သော်တာဆွေ - လူ့ဘုံခန်း၀ါ

အဆုံးနှင့် အစ

 

           ကြောင်ဆိုသော သတ္တဝါသည် အတော်ပင် ပေါင်းသင်းရခက်သော အကောင်မျိုး ဖြစ်၏။ ဘယ်အိမ်က ကြောင်မဆို သင်သည် သူ့အိမ်ထဲတွင် သူ့ကို ပွေ့ပိုက်ချီပိုးနိုင်သည်။ သူအင်မတန် သဘောကောင်းသည်။ ယဉ်ကျေး သိမ်မွေ့သည်။ သို့သော် အပြင်ဘက် လမ်းမသို့ ဆောင်ကြဉ်းသွားလျှင် ကား သင့်အိမ်က ကြောင်သည်ပင် သင့်ကို ခွင့်မပြု။ ပြင်ပရောက်သည်ဟု သိသည် နှင့်တစ်ပြိုင်နက် သင့်ကို ကုတ်ခြစ်ပြီး သင့်လက်ထဲမှ ရုန်းကန်ထွက် ပြေးလိမ့်မည်။ သူတို့ အလိုမကျ ဖြစ်လျှင်လည်း သူတို့ကို ချုပ်ကိုင်ရန် ခဲယဉ်း လှသည်။

          ကျွန်တော်သည် ဤစဉ်၌ ယင်းသည်ကို သတိမပြုမိ။ နှစ်ပေါင်း များစွာ အတူနေခဲ့သော ကိုယ့်အိမ်က ကြောင်ကြီးရယ်လို့ အိမ်ကလူတွေ အလစ် အသာကလေးပွေ့ထွက်ခဲ့သည်။

          တကတဲဗျာ အိမ်ပြင်လည်းရောက်ပါရော.. “ပူစီကြီးက လိမ္မာ ပါတယ်ကွာ...။ ပူစီကြီးက လိမ္မာပါတယ်ကွာ.. 'ဟူ၍ ချော့၍မျှမရ တစ်ခါ တည်း ခိုးခိုးခွဲခွဲနှင့် ကျွန်တော့်ကို ကုတ်ခြစ်ပြီး ပြေးလေသတည်း။

          “ဟင်း.....” 

          ကျွန်တော် ထောင်းခနဲ ဒေါသထွက်သည်။

          “ငါက ချော့ရက်နဲ့ ဒင်းက ကြမ်းတော့ ရမ်းပြမပေါ့ကွာ...” 

          ကျွန်တော်သည် ထန်းရည်ကလည်း အတော်မူးနေသည်။ ကျွန်တော် အိမ်ပေါ် အသာပြန်တက်၊ ပုဆိုးထူထူတစ်ထည်ကိုတစ်ဖက်နှုတ်ခမ်းက စုချည်။ ငနဲကြီးကို ပြန်ချော့ဖမ်းပြီး တစ်ခါတည်းထုပ် ကာ ဆောင်ကြဉ်းခဲ့တော့၏။

          ဒါတောင် သူ့ကို မနည်းထိန်းချုပ်ရသည်။ အကောင်ကြီးက ငါးခါ လည်သားကြီး၊ ၄ ပိဿာကျော်ရှိသည်။

ကျွန်တော့် စားဖော်သောက်ဖက်တွေဆီ ရောက်သောအခါ၌ အထုပ် အပ်လိုက်ပြီး... ။

          “ကဲ... ကြည့် စီရင်ကြတော့...”

