ခင်မောင်ညို(ဘောဂဗေဒ) - ဘာတွေဘယ်လိုပြောင်းကြမလဲ

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ တိုးတာ သာမန် ပြည်သူတွေ အကျိုးရှိသလား

           လွန် ခဲ့သည့် နှစ် ၃ဝ ခန့်က တရုတ်နိုင်ငံ တံခါးဖွင့်ခဲ့ပြီး “87 နောက် မြန်မာနိုင်ငံက ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအဝန်းအဝိုင်း နှင့် ပြန်လည်ဆက်ဆံခြင်းသည် အာရှတွင် အလားအလာ အကောင်းဆုံး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။

           မြန်မာနိုင်ငံတွင် အစစအရာရာ လိုအပ်နေသော မထုတ်ဖော်ရသေးသည့် လူဦးရေ သန်း ၆ဝ ရှိရာ ဈေးကွက် ရှိသည်။ သဘာဝ သယံဇာတတွေ ကြွယ်ဝသည့် တရုတ်အိန္ဒိယ-အရှေ့ တောင် အာရှအကြား မဟာဗျူဟာမြောက် နေရာတွင် တည်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် နယ်သစ် ပယ်သစ် တစ်ခုဟု သတ်မှတ် ခေါ်ဝေါ်ကြခြင်းသည် အံ့သြစရာ မကောင်းလှပါ။ ထူးခြားသော မှတ်တိုင်သစ်တစ်ခု စိုက်ထူ နိုင်ခြင်းမရှိသည့် ရက်သတ္တပတ်ဟူ၍ မရှိ။

           မကြာသေးမီက ၃၆ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံး အကြိမ် အဖြစ် ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် လာရောက်လည်ပတ်သည်။ ယခင် နှစ်က လက်ရှိ အမေရိကန် သမ္မတ လာရောက် လည်ပတ် သည်။

           ဖို့ဒ်ကုမ္ပဏီက ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံး ကားသစ် အရောင်းပြခန်း ဖွင့်လှစ်မည်။ ကိုကာကိုလာက နှစ်ပေါင်းငါးဆယ်ခန့် အကြာတွင် ပထမဆုံး ပုလင်းသွင်း စက်ရုံကို မကြာမီ ဖွင့်လှစ်မည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပထမဆုံး ငွေထုတ်စက်ကို စတင် အသုံးပြုနိုင် ပြီ။ Google ၏ အကြီးအကဲလည်း လာရောက်ခဲ့သည်။

           ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းတံဆိပ်တွေ၊ ကုမ္ပဏီတွေ အားလုံးက မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက် ရန် တန်းစီနေကြသည်။ ၎င်းတို့၏ နောက်တွင် ကုမ္ပဏီငယ်များကလည်း အမှုဆောင် အရာရှိ တွေလွှတ်ကာ အခွင့်အလမ်းတွေ မကုန်မီ တစ်စုံတစ်ရာ ရနိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိ ရှာဖွေနေကြသည်။ အမေရိကန်က စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု အတော်များများကို ရုပ်သိမ်းလိုက်သည်။ မကြာမီက ခရီးစဉ်အတွင်း ဝါရှင်တန်တွင် ရောက်ရှိနေစဉ် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်က ကုန်သွယ်ရေး သဘော တူညီချက်သစ်တစ်ခုလက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့သည်။

           ဥရောပ သမဂ္ဂကလည်း လက်နက်မှအပ အခြား ပို့ကုန်အားလုံး အတွက် စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုတွေကို ရုတ်သိမ်းခဲ့ကာ မြန်မာကုမ္ပဏီများကို ဥရောပဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်ရာတွင် ဦးစားပေး အစီအစဉ် (GSP) အရ အထူးခံစားခွင့်ရစေရန် စဉ်းစားလျက် ရှိသည်။ အစစ အရာရာ အဆင်ပြေချောမွေ့သလို ဖြစ်နေသည်။

           သို့သော် မြန်မာပြည်သူများက ၎င်းတို့ အကျိုးခံစားရသေးခြင်း ရှိ၊ မရှိ သိလိုကြသည့် အတွက် အပြစ်မတင်သင့်ပါ။ အရှေ့တောင် အာရှ အသင်းဝင် အဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ လူနေမှုအဆင့်အတန်းကို မြှင့်တင်ရန် သေချာပေါက်လိုအပ် နေသည်။

           အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်၊ လက်ထောက် စီးပွားရေး ပညာရှင်ချုပ်က “ပြဿနာကတော့ စိတ်ဝင်စားတာတွေ အများကြီးရှိပေမယ့် တကယ့်ငွေ၊ တကယ့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကတော့ ဝင်မလာ သေးတာပဲ။ သူတို့က အခြေအနေကို အကဲခတ်တယ်။ ပြီးတော့ အခက်အခဲတွေ၊ အဟန့်အတား တွေ ရှိတာကို သဘောပေါက်သွားကြတယ်။ အဲဒီတော့ နိုင်ငံထဲကို တကယ်တမ်း ငွေတွေ ဝင်မလာတော့ဘူးပေါ့” ဟု ဆိုသည်။

           ယခင်နှစ်က နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ၅ ဆတိုးခဲ့သည်ဟု ဆိုသော်လည်း ၂၀၁၁ ခုနှစ် က ဒေါ်လာ သန်း ၃၀၀ မျှသာရှိခဲ့ရာမှ တက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

           မြန်မာနိုင်ငံ၏ လိုအပ်ချက်မှာသည်ထက်မက များပြားသည်။ အလွန်ဆင်းရဲပြီး ကျေးလက်တွင်လည်း အများစုနေထိုင်ကြသူများ အတွက် အလုပ်အကိုင်သစ် သန်းချီပြီး လိုအပ် သည်။ အခြေခံ အဆောက်အအုံများ အတွက်လည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု တော်တော်တန်တန် လိုအပ် လျက် ရှိသည်။

           မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်သော အခက်အခဲတစ်ခုမှာ ဥပဒေအရ သေသေချာချာ၊ ရေရေ ရာရာ မရှိခြင်း ဖြစ်သည်။

           ယခင်နှစ်က နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဥပဒေသစ်ကို ပြဋ္ဌာန်းခြင်း မပြုသေးမီ လပေါင်းများစွာ ကြာအောင် အချေအတင် ဆွေးနွေးခဲ့ရသည်။ တရားဝင် ဘာသာပြန်ဆိုနိုင်ရန်လည်း အချိန်ပေးရသေးသည်။ ယခုထက်တိုင် အဓိပ္ပာယ်ကို သဘောမပေါက်တာတွေ ရှိနေသေးသည်။

           အချို့သော အဆင်မပြေမှုတွေလည်း ရှိသည်။ ဥပမာ - ဒေသခံလုပ်ငန်းများကို အသုံး ပြုရမည်ဟု လိုအပ်ချက် တစ်ရပ်အနေဖြင့် သတ်မှတ်ထားရာ လုပ်ငန်း အတော်များများတွင်လုပ်စရာ ဒေသခံလုပ်ငန်းများ မရှိပေ။ အမျိုးသား စီမံကိန်းနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေး ဝန်ကြီးဌာန ဒု ဝန်ကြီး ဦးဆက်အောင်က “ဥပဒေဟာ စင်းလုံးချော မဟုတ်သေးပါဘူး။ တဖြည်းဖြည်းချင်း ပြင်သွားရမှာပါ။ ကျွန်တော်တို့ အချိန်ပေး စောင့်ဆိုင်းနေလို့ မဖြစ်တော့ပါဘူး။” ဟု ဆိုသည်။ “ကျွန်တော်တို့ဟာ လုပ်သာကိုင်သာရှိတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု ဖန်တီးဖို့ လိုပါ တယ်။ အခုက ကျွန်တော်တို့မှာ အထူး စီးပွားရေးဇုန် သဘောတရား ရလာပြီး အကောက်ခွန်၊ အသုံးအဆောင်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဇုန်အတွင်း ရေတိုကာလမှာ အဆင်ပြေတဲ့ မူဝါဒတွေ ချပေး ရပါမယ်” ဟု ဆက်ပြောသည်။

