ခင်နှင်းဦး - အငြင်းပွါးစရာသမိုင်းပြဿနာများနှင့်တခြားဆောင်းပါးများ
ရာဇကုမာရ်နှင့် ကျန်စစ်သား
ဒီကနေ့ ‘သမိုင်း” လို့ ခေါ်ဝေါ်ပြောဆိုနေကြတဲ့ ဘာသာရပ်ကို ရှေးတုန်းက ရာဇဝင်လို့ ရေးခဲ့ကြတာပါ။ ရာဇဝင်ဆိုတာ ရာဇဝံသ ဆိုတဲ့ ပါဠိစကားက ဆင်းသက်လာတာပါ။ မင်းဆက်မင်းနွယ်၊ မင်းတို့အကြောင်း လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။
လက်ရှိ ကျွန်မတို့ရဲ့ မျက်မှောက်ခေတ်မှာတောင် အုပ်ချုပ်သူနဲ့ အုပ်ချုပ်ခံပြည်သူတွေကြားက တချို့အကြောင်းအရာတွေက အငြင်းပွား စရာပါ။ ဥပမာ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၈ ရက်နေ့က တက္ကသိုလ် သမဂ္ဂ အဆောက်အအုံ ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးခံရတဲ့ကိစ္စဆိုရင် တော်လှန်ရေး ကောင်စီ အစိုးရနဲ့ ဒီအစိုးရရဲ့ နေရာကို ပခုံးပြောင်း တာဝန်ယူ အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ တပ်မတော်အစိုးရ အဆက်ဆက် လက်ထက် ဘာကြောင့် ဖောက်ခွဲခဲ့တယ်။ ဘယ်သူက ဖောက်ခွဲဖို့ အမိန့်ပေးတယ်၊ ဘယ်သူတွေက လက်တွေ့ ဖောက် ခွဲတယ် ဆိုတဲ့ တိကျတဲ့ ပြောဆို ဝန်ခံမှု မရှိပါဘူး။
ဒီအချိန်က တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရထဲမှာ ပါဝင်ခဲ့သူတွေ၊ တစ်ဦးကို တစ်ဦး လွှဲချနေတာကိုပဲ နားထောင်ရ၊ ဖတ်ရတာပါ။ ရေးသား သူတွေကလည်း ကိုယ့်ထင်မြင်ယူဆချက်နဲ့ ကိုယ်ရေးသားကြပါတယ်။
ဒါက အားလုံး လက်လှမ်းမီနေသေးတဲ့ ပစ္စုပ္ပန်ကာလမှာတောင် နိုင်ငံသမိုင်း တစ်ခုကို ယတိပြတ် ပြောဆိုရေးသားနိုင်ခြင်း မရှိတာမို့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ရာထောင်ချီတဲ့ကာလက ရေးသားခဲ့ကြတဲ့ ရာဇဝင်ပါ အကြောင်း အချက်တွေဟာ ဘယ်ဘက်က တိကျမှန်ကန်ပြီး ဘယ်လောက် ယုံကြည် စိတ်ချရတယ်ဆိုတာ ပြောဖို့ ခက်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် သမိုင်းဆရာတွေနဲ့ တခြား ပညာရှင်တွေက သုတေသန တွေ လုပ်ပြီး ရှေးက ရေးခဲ့တဲ့ ရာဇဝင်ကို ပြန်ဆန်းစစ်ကြတာပါ။ ကျွန်မတို့ မြန်မာတွေ ယေဘုယျ သိထားတဲ့ ရာဇဝင်ကြောင်းတွေက ပညာရှင်တွေ သုတေသနလုပ်ပြီး တွေ့ရှိချက်တွေနဲ့ ကွဲလွဲနေပြီဆိုရင် ရှေးရိုးစွဲတွေနဲ့ နောက်ထပ်တွေ့တဲ့ သုတေသနကို လက်ခံသူတွေကြား ဝိရောဓိ ဖြစ်တော့တာပါပဲ။
လတ်တလော နိဂုံးချုပ်သွားတဲ့ ဓမ္မစေတီ ခေါင်းလောင်းဆယ်ယူမှု ကို အကြောင်းပြုပြီး ရှေးရာဇဝင်တွေထဲက အချက်အလက်တွေ မှားနေရင်၊ မခိုင်လုံရင် သုတေသီပညာရှင်တွေသာမကဘဲ သာမန်ပြည်သူတွေလည်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိဖို့လိုတယ် ဆိုတဲ့ အတွေး ဝင်လာပါတယ်။
