သိပ္ပံမောင်ဝ - ခေတ်စမ်းစာပေအထွေထွေ

သိပ္ပံမောင်ဝ ခေတ်စမ်းသမား မဖြစ်မီက စာတမ်း

   ကိုးကွယ်ရာ ဘာသာရေးတွင် မိန်းမတို့၏ အခြေအနေ 

          မည်သည့် လူမျိုးမဆို မိမိတို့ ကိုးကွယ်အားထားရာ ဖြစ်သော ဘာသာတရားကို အရေးတကြီး အထွတ်အမြတ်ထားကြသည့်အတိုင်း ဘာသာနှင့် ထိခိုက်လာသည့် အခါ မိမိတို့ အသက်ကိုပင် ပမာဏမထားဘဲ စွန့်စားကြသည်များကို ရာဇဝင် တို့တွင် အထင်အရှား ရှိပါသည်။ နှစ်ပေါင်း သုံးရာကျော်က ဥရောပတိုက်တွင် ဘာသာရေးအတွက် ဖြစ်ပျက်သော စစ်မက်ကြီးသည် လူတို့၏ အသက်ပေါင်း များစွာကိုပင် ဖျက်ဆီးခဲ့ဖူးပါသည်။ ဆိုလိုရင်းအချက်မှာ ဘာသာရေးတရားသည် လူအပေါင်းတို့၏ စိတ်သဘောထားကို ပြုပြင် ပြောင်းလဲနိုင်သည်ဟု ဆိုလို ပါသည်။ လူတစ်မျိုး၏ အကျင့်အကြံ သဘောထားကို ၎င်းတို့ ယုံကြည်အားထားသော ဘာသာတရားကို ကြည့်ရှုခြင်းအားဖြင့် သိနိုင်ပါသည်။ မိန်းမတို့၏ အခြေ အနေ အရေးအခွင့်ကို စဉ်းစားရာ၌လည်း ဘာသာတရားကို မပယ်ထားသင့်ပါ။ ဘာသာတရားက မိန်းမများသည် ယောက်ျားတို့ထက် အလွန်ယုတ်ညံ့သည်ဟု ဆိုပါလျှင် လူတကာတို့၏စိတ်တွင် ထိုအတူပင် သဘောထားကြမည်ကား မချွတ် ဖြစ်ပါတော့သည်။ ဘာသာတရားက မိန်းမတို့သည် ယောက်ျားများထက် မြင့်မြတ် သည်ဟု ဆိုပြန်ပါကလည်း လူအများ၏ သဘောထားတွင် မလေးမစား ဖြစ်ပါ မည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာမိန်းမတို့၏ အခြေအနေ အတန်းအစားကို တွေးတော ရေးသားရာ၌လည်း ၎င်းတို့၏ အခြေအနေသည် ကိုးကွယ်ရာဖြစ်သော ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားတော်တွင် မည်သည့် အခြေအနေ ရှိသည်ကို သိစေရန် အရေးကြီးသော အချက်ပင် ဖြစ်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားတော်၌ ယောက်ျားနှင့် မိန်းမ မည်သူက မြတ်ပါသနည်းဟု မေးသည်ရှိသော် အများအားဖြင့် ယောက်ျားက မိန်းမထက် မြင့်မြတ်သည်ဟု ရုတ်တရက် ဖြေဆိုမည်မှာ ဧကန်ပင် ဖြစ်ပါသည်။ ဤသို့ ဖြေဆို သောသူများသည် နက်နက်နဲနဲ မတွေးတောဘဲ ဖြေဆိုသောသူများသာ ဖြစ်သည်ဟုဆိုလျှင် မှားနိုင်ဖွယ်ရာအကြောင်း မရှိပါ။ နက်နက်နဲနဲ ထိုအကြောင်းကို စဉ်းစား တွေးတောမည် ဆိုပါလျှင် မိန်းမများသည် ဇာတ်သဘာဝမှတစ်ပါး အခြားအခြားသော နေရာဌာနများတွင် အတူတူပင် ဖြစ်ပါသည်။ ဇာတ်သဘာဝအားဖြင့် ယောက်ျားက မိန်းမထက် မြတ်သည် ဆိုစေကာမူ အသက်အရွယ် ဂုဏ်အရည် အချင်းတို့ကိုလည်း အထူး ဆင်ခြင်သင့်ပြန်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားတော်၌ ဇာတ်သဘာဝ မြင့်မြတ်သည်ထက် ဂုဏ်အသက်ကို သာပြီး အရေးဂရုဓမ္မ အလေး ပြုကြရသောကြောင့် ဂုဏ်အသက်နှင့် အရည်အချင်းတို့ကို ထောက်စာ ကြည့်ရှု သည်ရှိသော် ယောက်ျားနှင့် မိန်းမတို့၏ အခြေအနေကို တစ်မျိုးတစ်မည် ဆင်ခြင် သင့်ပြန်ပါသည်။ ဥပမာ၊ အမိနှင့် အဘတို့တွင် အဘကား ယောက်ျား၊ အမိမှာ မိန်းမသား ဖြစ်စေကာမူ သားသမီးတို့ ဆောင်ရွက်အပ်သော ဝတ္တရား တစ်မျိုး တည်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ အဘအား ရိုသေကိုင်းညွှတ် လုပ်ကျွေးရသကဲ့သို့ အမိ အားလည်း ထို့အတူ လုပ်ကျွေးပြုစုရပါသည်။ သားသမီးတို့၏ ဝတ္တရားသည် အဘအပေါ်၌ တစ်စား၊ အမိအပေါ်တွင် တစ်မျိုးထားသည် မဟုတ်။ မိဘဝတ္တရား ဟူ၍သာလျှင် နှစ်ဦးစလုံးနှင့် သက်ဆိုင်သောကြောင့် အမိနှင့် အဘသည် မည်သူက ပိုမြတ်သည်ဟု မဆိုနိုင်ပါ။ အမိကို သတ်ကလည်း ပဉ္စာနန္တရိယကံထိုက်ပါသည်။ အဘကို သတ်ကလည်း ထိုကံပင် ထိုက်သောကြောင့် မည်သူက မြတ်သည်ဟူ၍ ဆိုနိုင်ပါမည်နည်း။ အမိက သားသမီးများအပေါ်တွင် ပိုမို၍ ဒုက္ခခံကြရသောကြောင့် အမိနှင့် အဘတွင် အမိကပင် သာလွန်၍ မြတ်သည်ဟု တစ်ရံတစ်ခါ ဆိုစမှတ် ပြုကြပါသည်။ သို့သော် ကျမ်းဂန် အခိုင်အမာကိုကား မပြနိုင်ကြပါ။ ရဟန်းပင် ဖြစ်လင့်ကစား အလွန်အိုမင်းမစွမ်း ဆင်းရဲနွမ်းပါးသော အမိနှင့် အဘတို့ကို ဆွမ်းခံ၍ လုပ်ကျွေးသော ရဟန်းအား မြတ်စွာဘုရားကပင် ချီးမွမ်းကြောင်းကို သုဝဏ္ဏသာမ ဇာတ်တော်နိဒါန်းတွင် အထင်အရှားပင် ရှိပါသည်။ ထိုပြင် မိခင်တို့၏ကျေးဇူးကြီးကြောင်း၊ ကောင်းမြတ်ကြောင်းကိုလည်း မာတုပေါသက သုတ်တွင် အထင်အရှား မြတ်စွာဘုရား ဟောကြားထားပါသည်။ မောင်နှင့် နှမတို့မှာမူကား အသက်ကြီးခြင်းတည်းဟူသော ဝယဝုမိုဂုဏ်ကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ဤကိုအကြောင်း ပြု၍ ရှေ့လူကြီးများက “အစ်မကြီး အမိအရာ၊ အစ်ကိုကြီး အဘအရာ” ဆိုသော စကားပုံကို ထားခဲ့ကြဟန် တူပါသည်။ လင်နှင့် မယားတို့မှာမူကား လင်က မြတ် သည်ဟူ၍ စာများတွင် ဖော်ပြထားကြပါသည်။ 

