ထွန်းကြိုင် - တူရကီအာဏာရှင်

တူရကီအာဏာရှင် (၁၉၃၉ ဇန်နဝါရီ)

          တူရကီလွတ်မြောက်ရေးတိုက်ပွဲဝင်ခေါင်း ဆောင် မတ်စဖားကမဲလ်ရဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာအုပ်ဖြစ်ပါ တယ်။ စာအုပ်ရဲ့ နိဒါန်းမှာ “မတ်စဖားကမဲလ် အစရှိသော တူရကီလူမျိုး တက်လူတစ်စုတို့ ပြုလုပ်ပြသ လိုက်ပုံမှာ သူတစ်ပါးလက်အောက်သို့ ကျရောက်နေ သူတို့အဖို့ စံနမူကြီးသဖွယ် တူပေရကား” လို့ ဆိုထားပါတယ်။

           မတ်စဖားကမဲလ်ကို ဆလိုနီကဆိပ်ကမ်းမြို့လေး မှာ တူရကီအစိုးရတို့ရဲ့ အာဏာရုံးမှာ စာရေးအလုပ် လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အလီရီဇာနဲ့ ဇာဘီဒါတို့က မွေးဖွား ခဲ့တယ်။ ဖခင်ကွယ်လွန်တော့ သားအမိတစ်တွေ ဦးကြီးထံမှာ သွားရောက်နေထိုင်ရတယ်။ မတ်စဖားဟာ သိုးကျောင်းတဲ့အလုပ်ကို လုပ်ကိုင်ရတယ်။ လွတ်လပ်လို့ ပျော်ရွှင်နေတယ်။ အသက် ၁၀ နှစ်မှာ ကျောင်းစနေတယ်။ စာသင်ရတာ စိတ်မဝင်စားဘူး။

          ဆရာက ရိုက်နှက်ဆုံးမတော့ အိမ်ကို အပြီးတိုင် ထွက်ပြေးခဲ့တယ်။

          နောက် ဆလိုနီကမြို့က စစ်ကောလိပ်ကျောင်းကို တက်တယ်။ ပြီးတော့ မွန်စတာမြို့ အထက်တန်း စစ်ကျောင်းကို ပြောင်းရွေ့တက်ရောက်တယ်။ မတ် စဖားဟာ စစ်ပညာတော့ ထူးချွန်တယ်။ ကျောင်းပြီးတော့ ဒုတိယ လက်ဖ်တင်နင် စစ်ဗိုလ်ကလေးဖြစ် လာတယ်။ ကွန်စတန်တီနိုပိုမြို့ ဘုရင်စစ်ကျောင်း တော်မှာ အမှုထမ်းတယ်။ ၁၉၀၅ ခုမှာ ကပ္ပတိန် ဖြစ်လာတယ်။

          အဲဒီအချိန်တုန်းက တူရကီနိုင်ငံကို စူလတန်ဘုရင် အဗ္ဗဒူဟာမစ် အုပ်စိုးနေတယ်။ ဂရိနဲ့လည်း တိုက်ပွဲ ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒီမှာ ဂျာမနီနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဂျာမနီ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေက တူရကီစစ်တပ်ကို ဦးစီးနေ တယ်။ အဲဒီအခြေအနေကို မတ်စဖား မကျေမနပ် ဖြစ်နေတယ်။ ကိုယ့်နိုင်ငံ ကိုယ့်လူမျိုးသာ အုပ်စီး နေစေချင်တဲ့ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်တွေသာ လွှမ်းမိုးနေတော့တယ်။ အဲဒီမှာ သူ့ဆရာ မတ်စဖားက သူ့ နာမည်နဲ့တူနေလို့ မတ်စဖားကမဲလ်လို့ အမည်ပေး လိုက်တယ်။ အဲဒီကစ မတ်စဖားကမဲလ် တွင်သွား တော့တယ်။