           အစိုးရက အထူးစီးပွားရေးဇုန် အတော်များများကို စီစဉ်ထားသည်။ အလားအလာ အကောင်းဆုံးမှာ ရန်ကုန်မြို့ပြင်ရှိ ၄၉၅ဝ ဧက (ဟက်တာ ၂၀၀၁) ရှိ သီလဝါ အထူး စီးပွား ရေးဇုန် ဖြစ်သည်။ ထိုဇုန်ကို ဂျပန်ကုမ္ပဏီ အတော်များများက ရံပုံငွေ ထည့်ဝင်ကာ ယခုနှစ်တွင် စတင်တည်ဆောက်မည်။

           အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းကဲ့သို့သော အလုပ်အကိုင် အများအပြားရရှိနိုင်သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များကို ဆွဲဆောင်နိုင်ရန် အတွက် အထူးစီးပွားရေး ဇုန်များသည် အခြေခံကျသည်။ လောလော ဆယ်တွင် ထို အထည်ချုပ်စက်ရုံမျိုးတွေအတွက် နိုင်ငံတွင် အဆင်ပြေသော အခြေခံ အဆောက် အအုံတွေ မရှိပေ။

           စိတ်မချရသော လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကလည်း ဧရာမ ပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ လျှပ်စစ် ဓာတ်အား ၇၀% ကို ရေအားလျှပ်စစ်မှ ရရှိရာ ခြောက်သွေ့သော ရာသီတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု လျော့ကျသည်။ ဓာတ်အားပေးစက်များကို အသုံးပြုရသည့်အတွက် စရိတ်တက် ကာ အမြတ်နည်းသော အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများ၏ ပြိုင်ဆိုင်နိုင်စွမ်း ကျဆင်းသည်။

           ရန်ကုန်ရှိ အဓိက ဆိပ်ကမ်း မပြည့်စုံခြင်းကြောင့်လည်း စရိတ်တွေ ပိုကုန်ကျရသည်။ ကုန်သေတ္တာတင် သင်္ဘောအနည်းငယ်သာ ဝင်ရောက်နိုင်ပြီး သင်္ဘောခများကလည်း အတက် အကျ ကြီးမားသည်။ အထည်ချုပ်စက်ရုံပိုင်ရှင်တစ်ဦးက ရန်ကုန်မှ နယ်စပ် ဖြတ်ကျော်ကာ ကားလမ်းဖြင့်ပို့ပြီး ၂၄ နာရီ အကြာတွင် ဘန်ကောက်မှ တင်ပို့ခြင်းသည် ရန်ကုန်မှ တင်ပို့ခြင်း ထက် စရိတ်သက်သာသည်ဟု ဆိုသည်။

           ဒုဝန်ကြီးက အစိုးရသည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး စက်ရုံသစ်များ တည်ဆောက်နိုင်ရေး အတွက် နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းကာ အမြန်ဆုံး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး နိုင်မည့် စွမ်းအားမြင့်မားစေရန် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ပြောပြသည်။ ဂျပန်နှင့် ထိုင်းကုမ္ပဏီများ က စိတ်ပါဝင်စားကြသော်လည်း စီမံကိန်းများ ပြီးဆုံးရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်မည်။အငယ်စား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအနေဖြင့်လည်း ဤနယ်သစ်ပယ်သစ်တွင် လုပ်ငန်း တည်ထောင် ရာ၌ ကြုံတွေ့ရမည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ကျော်လွှားရန် ခက်ခဲနေသည်။ ထိုင်း မြန်မာ ကုန်သည်များ အသင်း ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက CP PTT နှင့် ဆက်သွယ်ရေး ကုမ္ပဏီကဲ့သို့သော ကုမ္ပဏီကြီး များက သိသိသာသာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် စီစဉ်နေစဉ်တွင် အငယ်စားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများ သည် မြေယာဈေးတက်ခြင်း၊ ပိုင်ဆိုင်မှု မရေရာခြင်း၊ တရားရုံးတွင် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဥပဒေ ကြောင်းအရ အကာအကွယ်ပေးမထားနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် တွန့်ဆုတ်နေကြသည်။

           သို့သော် မြန်မာတို့၏ လိုအပ်မှုများ သယံဇာတများနှင့် စားသုံးသူများက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ သူများကို ဆက်လက် ဆွဲဆောင်ကြမည် ဖြစ်သည်။

