ခင်ဆွေဦး - စစ်ကိုင်းသမီးဒိုင်ယာရီ

ဒိုင်ယာရီ ၁

[ ၁ ]

ကျွန်မသည် စစ်ကိုင်းတံတား သို့မဟုတ် အင်းဝတံတားကို အကြိမ်ကြိမ်ဖြတ် သန်းဖူးသည်။ တစ်ခါတလေ နှင်းတွေ့မှုန်မှိုင်းဝေနေသော နံနက်ခင်း...။ တစ်ခါတရံ နေအလင်းရောင် စူးရှလာသော နံနက်ခင်း...။ တစ်ခါတရံ လရောင်ဝင်းလဲ့ဖြာနေသော ည။ ဧရာဝတီမြစ်ပြင်ကြီးသည်လည်း တံတားအောက်၌ တစ်ခါတစ်ရံ ငြိမ်သက်စွာ၊ တစ်ခါတစ်ရံ တလူးလူး တလိမ့်လိမ့်၊ တစ်ခါတစ်ခါ၌ အရှိန်အဟုန်ပြင်းစွာ ရွေ့လျားစီးဆင်းနေတတ်သည်။

နွေ၊ မိုး၊ ဆောင်း၊ မနက်၊ နေ့၊ ည။ ရာသီသုံးပါးမရွေး၊ အချိန် ကာလမရွေး၊ ခံ့ထည်စွာ၊ ခမ်းနားစွာ တည်တည်တံ့တံ့ လှပမြဲပင်။ ကျွန်မ အဘိုးအဘွား၊ ကြီးကြီး၊ ဒေါ်ဒေါ်၊ ဘကြီး၊ ဘထွေး၊ ဦးကြီး၊ ဦးလေး စသည်ဆွေမျိုးအပေါင်းတို့သည် စစ်ကိုင်းနှင့် ရွှေကြက်ယက်ဆိပ်ကမ်းတို့ကို ငှက် (လှေ)နှင့် ဖြတ်လျှင်ဖြတ်၊ သို့မဟုတ် တံတားပေါ်မှ ကုန်းကြောင်းလျှောက် သွားလေ့ရှိကြသည်။ အချိန်အခါရွေးသည်မရှိ။ နေ့နေ့၊ ညည၊ သန်းခေါင် သန်းလွဲ လင်းအရုဏ် ဖြစ်ချင်ဖြစ်မည်။ ဈေးရောင်းရင်းဖြစ်စေ၊ ကုန်ကူးရင်း ဖြစ်စေ၊ အခြားကိစ္စတစ်ခုခုနှင့်ဖြစ်စေ။ ကျွန်မတို့ညီအစ်မသည်လည်း မိဘ၊ဆွေမျိုးများနှင့် လိုက်ပါလာကြသည့်အခါတွင် တံတားကြီးကို ဖြတ်ဖြစ် သည်။

စစ်ကိုင်းတံတားပေါ်မှ လှမ်းမျှော်ကြည့်လျှင် တ‌ဂေါင်းရပ် ဆိပ် ကမ်း၊ ထိုမှ မီးရထားသံလမ်းကို ဖြတ်သွားလျှင် ကုန်းမြင့်စေတီလေးတစ်ဆူ ရှိသည်။ ထုံးသုတ်စေတီလေးမို့ ထုံးအရောင်မှိန်တစ်လှည့်၊ ဖွေးတစ်လှည့် ရှိသည်။ ထိုစေတီလေးကို “သစ္စာ စေတီဟု ကျွန်မတို့အရပ်သားများက ခေါ် ကြသည်။ ယနေ့ထက်တိုင်အောင် သစ္စာစေတီမှာ တည်ရှိဆဲ၊ ဆည်းလည်း သံများ ချိုလွင်စွာ ကြားနေရမြဲပင်။ ထိုစေတီကုန်းတော်မှအဆင်း အောက် တဂေါင်းရွာတွင် ကျွန်မကို မွေးဖွားခဲ့သည်မို့ စစ်ကိုင်းမြို့ရောက်လျှင် အချိန် ရတိုင်း စေတီကုန်းတော်ပေါ်တက်ရောက် ဖူးမြော်ဖြစ်သည်။ သစ္စာစေတီ ကုန်းတော်ပေါ်မှ မျှော်ကြည့်လျှင်လည်း စစ်ကိုင်းတံတားကြီးကို ထင်ရှား နီးကပ်စွာ မြင်နေရသည်။

