ဇောဂျီ၊မင်းသု၀ဏ် - စာပေလောက

မြစေတီကျောက်စာ

ဇော်ဂျီ

မြန်မာစာပေသမိုင်းတွင် မြန်မာစာပေအကြောင်းကို ပုဂံခေတ်၊ ပင်းယခေတ်၊ အင်းဝခေတ်၊ တောင်ငူခေတ်၊ ညောင်ရမ်းခေတ်၊ အလောင်း ဘုရားခေတ်ဟူ၍ ခေတ်ခြောက်ခေတ်ခွဲကာ ရေးကြလေသည်။ ပုဂံခေတ် သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်းရှစ်ရာကျော်လောက်က ထွန်းကားခဲ့သောခေတ် ဖြစ်၍ မြစေတီကျောက်စာသည် ထိုပုဂံခေတ်က ရေးထိုးခဲ့သောစာဖြစ်သည်။

ပုဂံပြည် ကောင်းစားစဉ်က ပုဂံပြည်တွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၉၉၉၉၉၉၉၉၉ ရှိလေဟန်ကို

“ကိုးကိုးတန် ပုဂံ အိမ်ခြေပေါင်း” ဟူ၍လည်းကောင်း၊

ရပ်ကွက်တိုင်းတွင် လောကဝတ်၊ ဓမ္မဝတ်၊ ရာဇဝတ်ရေးကိစ္စများ အတွက် တီးခတ်နှိုးဆော်အပ်သော မောင်းတစ်လုံးစီထားရှိသဖြင့် ရပ်ကွက် ပေါင်း ၃၃၃၃ ရှိလေဟန်ကို

“ညိုညိုညံညံ ပုဂံသည့်မောင်း” ဟူ၍လည်းကောင်း၊

ပုဂံတစ်ခွင်တစ်ပြင်တွင် စေတီဂူဘုရားပေါင်း ၄၄၄၆၇၃၃ ဆူ ရှိ လေဟန်ကို

“လှည်းဝင်ရိုးသံ တညံညံ ပုဂံဘုရားပေါင်း” ဟူ၍ လည်း ကောင်း စကားအစဉ်အလာရှိလေသည်။ ထိုစကားတို့သည် ပုဂံပြည်၏ဂုဏ်ကို အံ့ဖွယ်သူရဲ ဖြစ်လောက်အောင် မြှောက်ပင့် ဖွဲ့ဆိုထားသော ပုဂံပြည် ဘွဲ့စကားများဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ရှေးခေတ်ပုဂံပြည် အကယ်ပင် ကြီးကျယ် ခဲ့သည်။ ကျက်သရေရှိခဲ့သည်ဟူသော အချက်သည်လည်း အမှန်ပင်ဖြစ် သည်။

ယခုအခါ ဧရာဝတီမြစ်အရှေ့ဘက်ကမ်းရှိ ပုဂံမြို့ဟောင်းတစ်ဝိုက် တွင် လက်ညှိုးထိုးမလွဲ များပြားစွာ ကြွင်းကျန်နေသေးသော စေတီဂူဘုရား များကို ဖူးမြင်နိုင်သည်။ ထိုစေတီဂူဘုရားများသည် ပုဂံပြည် ကြီးကျယ်ခဲ့ ပုံကို သက်သေခံလျက် နေလေသည်။ တစ်ဖန် ထိုစေတီဂူဘုရားများတွင် ဆန်းကြယ်သော စုလစ်မွန်မွန်တို့ကိုလည်းကောင်း၊ ခြူးပန်းခြူးနွယ်ရုပ်လုံး ရုပ်တု အစရှိသော အပြောက်အမွမ်းတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဆန်းကြယ်သော ပန်းချီဆေးရေးတို့ကိုလည်းကောင်း မြင်နိုင်သေးသည်။ ထိုဆန်းကြယ်သော အဆင်တန်ဆာတို့သည် ပုဂံပြည် ကျက်သရေရှိခဲ့ပုံကို သက်သေခံလျက် နေလေသည်။

