာဇဝင်အမှတ်အသားများနှင့် ပိဋကတ်သုံးပုံဖြစ် သည်ကို တွေ့ရှိရလေ သည်။ မြစေတီဘုရားကျောက်စာ၊ လက်သဲရှည်ဘုရား ကျောက်စာ များကိုကြည့်ရှုကာ ရာဇဝင်အမှတ်အသားဖြစ်ကြောင်း အထောက်အထားကို တွေ့ရှိရပေ ၏။ ကျန်စာပေမှာ ဗုဒ္ဓစာပေပရိယတ္တိ စာပေဖြစ်လေသည်။

          ကိုယ်ပိုင်စိတ်ကူးဖြင့် ကြံစည်ရေးသော စာဟူ၍ ပုဂံခေတ်က မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးခဲ့သည်။ အနန္တသူရိယရေး အမျက်ဖြေလင်္ကာနှင့် ပုပ္ပါးနတ်တောင်ဘွဲ့ လင်္ကာအတို အစလောက်သာ မနည်းရှာဖွေ၍ တွေ့ရပေ၏။ ပင်းယ၊ စစ်ကိုင်း၊ အင်းဝခေတ် စာပေတို့ ကို အနုလုံ ပဋိလုံ ဆင်ခြင်ပြန်ကလည်း ထိုနည်းအတူ ပင်ကိုဉာဏ်ဖြင့် စိတ်ကူးကြံစည် ၍ ရေးသောစာများမဟုတ်ဘဲ ဗုဒ္ဓစာပေပင် ဖြစ်နေပြန်လေသည်။ စိတ်ကူးဖြင့် ဖွဲ့ကြသော အချစ်ရတု၊ သဘာဝဘွဲ့ ရတုတို့ကား မဖြစ်စလောက်သာရှိ၏။ သုတ္တန်၊ ဝိနည်း၊ အဘိ ဓမ္မာဟု ပိဋိကတ်သုံးပုံရှိသည့်အနက် သုတ္တန်ကို မြန်မာတို့သည် စိတ်အားထက်သန်စွာ သုံးသပ်လေ့လာကြ၏။ သုတ္တန်မှ ဇာတကများကို ကောက်နုတ်ရွေးချယ်၍ မြန်မာစာပေ အဆောက်အအုံကြီး တည်ဆောက်ကြလေတော့၏။ အနုအယဉ် အပျောင်းအနွဲ့ ကို ကြိုက် သောသူတို့သည် သုဗောဓာလင်္ကာရကျမ်း၊ ဝိင်္ဂလဆန်းကျမ်းတို့ကို လေ့လာ၍ ကဗျာဖြင့်သီကုံးကြ၏။ တိုတိုတုတ်တုတ်၊ လိုရင်းကိုချုပ်၍ အချိန်မကုန်ဘဲ အများနားလည်စေလို သောသူတို့သည် စကားပြေဖြင့် သီကုံးကြ၏။ သူတို့ဖွဲ့ သောစာများသည် ဇာတကနိပါတ် တော်များသာ ဖြစ်လေသည်။ အင်းဝခေတ်၌ ထိပ်တန်းထားရသော ပျို့အများဆုံး ထွက် ပေါ်ခဲ့၏။ ထိုပျို့များစွာသည် ကိုယ်ပိုင်ဉာဏ်ဖြင့် စိတ်ကူးကြံစည်၍ ရေးသောဝတ္ထုများ မဟုတ်ဘဲ ငါးရာ့ငါးဆယ် ဇာတကနိပါတ်လာ ကောက်နုတ်ချက်များသာ ဖြစ်သည်ကို တွေ့ရှိရလေသည်။

