ဆရာဦးလှထွန်း(မြန်မာစာ) - နာဂသိန်စာစီစာကုံးအလုပ်ရုံ

မြန်မာစကားပြေအရေးအသားမှန်ကန်ရေး

၁။ နိဒါန်း

          မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာစာသည် ကျောင်းသုံး၊ ရုံးသုံးစာဖြစ်သည်။ ဌာနအချင်းချင်း ဆက်သွယ်ရာ၌ဖြစ်စေ၊ လူအချင်းချင်း ဆက်သွယ်ရာ၌ ဖြစ်စေ “မြန်မာစာ ́ကို အသုံးပြုရေးသား ဆက်သွယ်ကြရသည်။ မြန်မာစာ ဟုဆိုရာ၌ မြန်မာစကားပြေနှင့် ရေးသားဆက်သွယ်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာစကားပြေသည် အသုံးချမြန်မာစာ ဖြစ်သည်။ အချင်းချင်း ဆက် သွယ်မှု ပြေပြစ်ချောမောရေးအတွက် မြန်မာစကားပြေအရေးအသား မှန် ကန်ရေးသည် အရေးကြီးသည့်အဆင့်တွင် ရှိပါသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ဤစာ တမ်းတွင် မြန်မာစကားပြေအရေးအသား မှန်ကန်ရေးအတွက် လေ့လာတင် ပြသွားမည် ဖြစ်ပါသည်။

၂။ စကားပြေ၏သဘော

စကားပြေဟူသည် “လင်္ကာမျိုးမဟုတ် ပြေပြစ်စွာ ရေးသားပြောဆို သောစာ” ဟု မြန်မာအဘိဓာန်က အနက်ဖွင့်ပါသည်။ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း တွင်မူ “မိမိဆိုလိုသော အနက်အဓိပ္ပာယ်ကို တစ်ပါးသူတို့ သိရှိနားလည် စေရန် နေ့စဉ်သုံးစကားတို့ဖြင့် ကာရန်မပါဘဲ ရေးသားခြင်းသည် စကား ပြေဖြစ်၏”ဟု ရှင်းလင်းဖွင့်ဆိုထားပါသည်။ ဆရာဇော်ဂျီကလည်း စကား ပြေရေးသားခြင်း၊ စာရေးသားခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ “စာရေးခြင်းကို အဘယ့်ကြောင့်ပြုသနည်းဟု မေးလျှင် စာရေးသူ၏ စိတ်ထဲ၌ ရှိသော အနက် သဘောကို သူတစ်ပါး၏ နားနှင့် စိတ်တို့သို့ ရောက်အောင် ပို့ချင်သော

ကြောင့် ပြုသည်ဟု ဖြေရပါလိမ့်မည်” ဟူ၍ ရှင်းပြထားပါသည်။ ဤ ရှင်းလင်းဖွင့်ဆိုချက်တို့အရ စာရေးခြင်း၊ စကားပြေရေးခြင်းသည် စာရေးသူ ဆိုလိုသော အနက်အဓိပ္ပာယ်ကို စာဖတ်သူတို့ သိရှိနားလည်စေရန် ရေး သားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပါ သည်။

ယင်းသို့သဘောရှိသော စကားပြေသည် မည်မျှအရေးပါသနည်း။

 

 ဆရာ တက္ကသိုလ်မောင်မောင်ကြီးက

“ခေတ်အတွက် အသုံးချစာပေမှာ စကားပြေဖြစ်သည်။ ရုံး သုံးအတွက်ဖြစ်စေ၊ ပညာဖြန့်ဝေမှုအတွက်ဖြစ်စေ၊ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အဆက်အသွယ်ပြုမှုအတွက်ဖြစ်စေ စကားပြေကိုသာ သုံးရသည်။ ထို့ကြောင့် ခေတ်အတွက် အသုံးချစာပေမှာ စကားပြေဖြစ်သည်ဟု

ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်” ဟူ၍ မိန့်ဆိုထားပါသည်။ လူတို့ နေ့စဉ် အသုံးချနေရသော စာပေဖြစ်၍ စကားပြေသည် အရေးကြီးပါသည်။ ။ ဆရာကြီး ဦးဖေမောင်တင်ကလည်း

“စကားပြေမထွန်းကားသော စာပေသည် အရေးကြီး အရာ ရောက်သောစာပေဟု မဆိုထိုက်ပေ” ဟူ၍ စာပေတွင် စကားပြေ၏ အရေးပါပုံကို မိန့်ဆိုထားပါသည်။ ဆရာမင်းသုဝဏ်ကလည်း စကားပြေနှင့်ပတ်သက်၍