          ကျွန်တော့် သဘောအရ ဤကြောင်ကို သတ်ရမည်ဆိုလျှင် ပုဆိုး ထုပ်ကိုမဖြေဘဲ လည်ကုပ်ကို စမ်းပြီး တုတ်ကောင်းကောင်းနှင့် နောက်စိကို ထုမည်တည်း။

          သို့သော် ဖိုးငွေက

          “မင်းနည်းကြာပါတယ်ကွာ..ပေး...ငါလုပ်ပြမယ်...”ဆိုပြီး ကြောင် လည်ကုပ်ကို ကိုင်၍ထုတ်၊ မကုတ်နိုင်အောင် ခါးကို တအားဆန့်၍ဆွဲ၊ ကြောင်မှာ ကိုယ်စန့်နေလျှင် ခြေလေးဘက်ကားနေ၍ မကုတ်နိုင်တော့။

          ယင်းသို့လျှင် ဖိုးငွေသည် ကြောင်ကို ပက်လက်လှန်၍ သူ့လက်ခုပ် တစ်ဖောင်မြှောက်ပြီး မြေမာမာတွင် တအားပေါက်၍ ချလိုက်သတည်း။

          ကြောင်တို့မည်သည်မှာ သာမန်ရိုးရိုးပစ်ချလိုက်လျှင် သူတို့ကိုယ်ကို လေထဲ တွင် လှည့်နိုင်ကာ အမြဲတမ်း လေးဘက်ထောက်ကျသည်။ ညင်ညင်သာသာ “ကြောင်ကျ'ဟု ခေါ်သည်။ ။

          ယခု ဗလကောင်းသော ဖိုးငွေက ကုပ်ကိုင်၊ ခါးဆွဲဆန့်ပြီး ပက်လက် လှန်၍ တအားပေါက်ချလိုက်သည်၌ကား ကိုရွှေကြောင်ကြီး ကြောင်ကျ မကျ နိုင်တော့ဘဲ နောက်စေ့နှင့်ကျော်နှင့် မြေမာပေါ်ခွံပြီး ဒန့်ဒန့်နှင့် စန့် လေသတည်း။

          ကဲ..ကြောင်တော့ သေပါပြီ။ 

          သို့ သော် ဤအလောင်းမှ ဟင်းဖြစ်ဖို့ရန် မလွယ်သေးပါ။

အရေဆုတ်လျှင်တော့ ကိစ္စမြန်မြန်ပြီးပါ၏။ သို့သော် စား၍မကောင်း။ အနံ့လည်းမမွှေး၊ အမှန်ကိုဆိုလျှင် မီးမြိုက်ရ၏။

          မီးတောက်ပေါ် တင်လိုက်၊ လောင်ကျွမ်းသော အမွေးတွေကို ဓားနှင့်ခြစ်ချလိုက်။ နောက်ဆုံး၌ တရုတ်တွေ၏ ဝက်ကောင်လုံးကင်လို နီရဲနေ

အောင် မီးကျီးပေါ်ပြလိုက်၊ ဓားပြတ်ပြတ်နှင့် ‘ချင်... ချင်ပြည် အောင်ခြစ်လိုက် ပြုရသည်။

          အဲသည်အခြေရောက်မှ ရင်ခွဲ၍ ဟင်းချက်ရသည်။ ကြောင်များမှာ ဝက်၊ ကြက်၊ ဘဲလို ရင့်သည်ဟူ၍ မရှိ။ ကြာလေ၊ ကြီးလေ၊ ဝလေ၊ ကောင်း လေဖြစ်၏။

          ယင်းသို့ နီရဲနေအောင် မီးမြိုက်ထားသောအခါ အပေါ်အရေခွံသည် ဝက်ခေါက်လို ဖြစ်ပြီး အဆီတစ်ထပ် အသားတစ်ထပ် သုံးထပ်သား ဖြစ်သွား သည်။

          ကြောင်ကြီးလျှင် ပေါင်နှစ်ချောင်း ကင်ထား။ နောက်မှ ကြော်စား။ အား..သိပ်ကောင်း၊ အလွန်ကောင်း။ ကြက်ပေါင်ကြော် ကောင်းတယ်ဆို တာ “မြစ်မမြင်ဖူး... မူးမြစ်ထင်” တာလောက်ပါပဲ။

          အဲ... အသည်းကိုတော့ မြန်မြန်လွှင့်ပစ်လိုက်ပါ။ အသည်းရယ်လို့ နှိပ်မယ်များမထင်ပါနဲ့။ ကြောင်သည်းက အင်မတန် နံ.....။