လွန်ခဲ့သည့် သုံးနှစ်ကျော်ကျော်တုန်းက နုနုရည်(အင်းဝ)” ကို ကျွန်မ နောက်ပြောင်ဖူးသည်။

“နုနုတို့ဘက်ခေါ်တော့ “အင်းဝတံတား” မေဦးတို့ဘက်ကခေါ် တော့ “စစ်ကိုင်းတံတား” ပေါ့”

“ဟုတ်တယ် ကျွန်မငယ်ငယ်ထဲက “အင်းဝတံတားပဲ ခေါ်ခဲ့တာ”

 “မေဦးလဲ ငယ်ငယ်ထဲက `စစ်ကိုင်းတံတား” ပဲခေါ်ခဲ့တာ”

 ကျွန်မတို့နှစ်ဦးသား ရယ်မိကြသည်။

 နုနုရည်တို့အိမ်မှာ ရောက်နေသော ဆရာကိုသာနိုးက

“အင်းလေ၊ ဟုတ်တာပေါ့၊ တံတားဟိုဘက်က အင်းဝမြို့၊ သည် ဘက်က စစ်ကိုင်းမြို့”

“ဒါဖြင့် ဆရာကော ဘယ်လိုခေါ်မလဲ”

 ကျွန်မက ရေးကြီးခွင်ကျယ် မေးလိုက်သောအခါ ဆရာ မောင်သာနိုးက

“ခေါ်ချင်သလို ခေါ်ကြတာပါပဲဗျာ”

 ဟု ဝိနည်းရှောင်ဖြေသည်။

 “ဆရာလဲ စစ်ကိုင်းသား မဟုတ်လား”

ကျွန်မက စကားနိုင်လုချင်သဖြင့် အဖော်ညှိသေးသည်။

 “ဆရာက မန္တလေးမှာ ကြီးတာ”

ဟု နုနုရည်က အလျော့မပေးဘဲ ပြောလိုက်သည်။

အမှန်တော့ “အင်းဝတံတားကြီး” အဖြစ် လူသိများကြသည်။ ကျွန်မတို့ စာရေးဆရာ ကဗျာဆရာတွေ စာဆိုတော်ဟောပြောပွဲများ မကြာ မကြာသွားကြရင်း စစ်ကိုင်းတံတားပေါ် ဘယ်နှစ်ကြိမ် ဖြတ်ဖူးကြောင်း စိတ်ကူးအလှများနှင့် ပြောကြဆိုကြသည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်လောက်တုန်းက ဆရာမြသန်းတင့်၊ ကဗျာဆရာ မောင်သွေးသစ်နှင့် ကျွန်မတို့ အထက် မြန်မာပြည် မိုးကောင်း၊ ပင်းဘော၊ ဆားမော်စသော ကချင်ပြည်နယ်မြို့နယ် များသို့ စာဆိုတော်ခရီးသွားရင်း စစ်ကိုင်းတံတားပုံပြင်များကို ပြောကြသည်။

တံတားကြီးကို အကြိမ်ကြိမ် မြင်ဖူးကြသော အရေအတွက်မှာ စာရေးဆရာများထဲတွင် ကျွန်မသည်လည်း အခေါက်ရေအများကြီးထဲ ပါဝင် နိုင်လိမ့်မည် တင်စားဝံ့သည်ဟု ပြောမိသေးသည်။ ဆရာဒဂုန်တာရာရေး သားခဲ့သော “ရုပ်ပုံလွှာတွင် အဘိဓမ္မာဆရာကြီး ဒေါက်တာဂျုတ်ပြောသကဲ့ သို့ “လူသည် မိမိသာလူတွင်ကျယ်ဖြစ်ကြောင်း ပြလိုသည်”ဆိုသောအချက် ကို ယနေ့ပြန်စဉ်းစားမိသည့်အခါတွင် ကိုယ့်အကြောင်းကိုယ်ရေးချင်စိတ်များ တစ်စတစ်စ လျော့ပါးလာခဲ့သည်။ အချိန်ကာလကြာမြင့်လေလေ မရေးချင် လေလေပင်။

သို့သော် တံတားကြီးတွင် ပြောပြစရာ “လူ့သမိုင်းဖြစ်စဉ်တွေမှာ အမြောက်အမြားပင်။ အင်းဝ သို့မဟုတ် စစ်ကိုင်းတံတားကြီးနှင့် ဧရာဝတီမြစ် ပြင်”။ သူတို့သာအသက်ရှိလျှင် သွေးတွေ၊ ချွေးတွေ၊ မျက်ရည်တွေနှင့် အရင်း အနှီးပြုခဲ့သော လူ့သမိုင်းဖြစ်စဉ်များကို မလွဲမသွေပြောကြားပေလိမ့်မည်။