           “ဒီမိုကရေစီနဲ့ စီးပွားရေး အပြောင်းအလဲတွေ လုပ်ပြီးရင် ဧရာမ စားသုံးသူ ဈေးကွက် ကြီးဟာ ရေရှည်မှာဆက်ကြီးနေမယ်” ဟု ဂျပန် ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (JETRO) မှ Massril Takahara က ဆိုသည်။ အခုအထိက အမေရိကန်နဲ့ ဥရောပပြိုင်ဘက်တွေ သိပ်မရှိသေးဘူး။ ဒီတော့ ဆောက်လုပ်ရေး၊ သိုလှောင်ရေးနဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ အိမ်သုံးပစ္စည်း၊ လက်လီ၊ မော်တော်ဆိုင်ကယ်နဲ့ ကြော်ငြာလုပ်ငန်းတွေမှာ သူများမဝင်ခင် ဂျပန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု တွေက ဈေးကွက်ကို ကြီးစိုးနေရာယူထားနိုင်ဖို့ စိတ်ဝင်စားနေကြတယ်။ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း တွင် သုံးစွဲခြင်း၊ လူအများစုနေထိုင်ရာ ကျေးလက်ဒေသတွင် မြှုပ်နှံခြင်းကဲ့သို့ သော သာမန် ပြည်သူလူထု၏ ဘဝကို လျင်မြန်စွာ တိုးတက်စေသည့် အကျိုးရမြန်သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ လည်း ရနိုင်သည်ဟု သူက ဆက်ပြောသည်။

           သို့သော်လည်း အခြေခံ အဆောက်အအုံများ ကောင်းမွန်ရေးသည် အရေးကြီးကြောင်း ဆက်ပြောသည်။ “ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း တည်ထောင်ဖို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ မြေယာ အသုံးပြုမှု၊ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်တွေ ဘယ်လို ဆွဲဆောင်မယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံထဲက ဘယ်နေရာ တွေကို သွားလို့ ရမလဲဆိုတာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဥပဒေက ပီပီသသ ရှိဖို့ လိုတယ်။ တစ်နှစ်မှာ လေးရာသီရှိတော့ အသီးအနှံတွေ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေလည်း အမျိုးမျိုးစိုက်လို့ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပျက်စီးလွယ်တာတွေဆိုတော့ ဖောက်သည်တွေဆီကို လတ် လတ် ဆတ်ဆတ်ရောက်အောင် မြန်မြန်ပို့ပေးဖို့လိုတယ်။ ဒီအတွက် လမ်းတွေ၊ ရထားလမ်းတွေ၊ ဆိပ်ကမ်းတွေ၊ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေ လိုအပ်တယ်”

ဂျပန်နှင့် အရှေ့တောင်အာရှ

          မေလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ မြို့တော်ရန်ကုန်၌သမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန်က ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ရှင်ဇို အာဘေးကိုကြိုဆိုတွေ့ဆုံသောအခါ အပြန်အလှန် လေးစား မှု ရှိကြောင်း သံတမန်နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ပြသခဲ့ကြသည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းတွင် မစ္စတာအာဘေးသည် မြန်မာ နိုင်ငံသို့ ပထမဆုံး လာရောက်သော ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ် သည်။ နှစ်ပေါင်းများစွာ အတော်လေးကောင်းခဲ့ကာ အနောက်နိုင်ငံက စစ်အစိုးရကို ပစ်ပယ်ထားခဲ့သော ဆယ်စု နှစ်များ၌ပင် ကောင်းမွန်ခဲ့သော သံတမန်ခင်းနှင့် စီးပွားရေး၊ အဆက်အသွယ်တို့ကို တောင့်တင်းခိုင်မာအောင် ပြုလုပ်ရန် ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးစလုံးက သန္နိဌာန် ချထားပုံရသည်။ မြန်မာ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နှင့်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့သော မစ္စတာအာဘေးက ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ စ၍ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် တာဝန်ယူ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် ခဲ့သော နိုင်ငံ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အသစ်ကို တတ်နိုင် သမျှ အကူအညီပေးမည်ဟု အသိပေးပြောကြားခဲ့သည်။