          သို့သော် အူကိုကား အထင်မလွဲပါနှင့်။ ခွဲပြီးချက်။ အလွန်ကောင်း ၏။ ချို၏။ ထုတ်ထုတ်-ထုတ်ထုတ် နေ၏။ ။

          ကြက်များ၊ ဝက်များကဲ့သို့ ကြောင်များကို အိမ်တွင် မွေးပြီး စားသော အလေ့ပြုပါက ကျွန်ုပ်တို့ ဗမာပြည်တွင် ဟင်းကောင်းတစ်မျိုး တိုးရာသည်။ ယိုးဒယားပြည်မှာ ခွေးသားကို စားနေကြသည်။ ဗိုလ်လက်ျာ၏ပင်လယ် ငါးကဲ့သို့ “ခေတ်မီသူတိုင်း ကြောင်သားကို စား၏ ဟု ဝါဒဖြန့်ရမည်။

          ကဲ-ကျွန်ုပ်တို့၏ ဇာတ်ကြောင်းကို ဆက်ရဦးမည်။ ။

          ကြောင်ကြီး အနိစ္စရောက်လတ်သော် ကျွန်တော်တို့လူစုသည် သူ့ ကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ရန်အလို့ငှာ ရွာပြင်လယ်ကွင်းထဲသို့ ထွက်ခဲ့ကြသည်။ ရွာသို့ညှော်နံ့မရောက်နိုင်သောနေရာတွင် ရိုးပြတ်ခြောက်၊ ထန်းခြောက်တွေစုပြီး ပြုဖွယ်သော အမှုကို ပြုသည်။

          အချိန်မှာ ညမှောင်ပြီဖြစ်လေရာ ရွာဆီမှကြည့်လျှင် မီးရောင်ကို မြင်ရပေမည်။ ကျွန်တော်တို့ လူပေါင်းမှာ ၅ ယောက် ဖြစ်လေရာ၊ နှစ် ယောက်မှာ ထန်းရည်ခိုးရန် သွားနေ၍ ကျန်နှစ်ယောက်နှင့် ကျွန်တော် ကြောင်ကို မီးမြိုက်နေကြသည်။

          ယင်းအခိုက်ဝယ် ရွာဆီမှ လက်နှိပ်ဓာတ်မီးရောင်လက်လာပြီး…

          “ဟေ... လူကလေး...” 

          ကျွန်တော့်ဖခင်၏အသံ...

          ကျွန်တော့်အဖော်တွေသည် မျက်လုံးမျက်ဆန်ပြူးကြ၍ ကျွန်တော့် ရင်ထဲတွင် ဒိတ်ခနဲ ဖြစ်သွားကာ...

          “ဘာတုံး... အဖေ..” 

          “မင်း... အိမ်ကကြောင်ကြီး ယူသွားတယ်ဆို” 

          “ဟုတ်... ဟုတ်ကဲ့.. အဖေ...”

          ယင်း၌ လက်နှိပ်ဓာတ်မီးရောင်သည် ကျွန်တော်တို့လူစုကို ထိုးမိနေ ကာ သူအားလုံးကို မြင်လေသည်။ ကျွန်တော်တို့ ထပြေးရတော့မလိုလို၊ ကန်သင်းကွယ်ဝပ်နေရတော့မလိုလို ဖြစ်နေစဉ်တွင် အဖေ၏နှုတ်မှ...

          “အင်း...ငါ့သား လုပ်ရက်သကွယ်... နှစ်ရှည်လများ ကွဲနေရတော့ ငါ့သား ငါ့ဆီ မလာဘူးမလာဘူးနဲ့။ လာမယ့်လာတော့ ဟင်း...”ဟု သက် ပြင်းကြီးချကာ ရွာဆီသို့ပြန်လှည့်သွားတော့သည်။

          ဟုတ်ကဲ့ ကျွန်တော်တို့သားအဖ နှစ်ရှည်လများကွဲကွာနေပြီး ယခု တွေ့ရတာ တစ်ရက်မျှ မပြည့်သေးပါ။