ကျွန်မမှတ်မိနေသောအကြောင်းအရာတစ်ခုမှာ ဂျပန်တွေ မြန်မာ ပြည်တက်လာကာစ ဂျပန်တော်လှန်ရေးလုပ်နေသောလျှို့ဝှက်အဖွဲ့အစည်းမှ သခင်သိန်းတန် (ကျွန်မဖေဖေ့အခေါ် ချစ်တီး) ယခု မဟေသီစာတည်းချုပ် ဦးစောမြင့်၏ အစ်ကိုရင်းကို ဂျပန်ကင်ပေတို့ ဖမ်းဆီးမိရင်း ရိုက်နှက်ကာ စစ်ကိုင်းတံတားပေါ် ခေါ်လာလျက် လက်ပြန်ကြိုးတုပ် မျက်နှာအဝတ်နှင့် စည်း၊ ဒူးထောက်ထိုင်စေပြီး ဓားနှင့်စလွယ်သိုင်း ပိုင်းချပြီး မြစ်ထဲသို့ကန်ချ လိုက်သော အဖြစ်အပျက်ပင်တည်း။

ထိုကြေကွဲဖွယ်အဖြစ်ကို ဝတ္ထုရှည်အဖြစ် “ဇေယျာကမ်းဆီရောက် တော့မည်”ဟု ဇေယျာမဂ္ဂဇင်းတွင် ရေးခဲ့သေးသည်။

ဤသို့လျှင် လွမ်းမောဖွယ်သမိုင်းခေတ်များကား ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီ။

ကျွန်မတို့ ညီအစ်မဝမ်းကွဲ မောင်နှမတစ်တွေ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ခေတ်ကို ကလေးဘဝဖြတ်ကျော်လာခဲ့ကြသဖြင့် လူတို့အသက်ပေါင်းများစွာ သေးငယ်သောပိုးမွှားတိရစ္ဆာန်များလို တန်ဖိုးကင်းမဲ့စွာ သေကျေပျက်စီးခဲ့ တာ မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ဖြစ်ခဲ့သည်။

[၂]

စစ်ကိုင်းတံတားပေါ်သို့ လွန်ခဲ့သော ၁၅နှစ်လောက်က စာဆိုခရီး အဖြစ် မီးရထားနှင့်ဖြတ်ကျော်လာကြသောအခါ ဆရာမြသန်းတင့်က ပြော ဖူးသည်။ “လူ့ဘဝဟာ ခရီးရှည်ကြီးတစ်ခုလို့ဆိုရင် ခုကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခရီး ဟာလည်း ဘဝတိုတိုကလေးတစ်ခု မဟုတ်လား၊ လူ့ဘဝဆိုတာ အဲဒီဘဝ ခရီးတိုတိုလေးတွေ ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။ လူ့ဘဝမှာ ပျော်ပျော်နေရမယ်။ သူများတွေကိုလည်း ပျော်ပျော်နေစေချင်တဲ့စိတ်လည်း မွေးရမယ်၊ ကိုယ့်ဘဝ ကို ကိုယ်တန်ဖိုးထားရမယ်၊ ဘဝကို တွယ်တာခုံမင်ပြီး တန်ဖိုးထားတာဟာ for the good of all ဆိုရင် မကောင်းဘူးလား”

အားလုံးကောင်းဖို့အတွက် for the good of all ဆိုသော ဆရာ မြသန်းတင့်၏စကားကို ကျွန်မ သဘောကျမြဲပင်။ ဒီစကားကို ကျွန်မဖေဖေ (စာရေးဆရာ မဟာဆွေ) ခဏခဏပြောသွားသောကြောင့်ပင်တည်း။ ကျွန်မ တို့ငယ်ငယ် ဖေဖေ့အဆိုအရ စကားပီနားကြားအရွယ်မှစ၍ သည်လို ပရ ဟိတစိတ်ဓာတ်မွေးမြူဖို့ အလေ့အကျင့်လုပ်ခဲ့သည်။ ကျွန်မတို့ငယ်ငယ် တုန်းက ဖေဖေ၏ အလေ့အကျင့် training အတိုင်း တာဝန်ကျေခဲ့ခြင်းမရှိ တာ အမှန်ပင်တည်း။ လူကြီးတွေ အလိုလိုက်ခြင်းခံရသော ကလေးများပီပီ မသိတတ်၊ မိုက်မဲတာလည်း ဖြစ်ချင်ဖြစ်မည်။