“စကားပြေသည် လူမျိုး၏အသက်၊ လူမျိုး၏ အားထားရာ၊ လူမျိုး၏တန်ဆောင်ဆီမီးဖြစ်သည်ကို မပြတ် သတိရသင့်ပေသည်” ဟူ၍ စကားပြေ၏ အရေးပါပုံကို မှတ်သားဖွယ် မိန့်ဆိုထားပါသည်။

ထို့ပြင် စကားပြေ၏ အရေးပါအရာရောက်မှုနှင့်အတူ စကားပြေ အရေးအသားနှင့်ပတ်သက်၍ ဆရာမောင်ထင်က

“ဤခေတ်သမယ၌ စကားပြေသည် များစွာ အရေးပါအရာ ရောက်လျက် ရှိနေသည်။ ထို့ကြောင့် စာဖတ်သူလူထုကလည်း ထို စကားပြေအရေးအသားကို အတော်ပင် ဆန်းစစ်လျက်ရှိနေသည်။

 

စာရေးသူတို့ကလည်း မိမိတို့စကားပြေကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ရှိအောင် ကြိုး စားလေ့ကျင့်နေကြသည့် လက္ခဏာကို မြင်ရသည်။ ဤအခြင်းအရာ

သည် အလွန်ကောင်းသော အခြင်းအရာ ဖြစ်ပါသည်” ဟူ၍ စကားပြေအရေးအသား ကောင်းမွန်ထွန်းကားလာရေးကို မျှော်လင့် ကြိုဆိုထားသည်ကို တွေ့ရပါသည်။

အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သော စကားပြေ၏အရေးပါမှုနှင့်အတူ စကား ပြေအရေးအသားမှန်ကန်ရေးသည်လည်း အရေးကြီးကြောင်း ထင်ရှား ပါသည်။

 

၃။ မြန်မာစကားပြေ အရေးအသားပြဿနာများ

 

မြန်မာစကားပြေအရေးအသား မှန်ကန်ရေး ဦးတည်ရာတွင် လက် တွေ့ ရေးသားနေသော မြန်မာစကားပြေအရေးအသားမှ အမှားများ၊ ပြဿနာများကို သိရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ အမှားကိုသိမှ အမှန်ကို ပြင်နိုင်ပါ မည်။ သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာစကားပြေအရေးအသားမှ မှားတတ်သော အမှား များ၊ ပြဿနာများကို အဆင့်ဆင့် တင်ပြသွားပါမည်။

 

၃း၁ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံပြဿနာ

 

မြန်မာစကားပြေအရေးအသားတွင် စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံမှန်ကန်ရေး သည် အခြေခံကျပြီး အရေးလည်းကြီးသည်။ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ မမှန် လျှင် မိမိဆိုလိုသည့် အဓိပ္ပာယ်ကို ပေါ်လွင်အောင် ဖော်ပြနိုင်မည် မဟုတ် ချေ။ ထို့ပြင် ဆိုလိုသည့် အဓိပ္ပာယ်၏ ဆန့်ကျင်ဘက် အဓိပ္ပာယ်ပင် ရောက် သွားနိုင်သည်။ ကြားဖူးနားဝ သာဓကတစ်ခုကို တင်ပြပါမည်။ ချစ်သူ မိန်းကလေးအား

                           “တို့နှစ်ယောက်ပေါင်းရဖို့ နီးပါပြီ” ဟု ရေးရမည်ကို

                         “တို့နှစ်ယောက်ပေါင်းရဖို့ နည်းပါပြီ”

    ဟု စာလုံးပေါင်းမှားပြီး ရေးမိ သည့်အတွက် အဓိပ္ပာယ် ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားပြီး ချစ်သူနှစ်ယောက် ဒုက္ခရောက်ရပုံကို စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ ပညာရှင်ကြီးတစ်ဦးက သာဓကဆောင် ဖူးကြောင်း သိရပါသည်။ ဤသာဓက က စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ၏ အရေးပါပုံကို ဖော်ညွှန်းနေပါသည်။

ဆက်လက်၍ မှားတတ်သော စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံအချို့ကို တင်ပြ ပါမည်။

(က) အသံထွက်ကိုလိုက်၍မှားခြင်း ၊

 

“ကရုဏာ၊ ကတိစကား၊ ကလေး၊ ဆီးသီး”

 

 “ဂရုဏာ၊ ဂတိစကား၊ ခလေး၊ ဇီးသီး”

(အမှန်) (အမှား)

 