          သို့ဖြစ်လေရာ မြန်မာစာပေ၌ စိတ်ကူးစိတ်သန်းတွင် ညံ့ဖျင်းခြင်း ရှိသလောက်ဖြစ် ၍ ကိုယ်ပိုင်ဉာဏ်ကို အသုံးပြုကာ ကြံစည်တီထွင်လာလျှင် “ရှေးထုံးကို မပယ်နှင့်” ဟူသော ဆောင်ပုဒ်တင်းပုတ်ကြီးဖြင့် အဆန်းထွင်ကာ စမ်းသပ်လိုသူတို့၏ ဦးခေါင်းကို ပူခနဲနေအောင် ထုတော့၏။ ရှေးစာပေကိုသာ အတန်တန် အောက်မေ့၍ စဉ်းစားဉာဏ်ကို အသုံးပြုကာ ကြံဆတွေးတောခြင်းကို မြန်မာတို့သည် မနှစ်ခြိုက်။ မြန်မာစာပေသည် ခေတ်မမီ၍ ကမ္ဘာ့ဂန္ထဝင်တွင်းသို့ မဝင်နိုင်ဘဲရှိရ၏။ မြန်မာစာတစ်ပုဒ်ဘွဲ့ သည် ကမ္ဘာကျော်၍ နိုဘယ်လ်ဆုရသည်ဟု တစ်ခါမျှမကြားဖူး။ မြန်မာစာပေတွင် (ပရိုလက် တေးရီး ရက်) ခေါ်သော ဆင်းရဲသား တောသူတောင်သားတို့၏ အကျိုးကို ထမ်းဆောင်သော ဆင်းရဲသားအကျိုးဆောင် စာပေခေါင်းပါးလှသည်ကို တွေ့ရှိရလေသည်။ ရုရှားမှ၊ အီတလီမှ၊ အင်္ဂလန်မှ၊ ဖိလစ်ပိုင်မှ စသောစာရေးဆရာကြီးများ၏ ဆင်းရဲသားအကျိုးဆောင် ဝတ္ထုစာပေများ တွေ့ရှိရပြီ။ ၁၇၈၉ ခု ပြင်သစ် အရေးတော်ပုံ ဖြစ်ပွားစဉ်အခါက မြန်မာပြည်တွင် သက်ဦးဆံပိုင် အုပ်စိုးသောခေတ်၌ ရှိခဲ့၏။ ဘုရင်၏ဘုန်းတော်ကို ချီးမြှောက်သော စာတွေ၊ နေမျိုးအာဒိစ္စမှ ဆင်းသက်ကြောင်း ကိုယ်ရည်သွေးသည့်စာတွေ၊ အချစ်သစ္စာတိုင် ဘုရားတိုင်စာတွေ အလျှိုလျှို ပေါ်ပေါက်နေခဲ့၏။ ထိုအခါက ဗော်လ တိုင်ယာ၊ ရဆူးတို့သည် ဆင်းရဲသား အကျိုးဆောင်စာပေများကို ရေးသားခဲ့ကြလေပြီ။ ကားလမတ်၊ အိန်းဂျယ်စသူ တို့သည်လည်း အလုပ်သမား အကျိုးဆောင်စာအုပ်များကို ကမ္ဘာအား တင်ပြဖြန့်ဖြူးခဲ့ကြလေပြီ။ မြန်မာစာပေတွင် ဆင်းရဲသားအကျိုးဆောင် စာအုပ်စာတမ်းဟူ၍ အနံ့ပင်မရကြသေး။ သူဌေးလောက၊ ဘုရင်လောကတို့ကို သရုပ် ဖော်သည့် ပရိယတ္တိကိုသာ တွေ့ရှိရလေသည်။

          သို့ဖြစ်လေရာ မြန်မာစာပေကို ခေတ်မီလာအောင် တော်လှန်ပုန်ကန်ရန် သင့်ပြီ။ ကမ္ဘာ့စာပေကို အတန်တန် သုံးသပ်ဆင်ခြင်၍ လောကအမြင်ပညာများ၊ ဆင်းရဲသားအလုပ်သမား အကျိုးဆောင်စာများကို ဘာသာပြန်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ စတင် ကြံဆ ၍လည်းကောင်း၊ ဂန္ထဝင်တွင်းသို့ သွတ်သွင်းကြသင့်ပြီဟု နိဂုံးချုပ် တိုက်တွန်းဖော်ပြလိုက် ရပေသတည်း။

          (ဤဆောင်းပါး တစ်နေရာတွင်ပါသော၊ ဝိင်္ဂလဆန်းကျမ်းဆိုသည်မှာ အိန္ဒိယ တိုင်းစာပေပင် ဖြစ်ပါသည်။ စာတည်း။)

ပင်းယမဂ္ဂဇင်း၊ ၁၉၄၀