          နောက် အင်္ဂလိပ်ကလည်း တူရကီကို တိုက်ခိုက် လာတယ်။ မတ်စဖားကမဲလ်ဟာ ဂျာမနီစစ်တပ်နဲ့ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ရတယ်။ ဂျာမနီစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေရဲ့အစီအမံတွေကို ခံကြရတာပေါ့။ မတ်စဖားကမဲလ်ဟာ တူရကီလူမျိုးတွေဦးဆောင်တဲ့ တူရကီနိုင်ငံ ထူထောင်ဖို့ အမြဲတမ်း ဆက်သွယ်လှုပ်ရှားနေတယ်။ သူ့မှာ စစ်ရေးသာရှိပြီး နိုင်ငံရေးအားနည်းချက်တွေ ရှိနေတယ်။ ဒါပေမဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ အောင်မြင်မှု တွေရနေတော့ မတ်စဖားကမဲလ်ရဲ့ အမည်ဟာ ထင်ရှားစပြုလာတယ်။

          ပထမကမ္ဘာစစ်ကြီးဖြစ်တော့ အင်္ဂလိပ်က တူရကီ ကို သိမ်းပိုက်လိုက်တယ်။ ဂရိကလည်း တူရကီနယ် အချို့ကို သိမ်းပိုက်ထားတယ်။ စူလတန်ဘုရင်သစ် ခမြားလည်း သူ့အာဏာတည်မြဲဖို့သာ အင်္ဂလိပ်နဲ့ သင့်မြတ်နေအောင် နေထိုင်နေရတယ်။ တိုင်းပြည် အတွက် ဘာမှမလုပ်ကိုင်နိုင်ဘူး။ အဲဒီမှာ မတ်စဖား ကမဲလ်ဟာ တပ်တွေကိုစုပြီး တူရကီနိုင်ငံလွတ်မြောက်ဖို့ ကြိုးစားအားထုတ်ရတော့တယ်။ အဲဒီ အချိန်က တူရကီပြည်သူတွေဟာ ဘာသာရေးအစွန်း ရောက်နေတော့ နိုင်ငံလွတ်မြောက်ဖို့ထက် တခြား ဘာသာဝင်တွေကို နှိပ်ကွပ်ဖို့လောက်ပဲ စိတ်ဝင်စား နေကြတယ်၊ လှုပ်ရှားနေကြတယ်၊ မတ်စဖားကမဲလ် တို့လည်း စစ်အောင်မြင်အောင် တိုက်ဖို့ထက် ပြည် သူတွေ ပါဝင်လာအောင် စည်းရုံးရတာ အခက်အခဲ ဖြစ်နေတော့တယ်။

          နောက်ပိုင်းမှာ စစ်ရေးအောင်မြင်လာတာရော၊ နိုင်ငံလွတ်မြောက်ဖို့ဆိုတဲ့ ရည်မှန်းချက်စေတနာမှန်ကန်တာရောဆိုတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် အင်္ဂလိပ်ကို အောင်မြင်အောင် တော်လှန်နိုင်ခဲ့ကြ တယ်။ မတ်စဖားကမဲလ်ဟာ သူ့ကို မွတ်စလင်ဘာ သာက အမြင့်ဆုံးချီးမြှင့်ထားတဲ့ ဂါဇီ” ဘွဲ့ကို ပယ်ဖျက်ခဲ့တယ်။ နိုင်ငံရေးနဲ့ ဘာသာရေးကို ခွဲခြား လိုက်တဲ့သဘောပါ။ မတ်စဖားကမဲလ်ဟာ လွတ် လပ်ရေးရရှိဖို့ အရိပ်အယောင်တွေ ယှက်သန်းလာမှ အိမ်ထောင်ပြုခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။

          နောက်ဆုံး တူရကီပြည်သူတွေက မတ်စဖား ကမဲလ်ကို “ကမဲလ် အတာတပ်” လို့ပဲ ခေါ်ဝေါ် ကြတော့တယ်။ အဓိပ္ပာယ်ကတော့ “တူရကီလူမျိုး တို့ရဲ့ ဖခင်” ပါတဲ့။