သို့သော် ဖေဖေသည် `စစ်ထွက်သူ”၊ “သူပုန်ကြီး”၊ “တို့မေမေ”၊ “သူ ပုန့်အိမ်၊ “အကျိုးဆောင်ကြီး”၊ “စောရသက်ပြင်း” ဝတ္ထုများ၊ နေသူရိန်ဆောင်း ပါးများ ရေးပြီးခါစအချိန်တွင် မေမေ့ကို

“ငါ့အသက်ခြောက်ဆယ်ကျော်တဲ့အချိန် သူတို့ညီအစ်မဆိုပြီး ရေး မယ်၊ သူတို့မွေးဖွားကြီးပြင်းလာတဲ့ခေတ်ကနေ သူတို့ လူလားမြောက်လာတဲ့ အချိန်အထိပေါ့၊ တို့ဘဝနဲ့ ပတ်သက်တာအားလုံး လူငယ်တွေအကြောင်း လည်းပါမယ်”

ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုအောင်ကျော်၊ ဟင်္သာတမှ ဖက်ဆစ် ဂျပန်လက်ထဲ ကျသွားသော ကိုလှိုင်ဦး၊ ကိုညီလေး၊ ဗိုလ်အောင်ဇေယျ (သထုံ တွင်ကျသွားသူ)၊ ကိုအောင်ဘော် (ထားဝယ်)၊ ဗလစ ဒေါ်သန်းစိန်၊ ဒေါ်သင်း ကြည် (ပထဝီဝင်ဌာန ပါမောက္ခ)၊ မလေး (လက်ပံတန်းမှ ဂျပန်ဗိုလ်နှင့် သိုင်း အပြိုင်ကစားသူ ‘မလေးသုံးပန်လှ ́ ဝတ္ထုတွင်ရေးခဲ့သည်။) စသူတို့လည်း ပါမည်ထင်သည်။ ဗလစ ဒေါ်သန်းစိန်က ဆရာကြီး ဒဂုန်ရွှေမျှား၏ သမီး ဖြစ်သည်။

သည်အစီအစဉ်ကို သူလည်းသိသဖြင့်

“ဦးလေး ရေးမှာဖြင့် မြန်မြန်ရေးပါ။ ခင်ဦးလည်း ကောလိပ်တောင် ရောက်လို့ စာတိုစာစတွေ ရေးနေပြီပဲ”

“အချိန်လိုသေးတယ် စိန်စိန်ရ၊ ကလေးတွေ မဖြစ်မြောက်သေးဘူး”

“ဒါတော့ ဒါပေါ့ ဒါပေမယ့် စာအုပ်အတွဲနဲ့ Part (1) Part (2) အပိုင်း (၁)၊ အပိုင်း (၂) ပိုင်းရေးသွားပေါ့၊ စိန်စိန်တော့ ဖတ်ချင်လှပြီ”

“ဒီစာအုပ်ဟာ ဖတ်တဲ့သူအားလုံးကို ရည်ညွှန်းပြီးသား ဖြစ်ရမယ်”

“ဒါဖြင့် ဦးလေးစာအုပ် ကမ္ဘာကတောင် မျက်စိကျပြီး ဘာသာပြန် ချင်ပြန်ကြမှာ”