၁၉၄၁ ခု ဒီဇင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့ နိပွန်များက ရန်ကုန်မြို့တော်ကို မိတ်ဆက်ဗုံးထုလိုက်သဖြင့် ရန်ကုန်လူထုသည် အစိတ်စိတ်အမြွာမြွာ ကွဲကာ ဦးတည်ရာ သုတ်ခြေတင်ကြသည်၌ ရန်ကုန်မြို့မှာ ပညာရည်နို့သောက်စို့ ဟန်ဆောင်နေသော ကျွန်တော်သည် ဇာတိချက်ကြွေမွေးရပ်မြေသို့ ပြန် ရောက်ခဲ့ရသည်။

          ထို့နောက် နိပွန်များ အောက်မြန်မာပြည်တွင် နေသားတကျရှိသွား ၍ ၁၉၄၂ ခု မိုးဦးကျ ကဆုန်လကလေး၌ ကျွန်တော့်အဖေက အင်္ဂလိပ်ငွေ ၂၀ဝိ ပေး၍

          “သားမောင် ညောင်စာရေးသို့သွား၍ ဤငွေ ၂၀၀ နှင့် ငါတို့အိမ် ထောင် မိုးတွင်းစာအလို့ငှာ ငရုတ်၊ ကြက်သွန် ဝယ်ချည်ပါ”ဟု အဖော်လူကြုံ နှင့် စေလွှတ်လိုက်၏။

          လိမ္မာသော သားမောင်သည် ညောင်စာရေးသို့ ရောက်လတ်သော် ငရုတ်၊ ကြက်သွန် ဝယ်ပြီး မပြန်သေးဘဲ တစ်ဖက်ကမ်းရှိ ထုံးဖိုရွာကလေးသို့ သွား၍ လည်သည်။ ပြေးရင်း ချေးပုံဟပ်မိဆိုသကဲ့သို့ ဤရွာတွင် စစ်ပြေး ရောက်နေသော သူ့ရည်းစားအိမ်ထောင်စုကို တွေ့သည်၌ ယောက္ခမလောင်း ကလည်း အရပ်တစ်ပါး ဘုန်းကြီးကျောင်းဇရပ်တွင် စိတ်အားငယ်နေခိုက် ဖြစ်၍ သမက်လောင်းအဖြစ် လက်ခံသဖြင့် (ဟိုတုန်းကတော့ ‘တောသား... ငါ့သမီးနဲ့ရာရာစစ ́ပေါ့လေ) ဝက်ကန်း အိမ်သာထဲကျ” ဖြစ်သွားကာ သူ့ဖခင် ထံ အောက်ပါအတိုင်း စာပြန်လိုက်လေသည်။

          

          အဖေခင်ဗျား...

          ထုံးဖိုရွာတွင် ပြုံးချိုစရာ ကျွန်တော့်ရည်းစားနှင့် တွေ့ နေပါ၍ ကျွန်တော် ဤမှာပဲ နေပါတော့မည်။ အဖေမှာသော ငရုတ်, ကြက်သွန်ကို ကိုယ့်မြို့မှာပဲ ဝယ်ပါတော့။ ဒီမှာ ထူးပြီး ဈေးမသက်သာပါ။ အဖေ့ ငွေနှစ်ရာ ကိုတော့ သားအိမ်ထောင်ရေး ဈေးဦးပေါက်လက်ဖွဲ့တယ်ပဲ ထားလိုက်ပါ မွေးသဖခင်ကျေးဇူးရှင်ခင်ဗျား။

          ဒီငွေကလည်း အခုဆို နှစ်ရာမပြည့်တော့ပါ။ ၁၉၅ ကျပ်ပဲ ရှိပါ တော့တယ် အဖေရဲ့..။ 

          ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ကျန်းမာ-ချမ်းသာပါစေ။

                                                                                                                            သားမောင် 

 