           ဂျပန်တို့၏ လုပ်ရပ်ကလည်း အပြောနှင့် ကိုက်ညီပါသည်။ မစ္စတာအာဘေးက မြန်မာတို့ တင်ရှိနေသော ကြွေးမြီ ဒေါ်လာ သန်း ၁၈ဝဝ ကို လျော်ပစ်လိုက်ပြီး နောက်ထပ် ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ အကူအညီ ပေးသည့်အနေဖြင့် ချေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ သည်။ လွန်ခဲ့သည့် ၁၈ လက ရန်ကုန်မြို့ တောင်ဘက်ရှိ သီလဝါ အထူးစီးပွားရေးဇုန် အပါအဝင် ဂျပန်တို့ ကူညီမည်ဟု တာဝန်ယူထားမှုများအပြင် ထပ်တိုးလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဂျပန် နိုင်ငံသည် သီလဝါစက်မှုဇုန်အတွက် ဒေါ်လာ သန်း ၂၀၀ အကုန်အကျခံခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ဆိပ်ကမ်းဟောင်းကို ဆိပ်ကမ်း သစ်နှင့် အစားထိုးမည်။ မစ္စတာအာဘေးနှင့်အတူ ဂျပန် အမှုဆောင်အရာရှိများ ဒါဇင်နှင့်ချီ၍ လိုက်ပါသွားခဲ့ကြရာ အခွင့် အလမ်းများ ရှာဖွေရန် ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်က သူတို့ကို တိုက်တွန်း သည်။

           မြန်မာနိုင်ငံသည် ဒေသအတွင်းတွင် ဖက်ရှင်အကျဆုံး၊ ဆွဲဆောင်မှု အကောင်းဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံချင်စရာ နေရာတစ်ခု ဖြစ်နေသည်။ သို့သော် အရှေ့တောင် အာရှဒေသရှိ အခြားနိုင်ငံများသည် ဂျပန်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကြောင့် အကျိုးရှိနှင့်ခဲ့ကြပြီးဖြစ်သည်။ ဒီဇင်ဘာ လတွင် မစ္စတာအာဘေး အာဏာရစဉ်က တည်းကပင် သူ၏ ဝန်ကြီးများသည် အရှေ့တောင်အာရှရှိ မြို့တော်များသို့ သွားရောက်ကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အသစ် တွေ၊ အကူအညီတွေနှင့် အခြားအရာ တွေကို ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြသည်။ ရှားရှား ပါးပါး စီးပွားရေးအလားအလာကောင်း ရာ ဆယ်နိုင်ငံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အာဆီယံတွင် နေရာတိုးယူကာ မိမိ၏ စီးပွားရေးကို မြှင့်တင်လိုသည်။ သို့သော် ဝန်ကြီးတွေက ကုန်သွယ်ရေး ကိစ္စ တစ်ခုတည်းကို အဓိကထားပြီး ပြောဆို ဆွေးနွေးကြခြင်း မဟုတ်ပေ။ သံတမန် မဟာမိတ်ဖွဲ့ရေး၊ ရေတပ်လေ့ကျင့်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေး ပစ္စည်းရောင်းချရေး ကိစ္စတွေပါ ပါဝင်သည်။ အရှေ့တောင် အာရှသို့ တွန်းတွန်းတိုက်တိုက် ဝင်ရောက်လာရသည့် ကိစ္စတွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံရေး မကောင်း ဖြစ်နေခြင်းလည်း အကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အရှေ့တရုတ်ပင်လယ်တွင် Senkaku သို့မဟုတ် Diaoyu ကျွန်းကို ဂျပန်တို့ ထိန်းချုပ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ တရုတ်တို့နှင့် ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်နေရခြင်းက နှစ်နိုင်ငံ အကြား၊ သဘောထား ကွဲပြားမှုများကို ပို၍ ဆိုးဝါးစေသည်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ရှိနေသော ဂျပန်ဆန့်ကျင်ရေး စိတ်ဓာတ်ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံရှိ ဂျပန်တို့၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ရေရှည် အနာဂတ်တွင် ဂျပန်လုပ်ငန်းရှင်များက စိုးရိမ်ပူပန်လာ ကြသည်။ ယခင်နှစ်က ဂျပန် စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များကို ရိုက်တာ သတင်းဌာနက စစ်တမ်းကောက်ယူရာတွင် ဖြေကြားသူ လေးပုံတစ်ပုံခန့်က တရုတ်နိုင်ငံတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် အစီ အစဉ်များ ဆိုင်းငံ့ခြင်း သို့မဟုတ် နောက်ပြန်ဆုတ်ခြင်း ပြုလုပ်မည်ဟု ဆိုကြသည်။ တရုတ်ကို သံတမန်ခင်းနှင့် စီးပွားရေး အရံအတားလုပ်သည့် နေရာတစ်ခုအဖြစ်ဖြင့် အရှေ့တောင်အာရှကို တွေ့မြင်လာရသည်။