ထိုစဉ်တုန်းက မြန်မာစာအုပ်တွေနိုင်ငံရပ်ခြားဘာသာရပ်ဖြင့် ပြန် ဆိုခြင်းအလေ့အထမရှိသေးပေ။ ပြောရင်းဆိုရင်းကပင် ဖေဖေသည် အသက် ၆ဝ ပြည့်အောင် နေမသွားရရှာပေ။ ၅၃နှစ်တွင် ကွယ်လွန်ရှာသည်။ မမစိန် (ဒေါ်သန်းစိန်)ကတော့ သူ့စိတ်အာသာပြေ “သူတို့ညီအစ်မ” ဟူသောခေါင်း စဉ်နှင့်ပင် ဆောင်းပါးရှည်ကြီးတစ်စောင် သွေးသောက်မဂ္ဂဇင်းတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့ဖူးသေးသည်။ ကျွန်မတို့ ညီအစ်မနှစ်ယောက်ကတော့ “ငါတို့ရှက် စရာကြီးနော်”ဟုဆိုကာ စာအုပ်ကိုမဖတ်တော့ဘဲ သေတ္တာအောက်ထဲ ထည့် လိုက်ကြသည်။ “အေးလည်း ရှက်လိုက်တာမမရယ်၊ ကျောင်းကသူငယ်ချင်း တွေက စနေတယ်ဆိုပြီး သည်အကြောင်းပြောလာသူတွေကို ဟိုရှောင်သည် ရှောင်လုပ်နေကြသည်။ မမစိန်က ကျွန်မတို့ကို ညီအစ်မကို ချစ်မြတ်နိုးသည် နှင့်အမျှ အကောင်းမြင်စိတ်နှင့်ရေးခဲ့တာဖြစ်သော်လည်း ကျွန်မတို့မှာမျက်နှာ မထားတတ်အောင် ရှိသည်။ တစ်ခါတုန်းကလည်း ကျွန်မ “အေး အော်တို” ခေါင်းစဉ်နှင့် သွေးသောက်တွင် ဆောင်းပါးရေးတုန်းကလည်း “မမကလည်းအကုန်လျှောက်ရေးတော့တာပဲ၊ တော်ပါပြီ၊ မရေးပါနဲ့တော့” ဟု တားမြစ် ဖူးသေးသည်။

ဖေဖေမဆုံးခင်တုန်းက

“ကလေးတွေက လူထုရှေ့ဟောဖို့ပြောဖို့ဝေးလို့ လူတောထဲ မတိုး ဘူး၊ လေ့ကျင့်ပေးရဦးမယ်၊ ပညာရဲရင့် ပွဲလယ်တင့် ဖြစ်ရမယ်”

မေမေ့ကို ပြောဖူးသည်။ ကျွန်မတို့သည် ဧည့်သည်တွေရှေ့မှောက် မိတ်ဆက်ပေးရန် ဖေဖေခေါ်တိုင်း ဟိုရှောင်သည်ရှောင် လုပ်နေကြတာကို ဖေဖေ စိတ်တိုင်းမကျခြင်း ဖြစ်သည်။ ကျွန်မအဒေါ်နှင့် ဦးလေးတွေကတော့ ဒီကိစ္စနှင့် နောက်ပြောင်ကြသည်။

“မမကြည် မမကြည်သမီး ခွေးဖြူလူတောမတိုးက ကောလိပ်သာ ရောက်တယ်၊ သိပ်လူရေးလူရာညံ့တာပဲ”

သည်စကားပြောသူက ကျွန်မဖေဖေ၏ ညီတစ်ဝမ်းကွဲ ဦးစိန်မောင် (မောင်ညီဆွေနာမည်နှင့် ဝတ္ထုတို၊ ပြဇာတ်များ ရေးခဲ့ဖူးသူ) နန်းရှေ့ ဝင်း ဝင်းမြင့် ဖခင်သာလျှင်တည်း။ ယခု ကျွန်မဟောပြောပွဲတွေတွင် ဟောပြောတော့ “အစ်ကိုကြီးသာရှိရင် သိပ်ဝမ်းသာမှာပဲ” ဆိုရှာသည်။ ကျွန်မအတွက် မလွဲသာမရှောင်သာ တွေ့ကြုံလာရသောကိစ္စများဖြစ်သည့်အတွက် ကျွန်မ အကြောင်းသော်လည်းကောင်း၊ ညီမအကြောင်းသော်လည်းကောင်း၊ ဆွေမျိုး သားချင်းများအကြောင်းသော်လည်းကောင်း သီးခြားရေးလိုစိတ် မရှိတာ အမှန်ပင်။