         ကျွန်တော့်မှာလူကြီးမိဘဆန္ဒကိုဘယ်တော့မျှမထောက်၊ကိုယ်ထင်ရာစွတ်လုပ်တတ်သောသားလိမ္မာမျိုးဖြစ်ပါသည်။ အဖေဆိုတာက လည်း သူ့သားအကြောင်း သူသိ၍ ဘာမျှမကန့်ကွက် ‘နင့်ဟာနင်လုပ် နင် ကောင်းနင်စံ၊ နင်မကောင်းနင်ခံ”ဟု လွှတ်၍ပေးလိုက်တော့သည်။

          ကျွန်တော်သည် ငွေ ၁၉၅ ကျပ်အနက် ၁၉ဝ ကျပ်ကို ယောက္ခမ လက်သို့အပ်လိုက်၍ ဘုန်းကြီးကျောင်း ဇရပ်မှာပင် ရည်းစားနှင့်အတူ နေ တော့သည်။

          ဤမှပင် အိမ်ထောင့်တာဝန် ထမ်းဆောင်ရသည်ကား အောင်လံသရက်သို့ တက်၍ ကုန်များ ဝယ်ကာ ကနောင်-မြန်အောင်သို့သွားရောက် ရောင်းချသမှုပြုရသည်။ သမီးယောက္ခမနှစ်ယောက် လူလည်လုပ်ကြရာ တစ်ခါမျှ မြတ်သည်ဟူ၍ မရှိ။ အရှုံးကြီးနှင့် အရှုံးငယ်သာ အဖတ်တင်၏။

          ယင်းသို့လျှင် ရှိတာကို ရှုံးတာရှုံး၊ စားတာစားနှင့် လုံးပါးပါးလေ၍ မိုးနှောင်းဆောင်းစရောက်သည်တွင် ရန်ကုန်မှာ ဂျပန်များလက်အောက်နေ လို့ ထိုင်လို့ ကောင်းပြီဟု ကြားသိရသည်၌ ရေကြောင်းက လှေလောင်းနှင့် စုန်၍ ဆင်းခဲ့ကြတော့သည်။

          အား... ယောက္ခမအိမ်ရောက်။ 

          ယောက္ခမက မြင်းလှည်းဝယ်၊ 

          ကျွန်တော်က မောင်းရ။ 

          ဒီအကြောင်း အဖေကြားတော့ စိတ်မကောင်းဖြစ်။

          ဘယ်နှယ့် မြို့အုပ်၊ ဝန်ထောက်ဖြစ်စေချင်လို့ မြို့ပို့ ကျောင်းထား သည်။ ဂါလီဝါလားဘဝ ရောက်သွားတယ်ဆိုတော့ အဘယ် လူကြီးမိဘ သည် နှစ်မြို့နိုင်ပါအံ့နည်း။

          ကျွန်တော့်အဖို့မှာတော့ ဒီအချိန် ဒီအခါမှာ ဒီမယားရတယ်ဆိုတော့ ယောက္ခမက ခိုင်းချင်ရာခိုင်း မဆိုင်းခဏပင် ဆော်ပလော်တီးပေမည်။ (အခု ဒီစာရေးနေချိန်မှာတော့ ၎င်းမယား စိတ်ပျက်လွန်လွန်းလို့ နောက်တစ် ယောက်နဲ့ ဟန်ကျတော့မလိုလို)

          ဤသို့လျှင် ၂နှစ်တာမျှ ကျော်လွန်ခဲ့သော် ကျွန်တော့်မှာ သမီး တစ်ယောက်ရလေသည်။

          ကျွန်တော်ပထမအိမ်ကထွက်လာခဲ့စဉ်ကညောင်စာရေးနှင့်ကျွန်တော်တို့ရွာမှနွားလှည်းနှင့်နေ့ဝက်ခရီးတာမျှဖြစ်၍ နှစ်ရက် သုံးရက် အတွင်း ပြန်ရောက်လိမ့်မည်ဟု အဖေက မျှော်လင့်သည်။ ယခုမူ ၂ နှစ်မှ သုံးနှစ်ကူးသည့်တိုင် သားမှာ မယားရ။ မြင်းလှည်းမောင်း၊ ကလေး တစ်ယောက် မွေးပြီဟု ကြားပါလျက် တစ်ခါတစ်ခေါက်မျှ ဖခင်ဆီသို့ ပြန်မရောက်သေး။ စစ်အတွင်း ဗုံးတဝုန်းဝုန်းနှင့် ချနေသော ရန်ကုန်မြို့ကြီး တွင် မြင်းလှည်း မောင်းနေရသော သားအတွက် ဖခင်မှာ လူကြုံသတင်းနှင့် ပူပုံသာ ခင်းနေရသည်။