          သားနှင့်အမိ၊ မောင်နှင့်နှမ၊ လင်နှင့်မယား ဝယဝုနို၊ ဂုဏဝုမိုများကို မစဉ်းစား မူ၍ အားလုံးရောနှောပြီး ပညတ်ဖြစ်သော ယောက်ျား၊ မိန်းမတို့ကို စဉ်းစားသည် ရှိသော် ယောက်ျားများကပင် မြတ်သည်ဟု ထင်ဖွယ်ရာအကြောင်း ရှိပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မိန်းမတို့သည် ယောက်ျားများထက် နိမ့်သည် ညံ့သည်ဟု စာများတွင် မကြာမကြာ တွေ့မြင်ရပါသည်။ “မိန်းမသာတည့်၊ ယုတ်မလိင်္ဂ၊ ဟီန ခေါ်ရိုး၊ ဘဝမျိုးကြောင့်၊ ဘုန်းကျိုးပုည၊ နတ်နှယ်လှလည်း၊ မိန်းမကျက်သရေ၊ ယောက်ျားခြေ၌ တည်နေရမျိုး” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “မိန်းမပျက်ကား၊ နံနက်မစ္ဆေ၊ ညနေဣသာ၊ ညဉ့်ခါရာဂ” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “တိရစ္ဆာန်မိန်းမ၊ လူမိန်းမဟု၊ ဘဝအလိုလို၊ ထိုသဘောမူ၊ အတူမရှိ၊ တူကြဘိ၏၊ ဇာတိသာခြား၊ ဓာတ်မပြားဘူး” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ မာန်လည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် မဃဒေဝ လင်္ကာသစ် ပုတ္တောဝါဒခန်းတွင် အကျယ်အားဖြင့် ရေးသားထားခဲ့ပါသည်။ ဤအလိုကိုထောက်ခြင်းအားဖြင့် မိန်းမများသည် ယောက်ျားတို့၏ ကျွန်လောက်မျှ ကောင်း ကြမည်မဟုတ် ဖြစ်ပါသည်။ ပဒုမဇာတ်၊ ဣသိသိင်္ဂဇာတ် စသော ဝတ္ထုနိပါတ် များကို ထောက်ခြင်းအားဖြင့်လည်း မိန်းမတို့၏ သဘောထား သေးနုတ်ကြောင်းကို သိသာပါသည်။ မြတ်စွာဘုရား ကိုယ်တော်တိုင်ပင်လျှင် မိန်းမများ၏ အပြစ်ကို ထုတ်ဖော်ဟောကြားတော်မူလေ့ ရှိပါသည်။