ကျွန်မ ရေးဖွဲ့ချင်တာတွေကတော့ မြောက်မြားစွာသောအကြောင်း အရာတွေ ရှိပါသည်။ ဥပမာ ၁၉၄၂ ခုနှစ် ကုလားစစ်သားများ သြစတြေး လီယား စစ်သားများ၊ ကားကြီးများတဝီဝီနှင့် အင်းဝတံတားကြီးကိုကျော် ဖြတ်ကာ စစ်ကိုင်းဘက်သို့ ဥဒဟိုတပ်ဆုတ်လာကြသည့်အကြောင်း၊ စစ် ဆုတ်ခွာလာသော ချန်ကေရှိတ်တရုတ်စစ်သားများ တွေ့မရှောင် နွား၊ လှည်း၊ လူသုံးပစ္စည်းများ လုယက်ကာ သေနတ်နှင့်ပစ်သတ်ကြသော အကြောင်း၊ စစ်ပြေးများ ငပိငချဉ်သိပ်ပြည့်ကြပ်ကာ အိမ်သာထဲအထိ အထုပ်အပိုးများ ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် လူတွေပါပြည့်နေသော မီးရထားများအကြောင်း၊ မြင်းကို အဓမ္မသိမ်းသွား၍ နေပူကျဲကျဲ ခြေလျင်ခရီးဖြင့် လျှောက်လာကြသော သား အဖအကြောင်း၊ အင်္ဂလိပ်အစိုးရပစ္စည်းများကို သယ်ပို့ပေးရသောတောလှည်း သမား ၇ဝ ခန့်နှင့် ကျွန်မတို့တကောင်းရပ်သား လူငယ် ၁၄-၅ ယောက်ရန်ဖြစ်ကြရာမှာ ဓားရှည်များ၊ လှံ၊ ထမ်းပိုးများ ပစ်ခတ်သံ။ သွေးသံရဲရဲနှင့် လူသားစစ်စစ်များ။ မြို့ပြအုပ်ချုပ်ရေး (HomeGuard) ၏ နှစ်လုံးပြူးသေနတ် နှင့် အသက် ပျောက်နေသော ကျွန်မတို့ဘကြီး၏အလောင်း။

ကျွန်မသည် လူထုကို လွမ်းသော ငြိမ်းချမ်းရေးတပ်မက်သူ ဆိုသည့် မောင်ဒေါင်း၏ ဆောင်းပါးများကိုသာ အမှတ်ရနေမိသည်။

လရောင်ဟာ

 ကမ္ဘာမြေရဲ့တေး

 ငြိမ်းချမ်းရေးအရောင်...

စစ်မုန်တိုင်းကြားတွင် ဖြတ်သန်းလာသော သံလွင်ခက်ချီ ချိုးငှက် ကလေးအကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဦးလေးလှ(လူထုဦးလှ)၊ဆရာဒဂုန်တာရာ၊ ကျွန်မဖေဖေ မဟာဆွေ၊ ဆရာဦးတင်အောင်၊ ဆရာမြသန်းတင့် စသူတို့ အကြောင်း၊ မျက်မှောက်ခေတ်ရေးဖော်များ ကြည်အေး၊ မမစု (ခင်နှင်းယု)၊ ဆရာဘုန်းနိုင် စသူတို့အပြင် လူငယ်စာရေးဆရာများ မိုးမိုး (အင်းလျား)၊ မစန္ဒာ၊ နုနုရည် (အင်းဝ)၊ ဂျူး၊ မေငြိမ်းတို့အထိ ကျွန်မရေးဖွဲ့ချင်သည်။ ရေးဖွဲ့စရာတွေလည်း များပြားလှချေသည်။

မေ၊ ၉၃၊ ရွှေရုပ်စုံမဂ္ဂဇင်း

ဒိုင်ယာရီ ၂

(၁)

စစ်ကိုင်းမြို့သည် စစ်ဘေးဒဏ် အလူးအလဲခံရသည့်ကြားထဲကပင် လှပ သော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည် ဆိုသည်ကို ဘယ်သူမျှ မငြင်းနိုင်ပေ။ ထင်ရှား သော စစ်ကိုင်းတောင်ရိုးနှင့် ဧရာဝတီမြစ်ပြင်ကြီးသည် စစ်ကိုင်းမြို့၏ကျက် သရေဆောင်ဖြစ်သည်။ ဖေဖေ့ကို စစ်ကိုင်းချောင်နှင့် မဝေးလှသော တောင် ခြေ မင်းဇံရပ်တွင်မွေးဖွားခဲ့သည်။ ကျွန်မကိုမူ လူနေထူထပ်သော အောက် တကောင်းရပ်တွင် မွေးဖွားခဲ့လေသည်။ လူနေအိမ်ခြေ အေးချမ်းတိတ်ဆိတ်သော မင်းဇံရပ်နှင့် လူနေထူထပ် ဆူပူသော တကောင်းရပ်တို့မှာ အနေ အထားချင်း တခြားစီဖြစ်သည်။ အောက်တကောင်းရပ်တွင် သက်ငယ်မိုး ကျူထရံကာနှင့် တဲအိမ်ကလေးများသည် တိုက်ဝေးလို့ သစ်သားအိမ်တောင့်တောင့်တင်းတင်းပင် မရှိ။ သင်္ဘောကြီးအထမ်းသမားတွေ၊ ငှက် (သမွန်) သမားတွေ စုဝေးစားသောက်ရာ နေရပ်ဖြစ်သည်။ ဆိုင်တန်းများ နောက်ကျော၌ မီးရထားသံလမ်းရှိပြီး ဆိုင်ရှေ့ကား လှည်းလမ်းကြောင်းဖြစ်သည် မို့ ဖုန်များ အလုံးအခဲနှင့် လွင့်ပျံကာ ခရီးသွားရင်း မျောက်ဖြူကြီးတွေလို ဖြစ်နေတတ်သည်။