           ဒေသတွင်း ဘဏ္ဍာရေး ချိတ်ဆက်မှု အစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသ အနေဖြင့် ဂျပန် နိုင်ငံသည် အာဆီယံ အသင်းဝင်နိုင်ငံများတွင် အစိုးရ ငွေတိုက်စာချုပ်များကို ဝယ်ယူမြှုပ်နှံ လျှက် ရှိသည်။ ဂျပန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဂျပန်လုပ်ငန်းရှင်များ ဒေသခံ ငွေကြေးဖြင့် ချေးယူနိုင်ရန် အကူအညီပေးခဲ့သည်။ အချို့ကုမ္ပဏီကြီးများက ဝိုင်းဝန်း စုပေါင်းကာ အရှေ့ တောင်အာရှတွင် အရောင်းကွင်းဆက်ကြီးတစ်ခုလုံးကို အုပ်စီးထားကြသည်။ အများအားဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံကို ဗဟိုပြုသည်။ သာဓက အနေဖြင့် ဟွန်ဒါကားကုမ္ပဏီသည် ၂၀၁၅ တွင် တစ်နှစ် လျှင် ကားစီးရေ ၄၂၄ဝဝဝ ထုတ်လုပ်ရန် ရည်မှန်းသည်။ ထိုသို့ ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ဂျပန် ကုမ္ပဏီများသည် ဒေသခံများ၏ အရင်းအနှီးတွေကိုလိုအပ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၁ ခုနစ် ၌ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ရေလွှမ်းမိုးခံရပြီးနောက် ကားစက်ရုံနှင့် အခြား ဂျပန်စက်ရုံများကို ပိတ်ခဲ့ရသော်လည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အစီအစဉ်များကို အခြေခံကျကျ ပြောင်းလဲခြင်း မရှိပေ။ ကုမ္ပဏီ တွေ အဆုံးအရှုံးသက်သာစေရန် အာမခံကုမ္ပဏီတွေက ဝင်ရောက် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

           ဂျပန်နှင့် နှစ်ရှည်လများ စီးပွားရေး အဆက်အဆံရှိသော အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် မကြာမီ က ဂျာကာတာမြို့တွင် မြေအောက်ရထားလမ်းသစ် ဖောက်လုပ်ရေး စတင်မည့် ဒေါ်လာသန်း ၃၇၀ တန် လုပ်ငန်းတစ်ခုကို ဂျပန်တို့ ရရှိခဲ့ကြသည်။ ရေလွှမ်းမိုးခံနေရသော မြို့တော်ကို ရွှံ့ညံ့တွေအပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားရာ ဂျပန် အင်ဂျင်နီယာတွေ သဘောကျသော စိန်ခေါ်မှု တစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် အစဉ်အလာအားဖြင့် ဂျပန်တို့နှင့် အဆက်အသွယ်နည်းသော အခြား အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများ၌လည်း ဂျပန်တွေ ထူးထူးခြားခြား တက်ကြွနေသည်ကို တွေ့ရ သည်။ အထူးသဖြင့် ဗီယက်နမ်တို့၊ ဖိလစ်ပိုင်တို့နှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့သည်။ ထိုနှစ်နိုင်ငံစလုံးသည်တောင်တရုတ်ပင်လယ်ရှိ ကျွန်းများ၊ သန္တာကျောက်တန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ တရုတ်နှင့် ရန်ဖြစ် နေကြသောနိုင်ငံများ ဖြစ်သည်။