(ခ) ရေးချမပါဘဲ ပါသည်ထင်ပြီး ရေးချထည့်ရေးမိခြင်း

“ဘေးဥပါဒ်၊ ဒါဏ်ငွေ၊ အနာဂါတ်” (အမှား)

“ဘေးဥပဒ်၊ ဒဏ်ငွေ၊ အနာဂတ်” (အမှန်)

 

(ဂ) ပါဠိစာလုံးများမှားရေးတတ်ခြင်း

 

သဏ္ဍာန်၊ ဉာဏ်၊ ဌာန၊ အဌမ၊ ပြဌာန်း (အမှား)

သဏ္ဌာန်၊ ဉာဏ်၊ ဌာန၊ အဋ္ဌမ၊ ပြဋ္ဌာန်း (အမှန်)

 

(ဃ) ယပင့်နှင့် ရရစ်အသံတူအရေးကွဲစာလုံးများ

နာကျင်၊ ကြင်နာ (အမှန်)

ကျူပင်၊ မွှေးကြူ (အမှန်)

ကျူးကျော် ၊ လွန်ကြူး (အမှန်)

အစိတ်အကျဲ၊ ဖြန့်ကြဲ (အမှန်)

ထုံကျင်၊ ရှောင်ကြဉ် (အမှန်)

များပြား၊ မြောက်မြား (အမှန်)

 

 

(င) တသတ်နှင့် ပသတ် အသံတူ အရေးကွဲစာလုံးများ

- ခြေနှင့်ခတ်၊ ဟင်းအိုးထဲဆားခတ်

- ရေထဲမှာကူးခပ်၊ ဟင်းအိုးထဲမှ ဟင်းကိုခပ်

 

 

အစိပ်အကျဲ (စိပ်သည် နီးကပ်သည့်သဘော)

အစိတ်အပိုင်း (စိတ်သည် ခွဲစိတ်ပစ်သည့်သဘော)

 

(စ) နသတ်နှင့် မသတ် အသံတူအရေးကွဲစာလုံး

- ဈေးနှုန်း၊ ထိန်းသိမ်း၊ ကြိုးပမ်း၊ လုံးပန်း၊ ပင်ပန်း (မှန်)

- ဈေးနှုံး၊ ထိန်းသိန်း၊ ကြိုးပန်း၊ လုံးပမ်း၊ ပင်ပမ်း (မှား)

 

အထက်တွင် မှားတတ်သော စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံအချို့ကို နမူနာ အဖြစ် တင်ပြထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းတို့အပြင် ငသတ်နှင့် (ည ကလေး) သတ်၊ လုံးကြီးတင်ဆန်ခတ်နှင့် ညသတ်၊ © နှင့် ည၊ ယ နှင့် ရ၊ လည် နှင့် လယ်၊ စိ နှင့် စေ့၊ ခါ နှင့် ကာ၊ ပဲ နှင့် ဘဲ၊ ဖူး နှင့် ဘူး၊ တ နှင့် တစ်၊ ၎င်း နှင့် လည်းကောင်း၊ လဲ နှင့် လည်းတို့သည်လည်း အသုံးမှား တတ်ပါသည်။

သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာစကားပြေအရေးအသားမှန်ကန်ရေးအတွက် စာလုံး ပေါင်းသတ်ပုံ မှန်ကန်ရေးသည် အရေးကြီးပါသည်။

 

၃း၂ စကားအသုံးအနှုန်းပြဿနာ

 

မြန်မာစကားပြေအရေးအသားတွင် စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ အရေးကြီး သကဲ့သို့ စကားအသုံးအနှုန်းသည်လည်း အရေးကြီးသည်။ စကားသုံးနှုန်း ရာတွင် ခေတ်အဆက်ဆက်အမှားများ သုံးနေကြသော စကားများရှိပါ သည်။ ယင်းအသုံးအနှုန်းများကို တင်ပြသွားပါမည်။

 

(က) သူမ အသုံးအနှုန်း

 

မြန်မာစကားတွင် သူမ ဟူသော အသုံးအနှုန်းမရှိပါ။ မြန်မာစကား တွင် ယောက်ျားကိုဖြစ်စေ၊ မိန်းမကိုဖြစ်စေ နာမ်စားသုံးလျှင် သူ ဟုသာ သုံးပါသည်။ လူတစ်ယောက်နှင့်တစ်ယောက် စကားပြောပုံကို သတိထား ကြည့်လျှင် သိနိုင်ပါသည်။ ။

“မောင်မောင်ကတော့ သူ့အဖေခေါ်လို့ ပြန်လိုက်သွားပြီ” “မမက ဒီနေ့ သူနေမကောင်းလို့ မလာတော့ဘူးလို့ ပြောတယ်။”