ထိုမျှများပြား၍ ထိုမျှဆန်းကြယ်သော စေတီဂူဘုရားများနှင့်အတူ ကျောက်စာများကိုလည်း မြင်နိုင်သေးသည်။ ရှေးပုဂံကုသိုလ်ရှင်တို့သည် ဘုရားတည်ခြင်း၊ ကျောင်းဆောက်ခြင်းစသော ကုသိုလ်ကောင်းမှုကို ပြုပြီး သောအခါ အလှူပစ္စည်းနှင့်တကွ ဆုတောင်းစာ၊ ကျိန်စာတို့ကို ကျောက်တိုင်

ကျောက်ပြားများပေါ်တွင် မှတ်တမ်းတင်တတ်ကြသည်။ ကျောက်စာများ သည် ထိုမှတ်တမ်းများပေတည်း။

တစ်ဖန် အချို့ အချို့သော ကုသိုလ်ရှင်များသည် လှူဒါန်းသော အကြောင်းရင်းအဖြစ်အပျက်တို့ကိုပါ ထည့်သွင်းတတ်ကြသည်။ မြစေတီ ကျောက်စာသည် ထိုကဲ့သို့သော မှတ်တမ်းပေတည်း။

မြစေတီကျောက်စာကို ကျန်စစ်သားမင်း လွန်တော်မူသော နှစ်၌ သော်လည်းကောင်း၊ နောက်တစ်နှစ်ဖြစ်သော မြန်မာသက္ကရာဇ် ၄၇၅ ခုနှစ်၌ သော်လည်းကောင်း ရေးထိုးသည်ဟုယူဆကြသည်။ မြစေတီကျောက်စာ တိုင်၌ မျက်နှာလေးဖက်ရှိရာ မျက်နှာတစ်ဖက်တွင် တစ်ဘာသာစီဖြင့်ရေးထားသည်။ ဘာသာများကား ပါဠိ၊မွန်၊ပျူ၊ မြန်မာ ဘာသာတို့ဖြစ်သည်။ အက္ခရာများ၏ပုံမှာ အဝိုင်းမဟုတ်၊ မန်ကျည်းစေ့ပုံဖြစ်သည်။ မြစေတီ

ကျောက်စာဟုခေါ်ရခြင်းအကြောင်းမှာ ထိုကျောက်စာတိုင်ကို ပုဂံမြို့တောင်ဘက် မြင်းကပါရွာရှိ မြစေတီဘုရားအနီး၌တွေ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

ရာဇကုမာရ်သည် မြစေတီကျောက်စာကို ထိုးခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဇာတိရပ်ရွာမှာ ကြောင်ဖြူ ဖြစ်သည်။ အဖမှာ ကျန်စစ်သားမင်းဖြစ်၍ အမိ မှာ ထိုမင်း၏ မိဖုရား သုံးလောကဦးဆောက်ပန်း ဖြစ်သည်။

အနော်ရထာမင်းလက်ထက်၌ ကျန်စစ်သားမင်းသည် အိမ်နိမ့်ဘဝ တွင်ရှိခိုက် မင်းမျက်ခံရသဖြင့် ကြောင်ဖြူအရပ်၌ ပုန်းရှောင်နေရသည်။ သို့ပုန်းရှောင်နေခိုက် မထီးတူမ သမ္ဘူလနှင့်တွေ့၍ သမ္ဘူလတွင် အချစ် အခင်နှင့် အသက်ကို နှံလေသည်။ အနော်ရထာမင်း လွန်တော်မူ၍ စောလူး မင်းနန်းတက်သောအခါ ကျန်စစ်သားသည် ရာဇကုမာရ်ကို ဝမ်းတွင် ပဋိ သန္ဓေရှိလေပြီးဖြစ်သော သမ္ဘူလအား သားယောက်ျားဖွားမြင်သော် ပုဂံသို့လာခဲ့” မှာတော်မူ၍ စောလူးမင်း၌ ခစားလေသည်။ စောလူးမင်း လွန်တော် မူသောအခါ သက္ကရာဇ် ၄၄၆ ခုတွင် ကျန်စစ်သားသည် မင်းအဖြစ်ကို ယူ၍ “သီရိတြိဘ၀နာဒိတျ ဓမ္မရာဇ်ဘွဲ့ကို ခံတော်မူသည်။

