တင့်တယ် - ကမ္မဖလ

တင့်တယ် ၏ ကမ္မဖလ အပိုင်း (၁)

ကမ္မဖလ နှင့် နှစ်လေးဆယ်ခရီး 

" အင်း ... နှစ်ပေါင်း လေးဆယ်တောင်မှရှိသွားပြီးကိုး....." ကျွန်တော် က ဤကဲ့သို့ တွေးလိုက်မိသည်။ အမှတ်မထင်နေခဲ့သဖြင့် သည်အချက်ကို ကျွန်တော် ယောင်၍ မျှပင် မတွေးခဲ့မိဘူးလေ၊ မှန်ပါ၏။ ကျွန်တော်၏ စာရေးသက် အချိန်တာသည် နှစ်ပေါင်းလေးဆယ်တင်းတင်း ပြည့်ရုံမျှသာမက စွန်းထွက်၍ပင် လာနေပြီဖြစ်သည်။ မိမိ၏ ကလောင်သက်တမ်းကို မိမိဤကဲ့သို့ ပြန်လည်မျှော်မှန်းကာ ကြည့်လိုက်မိသည်မှာကား အခြား ကြောင့် မဟုတ်၊ ထုတ်ဝေသူများက ကျွန်တော်ရေးခဲ့ဖူးသော "ကမ္မဖလ"၀တ္ထုကို ပြန်လည်ရိုက်နှိပ်ထုတ်ဝေရန် ဆွေးနွေး ခဲ့စဉ်က "ဆရာ စာစပြီးတော့ရေးတာ ဘယ်နှစ်ကလဲ"ဟုမေးကြသည်။ ကျွန်တော်က "အေးဗျ... ကျွန်တော် စာစပြီးတော့ ရေးတာဟာ တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်သားလောက်ကတည်းကပါပဲ၊ အဲဒီတုန်းက ကျွန်တော်ဟာ အပြင်စာ ကို ဖတ်တဲ့ဝါသနာစပြီး စွဲနေပြီလေ... "ကြည်တော်မူ" မဂ္ဂဇင်းခေတ်ရဲ့ နောက်ပိုင်း... "ဒဂုန်" မဂ္ဂဇင်းနဲ့ "က မျက်မှန်" မဂ္ဂဇင်း အပြိုင်အဆိုင်ကျဲနေကြတဲ့ ခေတ်တုန်းကပေါ့ အဲ... လေးငါးနှစ်လောက် အပြင်စာကို စွဲလာခဲ့တော့ ထုံးစံအတိုင်းပေါ့ဗျာ... တော်လွန်းအားကြီး၍ ကိုယ်တိုင်ရေးချင်တဲ့ စိတ်က ပေါ်ပေါက်လာစမြဲပေပဲ.. ဟု ဖြေလိုက်မိသည်။ အမှန်အတိုင်း ခန့်မှန်းချက်ထုတ်ရပါလျှင် ကျွန်တော် စာတိုစာစကလေးများကို ရေးသားနေခဲ့သည်မှာကား ခုနစ်တန်းကျောင်းသားကလေး အရွယ်ကပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော်ဘယ်စာပေတိုက်ကိုမှ ပို့ဖြစ်သည် ပို့ရစကောင်း မှန်းလည်းမသိ၊ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်၏ စိတ်ကစားခြင်းသက်သက်မျှသာဖြစ်ခဲ့၏။ စာရေးဆရာတစ်ယောက် ဖြစ်၍လာရန် စိတ်ကူးမျှမထည့်ခဲ့၊ စာရေးဆရာတစ်ယောက် ဖြစ်လာရန် ရည်ရွယ်ချက်လည်းမရှိ၊ ကြိုးလည်းမကြိုးစားခဲ့။ သို့သော် တစ်ခုတော့ရှိသည်။ ကျောင်းစာမှအပဖြစ်သော အပြင်စာတွေကို ကျွန်တော်သည် မြန်မာစာကို ကောင်းကောင်း ဖတ်တတ်သော အရွယ်လောက်ကစတင်၍ ကျွန်တော်ဖတ်သည်။ တဖြည်းဖြည်း စာဖတ်ကျင့်ရလာသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ကောက်ရိုးမပေါက် မြက်မပေါက်ဟု