ကျောင်းသင်ရိုးတွေမှာ သင်ရိုးသင်စဉ် သင်ကြားပေးနေတဲ့ ရာဇ ဝင်ကို သုတေသနလုပ်လို့ နောက်ထပ် တွေ့ရှိလာတဲ့ ကွဲလွဲချက်တွေကိုပါ ထည့်သင်ပေးသင့်တယ် ဆိုတဲ့ အတွေးလည်း ဝင်လာပါတယ်။
ဒီကနေ့ နည်းပညာခေတ်၊ ဒီမိုကရေစီခေတ်လို့ ပြောနေကြတဲ့ ကာလမှာတောင် ဖြစ်ရပ်မှန်တွေကို ဖုံးကွယ်ဖို့ ကြိုးစားကြသေးတော့ ရှေး မင်းတွေရဲ့ ရာဇဝင်ကို ရေးသားရတဲ့ကာလ သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင်ခေတ်မှာ ရေးခဲ့တဲ့ ရာဇဝင်ထဲမှာ အမှားတွေ ပါနေမှာ မုချပဲ။
မြန်မာ အများစုက ကျန်စစ်သားနဲ့ ရာဇကုမာရ်ကို သားအဖလို့ သတ်မှတ်ကြပါတယ်။ ကျန်စစ်သားက သားတော် ရာဇကုမာရ်ကို ထီးနန်း မလွှဲဘဲ မြေးတော် အလောင်းစည်သူကို ထီးနန်းအရိုက်အရာ လွှဲပေးတယ်။ ဒါကို သဘောထားကြီးပြီး ကျေးဇူးသိတတ်တဲ့ ရာဇကုမာရ်က စိတ်မကွက် ဘဲ ခမည်းတော် ကျန်စစ်သားမင်းကြီး သေအံ့မူးမူးဖြစ်ချိန်မှာ ရွှေဆင်းတုကို ခမည်းတော် ရေစက်သွန်းချ လှူနိုင်အောင် ပြုလုပ်ပေးပြီး ဖခမည်းတော်ကိုကျေးဇူးဆပ်တယ်လို့ မြန်မာတွေ လက်ခံခဲ့ကြပါတယ်။ ရာဇဝင်တွေက လည်း ဒီလိုပဲ ရေးသားကြတာကိုး။
ကျန်စစ်သားနဲ့ ရာဇကုမာရ်ဇာတ်လမ်းကို ရေးခဲ့တာ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၇၂၉ (ဦးကုလား မဟာရာဇဝင်)၊ ၁၈၂၉ (မှန်နန်းရာဇဝင်)။ ရာဇ ကုမာရ် ကျောက်စာ (မြစေတီကျောက်စာ) ကို ရေးထိုးတဲ့ ခုနှစ်က ၁၁၁၃။
၁၇၂၉ နဲ့ ၁၈၂၉ မှာ ရေးတဲ့ ရာဇဝင်တွေက ကိုးကားစရာ ကျောက် စာ (ရာဇကုမာရ်ကျောက်စာ ၁၁၁၃) ရှိနေပါလျက်နဲ့ ဘာ့ကြောင့် ဒီဇာတ် လမ်းကို မတို့ထိရဲတာလဲလို့ သမိုင်းပါမောက္ခ ဦးနီတွတ်က “ပုဂံ နန်းတွင်း ရေးနဲ့ ရာဇကုမာရ်” စာအုပ်မှာ ထောက်ပြထားပါတယ်။
၁၈၈၆ ခုနှစ်လောက်ကစပြီး သမိုင်းပညာရှင်တွေ၊ ရှေးဟောင်း သုတေသနပညာရှင်တွေက ရာဇကုမာရ်ကျောက်စာကို အနက်ဖွင့်ပြန်ဆို လေ့လာတာတွေ လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ၁၉၆၆ မှာ ပါဠိပညာရှင် ဦးတင့်လွင် က ရာဇကုမာရ်ကျောက်စာနိဒါန်း၊ ၁၉၆၈ မှာ “ရာဇကုမာရ်ပါဠိကျောက်စာ လေ့လာချက်” တို့ကို ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
၁၉၇ဝ ပြည့်နှစ်မှာတော့ ပါဠိလက်ထောက် ကထိက ဦးကျော်ရှိန်က “ရာဇကုမာရ်ပြဿနာ” ကို ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၆၆ မှာ ပါဠိပညာရှင် ဦးတင့်လွင်က “ရာဇကုမာရ် ပါဠိ ကျောက်စာ လေ့လာချက်” နဲ့ ၁၉၆၈ မှာ ရာဇကုမာရ်ကျောက်စာ နိဒါန်းတို့ကို ရေးသားခဲ့ပါတယ်။
၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်မှာ ပါဠိလက်ထောက် ကထိက ဦးကျော်ရှိန်က “ရာဇကုမာရ် ပြဿနာ”ကို ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ရာဇကုမာရ် ကျောက်စာကို ပျူ၊ မွန်၊ မြန်မာ၊ ပါဠိ (၄) ဘာသာနဲ့ ရေးသားထားကို ပညာရှင်တွေက အသေးစိတ် လေ့လာပြီး ကျန်စစ်သားနဲ့ ရာဇကုမာရ်ဟာ သားအဖ မတော် ဘူး။ ဘုရင်နဲ့ အမတ်သာ ဖြစ်တယ်လို့ ကောက်ချက်ချကြတာပါ။
၂၀၀၃ မှာ မောင်ဖေငယ်က သမိုင်းနှင့် ဝိရောဓိဖြစ်ခြင်း” ဆိုတဲ့ စာအုပ်ကို ရေးသားပြီး ရာဇကုမာရ်ဟာ ကျန်စစ်သားမင်းကြီးရဲ့ အမတ်သာ ဖြစ်ကြောင်း ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ သိရိုးသိစဉ် သိထားတဲ့ ကျန်စစ် သားက မွန်-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးအတွက် သားတော် ရာဇကုမာရ်ကို နန်းမပေးဘဲ မြေးတော် အလောင်းစည်သူကို ထီးနန်းလွှဲခဲ့တယ်။ သမီးတော် ရွှေအိမ်စည်ကို မနူဟာမင်း၏ မြစ်တော် နာဂသမန်းနဲ့ လက်ဆက် ပေးခဲ့တယ်။ အလောင်းစည်သူဟာ ရွှေအိမ်သည်ရဲ့ သားတော် ဖြစ်တယ် ဆိုတဲ့ ရေးသားချက်များလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။
မောင်ဖေငယ်က စောလူး၏သားတော် စောယွန်းနှင့် လက်ဆက်ရ သည့် ရွှေအိမ်သည်က ကျန်စစ်သား၏ သမီးတော်ဖြစ်ပြီး နာဂသမန်းနှင့် လက်ဆက်ရသည့် ရွှေအိမ်သည်က နရပတိစည်သူ၏ သမီးတော် ဖြစ် ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။
ဒေါက်တာသန်းထွန်းကလည်း သက္ကရာဇ်များကို စဉ်ပြပြီး ကျန်စစ် သားထံ ရာဇကုမာရ် ရောက်လာချိန်က အလောင်းစည်သူ မမွေးဖွားသေး ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။
ဆရာဦးနီတွတ်က ရာဂျ်ကူးမားဆိုတဲ့ မူရင်း မဇ္ဈိမဘာသာစကားကို မြန်မာသံနဲ့ ရာဇကုမာရ် ဖြစ်လာကြောင်း ရှင်းပြထားပါတယ်။
မောင်ဖေငယ်ကလည်း ကျန်စစ်သားမင်းဟာ ဝေသာလီမင်းသမီး က အဖေမပေါ်ဘဲ မွေးတဲ့သား ဖြစ်ကြောင်း သက်သေသက္ကာယနဲ့ ထောက် ပြထားပါတယ်။
နှစ်ပေါင်းများစွာ ကျန်စစ်သားနဲ့ ကျေးဇူးသိတတ်တဲ့ သားတော် ရာဇကုမာရ်ဇာတ်လမ်းကလေးဟာ သမိုင်းသုတေသနတွေကြောင့် မူလ ဇာတ်ပျက်သွားတော့ လက်မခံနိုင်သူတွေ ပေါ်လာပါတယ်။ ဒါသဘာဝပါ
ဆရာမောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ) က ချစ်သူများကို အဆုံးစီရင်ခြင်း” ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ရာဇကုမာရ်က ကျန်စစ်သားရဲ့ သား မဟုတ်ကြောင်း ရေးသားတာကို နာကြတဲ့၊ လက်မခံနိုင်တဲ့သူတွေ ပေါ်လာပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာက ရေးခဲ့တဲ့ သမိုင်းတွေကို ဆန်းစစ်တဲ့ မျက်လုံးနဲ့ ကြည့်ရမှာက ဒီနေ့ခေတ်က လူတွေရဲ့ တာဝန်ပါ။
ဒီလှိုင်းဂျာနယ်၊ တွဲ ၃၊ အမှတ် ၄၀
(၁၃-၁၀-၂၀၁၄)