ကျန်စစ်သားမင်းဖြစ်ပြီး၍ နှစ်နှစ်မြောက်သောအခါ ရာဇကုမာရ်သည် အမိ သမ္ဘူလနှင့်အတူ မင်းကြီးထံသို့ ရောက်လာသည်။ မင်းကြီး သည် သမ္ဘူလ၏ကျေးဇူးကို အောက်မေ့၍ သမ္ဘူလအား သုံးလောကဦး

ဆောက်ပန်းအနက်ရှိသော တြိလောက ဝဋသကာဒေဝီဘွဲ့မည် ချည်စေ ပြီးလျှင် မိဖုရားမြှောက်သည်။

ရာဇကုမာရ်အဖို့မှာ အရောက်နှောင်းသဖြင့် ဇေယျခေတ္တရာဘွဲ့ကို သာရ၍ ဓညဝတီနှင့် တောင်စဉ်ခုနစ်ခရိုင်ကိုသာ စားရသည်။ မင်းကြီး သည် မြေးတော် အလောင်းစည်သူကို ဘိသိက်သွန်း၍ မင်းမြှောက်တင်ပြီး ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။

နောင်အခါ မယ်တော် အနိစ္စရောက်သည်။ ထို့နောက် သက္ကရာဇ် ၄၇၄ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ကျန်စစ်သားမင်းကြီး မမာတော်မူ၍ ထိုနှစ်၌ပင် လွန်တော်မူသည်။

ရာဇကုမာရ်လည်း မြင်းကပါအရပ်တွင် ရွှေဆင်းတုဘုရားကို ဌာ ပနာ၍ ရွှေအထွတ်ရှိသော ဂူဘုရားတစ်ဆူကို တည်သည်။ ထိုဂူဘုရားကိုစောင့်ရှောက်ပူဇော်စိမ့်သောငှာ မိမိ၏ အမွေအနှစ်ဖြစ်သော ကျွန် သုံးရွာ ကိုလည်း လှူသည်။ ထို့နောက် အမိအဖတို့၏ ရှေးဖြစ် ရှေးဟောင်းတို့ကို ပြန်ပြောင်းအောက်မေ့ကာ မှတ်တမ်းရေး၍ ကျောက်စာတိုင် စိုက်ခဲ့သည်။

ဤသို့ဖြင့် မြစေတီကျောက်စာ ဟုခေါ်သော ရာဇကုမာရ်၏မှတ် တမ်းသည် ကျန်ရစ်လေသည်။

ရာဇကုမာရ်သည် အမိအဖကို ချစ်မြတ်နိုးသော အနန္တကျေးဇူးဂုဏ် ကို သိသော သားပေတည်း။ အဖသေအံ့မူးမူးတွင် ရာဇကုမာရ်သည် အဖ ပေးဖူးသော ပစ္စည်းကိုလည်း သတိရသည်။ အမိထံမှရလိုက်သော ပစ္စည်း ကိုလည်း သတိရသည်။ ထိုပစ္စည်းတို့ကို ရာဇကုမာရ်သည် မိမိကိုယ်ဖို့ လွတ်လပ်စွာ သုံးစွဲနိုင်ပေတော့မည်။ သို့ရာတွင် ရာဇကုမာရ်၏ ဆန္ဒကား ထိုသို့မဟုတ်ချေ။ ကျေးဇူးရှင်အဖ၏ အဖို့သာ ဖြစ်သည်။ သေအံ့သော အဖ အား နှစ်သိမ့်ခြင်းဖြစ်စေ၍ နိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ပြုစေလိုသည်။ ။