ဆိုရမလောက်ပင် ငြုပ်သီး ကြက်သွန် ထုပ်သော စက္ကူပေါ်က စာများအထိ ဖတ်လာသည်။ ကျွန်တော် စာစွဲလာပြီဆိုပါစို့။ ဤအစိတ်အပိုင်းတွင် ကျွန်တော်သည် စာဖတ်ဝါသနာပါသူ ဒေါ်ကြီးတစ်ယောက်၏အိမ်တွင် ယာယီအားဖြင့်နေထိုင်ရန်အကြောင်းဖြစ် လာသည်။ ဒေါ်ကြီးသည် သင်္ဂြိုဟ်ကိုးပိုင်းကျွတ်သူဖြစ်သည်။ စာအလွန်ဖတ်သည်။ သူ့အိမ်တွင် စာနယ်ဇင်းတွေ တစ်ပြုံတစ်ခေါင်းကြီးရှိသည်။ ကျောင်းသားရွယ်ကျွန်တော်နှင့် အပြင်စာတို့ ထိတွေ့ လာသည်။ နောက်ဆုံးကျတော့ ကျွန်တော်သည် ကျောင်းစာကြမ်းပိုးသာမက အပြင်စာကြမ်းပိုးပါဖြစ်လာသည်။ စာဆိုသည်မှာ တစာစာ နေရသည်ဟူ၍ အဆိုရှိသည်။ ကျောင်းစာနှင့် ပတ်သက်သော အဆိုဖြစ်သည်။ ကျွန်တော်၏အဖို့တွင်မူကား ဆိုခဲ့သည့်အတိုင်း ခုနစ်တန်းအရွယ် ကျောင်းသားကလေး ဘ၀လောက်ဆီကပင်လျှင် ကျောင်းစာကို တစာစာ နေခဲ့သည်သာမက အပြင်စာကိုပါ တစာစာစတင်၍ နေလာခဲ့သည်။ ဖြစ်မြဲထုံးစံအတိုင်းပင် ကျွန်တော်အပြင်စာတွေကို အဖတ်များလာသောအခါ "စာဖတ်ဝါသနာထုံသည်" ဆိုသော အဆင့်သို့ ကူးပြောင်းမှန်းမသိ ကူးပြောင်းလာသည်။ အပြင်စာတွေကို ဖတ်သည်ထက် ဖတ်၍လာသောအခါ မိမိဖတ်သော အပြင်စာမှားတွေကို လက်တည့်စမ်းကာ ရေးကြည့်ချင်သော စိတ်ကလေးက အညွန့်တိုး၍ လာခဲ့လေသည်။ ထိုစိတ်ကလေးသည် ဘယ်အချိန်က ကျွန်တော့်တွင် တိတ်တိတ်ကလေးချောင်ခိုကာ ၀င်ရောက် ပုန်းအောင်း နေခဲ့သည်မသိပေ။ စာရေးရာ၌ သန္ဓေတည်ချိန်သည် အခြားသော သန္ဓေတည်ချိန်များ၏ နည်းတူပင်လျှင် နေ့ရက်နာရီအတိအကျ ပိုင်းခြားသတ်မှတ်ရန် အလွန်ခဲယဉ်းပါ၏။ တိုတိုကလေးပြောရလျှင် စာဖတ်လျှင် စွဲသောအခါနှင့် မရှေးမနှောင်းဆိုပါက အမှန်နှင့်တော်တော်ကလေး နီးစပ်သည်ဟု ဆိုနိုင်မည်ထင်ပါ၏။ ကျွန်တော်သည် ကျောင်းသားကလေးဘ၀က ကျောင်းသားကြီးဖြစ်လာသည်။ အလားတူစွာပင် တွေ့သမျှ စာတိုစာစ တွေကို ဖတ်နေရာက စာမှန်သမျှ ဖတ်စရာချည့်သာဖြစ်သည်ဟူသော အဆင့်ကို ရောက်လာသည်။ ဖတ်လွန်းအားကြီးတော့ ကိုယ်တိုင်ရေးကြည့်ချင်လာသည်။ ဤတွင် ကျွန်တော်သည် တောက်တိုမယ်ရလာ ကလေးတွေကို ရေးစပြုလာသည်။ ထိုအချိန်အခါက ကျောင်းသင်မြန်မာစာတွင် ကဗျာကိုပါသင်ရသဖြင့် မတောက်တစ်ခေါက် ကဗျာကလေးတွေကိုလည်း ဆင်ကန်းတောတိုး ရေးစပ်လာသည်။