          မယားရစ သားလှမျက်နှာကိုလည်း မြင်ချင်ပါသည်။ မတွေ့ဖူး သေးသည့် ချွေးမဦးကလေးကိုလည်း ကြည့်ချင်ပါသည်။ မြေးကလေးကိုလည်း ပိုက်ထွေးချင်ပါသည်။ သို့ပါလျက် တယ်ပြီး ကျန်းမာရေးမကောင်း လှသော ဖခင်အိုကြီးမှာ ဂျပန်ခေတ် ခရီးသွားရမှာ ခက်လှပါသည်။ ထို့ ကြောင့် သားမောင်လာခဲ့ပါ။

          မလာနိုင်သေးဘူးအဖေ..၊ သားမှာ နေ့စဉ် မြင်းလှည်းမောင်းမှ ထမင်း စားရတာ အဖေသာ လာခဲ့ပါ.....။

အေးလေ..ဒါဖြင့်...ငါလည်းလာနိုင်အောင် ကြိုးစားမယ်...၊ မင်း လည်း လာဖြစ်အောင် ကြိုးစားပါဦး။

ဟုတ်ကဲ့... ကျွန်တော် တတ်နိုင်သလောက် ကြိုးစားပါ့မယ်...။

          သားအဖနှစ်ယောက် ပြိုင်တူ ကြိုးစားလိုက်ကြရာ နတ် သိကြားများ ဖန်တီးသည့်အလား ပြိုင်တူပင် အောင်မြင်လေသည်။

          ပြိုင်တူအောင်မြင်ပုံကား တစ်နေ့တည်း၊ တစ်ရက်တည်း တစ်မနက် တည်းပင် သားအဖနှစ်ယောက်သည် မိမိတို့ အိမ်အသီးသီးမှ ထွက်ခဲ့ကြ၍ ညနေ၌ သားသည် ဖခင်အိမ်ရောက်၍ ဖခင်သည် သား၏အိမ်သို့ ရောက် ၏။ ဖခင်သည် မော်တော်ကားနှင့် သားသည် မီးရထားနှင့်ဖြစ်၍ လမ်းမှာ လည်း မဆုံကြ။

          “ဟင်.. ကြံကြံဖန်ဖန်တော့ ဖြစ်ကြပေါ့...။ 

          ဟယ်...ရောက်မိမှဖြင့် မထူးပါဘူး...။

         “ငါ့သား ငါ ဒီလာမှန်းသိ သူပြန်လာမှာပေါ့။ ငါ့သား ပြန်ရောက် သည်တိုင်အောင် စောင့်မယ်”

          ဖခင်သည် မတွေ့ဖူး၊ မမြင်ဖူးသေးသော ချွေးမနှင့် ခမက်၏ အိမ်မှာ သူ့ကိုယ်သူ အင်ထရိုလုပ်၍ သားကို စောင့်၏။

           သားကလည်း ထို့အတူပင်...။

          “ငါ့အဖေ..ငါ့မတွေ့ပြန်လာမှာပဲ...၊ ငါမရောက်တာကြာပြီဖြစ်တဲ့ ငါ့ ရွာကပဲ စောင့်မယ်” ။

          ၃ ရက်မျှ ကြာလတ်သော်.. 

          “အင်း... ငါ့သားတော့ ငါ့ကို အိမ်က စောင့်နေပြီ...” 

          သားကလည်း 

          “အင်း... ငါ့အဖေတော့ ငါ့ကို ဟိုက စောင့်နေပြီ..”