ထို့ကြောင့် ရာဇကုမာရ်သည် မိမိသွန်းခဲ့သော ရွှေဆင်းတုဘုရား တစ်ဆူကို သေအံ့သော အဖ၏လက်သို့ ပေးအပ်လေသည်။ တစ်ဖန် ရွှေ ဆင်းတုဘုရားအား မိမိ၏ ကျွန်သုံးရွာကို လှူဒါန်းပါမည်ဟူ၍လည်း အဖ အား ကတိပေးသည်။

ရာဇကုမာရ်သည် ထိုအဖြစ်အပျက်ကို သတိရသဖြင့် မိမိ၏ ကျောက်စာတွင်

.....................

သီရိ။ ။ နမော ဗုဒ္ဓါယ၊ ဘုရားသခင် သာသနာအနှစ် တစ်ထောင် ခြောက်ရာ နှစ်ဆယ့်ရှစ် လွန်လေပြီးရကား ဤ အရိမဒ္ဒနာပုရ်မည်သော ပြည်၌ သီရိတြိဘ၀နာဒိတျ ဓမ္မရာဇ် မည်သောမင်းဖြစ်၏။ ထိုမင်း၏ ပယ်မယာတစ်ယောက်သော်ကား တြိလောက ဝဋသကာ ဒေဝီမည်၏။ ထို ပယ် မယားသားတမူလည်း ရာဇကုမာရ်မည်၏။ ထို မင်းကား ကျွန်သုံးရွာတည်း ပယ်မယားအားပေး၏။ ထို ပယ်မယား သေခဲ့ရကား ထိုပယ်မယား တန်ဆာနှင့် ထို ကျွန်သုံးရွာသောနှင့်တည်း ထိုပယ်မယားသား ရာဇကုမာရ်မည်သော မင်း အားပေးတုံ၏။ ထိုမင်း အနှစ် နှစ်ဆယ်ရှစ်နှစ် မင်းမူပြီး၍သေခမူ နာသရော၌တည်း ထို ရာဇကုမာရ်မည်သော ပယ် မယား သား မိမိကိုမွေးသော မင်းကြီးကျေးဇူးကို အောက်မေ့ ရကား ရွှေအတိသော ဘုရားသခင် အဆင်းပြု၍ နှပ်လေ သရောတည်း။ ဤသို့ မိန့်၏။ “ဤရွှေဘုရားကား ငါ့သခင် အဖို့ အတို့ ကျွန်ပြုသောတည်း။ ကျွန်သုံးရွာ အတို့ ကျွန်ငါ့သခင် ပေးသည်ကား ဤရွှေဘုရားအား အတို့ ကျွန်ပေး၏”

 

ဟု မှတ်တမ်းတင်ခဲ့၏။

ရာဇကုမာရ်မင်းသားသည် ဤသို့လျှောက်၍ ရွှေဆင်းတုဘုရားကို သေအံ့သော မင်းကြီး၏ လက်သို့ အပ်လေသည်။ “ကျွန်သုံးရွာလှူပါဦးမည်” ဟူသော ကတိကိုလည်း ပေးလေသည်။

ဝေဒနာခံစားနေရသော မင်းကြီးသည် သားသည်းချာကို မြင်တော် မူ၏။ ရွှေဆင်းတုဘုရားကို သား၏ လက်မှ ခံတော်မူ၏။ တစ်ဖန်သား၏ ကတိစကားကို ကြားတော်မူပြန်သည်။ မင်းကြီး၏ စိတ်ဝယ် မည်သို့ ဖြစ် ချိမ့်မည်နည်း။ မင်းကြီး မည်သို့ မိန့်တော်မူမည်နည်း။

သာမန်အခါမျိုး၌ပင် ချစ်မြတ်နိုးတတ်သော အနန္တဂုဏ်ကျေးဇူးကို သိတတ်သော သားသမီးတို့၏ အပြုအမူကို မြင်ရသော အမိအဖတို့သည် အတိုင်းမသိ ဝမ်းမြောက်ပီတိ ဖြစ်တတ်ကြသေး၏ရှင့်။ သေအံ့မူးမူး၌သော်