          ဤနေရာ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် မိန်းမတို့၏ အပြစ်ချည်းကိုသာ ဟော ကြား၍ ၎င်းတို့၏ ကောင်းကြောင်းများကို မဟောကြားသလောဟု မေးဖွယ်ရာ အကြောင်း ရှိပြန်ပါသည်။ မြတ်စွာဘုရားသည် မိန်းမတို့၏ အပြစ်ချည်းကိုသာဟောကြားသည် မဟုတ်၊ မိန်းမတို့၏ ကောင်းကြောင်း မြတ်ကြောင်း တို့ကိုလည်း အမရာ၊ ကိန္နရီ၊ မဒီ၊ သမ္ဘူလ အစရှိသော မိန်းမမြတ်တို့ကို ဥပမာပြလျက် အတည့် အလင်း ချီးမွမ်းမိန့်မြွက်ခဲ့ပါသည်။ မာန်လည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးပင်လျှင် မိန်းမ တို့၏ ယုတ်မာသော အကျင့်တို့ကို ဖော်ပြသော်လည်း ယောက်ျားများက မိန်းမ တို့ထက် မြတ်ကြောင်းကိုကား မရေးသားခဲ့ပါ။ ယောက်ျားများလည်း မိန်းမတို့ ကဲ့သို့ အပြစ်ရှိကြောင်းကို ထုတ်ဖော် ရေးသားထားခဲ့တော်မူပါသေးသည်။ မဃဒေဝ လင်္ကာသစ်မှာပင် “လူ့ရွာဌာန၊ လူ့လောက၌၊ မိန်းမတို့သာ၊ ကျင့်ယုတ်မာ၍၊ မိစ္ဆာ ဆိုးပါး၊ မယုတ်ငြားဘူး၊ ယောက်ျားသည်လည်း၊ ပညာနည်းတို့၊ စောင့်စည်းမရှိ၊ မျိုးဣတ္ထိတို့၊ မသိကျေးဇူး၊ သူ့ဂုဏ်ထူးကို၊ ထိမ်မြူးချေတတ်၊ ကျင့်မမြတ်တည်း” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ယောက်ျားတို့စိတ်၊ မြင်တိုင်းညိတ်လျက်၊ ဆိတ်၏အသား၊ နွား၏ သဘော” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “အနှစ်ပညာ၊ မရှိပါက၊ အင်္ဂါခြေလက်၊ ယောက်ျားလျက်လည်း၊ မိန်းမထက်သာ၊ ယုတ်မာဆိုးဝါး၊ မိုက်လုံးထွားသည်” ဟူ၍လည်းကောင်း ရေးသားထားပြန်သဖြင့် အထက်ပါ မိန်းမတို့၏ ယုတ်မာခြင်း နှင့် ယောက်ျားများ၏ ယုတ်မာခြင်း နှစ်ရပ်တို့ကို ထောက်စာပြန်သော် လင်္ကာ ရေးသူ ဆရာတော်ကြီးပင်လျှင် မိန်းမနှင့် ယောက်ျား တစ်စားတည်းထားကြောင်း ကိုသာ ရေးပါသည်။ ထို့ပြင်မှတစ်ပါး “ကျေးကျွန်မကောင်း၊ ငါလျှင်မောင်းလည်း၊ထောင်းထောင်းရှေ့နေ၊ ခေါ်လှည့်ချေသို့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “သဒ္ဓါဟုန်ဖြင့် ခုံနှင့် ပန်းထောင်း၊ တန်ဆောင်းဆီမီး၊ ထီးတံခွန်က၊ စသည်ကောင်းမှု၊ ဆယ်ဝတ္ထုဖြင့်” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ကိုးခန်းပျို့တွင် ပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားက မိမိကြင်ရာ ပုဏ္ဏမ အကျင့်မြတ်ကြောင်းကို ဖော်ပြထားပြန်ပါသည်။

