ဇော်ဂျီ - နင်လားဟဲ့ချစ်ဒုက္ခနှင့် အခြားဝတ္ထုတိုများ
အမေရိကန် ဝတ္ထုဆရာ ဆင်ကလဲယား လူးဝစ်[ ၁၈၈၅-၁၉၅၁ ]
အမေရိကန် ဝတ္ထုဆရာ လူးဝစ်သည် ၁၈၈၅ ခုနှစ်တွင် ဖွားမြင်၍ ၁၉၅၁ ခုနှစ် အသက် ၆၆ နှစ် အရွယ်တွင် အနိစ္စရောက်သည်။ အသက် ၄၅ နှစ် အရွယ်တွင် ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ် နိုဗဲဆု အချီးအမြှင့် ၊ ခံရသည်။အဖသည် ဆရာဝန်ဖြစ်၍ အမိသည် ဆရာဝန်၏သမီး ဖြစ်သည်။ လူးဝစ်သည် ငယ်စဉ်အခါက သူ့ဇာတိဖြစ်သော ဆောက်စင်တာ မြို့ငယ်တွင် သူ့အဖ ဆေးကုရာ၌လိုက်ပါတတ်သည်ဟု ဆိုသည်။ တန်းမြင့်ကျောင်းမှ အောင်သောအခါ ယေးလ်တက္ကသိုလ်၌ ပညာ ဆက်လက် သင်ကြားသည်။ ၁၉၀၈ ခုနှစ်တွင် ဘွဲ့ရ၍ ကျောင်းမှ ထွက်သည်။ တက္ကသိုလ်၌ စာသင်နေစဉ် ဆောင်းပါးများကို ရေး လေ့ရှိသည်။ တက္ကသိုလ်မဂ္ဂဇင်းတစ်စောင်၏ အယ်ဒီတာ ဖြစ်ခဲ့ ဖူးသည်။ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒကို သဘောကျ၍ ဝတ္ထုဆရာ အပ္ပတန် ဆင်ကလဲယား (Upton Sinclair) တည်ထောင်သော ဆိုရှယ်လစ် ကိုလိုနီ၌ ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ဖူးသည်။ ကျောင်းမှ ထွက်ကတည်းက စာ-နယ်-ဇင်း လောက၌သာ ကျင်လည်ခဲ့သည်။ နယူးယောက်မြို့၌ အလုပ် လုပ်ဖူးသည်။ ဆန်ဖရန်ဆစ္စကိုမြို့၌ အလုပ်လုပ်ဖူးသည်။ ဝါရှင်တန်မြို့တော်၌ အလုပ်လုပ်ဖူးသည်။ ထို့နောက် နွားရောင်းသော ပင်လယ်ကူး သင်္ဘောများ၌ အလုပ်လုပ်ဖူးသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ လက်ထောက် အယ်ဒီတာ အလုပ်ကို လုပ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ သတင်းထောက် အလုပ်ကို လုပ်သည်။ ဤသို့ဖြင့် ဆောင်းပါးနှင့် ဝတ္ထုတိုတို့ကို ကြိုးကြား ကြိုးကြား ရေးသည်။ ထိုအခါကသော် ဖျော်ဖြေမှု သက်သက် စာမျိုးကိုသာ ရေးလေ့ရှိသည်။
၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် နောက်ပိုင်းသို့ ရောက်လာသောအခါ သူ့စေတနာ၊ သူ့ဆန္ဒ၊ သူ့အမြင်အတိုင်း ရေးနိုင်လာသည်။ ထိုနောက်ပိုင်းတွင် သူ ပထမဦးဆုံး ရေးသော ဝတ္ထုရှည် (Main Street) သည် သူ မမျှော်လင့်ဘဲ ကျော်စောလာသည်။ စောင်ရေ ငါးသိန်း ပုံနှိပ်ရ သည်ဟု အဆိုရှိသည်။ ထို့နောက် ထိုဝတ္ထုမျိုး ဆက်တိုက်လိုလို ထွက်လာသည်။ ထိုဝတ္ထုမျိုးဆိုသည်မှာ အခြားမဟုတ်။ သူ့ဝါဒ အမြင်အရ သူ့ခံစားမှုဖြင့် သိလာသော အမေရိကန်အရင်းရှင် ပေါက်စ လူတန်းစားနှင့် ထိုလူတန်းစားလောက၏ အကောင်းအဆိုး အကျိုးအပြစ်တို့ကို သရုပ်ဖော်နိုင်သော ရသစာပေကို ဆိုလိုသည်။ အယ်ဒီတာအလုပ်၊ သတင်းထောက်အလုပ်တို့ကို သူ လုပ်စဉ်က ထိုလောကအကြောင်းကို သူ အများကြီး သိခဲ့သည်။ နောက်ထပ်သူ သိချင်သေးသည်ကို သိအောင်လည်း ခရီးထွက်လေ့ ရှိသည်။ ထို့နောက် စနစ်တကျ မှတ်သား၍ ပြန်လာတတ်သည်။ ထို့နောက် ထိုအကြောင်းတို့ကို ဝတ္ထုမရေးသေးခင် သူငယ်ချင်း မိတ်ဆွေတစ်စု နှင့် စားကာ သောက်ကာ ပျော်ပျော်ပါးပါး နေတတ်သည်။
ဝတ္ထုကို စ၍ ရေးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် မည်သူ၏ အတွေ့ကိုမျှ မခံ၊ ဂူအောင်း ရသေ့ကဲ့သို့ နေတတ်သည်ဟု ဆိုသည်။ သူ့ဝတ္ထုများတွင် ပါးစပ်က ဘုရား...ဘုရား၊ လက်က ကိုးရိုး ကားရား လုပ်နေကြသော အစိတ်အပိုင်းကို သရော်ရာ၌ အလွန် ပြောင်မြောက်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ သူ့ဟာသသည် မဟုတ်သည်ကို ဆော်၍၊ မဟတ်သည်ကို သရော်တတ်သော ဟာသ ဖြစ်သည်ဟု လည်း ဆိုကြသည်။ သူ့ကို စာရိတ္တ ပြုပြင်ရေးသမားဟုလည်း ဆိုချင် ကြသည်။ အချို့ကလည်း သူ့မှာ စာရိတ္တ ပြုပြင်ရန်ဆန္ဒ တစ်ရွေးသား မျှမရှိဟုလည်း ဆိုချင်ကြသည်။ သို့ရာတွင် အမေရိကန် လူ့အဖွဲ့ အစည်း၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု၌ တွေ့ရတတ်သော အပြစ် အနာ အဆာတို့ကိုကား သရုပ်ဖော်၍ သရော်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။