ကား အဘယ်ဆိုဖွယ်ရာ ရှိပါအံ့နည်း။ မင်းကြီးသည် နတ်ကို လိုသလော။ ရကောင်းအံ့သို့ရှိ၏။ ဗြဟ္မာကိုလိုသလော ရကောင်းအံ့သို့ ရှိ၏။ နိဗ္ဗာန်ကို လိုသလော ရကောင်းအံ့သို့ ရှိသည်။

သာမန်မျက်စိဖြင့် မမြင်အပ်သော ပီတိအဟုန်ဖြင့် တက်ကြွလျက်ရှိ သော မင်းကြီး၏အရောင်အဆင်း အခြင်းအရာတို့ကို ချစ်မြတ်နိုးတတ်သော ရာဇကုမာရ်သည် တစေ့စေ့တွေး၍ မြင်မိဟန်တူ၏။ ရုတ်တရက် ချက်ချင်း မိမိ ဝမ်းမြောက်ပီတိဖြစ်ခဲ့သည်ကိုလည်း သတိရဟန်တူ၏။ ရုတ်တရက် ချက်ချင်းပင် နှမြောခြင်း၊ ကြေကွဲခြင်းတို့ ဝင်ရောက်ဖောက်ပြန်ခဲ့သည်ကို လည်း သတိရဟန်တူသည်။

 

ထို့ကြောင့် ရာဇကုမာရ်သည် ဖခမည်းတော်မင်းကြီး ကျေနပ်နှစ် သက်စွာ သာဓုအနုမောဒနာ ခေါ်ခဲ့သည်ကို ကြားယောင်ယောင်ဖြစ်၍ လည်းကောင်း၊ ရွှေဆင်းတုဘုရားကို ဖခမည်းတော်မင်းကြီးကိုယ်တော်တိုင် ဆရာ ရဟန်းတော်တို့ ရှေ့မှောက်တွင် ရေသွန်းလှူဒါန်းခဲ့သည်ကို မြင်ယောင် ယောင်ဖြစ်၍ လည်းကောင်း ၊

                        ထိုရောတည်း မင်း နှစ်ကျိုရကား “ကောင်းလှေင့်တည်း ကောင်းလှေင့်တည်း”မိန့်၍ သင်ဂြီ မဟာထေရ်၊သင်ဂြီမုဂ္ဂလိ ပုတ္တတိဿထေရ်၊ သင်ဂြီ သုမေဓပဏ္ဍိတ်၊ သင်ပြီ ဗြဟ္မပါလ်၊ သင်ကြီဗြဟ္မဒိပ်၊သင်ဂြီသောန်၊သင်ဂြီသင်္ဃသေနဓရ၊ ပွတ်ထိုသခင်တို့ အမှောက်တည်း မင်းရေသွန်း၏”

 

ဟု ဆက်လက်ရေးသားလေသည်။ ။

ထို့နောက် ရာဇကုမာရ်သည် မိမိ ဂူဘုရားတည်ခဲ့ပုံ၊ ကျွန်သုံးရွာ လှူဒါန်းခဲ့ပုံတို့နှင့်တကွ ဆုတောင်းစာ ကျိန်စာတို့ကို အောက်ပါအတိုင်း ဆက်၍...