          အချုပ်အားဖြင့် ဇာတ်အနေတွင် မိန်းမတို့သည် ယောက်ျားထက် နိမ့်သည် ဆိုစေကာမူ သာသနာဘောင်တွင် တစ်စားတည်း ထားခဲ့ကြောင်းကို သိရှိရပါ သည်။

          မြတ်စွာဘုရား လက်ထက်တော်အခါက မိန်းမများလည်း ရဟန်းများကဲ့သို့ ပင် ဘိက္ခုနီ ရဟန်းမများ အဖြစ်သို့ ဝင်ရောက်နိုင်ခွင့် ရကြပါသည်။ ရဟန်း အဂ္ဂသာဝက မဟာသာဝကများကဲ့သို့ ဘိက္ခုနီ ရဟန်းမ အဂ္ဂသာဝက၊ မဟာ သာဝကများလည်း မြတ်စွာဘုရား ရွှေလက်ထက်တော်က ထင်ရှားစွာ ရှိကြပါ သည်။ ခေမာ၊ ဥပလဝဏ် စသော ဘိက္ခုနီမတို့သည် သာသနာ့ဘောင်တွင် အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ခဲ့ကြသော ဘိက္ခုနီ ရဟန်းမိန်းမကြီးများ ဖြစ်ကြပါ သည်။

          ထို့ပြင် ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားတော်မြတ်၏ လိုရင်းအချက်ကြီးသည်ကား နိဗ္ဗာန်ပင် ဖြစ်ပါသည်။ ဤအမွန်မြတ်ဆုံး ဖြစ်သည့် နိဗ္ဗာန်ကိုပင် ယောက်ျား၊ မိန်းမ မဟူ မည်သူမဆို ရောက်ပေါက်ရန် ကြိုးစားကျင့်ကြံခွင့်ကို ရကြသူချည်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ မိန်းမ ဖြစ်သောကြောင့် နိဗ္ဗာန်ရောက်ရန် မကြိုးစားရ ဟူသော အဆုံး အဖြတ်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားတော်တွင် ရှိသည် မဟုတ်ပါ။ ဤအချုပ်အချာ ဖြစ်သော နေရာဌာနတွင်ပင် ယောက်ျားနှင့် မိန်းမ တစ်တန်းတည်းထားပါက ဤမျှ အရေးမကြီးသော အချက်များတွင် ဆိုဖွယ်ရာအကြောင်းမရှိ ဖြစ်ပါတော့သည်။ မိန်းမသော်လည်းကောင်း၊ ယောက်ျားသော်လည်းကောင်း မိမိတို့၏ အတွင်း ဓာတ်ခံနှင့် အကျင့်အကြံ မြင့်မြတ်သည်၊ မမြင့်မြတ်သည်သာလျှင် အကြောင်းရင်း ဖြစ်ပါတော့သည်။ ပရမတ်အားဖြင့် ဆိုရသည်ရှိသော် ယောက်ျား မိန်းမပင် ပြစရာ မရှိ၊ ၃၂ ပါးသော အစိတ်အပိုင်းတို့၏ စုဝေးရာသာလျှင် ဖြစ်သောကြောင့် မည်သူက မြတ်သည်၊ မည်သူက မမြတ် ဟူ၍ ဆုံးဖြတ်နိုင်ရန် တတ်နိုင်တော့မည် မဟုတ် ဖြစ်ပါတော့သည်။ ဤကိုထောက်ခြင်းအားဖြင့် ယောက်ျား မိန်းမ မဟူ