ကျွန်မကြီးကြီး (ဖေ့ဖေ့ အစ်မအရင်း) က မွေးဖွားသော မောင်နှမ ခုနစ်ယောက်စလုံး၏ ဆံပင်နီကျန်ကျန်မှာ ဖုန်မှုန့်များ စုဝေးနေတတ်သည်။ ရေစည် တိုက်သောနွားလှည်းများနှင့် မြင်းလှည်းများက အမောင်းကြမ်းလှ သည်။ တစ်ခါတုန်းက ကျွန်မမောင်ဝမ်းကွဲလေး “အောင်ထူး” နွားလှည်းရှေ့ မှောက်လျက်လဲသဖြင့် မျက်နှာတစ်ခြမ်း လှည်းတက်ကြိတ်ရာ ယနေ့ထက် တိုင် မျက်နှာတစ်ခြမ်းစောင်းလေးနှင့် ဖြစ်နေသည်။ ထိုမောင်လေးလည်း ယခု တပ်မတော်မှ အရာခံဗိုလ်အဖြစ် ပင်စင်ယူပြီး ကမာရွတ်လှည်းတန်း နေအိမ်တွင်နေကာ တက်စီမောင်းကာ စားသောက်နေထိုင်သည်။

မင်းဇံရပ်ကတော့ လူကုံထံရပ်ကွက် ဖြစ်သည်။ ဘိုးဘွားပိုင်မြေ၊ ခြံကြီး၊ ဝင်းကြီးများနှင့် လယ်ယာကိုင်းသီးနှံပင်များ ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးသူ ပျိုးကြကာ၊ အချိတ်ပုဆိုးနှင့် ထဘီရက်လုပ်သော ရက်ကန်းလုပ်ငန်းပိုင်ရှင် များလည်း နေထိုင်သည်။ ကျွန်မ အဘွားလေး။ အဒေါ်တချို့က ရက်ကန်း စင်များထောင်ရာ အိမ်တိုင်းမှ အမျိုးသမီးတိုင်းလိုလို ရက်ကန်းရက်တတ် ကြသည်။ ကျွန်မငယ်ငယ်တုန်းက အဒေါ်သင်ပေးခဲ့သဖြင့် နှစ်နံစပ် ကျူ ထရံကွက် ပိုးလုံချည်ကို ရက်ကန်းခတ်ရာ တစ်ထွာခန့်မျှထိ ရက်လုပ်ဖူးပါ သည်။

ယခုတော့ ကျွန်မကို မွေးဖွားချိန် မတိုင်မီကတည်းကပင် ကျွန်မ တို့၏ အဘိုးအဘွားနှင့် သားသမီးမြေးမြစ်များ အောက်တကောင်းရပ်၌ ဆင်းရဲချို့တဲ့စွာ နေထိုင်ကြရပြီး တကောင်းရပ်ချင်း တူတာတောင် အထက် တကောင်းရပ်က လူနေအိမ်ခြေ၊ နေထိုင်မှု ပို၍ သန့်ပြန်သည်။ “မဟေသီ” စာတည်းချုပ် ဦးစောမြင့်နှင့် အစ်ကို သခင်သိန်းတန်ခေါ် ချစ်တီး (ရေးခဲ့ ပြီး)တို့ကို အထက်တကောင်းရပ်တွင် မွေးဖွားသည်။ ကျွန်မ ညီမခင်ဆွေ အေးကို ထိုအထက် တကောင်းရပ်တွင် မွေးဖွားသည်။ ဖေဖေက သူ၏ဇနီး အရာရှိသမီးမို့ နေအိမ်ကို အထက်တကောင်းရပ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လိုက်တာ လည်း ဖြစ်မည်။