“ထိုပြီးရကား ထိုရာဇကုမာရ် မည်သော ပယ်မယားသား ထို ရွှေဘု ရားထာပနာ၍ ရွှေအထွတ်မူသောဂူပြု၏။ ပြုပြီး ရကား ဤဂူဘု ရားလွှတ်သရော၌တည်း၊ သက်မုနလွန်တရွာ၊ ရပါယ် တရွာ၊ ငဟန်မိုင်တရွာ၊ ဤကျွန်သုံးရွာကို ယူ၍ ထိုရာဇကုမာရ် မည်သော ပယ်မယားသား ဤဂူဘုရားအား ရေသွန်း၍ ဤသို့ မိန့်၏ ။ ဤငါ့ အမှုကား၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ် ပညာရအံ့သောအကြောင်း ဖြစ်စေသတည်း။ ငါ့ နောင်အား ငါ့သားလည်းကောင်း၊ ငါ့ မြေးလည်းကောင်း၊ ငါ့ဆွေလည်းကောင်း၊ သူတထူးလည်းကောင်း ဤဘုရားအား ငါလှူခဲ့သော ကျွန်အနှိပ်အစက်တည်းမူကား အရိမေတ္တယျဘုရားသခင်

အဖူးရစေ”

ဟု အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။

မြစေတီကျောက်စာပါ စကားပြေကို ရှေးအကျဆုံးဖြစ်သော မြန်မာ စကားပြေတစ်ရပ်ဟု ဆိုသော် ဆိုသင့်လှသည်။ စကားအသုံးအနှုန်းသည်အချို့အချို့သော နေရာများတွင် ယခုကာလနှင့် မတူဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ယခုကာလ အသုံးအနှုန်းသည် အများအားဖြင့် ရှေးရေးအသုံးအနှုန်းမှ ဆင်း သက်လာရသည်ကို သတိမူရာသည်။

 

“ပယ်မယား ဟူရာ၌ ပယ်”သည် နှောင်းခေတ်သုံး အဘယ်မ” အဘယ်မိဖုရား စသော စကားခွန်းများမှ အဘယ်”ပင် ဖြစ်သည်။ “နာသရော၌တည်း'ဟူရာ၌ “ရှေးသရောအခါ မှ “သရော ဖြစ်သည်။ နာသောအခါ” ဟူသော အနက်ထင်သည်။ နှပ်'ဟူရာ၌ အရိုအသေပြု၍ ပေးခြင်းအနက် ထင်သည်။ “ထွက်နပ်သည်၏အနက်သဘောတွင် ဝင်သည်။

အတို့ကျွန်'ဟူရာ၌ ရာဇကုမာရ်သည် မိမိတစ်ဦးတည်းကို ဆိုချင် လျက် ဗဟုဝုစ်ပြု၍ “ကျွန်ုပ်တို့ ́ဟု ဆိုဟန်ယူဆကြကုန်သည်။ နှစ်ချို့ ဟူရာ၌ နှောင်းခေတ်သုံးဖြစ်သော နှစ်ကြိုက် နှစ်ခြိုက်”ဟူသော စကားတို့ ၏ အနက်ထင်သည်ဟု ယူကြကုန်သည်။ ကောင်းလှောင့်တည်း ́ဟူရာ၌ သာဓုခေါ်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ သင်ဂြီမှာ သင်္ဘောကြီး ဟူသော စကားခွန်း ကို ချုံ့ထားဟန် ယူကြသည်။ အချို့ကလည်း ရဟန်းအဖွဲ့ အသင်း၏ အကြီး အမှူးကို ချုံ့၍ သင်းကြီးဖြစ်ဟန်ဆိုကြသည်။ သို့ရာတွင် ဆရာတော်ထေရ် ကြီး ဝါကြီးအနက်ကား မပျက်ဖြစ်သည်။ “လွှတ်'ဟူရာ၌ စွန့်လွှတ်ပူဇော်ခြင်း အနက်ထင်သည်။ “မူ မှာပြုခြင်းအနက်ဖြစ်သည်။ အဖူးရစေ”ဟူရာ၌ “မ” အစား အ”ကို သုံးသော ထိုအခါက ရေးနည်းပေလောဟု တွေးတောယူဆ ကြလေသည်။

 

(ကြည့် ရန်။ ။ ဦးဖေမောင်တင်နှင့် ဂျီ၊ အိပ် လုစ်တို့ ကောက်နုတ်စီရင် သော ပုဂံကျောက်စာညွန့်ပေါင်း။)