ပြန်၍ တွေးမိသောအခါ၌ ရယ်ချင်သော စိတ်ကလေးပေါ်လာပြန်သည်။ မှတ်မိ၍နေပါသေးသည်။ ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်ဆီလောက် ဖြစ်မည်ထင်သည်။ အတိအကျတော့ မမှတ်မိ။ ကျွန်တော် အထက်တန်းကျောင်းသားဖြစ်၍နေချိန်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းစာသင်ခန်းများ၌ ပထမအစမ်း စာမေးပွဲ စစ်နေသည်။ ကျွန်တော်က စာဖြေကျောင်း သားဖြစ်သည်။ မြန်မာစာမေးခွန်းတွင် ဆရာက ကဗျာအခံတစ်ပိုဒ်ကို ကျောက်သင်ပုန်းကြီးပေါ်၌ ရေးပေးသည်။

အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်၏။ ကွာတာလီ ဉာဏ်အဆီမည်မျှသို့ သည်ကမျှော်ပေါ့။ ကွာတာလီတက်(စ်)ခေါ် သုံးလတစ်ပတ် စာမေးပွဲတွင် တပည့်များ၌ ကဗျာ၏အဆီ ဉာဏ်ရည်မည်ရှိ သည်ကို ဆရာက စောင့်မျှော်နေပါပြီဟူသော အချက်ကို မြန်မာစာဆရာက ကဗျာအခံပိုဒ်မေးခွန်းကို ရေးသားကာ

သင်ပုန်း၌တင်၍ပေးခြင်းဖြစ်၏။ ကျွန်တော်တို့တပည့်များက အအုပ်ပိုဒ်အဖြေကို ဖြည့်၍ ရေးရမည် ဖြစ်သည်။ ကျွန်တော်က စာတိုစာစ ပေါက်ကရများကို ဖတ်ထားသူဖြစ်သည်။ ကဗျာကိုလည်း သိပ်သိဟန်ကားမဟုတ်၊တစ်ခုတော့သိသည်။ ကဗျာရေးလျှင် ကာရန်ပါရမည်ဆိုတာကိုတော့သိသည်။ ထို့ကြောင့် ဆရာ၏ အခံပိုဒ် က(ပေါ့)ဆိုသော စကားလုံးကို (အော့)ကာရန်နှင့် အအုပ်ပိုဒ်က အဆုံးသတ်ရမည်ဆိုတာကိုတော့သိသည်။

သို့နှင့် ကျွန်တော်က အအုပ်ပိုဒ်ကို အောက်ပါအတိုင်း ရေးလိုက်လေသည်။ စာမေးတဲ့ပွဲ - ဘာရေးမတဲ့လဲ - ရပ်စဲပါတော့ ... အမှန်အတိုင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။ ကျွန်တော် ကဗျာတွေ ဖတ်သော်လည်း ကဗျာကို (ကာရန်ပါသည်)ဆိုသော အချက်ကလွဲ၍ များများစားစားသိသူမဟုတ်၊ ထို့ကြောင့် ဆရာ၏ အခံပိုဒ်က (ပေါ့)ကို (တော့)နှင့် အအုပ် ပိုဒ်က အဆုံးသတ်ရမည်ကိုတော့ နားလည်ထားသည်။ ကျွန်တော်၏ အဖြေလွှာကို ကြည့်ကာ ဆရာက တဝါးဝါး ရယ်လေတော့သည်။ ပြီးမှ ဆရာက "မင်းကဗျာ မရေးတတ်တာနဲ့တော့ စာမေးပွဲကို ရပ်မထားပါစေနဲ့ကွာ" ဟု မှတ်ချက်ချလေသည်။ ပြီးမှ တပည့်များရေး၍ အဖြေပေးသင့်သော အအုပ်ပိုဒ်ကို သင်ပုန်းကြီးတွင် တင်ပေး၏။

မေး... ကွာတာလီဉာဏ်အဆီမည်မျှသို့ သည်ကမျှော်ပေါ့။ 

ဖြေ ။ ။ ပဒုမံ ဥဒကံတိမ်အနက်ကို ချိန်စက် ပါတော့။ ကျွန်တော်သည် ကဗျာကို ကြောက်၍သွားလေသည်။ ဆရာ၏အမေးကို တပည့်ပြန်၍ဖြေ လေဟန် အခံပိုဒ်ကို ဆရာရေးပြသည်မှာကား ကြောက်စရာကောင်းလောက်အောင်ပင် တိကျပြည့်၀လှပါပေသည်။ကဗျာ ကို ကြောက်သွားကာ ကျွန်တော်သည် စကားပြေဘက်ကို ဦးလှည့်လာသည်။ ကျောင်းစာ မဟုတ်သော အပြင်စာတွေကို လက်တည့်စမ်းသည်။ စမ်းသည်ထက်စမ်း၍လာသည်။ ရေးမိသမျှ၊ ရေးဖြစ်သမျှ တို့ကိုမူ မည်သူ့ကိုမျှမပြဘဲ ဖိုင်တွဲတစ်ခုနှင့် စုစည်းသိမ်းဆည်း၍ထား၏။ ကိုယ့်လက်ရာကို ကိုယ် တစ်ယောက်တည်း | သာလျှင် ကျေနပ်နှစ်သက်၍ နေသောအဆင့်ဖြစ်ခဲ့လေသည်။