အတွင်းဓာတ်ခံသာလျှင် ပဓာန အရင်းခံ ဖြစ်ပါတော့သည်။ ဥပမာ၊ အလွန်ယုတ်ညံ့

သော ဓာတ်ခံရှိသူ ယောက်ျားနှင့် အလွန်မြင့်မြတ်သော ဓာတ်ခံနှင့် ပြည့်စုံသူ မိန်းမသည် မည်သူက မြတ်သနည်းဟု မေးငြားအံ့။ အတွင်းဓာတ်ခံ မြင့်မြတ်သော မိန်းမကသာ မြတ်သည် ဟူ၍ပင် ဖြေဆိုရပါမည်။ အထက် ဖော်ပြခဲ့ပြီးသည်အတိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားတော်တွင် အချုပ်အားဖြင့် ဆိုရသည်ရှိသော် မိန်းမနှင့်ယောက်ျား မည်သူက မြတ်သည်ဟူ၍ မဆိုသာ။ အတွင်းဓာတ်ခံသာလျှင် ပဓာနဖြစ်ကြောင်း

ကောင်းစွာ ထင်ရှားပါသည်။ ဤအတိုင်းပင် မာန်လည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး လည်း မဃဒေဝ လင်္ကာသစ်တွင် “ယုတ်မြတ်ဟူကြ၊ ဤလောက၌၊ မိန်းမယောက်ျား၊ သဘောအားဖြင့်၊ ခြားနားမရှိ၊ သားချစ်သိလော့၊ သတိပညာ၊ အရင်းသာတည့်၊ ပညာမည်ငြား၊ ဤဘုရားလည်း၊ ယောက်ျား၌သာ၊ မဟူရာဘူး” ဟူ၍ မိန်းမနှင့် ယောက်ျား တစ်စားတည်း ထားခြင်းကို သဘောတူပါသည်။

                      တိုင်းရေးပြည်ရေးတွင် မြန်မာမိန်းမတို့၏ အခြေအနေ အရေးအခွင့်

           ဘာသာရေးတွင် မိန်းမတို့၏ အခြေအနေ မည်မျှရှိသည်ကို စဉ်းစားပြီးသည့် အခြားမဲ့၌ တိုင်းရေးပြည်မှုတွင် မိန်းမများ၏ အခြေအနေ အခွင့်အရေး မည်မျှ ရှိကြောင်းကို ဆက်လက် စဉ်းစား ရေးသားရန် ကျန်ပါသေးသည်။ တိုင်းရေးပြည်မှု တွင် မိန်းမများလည်း ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်နိုင်ခွင့်ရစေရန် ဆူပူတောင်းဆိုကြ သည်မှာ အနောက်နိုင်ငံက အစပင် ဖြစ်ပါသည်။ မည်သည့်တိုင်းပြည်မှာမဆိုယောက်ျားနှင့် မိန်းမ ပါရှိနေကြရာတွင် ယောက်ျားများကိုသာ တိုင်းပြည်အုပ်ချုပ်ရေး၊ မဲဆန္ဒပေးရေးတို့တွင် အခွင့်အရေး ပိုမို၍ ပေးခြင်းမှာ မတရားရာ ကျလေသည် ဟူ၍ အနောက်နိုင်ငံသူများက ဆူပူပြောဆိုကြသည့်အတွက် အနောက်နိုင်ငံတို့တွင် မိန်းမများ တိုင်းပြည်ရေးတွင် မဲဆန္ဒပေးနိုင်ခွင့် ရသည်သာမက ပါလီမန်ခေါ် ဥပဒေ အဖွဲ့ အစည်းများတွင်လည်း ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ခွင့် ရကြပါသည်။ မြန်မာမိန်းမ တို့သည်လည်း အနောက်နိုင်ငံသူများနည်းတူ မိမိတို့ အခွင့်အရေးများ ပိုမိုရရှိရန်တောင်းဆိုစ ပြုလာကြပါပြီ။ မြန်မာပြည်သူများအကြောင်း ရေးသားရာတွင် အတိတ်နှင့် ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်စလုံးကို သိမ်းရုံးပြီး ရေးသားပါမှ အလုံးစုံ သဘောမှန်ကို သိရပါမည်။

          တိုင်းရေးပြည်ရေး ဆိုသော စကားနှင့် တိုင်းပြည်အုပ်ချုပ်ခြင်း ဆိုသော စကားတို့သည် အခေါ်သာခြား၍ သဘောသွားမှာ အတူတူပင် ဖြစ်ပါသည်။ ရှေး အထက်ကျော်အခါက မြန်မာမိန်းမတို့သည် တိုင်းပြည်အုပ်ချုပ်ရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်