ကျွန်မဖေဖေ၏ ညီတစ်ဝမ်းကွဲ ဦးလေးများက ကျွန်မကို မကြာ မကြာ စကြ နောက်ကြသည်။ မခင်ဦးကို မွေးတာ နှယ်နှယ်ရရမှတ်သလား။အောက်တကောင်းရပ် “စမွန်စု”ဟု မြှောက်ပေးကြလျှင် အဟုတ်ချည်းထင်ခဲ့ ဖူးသေးသည်။ စမွန်စုဆိုသော နာမည်ကလေးကလည်း လှသည် မဟုတ် လား။ စင်စစ် စမွန်စုမှာ ဘုရားကျွန်များ၊ သင်္ဘောကြီးကူလီများ၊ လူ့အောက်ဆုံးလွှာက လူတွေနေသော နေရာဖြစ်သည်ကို ကြီးပြင်းမှ သိရသည်။ လူတွေ မှာ ဆင်းရဲမွဲတေလွန်းသဖြင့် ရာသီဥတုသုံးပါးမရွေး အပေါ်အင်္ကျီမပတ်။ ကျောပြောင်ပြောင်နှင့် ကလေးလူကြီးနေလေ့ရှိကြသည်။ တကယ့်ကို ကျောမွဲ လူတန်းစား။ လူတွေမှာ ကုဋ္ဌနူနာနှင့် မျက်ခမ်းစပ်ရောဂါ နှစ်မျိုးလုံးကို အမြဲမိတ်ဖွဲ့ ရသည်။

ကျွန်မသည် ကျွန်မဇာတိရပ်ရွာကလေးကို တွေးမိတိုင်း ဖေဖေ အယ်ဒီတာချုပ်လုပ်ခဲ့သော ရဲသတင်းစာနေရာမှ ကြေညာချက်လေးတစ်ခု ကို အမြဲသတိရနေသည်။

“အဆွေ... မြို့ပေါ်မှာ ကားကြီးတဝီဝီ စီးနေသောအခါ တော နယ် တဲကုပ်လေးထဲမှာ ဆင်းရဲမွဲတေနေသော မြန်မာလူမျိုးများကို တွေး ကြည့်ပါ။

[ ၂ ]

စင်စစ် ဖေဖေတို့ ဘိုးဘွားဘီဘင် အဆက်ဆက်သည် မျိုးကြီး ဆွေကြီးတွေထဲက ဖြစ်သည်။ မှူးကြီးမတ်ရာမျိုးရိုးဖြစ်သောကြောင့် ဦးလေးတွေအဒေါ်တွေက

“တို့အမျိုးက ဘုရားထူးခံတဲ့ အမျိုးတဲ့၊ ခင်ခင်ဦး ထူးစမ်း ဘုရားလို့”

 “မထူးနိုင်ပါဘူး။ လူအချင်းချင်းကို...”

ကျွန်မက ရုတ်ချည်းချေပမြဲပင်။ ဖေဖေ၏ ကလောင်အမည် ပင်လျှင် မိမိသည် ကြီးမြင့်သောအမျိုးအဆွေမှ ပေါက်ပွားခဲ့သူ တစ်ယောက် ဟူသော အထိမ်းအမှတ် မပျောက်စေရန် ရည်သန်၍ယူခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် မဟာဆွေသည် ကြီးမြတ်သော ဆွေတော် မျိုးတော် အဆက်အနွယ်။ သို့သော် ဆရာဇေယျက ရှုမဝမဂ္ဂဇင်းတိုက်တွင် ကျွန်မတို့ သားသမီးတစ်တွေနှင့် ဆုံစည်းခိုက် မဟာဆွေနာမည်အဓိပ္ပာယ်ကို မေးရင်း ဆရာဇေယျက “ကြီးမြတ်တဲ့ မိတ်ဆွေ မဖြစ်နိုင်ဘူးလား၊ The Great Friend” ဟု အဖြေပေးသွားခဲ့တာကို ကျွန်မသဘောကျမိသေးသည်။ ဘာပဲ ဖြစ်ဖြစ် ကျွန်မဖေဖေ၏ အဖေဦးအောင်ငြိမ်း၏ မိခင် (မဟာဆွေ၏ အဘွား) သည် လှေသင်းအတွင်းဝန် ဦးခြိမ့်၏နှမရင်းဖြစ်သည်။ ဤတွင် လှေသင်း