သို့နှင့် တက္ကသိုလ်သို့ရောက်လာ၏။ ရောက်သောခေတ်မှာကား နှစ်ပဲတန်ဝတ္ထုများ ခေတ်စားနေသော "ရွှင် ရွှင်ပျော်ပျော်" ခေတ်ဖြစ်ရာ ၀တ္ထုရေးချင်သောဉာဉ် က ပြန်လည်ထကြွကာ ရွပိုးထိုး၍လာပြန်လေသည်။ ထို့ကြောင့် ၀တ္ထုတစ်ပုဒ်ရေး၍ ပို့ကြည့်၏။ ပထမ၌မဝံ့ချေ။ အယ်ဒီတာအဖွဲ့ က ပယ်ချခြင်းကို သုံးလေးကြိမ်ခံရ ပြီးမှ ၀တ္ထုတိုတစ်ပုဒ် အရွေးခံရ၏။ ပုံနှိပ်စာလုံးနှင့် ပြန်၍ဖတ်ရ၏။ ထို့နောက်တွင်မူကား ၀တ္ထုနှင့်အဆက် ပြတ်၍ သွားရပြန်လေသည်။ အကြောင်းမှာမူ ၀တ္ထုမှာ မသေမချင်း ရေးချင်သောအခါတွင် ကောက်၍ရနိုင်သည်ဖြစ် လျက် တက္ကသိုလ်ဘွဲ့ မှာကား အချိန်ရှိခိုက်လုံ့လစိုက်မှ ကိုယ်ပိုင်ကိုယ်ဆိုင်ရရှိမည်ဖြစ်သည်ကို စဉ်းစားမိသောကြောင့် ဖြစ်လေသည်။ တက္ကသိုလ်ဘွဲ့ ရပြီးနောက် ကျောင်းဆရာဘ၀သို့ရောက်၏။ ယင်းမှတစ်ဆင့် တက္ကသိုလ်တွင် ဥပဒေတန်း ဆက်၍တက်၏။ ဤကာလတစ်လျှောက်လုံးတွင် စာတိုစာစကလေးများကို အခါအခွင့်ကြုံတိုင်း ရေးသား၏။ သိမ်းဆည်းထား၏။ သို့သိမ်းဆည်းထားသော ၀တ္ထုတိုကလေးတစ်ပုဒ်ကို တက္ကသိုလ် ကျောင်းတိုက် မဂ္ဂဇင်း စာတည်းက ဖတ်မိကာယူ၍ တက္ကသိုလ်နှစ်လည်မဂ္ဂဇင်း၌ သုံးလိုက်၏။ ယင်းဝတ္ထုတိုကလေး၏ အမည်မှာကား "သံသယ သံသရာ"ဖြစ်လေသည်။ စစ်ပြီးခေတ်၌ လခစားဝင်၍လုပ်၏။ လွတ်လပ်ရေးရအံ့ဆဲဆဲ အချိန်ကာလဖြစ်၏။ လုပ်ရသောအလုပ်မှာ ပြန်ကြားရေး ဌာနတွင် ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က ပြန်ကြားရေးဌာန၏ ဦးစီးဦးကိုင်များက အများကြိုက် စာစောင် ကလေးတစ်ခုကို ထုတ်ဝေရန် စီစဉ်သည်။ သို့စီစဉ်ရာ၌ တာဝန်ထမ်းရလေရာ သီတာအေး ပုံနှိပ်စက်နှင့်ဖြစ်၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် စာရေးသူ၏ "သံသယသံသရာ"ကို ဖတ်ဖူးထားသောသူဖြစ်၏။ ထို့ကြောင့် စကား စပ်မိကြကာ လစဉ်မဂ္ဂဇင်း ထုတ်ဝေရေးတွင် ပါ၀င်စိုင်းပြင်းပေးရလေသည်။ မဂ္ဂဇင်းထွက်လာသောအခါ တော်တော်ကလေး အပြင်စာ ရေးဖြစ်လာလေသည်။ ကလောင်အမည်ကိုလည်း စာဖတ်ပရိသတ်က လက်ခံစ ပြု၍လာသည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးရ၏။ မကြာမီပင် ကံပို့သဖြင့် နိုင်ငံခြားသို့ ရောက်သွားရလေသည်။ နိုင်ငံခြား တိုင်းတစ်ပါးသို့ ရောက်သွားရသောအခါ မိမိဌာနီ မြန်မာပြည်ကို ပြန်လည်တသအောက်မေ့သော စိတ်က မပြေမလည်နိုင်ဖြစ်ရ၏။ အထူးသဖြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာပတ်ဝန်းကျင်ကင်းမဲ့သော ခရစ်ယာန်နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အရိပ်ဆာယာကို တောင့်တမွတ်သိပ်လာရ၏။ ယင်းမှတစ်ဆင့် ဗုဒ္ဓဘာသာအခြေခံသော စာတစ်ပုဒ်ကို ရေးသားရန် ဆန္ဒဖြစ်ပေါ်လာရပေသည်။ ဆန္ဒရှိသည့် အတိုင်းပင် ၀တ္ထုလုံးချင်းတစ်ပုဒ်ကို ရေးသား၏။ ပြီးလျှင် မြန်မာနိုင်ငံ ရန်ကုန်မြို့ရှိ သီတာအေး ပုံနှိပ်တိုက်သို့ ပို့လိုက်လေသည်။ ထိုစဉ်အခါက သီတာအေးပုံနှိပ်တိုက်သည် လုံးချင်းစာအုပ်များသာမက လစဉ်ထုတ်မဂ္ဂဇင်းပါ ထုတ်ဝေ၍ အင်အားအရှိန် အလွန်ကောင်းနေပြီဖြစ်လေသည်။ ဤနေရာတွင် ခပ်ဆန်းဆန်းကလေးတစ်ခု ကြုံရ၏။ နိုင်ငံခြားမှနေ၍ မြန်မာနိုင်ငံသို့ လုံးချင်းဝတ္ထုစာမူကို ပေးပို့စဉ် အခါက လန်ဒန်ကမ်းနားလမ်းစာတိုက်မှဖြစ်၏။ စာမူအထုပ်ကို မျက်နှာဖြူ စာတိုက်စာရေးမက အလေးချိန်၍ကြည့်ရာ မြန်မာအချိန် နှစ်ဆယ်သားအစိတ်သားလောက် ရှိနေ၏။ ထိုအခါ စာတိုက်စာရေးမ က လေကြောင်းစာအဖြစ်ဖြင့်ပို့လျှင် စရိတ်ပိုကုန်မည်။ ပါဆယ်ထုပ်အဖြစ်ဖြင့်ပို့လျှင် စရိတ်သက်သာမည် ဟု အကြံပေး၏။ ထို့ကြောင့် လေကြောင်းပါဆယ်ထုပ်အဖြစ်ဖြင့် ပို့ရလေသည်။ ဤတွင် ခပ်ဆန်းဆန်း ဖြစ်လာပြန်၏။ ၀တ္ထုစာမူ အထုပ်ကို “ပါဆယ်"ထုပ်အဖြစ် ပို့သောအခါ ပါဆယ်ထုပ် တွင်ပါသော ပစ္စည်း၏ တန်ဖိုးကို ဖော်ပြရ၏။ ထိုတန်ဖိုးအတိုင်း အာမခံလုပ်ရ၏။ သို့နှင့်စာမူအထုပ်သည် လေကြောင်းခရီးဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်သွားလေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်သွားသောအခါ ရန်ကုန်စာတိုက်ကြီးက ပစ္စည်းတန်ဖိုး ဖော်ပြထားသော စာမူဆုပ်ကို တန်ဖိုးသတ်မှတ်ထားသော "၀င်ကုန်"အဖြစ်ဖြင့်အကောက်ခွန်တောင်းလေတော့သည်။ ပေးဆောင်ရသော အကောက်ခွန်မှာကားမများလှ၊ သို့သော် ခပ်ဆန်းဆန်းကလေးကားဖြစ်နေ၏။ မြန်မာစာရေး ဆရာတစ်ယောက် က မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးသားသော မြန်မာဇာတ်လမ်းသက်သက်ဖြစ်သည့် မြန်မာဝတ္ထုစာမူသည် မြန်မာနိုင်ငံ တွင်းသို့ ၀င်ရောက်လာရာ၌ မြန်မာစာပို့တိုက်ဌာနက "၀င်ကုန်" အဖြစ်ဖြင့်ဆီးကြို၍ အကောက်ခွန် တောင်းခံ ယူခြင်းပင်ဖြစ်၏။ ထိုအဖြစ်မျိုးကားသာမန်အားဖြင့်ဆိုပါက ကြုံတောင့် ကြုံခဲဖြစ်သည်ဟုဆိုချင်ပေသည်။ ယင်းသည့် ၀တ္ထုမှာကား ဤ"ကမ္မဖလ" ၀တ္ထုပင်ဖြစ်သည်။